Alþýðublaðið - 10.12.1963, Blaðsíða 7

Margir
biðja um fé
hjá sendiráðunum
Reykjavík, 9. des. — HP.
EINS oít kunnugt er, er þaS
jafiian talið eitt af hlutverkum ís-
lenzku sendiráðanna og ræðis-
mannanna erlendis að hjálpa ís-
lendingum, sem þar eru staddir
og liafa komizt í vandræði og
standa uppi slyppir og snauðir.
JÞetta kemur oft fyrir, enda fær-
ast ferðalög íslendinga erlendis
i vöxt með hverju ári.
Blaðið leitaði sér upplýsinga
sim þetta hjá utanríkisráðujieyt-
:inu. Fékk það þær upplýsingar,
að sendiráðum bæri að vísu eng-
:in lagaskylda til að veita íslend-
sngum, sem leituðu á náðir þeirra
á ferðalögum, fjárhagsaðstoð, þó
að það væfi oft gert, af því að
þeir ættu ekki í annað hús að
venda. í fjárlögum er sendiráðum
ekki ætlað neitt fé í þessu skyni,
og verða þau því ævinlega' að
leita ■ samþykkis f jármálaráðu-
neytisins fyrir milligöngu utan-
ríkisráðuneytisins til að greiða
úr fyrir þeim, sem .brestur skot-
silfur. Hins vegar hefur félags-
málaráðuneytið yfir 50 þús. kr.
fjárveítingu að ræða. Er hún á
17. gr. fjárlaga og ætluð ,,til hjálp-
ar nauðstöddum íslendingum er-
iendis.” Nú orðið hrekkur hún
að vísu ekki til að bæta úr brýn-
ustu vandræðum, en- sé einhverj-
um veitt af þessu fé, er gengið
'úr skugga Hm, að viðkomandi sé
íslenzkur ríkisborgari og þurfi
nauðsynlega á aðstoð að halda,
þar eð liann njóti engra réttinda,
þar sem hann er.
Vitanlega er það hverju sinni
matsatriði, hve rík siðferðileg
skylda sendiráðunum ber til að
aðstoða félausa landa. Kemiu: þá
einkum til álita, hver er orsök
féleysisins. Langflestir þeirra,
sem leita á náðir sendiráðanna,
eru á ferðalögum, og er vitanlega
hart aðgöngu að þurfa að hjálpa
þeim heim aftur, ef þeir hafa
eytt peningum sínum í tóma vit-
leysu af einskærri óforsjáini, —
eins og mörg dæmi eru um. Hafi
fólk hins vegar veikzt, verið rænt
eða orðið fyrir slysum, sem það
á ekki sök á, gegnir allt öðru
máli, og um sjómenn, sem at-
vinnu sinnar vegna þurfa að véra
erlendis á ferðalögum, gilda sér
stakar reglur í sjómannalögunum,
og er jafnan reynt að hjálpa
þeim eftir megni.
Vanalega er fyrst leitað eftir
því, ef viðkomandi á nákomna
ættingja hér heima, hvort þeir
vilji greiða fyrir honiim með því
að greiða ríkinu fargjald hans og
annan kostnað. Ef það er gert,
reyna sendiráðin yfirleitt að
bjarga málinu með því að greiða
viðkomanda upphæðina erlendis.
Ef sá möguleiki er ekki fyrir
hendi, verða sendiráðin að ákveða
sjálf, hvað gera skuli.
Yfirleitt munu þau reyna að
gera það, sem í þeirra valdi
stendur, en eins og fyrr segir, eru
þeir fjölmargir, sem til þeirra
leita erlendis af þessum sökum á
ári hverju.
<:kiiiii>iiiiiiiiiiiMiiiiiimiiM 111111111 iiiiMiiiiiiiii ii in ii iii 'ii iti|iitmii"iiii"i"ii»i" m i"I"iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii ■iiiiiii>iiiimuii>iiiiiriiiiiiiiiiiiitiriiniiiiiiiiiiinpr^
Þðkk til Helga
r i
Ég vil hér með færa Helga
Sæmundssyni þakkir fyrir hans
kristnu tillögur í Alþýðublað-
inu þann 4. þ.m., og það skal
Helgi vita, að um prestkosning-
ar hugsar fjöldi manna í kirkj-
unni eins og h&nn. Þeim mun
fyrr sem það verður gert, þeim
mun betur kristin verður þjóð-
in, örugglega a.m.k. á einu
syiði: Hún verður réttlátari en
hún er nú.
