Alþýðublaðið - 08.08.1965, Blaðsíða 5

Breytt stefna Ihalds-
flokksins I Bretlandi
ÞKGAR Harold Wilson, for-
sætisráðherra Breta, lýsti því yf-
ir í júní. að ekki yrði efnt til
þingkosninga fyrr en í fyrsta lagi
næsta vor, gafst íhaldsmönnum
tími og tækifæri til að skipta
um leiðtoga, en á því var mikil
nauðsyn. Vafalaust hefði Verka-
mannaflokkurinn kosið að íhalds-
menn hefðu ekki skipt um leið-
toga og Sir Aiec Douglas Home
hefði verið látinn um að stjórna
flokknum fram yfir næstu kosn-
ingar, en efnahagsvandamálin,
sem Bretar eiga við að stríða, eru
enn svo erfið viðureignar og
Verkamannaflokkurinn er enn svo
©nnum kafinn við stjórnarstörfin,
að haustkosningar- komu ekki til
greina. Verkamannaflokkurinn
þurfti einnig vinnufrið.
Vafalaust hefur sú vissa, að
leiðtogaskiptin í íhaldsflokknum
mundu ekki ganga þegjandi og
hljóðalaust fyrir sig, átt sinn þátt
f því að Harold Wilson gaf hina
ótvíræðu yfirlýsingu sína. Hinar
harðvítugu deilur um eftirmann
Harold Macmillans, sem næstum
fiðu flokknum að fullu, eru mönn-
um enn í fersku minni. Hins veg-
ar varð Verkamannaflokknum
ekki að ósk sinni. íhaldsflokkur-
lnn hefur valið sér nýjan leið-
toga án þess að eitt styggðaryrði
hafi verið sagt, og flokkurinn
stendur nú sterkar að vígi en
nokkru sinni fyrr síðan hann beið
ósigur í þingkosningunum í októ-
ber í fyrra.
Forniælandi íhaldsflokksins í
efnahagsmálum, Edward Heath,
sigraði í fyrstu lýðræðislegu
kosningunum, sem fram hsía far-
ið um leiðtoga flokksins. Þing-
mönnum íhaldsflokksins gafst í
fyrsta skioti tækifæri tii að velja
leiðtoga sinn sjálfir. Til þessa
hefur mikið laumuspil verið um
val á leiðtoga íhaldsflokksins og
valdamestu menn hans hafa valið
leiðtogann með leynilegum hætti.
Raunin hefur verið sú, að þessi
valdaklíka hefur ailtaf valið leið-
togann úr sínum hópi, það er að
segja úr hinum svokallaða töfra-
hring aðals og ætta. Mcð váli Ed-
ward Heaths er sagt skilið við
þessa hættulegu hefð.
Heath er af alþýðufólki kominn,
hann er sonur byggingaverka-
manns, sem síðar varð bygginga-
meistari. Hann hefur ekki stund-
að nám í hinum virðulegu einka-
skólum. Hann lilaut styrk til
náms I háskólanum í Oxford vegna
þess að hann var í hópi beztu
námsmanna opinbers mennta-
Skóla.
★ Aukið friálslyndi
Val Heatlis mun ekki einungis
færa thaldsflokkinn í lýðræðis-
legra horf heldur einnig í frjáls
lyndara og nýtízkulegra horf. —
Heath er kredduláus stjórnmála-
inaður, og svo laus er hann við
ósveigjanleik að við borð liggur
að hann sé tækifærissinni. Hann
er óhræddur við að breyta afstöðu
sinni. Sumir íhaldsn enn kunna
jafnvel að líta á hann sem sós-
íalista.
