Alþýðublaðið - 01.02.1964, Blaðsíða 8

Persónuleg vandamál eftir séra Jakob Jónsson
REYKINGAR UNGLINGANNA
MAÐUR nokkur ræðir um reyk
ingar. Hvort hann eigi að taka
hinar skörpu aðvaranir læknanna
alvarlega? Honum hafa alltaf
leiðst siðapredikanir og umvand
anir prestanna, og ekki sé það
betra, þegar læknarnir taki við,
yfirleitt kann hann ekki við, að
aðrir séu að segja sér fyrir um,
hvað hann megi gera, og hvað
ekki. Loks hugleiðir hann þá kenn
ingu, sem oft er hialdið fram, að
þeir, sem hræða fólkið með afleið
ingum lastanna, geri ekki annað
en að espa það til að breyta þver-
öfugt við allar ráðleggingar. Auð
vitað er ástæða til að taka lækn-
ana alvarlega. í einlægni taiað,
líkar mér ekki, hvernig blöðin
virðast snúa þessu öllu upp í grín.
Enginn slær því upp í grín, þeg-
ar Slysavarnafélagið varar sjó-
mennina við að fara á sjó, af því
að ofviðri sé í aðsig. Það getur
vel verið, að læknarnir geri of
mikið úr hættunni, og vera má,
að lungnakrabbinn eigi sér fleiri
orsakir, svo sem spillt andrúms-
loft — en reykingarnar eru ekki
bétri fyrir það, þótt fleiri orsakir
komi til.
Ég veit líka, að mörgum fellur
illa að láta aðra segja sér fyrir um,
hvað þeir megi gera, og hvað ekki.
Einu sinni fyrir mörgum árum
var ég sem oftar að spyrja börn,
og ræddi þá meðal annars við þau
skaðsemi eiturnautna, svo sem
reykinga. Löngu síðar frétti ég,
að sumir af blessuðum strákunum
mínum hefðu að lokinni kennslu
stundinni farið beint inn á
„sjoppu" og keypt sér sígarettur,
auðvitað til að sannfæra sjálfa
sig um, að þeir væru of miklir
menn til að fara eftir því, sem
presturinn seigði þéim. Þetta voru
óþroskaðir unglingar, en ég held,
að það sé ekki fjarri sanni, að
þarna hafi komið fram einn meg-
in-gaili íslenzkrar þjóðar-skap
igerðar, eins og hún hefur mótazt
í seinni tíð, — sem sé krakkaleg
óhlýðni við yfirboðara og jafn-
krakkalcg óráðþægni í siðferðileg
um efnum. Menn vilja vera nógu
kaldir karlar til að láta flest sið-
ferðileg boð og bönn eins og vind
um eyrun þjóta. Þessi krakkalega
þvermóðska sprettur annars veg-
ar af vanþroska skapgerð, og hins
vegar af misskilningi á eðli og til
gangi siðferðilegra boðorða. Ef lit
ið er á hin tíu boðorð, sem kirkj,-
an telur að eigi sér rætur í sjálfu'
lífslögmáli tilverunnar, þá miða
þau öll að því að varðveita og við
halda sköpunarverkinu og varð-
veita heilbrigt mannlíf í andlegu,
■ líkamlegu og félagslegu tilliti. Ráð
leggingar læknanna í hinu marg
umtalaða reykingamáli eiga stoð
sína í fimmmta boðorðinu, ,,þú
skalt eigi mann deyða.“
Þá er það hræðslan, sem ég áð-
an minntist á. Það var sagt um
Rússland i gamla daga, að keis-
arinn berði aðalsmanninn, aðals-
maðurinn bóndann, bóndinn kon
una sína og konan köttinn. Og við
höfum sögur af því, að vöndur-
inn hélt uppi hlýðni við yfirvöld
og yfirboðara hér á íslandi um all
langt skeið. Og stundum hélt kirkj
an fólkinu til hlýðni með hótun
um um eld og brennistein annars
heims. En það er skammt öfganna
á milli. Gamall prestur sagði ný-
lega við mig, að hér á íslandi
væri ástandið orðið eins og seg
ir í niðurlagi Dómarabókarinnar
„í þá daga var enginn konungur
í ísrael, hver maður gjörði það,
sem honum vel líkaði“ (Dóm. 21,
25). Það er satt að við verðum
yfirleitt ekki fúsari til góðrar
breytni þó að okkur sé hótað öllu
illu, — en gengur hitt ekki nokk
uð langt að gera hvað, sem manni
vel líkar undir öllum kringumstæð
um, —. og breyta jafnvel gegn
betri vitund, aðeins af því, að
einhver hefur orðið til að segja
okkur til vegar eða gefa okkur
ráð? Og ég get ekki fundið, að
það felist nein persónuleg hótun
í því, þó að þeir, sem vita betur
en við sjálfir, segi okkur, að við
eigum á hættu að beinbrotna, ef
við hoppum fram af þverhnýpi og
ofan í grjóturð. Að síðustu — það
er leitt til þess að vita, ef fólk
á fullorðins aldri fer að eins og
strák-kjánar.