Menn tala um að prestkosn-
ingar séu lýðræðislegar. Sé svo,
þá legg ég til að sama lýðræði
verði einnig prófað á öðru
sviði., að þingmenn sit|ji til sjö
tugsaldurs og ráðherrar sömu-
leiðis- Ef einhver andast áður
en þeim aldri er náð, þá taki
varamaður hans við.
Ég var utanbæjarmaður með
an kosningar fóru fram, en
einnig þar létu menn í ljós
viðbjóð sinn á fyrirbærinu þeg-
ar auglýstar voru ,,kosninga-
skrifstofur”, stuðningsmenn,
bílar o. fl. í útvarpinu. — Fróð-
legt væri að vita hvað allt þetta
kostar.
Kirkjan hefir þó gert meira
en þér virðist kunnugt um til
þess að ráða bót á þessu. Bæði
núverandi biskup og fyrrver-
andi hafa skýrt látið í ljós á-
lit sitt, og margir kennimenn
og leikmenn.
Hin íslenzka kirkjulöggjöf er
í sumum greinum sundurlaus,
Jóhanu Hannesson.
dreii'ð og úrelt, þótt góður stofn
sé einnig til-
Útvarpsmessur eru Iíka önn-
ur pláfia í þjóðlífinu. Að vísu
hafa þær nokkuð gildi fyrir
gamalmenni og sjúklinga, en
lítið fyrir aðra. Þær koma yfir
leitt á svefntíma æskulýðsins
og mesta annatíma húsmæðr-
anna. Tíminn virðist beinlínis
til- þess kjörinn að menn skuli
hafa sem minnst gágn af þeim,
og unga fólkið alveg fara á
mis við þær.
Annar galli er — Reykjavík-
ur-einokun á útvarpsmessunum.
Menn fá sífellt hið sama gamla
aftur og aftur: Sömu gömlu
sálmana, sama-gamla tónið —
og stundum sennilega einnig
sömu gömlu ræðurnar. En þessi
hætta vofir einnig yfir öðrum
einokunar-þáttum útvarpsina,
■ Menn verða leiðir á sömu
gömlu röddunum í útvarpinu
dag eftir dág og ár eftir ár- —
Margir hinna greindari útvarps
og sjónvarpsmánna erlendis
„hoppa af“ — jump off — sem
kallað er, áðiu- en almenningur
er orðinn hund-leiður á þeim.
Nú ber auðvitað skylda til að
sýna útvarþinu þeghskap og
styðja þessa menningarstofnun,
en nokkurt tillit til hinnar
æðri menhingar ætti stofnun-
in sjálf að taka.
Ég er fylgjandi því að leik-
menn lesi húslestra, en einnig
þvi að gerðar verði fleiri til-
raunir til að flytja hinn kristna
boðskap, ekki sizt um réttlæti,
dyggðir og skyldur til alménn-
ings. Ennfremur sálgæzluboð-
skap til sjúkra og aldraðra —
og boðskap um kröfur líðandi
stundar til hugsandi manna. —
En „function" tilbeiðslunnar er
ekki hægt að útvarpa — liún
samrýmst ekki tækninni, bein-
ist ýfir í „transtendencinn” þar
sem óviðkomandi komast ekki
að. — Vonast eftir fleiri kristi-
legum tillögum frá þér — og
sendi beztu kveðjur.
Jóhann Hanuesson,
I
i"iiiiiiiii iin ■ii"""iiiiii"i»'i""i"""""iii"i"""i"iiiiiii".iiiiiiiiiiiaiiil||iiitt"i"iiiii(iMitiii(i""iiuiiii"((iuiia«"«,ii""""i"""" "i""i""i4ii"ii""iu^.