Jakob Jónsson.

ÍBK
m'"'A
Wmm
Hann, hún Dirch og
Dario í Hafnarfirði
Iíafnarfjarðarbíó sýnir um þess-
ar mundir danska mynd með hin-
um vinsæla Dirch Passer, Ghiía
Nörby og núverandi eiginmanni
Ghitu, dansk-ítalska söngvaranum
Darió Campeotte.
í myndinni leikur einnig Gitte
Hænning, sem söng hér á íslandi
fyrir nokkrum árum eins og marg
ir minnast.
Myndin heitir: Hann, hún,
Dirch og Darió. Mynd þessi hef-
ur verið sýnd allt frá öðrum í ijól-
um, ogr má búast við að sýningum
fari að fækka úr þessu.
Myndin meðfylgjandi sýnir
Gitte Hænning og Dirch Passer í
hlutverkum síniun.
Allir frímerkjasafnarar kann
astvið ösina á pósthúsinu þann
dag, er ný frímerki eru gefin
út. Allir vilja fá sér nýju merk
in, líma þau á myndskreytt
umslög og fá á þau fyrsta-
dags stimpil. — Á götunni úti
fyrir eru söludrengir með út-
gáfudagsumslög í töskum og
hrópa: „Umslög fyrir frímerki
dagsins." — Allir kannast líka
við ösina á pósthúsunum fyrir
jólin, þegar jólakortin streyma
inn.
En hvernig haldið þið að á-
standið yrði í þessu efni, ef
þetta hvort tveggja bæri upp á
sama daginn?
Trinidad heitir lítil eyja,
skammt frá strönd Venezuela.
Þetta er blómleg og gróðursæl
eyja, enda liggur hún í hita-
beltinu. Eyjarskeggjar fram-
leiða mikið af sykri og kakao.
Þetta er brezk nýlenda eins og
Guayana, sem við lásum um
í síðasta þætti.
Þetta er árið 1956, rétt fyrir
jólin og jólakortin streyma
inn á pósthúsið í Port of Spain,
en það er höfuðborg eyjarinn-
ar. Ösin var svipuð og undan-
farin jól, kannski heldur
ÞE6AR NY
FRÍMERKI
KOMA Á
MARKAÐI
meiri og eftirspurnin eftir frí
merkinu 1 cent var sérstaklega
mikil ,enda var það mátulegt
burðargjald á jólakortin.
Nokkru áður hafði póstmeist
arinn séð, að birgðirnar af 1
eent merkjum mundu ekki
hrökkva til á jólapóstinn, svo
að hann hafði með góðum fyrir
vara að hann hélt — pantað
slatta af þessum merkjum frá
London. — Þau áttu að koma
með f'Iugvél í tæka tíð.
En þá byrjuðu erfiðleikarnir
— Dimmviðri í London seink-
aði flugvélinni og áhyggjur
tóku að sækja á póstmeistar-
ann, sem vonaði þó, að flug-
vélin mundi komast á leiðar-
enda í tæka tíð. — Það birti í
London og áhyggjum póst-
stjórnarinnar í Trinidad létti.
En ___ í New York kom fram
bilun á hreyfli á flugvélinni
og var hún kyrr.ett þar til
viðgerð hafði farið fram. —
Það leið að jólum og póst-
meistarinn sá, að eitthvað
varð að gera í málinu. — Hann
samdi því við prentsmiðju eina
þar í borginni um að yfir-
prenta ný.t verðgildi á 2 centa
frímerki, sem nóg var til af.
Þetta 2 centa merki var með
mynd af landbúnaðarháskóJa
(Scott No. 73) og yfirprentun-
in skyldj vera „one cent.“ —
Þetta var ekkert auglýst og
meira að segja frekar haldið
leyndu, enda var póstmeistara
farið að gruna að meira en nóg
yrði að gera á pósthúsinu dag
inn eftir, ef bæði jólakorts-
sendendur og frímerkjasafn-
arar kæmu í einum hóp í ekki
alltof stóran afgreiðslusal póst
hússins. — Það var yfirprentað
af kappi alla aðfaranótt 20.
desember. Prentsvertan þurfti
helzt að vera orðin þurr þegar
opnað yrði að morgni næsta.
dags. rrr (Framhaid).
<'liiimmmitiu»Mtfimmitflliiiimii iiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiimmiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiimimmiiiiiimMiiiiiiiiiimiiiimiiiiimiiiiiiiiliimiiiimiuuutuui
8 1. febr. 1964 — ALÞÝÐUBLAÐIÐ
•Vi.fsiimiiiiiiinmmiiiuiMinitiiiMiiHiiHiiiiiiMiuiimiiiiiiiiiiiiMiiimmmiimmimmtmniiiiiiiimiiiii mmmmiiiiiimmimmimiiimimiuiimiimmuiiiiimuuuuui