UM STOÐUGLEIKA FISKISKIPA
Dagana 7.-14- okt. sl. var hald-
ín á vegum FAO, Matvæla- og land
búnaðarstofnunar Sþ, alþjóðaráð-
stefna um stöðugleika fiskiskipa.
Ráðstefnan var haldin í Gdansk í
Fóllandi og hana sátu 37 fulltrú-
ar og 18 áheyrnarfulltrúar frá 14
löndum. Fulltrúi íslands var
Hjálmar R. Bárðarson skipaskoðun
arstjóri. Ráðstefna þessi var hald
ín í samræmi við ályktanir Sígl- í
íngamálastofnunar Sþ, sem gerð-
ar voru á ráðstefnunni í Londön
um öryggi mannslífa á liafinu,
enda komu liinar tvær stofnanir
sér saman um samvinnu á þessu
sviði-
Skoðanir manna á því hvort
hægt sé að setja alþjóðareglur
um stöðugleikaútreikninga á fiski
skipum eru mjög skiptar. Sumir
hallast að því að slíkt sé ekki
hægt vegna þess hve margir litlir
fiskibátar af margbreytilegri gerð
séu smíðaðir án þess að nokkrar
teikningar séu fyrir hendi og skipa
smiðimir ófærir um að fram-
kvæma nauðsynlegar mælingar á
framleiðslu sinni. Einnig séu
veiðiaðferðir, veiðisvæði og skil-
yrði svo ólík í heiminum að örð-
ugt yrði að samræma slíkt undir
einn hatt.
Aðrir telja að hægt sé að koma
á alþjóðareglum um stöðugleika
fiskiskipa enda verði kröfur mið-
aðar við stærðir og gerðir skipa,
veiðiaðferðir og veiðisvæði.
Á ráðstefnunni í Póllandi lagði
Hjálmar R. Bárðarson fram erindi
er fjaliaði um stöðugleikaútrcikn- j
inga á íslenzkum fiskiskipum og '
þá reynzlu sém hér hefur fengist-
Þar er nokkuð rætt um síldar-
hleðslu íslenzkra fiskiskipa og
gert grein fyrir árangri útreikn-
inga á hleðsluástandi síldveiði-
skipa. \
Það varð ljóst af umræðunum
sem á eftir fylgdu, að engin þjóð
myndi taka til greina að leýía
slíka hleðslu. Til dæmis múnu
Danir nú hafa í hyggju í nýjum
reglum að krefjast þess, að öll
fiskiskip hafi að minnsta kosti 10
cm. fríborð, þegar þau eru mest
hlaðin, og samtímis er þess að
sjálfsögðu krafizt að allar lúgur
séu vantsþétt lokaðar (skálkáðar).
Þéssum hleðslutakmörkum
danskra fiskiskipa hefir það í för
með sér, að flest fiskiskipanna
geta aðeins sett síld í afturlest, en
ekkert í framlest, og auðvitað ekk
ert á þilfar.
Bandariski fulltrúinn sagði, að
slik ofhleðsla sem hér tiðkast ætti
alls staðar að vera hegníngarverð,
og hvergi í heiminum að vera lið-
in-
Það leikur enginn vafi á því,
að ef alþjóðaákvæði 'verða sótt
um stöðugleika fiskiskipa, þá vérð
ur hleðslutakmörkun fiskiskipa
innifalin í þeim ákvæðum, enda
hleðsla svo mikilvægur þáttur i
stöðugleika, að ekki verður að
skilið.
Það kom einnig greinilega fram
á ráðstefnunni, að ekki er talið
hægt að gera fiskiskip 10ö% ör-
ugg. Öryggi skips er alltaf að veru
legu leýti háð því, hvérnig akip-
unum er siglt. Meðal ffest'ra vest-
I rænna þjóða, hafa fiskiskipstjórar
sáralitla eða enga bóklega þekk-
ingu á stöðugleika skipa, og er
' jafnvel talið að þess séu dæmi í
sumum löndum, að hættulegs mis
skilnings gæti meðal þeirra á
grundvallarhugtökum stöðugleik-
ans.
Áð þessu leyti Virðast Austur-
Evrópulöndin vera okkur fremri.
Þar er krafizt þriggja ára bók-
legs náms af fiskiskipstjórum-
Á ráðstefnunni var einnig rætt
um nauðsyn nákvæmra veðurfrétta
á veiðisvæðum fiskiskipanna, og
þá sérstakar tilkynningar, storm
tilkynningar, til allra skipa á viss
um svæðum, þannig að þeim gef
ist tími til að hætta veiðum og
leita hafnar eða vars.
Austur-Evrópulöndin töldu rétt,
að þegar slíkar stormveðurtilkynn
ingar væru gefnar, fylgdi um leið
fyrirskipun til skipstjóra um að
leita strax hafnar eða vars. Vest-
ur-Evrópulöndin voru á móti
slíkri skipun. Skipstjóri skips
yrði að vera ábyrgur hver fyrir
sínu skipi, og hann yrði sjálfur
að taka ákvörðun um hvenær
hætt skyldi veiðum og leita vars I
en allir voru sammála um nauð-
syn sérstakra veðurfregna fyrir
veiðisvæðin, og þá einnig nauðsyn 1
sérstakra hættu-veðurtilkynninga
þegar veðurstofur sæju sérstaka
ástæðu ffil. Vestur-Evrópuþjóðir
töldu fyrir®kipun til skipstjóra
fiskiskipa, um að leita hafnar, vera
lagalega séð vafasama, því ef veð
ur reyndist ekki eins slæmt og
hættu-veðurtilkynningin teldi út-
lít fyrir, þá væri sá möguleiki fyrir
hendi, að fyrirskipun af hálfu op-,
inbers aðila til allra skipa að ieita
hafnar, gæti haft í för með sér
skaðabótakröfur af hálfu einstakl
inga á hendur ríkisvaídsins vegna
meintrar tapaðrar veiði.
Ráðstefnan 'í Gdansk gerði eftir
farandi heildarátyktanir:
I. Afstaða hinha ýmsu þjóða til
stöðugleikavandamátsins er mjög
mismunandi, en þó má lauslega
skipta henni í fjóra flokka:
1) Þjóðir, sem hafa opinbera
kröfu um stöðugleikaútreikninga
með mælikvarða, þannig áð notað
ar eru stærðfræðilegar aðferðir til
a ákveða GZ-boga, hftllahornin
| Of, Om, Ov og dynamisku stöðug-
leikastæröirnar „e“ og Mc.
GZ — Retti-armur.
! Of, (0e) — Innrennslishorn
Om, (0s) = Hallagráða, þegar
rétti-armur er stærstur.
Ov (0r) = Hallagráða, þegav
rétti-armur er núll.
e — Dynamiskur stöðugleikaarmur
Mc (Mcaps) = Moment til cð
hvolfa skipinú.
Aths.: Þessar merkingar cru á-
kveðnar af IMCO, eldri merkingar
eru í svigum.
2) Lönd sem hafa opinber stöO
ugleikaákvæði, en nota aðeins eir»
faldari aðferðir, og þá oftast a'O
eins „f“ og/eða GM
f = Fríborð.
GM = Metacenter hæð (þver-
skips).
3) Lönd, sem hafa stöðugleika»
reglur, en engan opittbera mæli-
kvarða á nauðsynlegan stöðug-
leika.
Þessum lönöum má aftur skipí>
í tvo flokka:
a) Lönd, sem treysta eingöngt*
á dómgreind reyndra ttvanna. SJtk
hugskoðun gétur öft jafúazt á við>
útreikninga, og állkt mat er al-
gengt ú mörgum stöðum meða*
reyndra fiskveiðiþjóða.
b) Lönd, seih tréysta á tækni-
Iega sérmenntað starfslið til aíf
meta hæfilegan stöðugletka;
4) Löndt, sem-hafa ekki neinar
ouinberar reglur um stöðuglciki*
útreikninga né mælikvarða á stoí>
ugleika.
II. Nægjanlegur stöðugleiki og
Framh. ð 13. slða
„ISfev
::irh'k; :
Kaflar úr ertvtdi eftir
Hjáimar R. Bárðarson
skipaskoðunarstjóra.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ — 10. des. 1963 y