Ástæðan til þess, að Heath hef-
ur verið valinn, þótt hann sé lit-
illar ættar, piparsveinn, róttæk-
ur í skoðunum, og skapstirður,
er sú, að íhaldsmenn hafa smám
saman gert sér grein fyrir því,
’KASTLi

að flokkurinn þarfnast breyting-
ar í frjálSlyndari átt, ef hann á
að halda velli á árum þeim, sem
í hönd fara. Hætta sú, sem íhalds
mönnum stafar af Frjálslynda
flokknum, en fylgi hans hefur
aukizt jafnt og þétt á síðustu ár-
um, er mikilvæg röksemd fyrir
breytingum í nýtízkuhorf.
Hið hlægilega litla fylgi, sem
Enoch Powell, hinn eindregni í-
haldsmaður, hlaut í kosningunum
um nýjan leiðtoga, 15 atkvæði
af 298, sýnir að gamaldags í-
haldsstefna er í andaslitrunum í
Bretlandi ekki síður en annars
staðar. Þriðja leiðtogaefnið, Reg-
lítið á sér bera af yfirlögðu ráði.
Verkamannaflokknum veitist auð-
velt að beina skeytum sínum að
honum í umræðum um efnahags-
mál, því að hann var fjármálaráð-
herra í stjórn íhaldsflokksins. Að
nafninu til ber hann höfuðábyrgð-
ina á því efnahagsöngþveiti, sem
Bretar eiga við áð stríða.
Maudling hefur verið skipaður
aðstoðarleiðtogi stjórnai'and-
stöðunnar og Sir Alec Douglas
Home er nú orðinn formælandi í-
haldsflokksins í utanríkismálum,
en því lilutverki gegndi Maudl-
ing eftir að flokkurinn komst
í stjói-narandstöðu og allt þar til
Heath var valinn leiðtogi. Maudl-
ing var því sviptur því tækifæri
að vera formælandi flokksins í
efnahagsmálum í hinum langvar-
andi umræðum um fjárlögin, en
í því máli hafa íhaldsmenn beint
meginþunga árása sinna á Verka-
mannaflokkinn.
★ Skeleggur leiðtogi
í þess stað var Edward Heath
skipaður í þetta hlutverk og í
því hefur hann staðið sig með
prýði. í hinum mánaðarlöngu um-
ræðurn um fjárlögin hefur Heath
haldið uppi linnulausum árásum á
ááIí Skemmtiferðir 1
— "'Hlíin -V I • S
wmi með skipum §
SS Baltic lirie: §5
2 Vín-Yalta-Vín. Með flugvél til Lúxemborgar og 3
g Vínar og frá Vín til Yalta með fljótaskipi eftir 3
2j Dóná með viðkomu í Bratisslava-Budapest-Bel- 3
2 grad-T. Severin-Ruse-Djndrju-Galaz-Ismail og 3
2 til Yalta við Svartahaf. Sörpu leið til baka, Verið 3
2 3 daga á Yalta og stansað í hinum borgunum 3
2 part úr degi. Alls 14 daga ferð. Mjög heillandi og 3
2 skemmtileg ferð. Hljómsveit um borð í skipinu, 3
2 ágætis aðbúnaður. Verð: 21.500 kr. á mann. 16 .3
3 daga ferð. íí±.í;h-^í-:v.- 3
jmmmmmmmm ———*
London —Kaupmannahöfn — Gauta- 3
borg — Stokkhólmur — Hélsinki — Leningrad. 3
og til baka. 14 daga ferð. Vérð 13.400. Farið með 3
skemmtiferðaskipum I júní-júlí-ágúst og október. 3
á 12 daga fresti. Flogið til London og til baka 3
Rólegar ferðir um Norðursjó og Eystrasalt með 3
fýrsta flokks skemmtiferðaskipi, höfð viðkoma í 3
fyrrnefndum borgum. Hægt að hafa viðdvöl eftir 3
þörf á útleið og heimleið í London 3
MarseiIIes — Genoa — Napoli SE-
, — Pireaus - Istanbul • Varna 3
* — Constanta — Odessa — Yalta 3§
V 'Vt&fog §ochi. (Miðjarðarhaf og Svartahaf). 3
= ” ’ Verð: 21.500..00. Flogið til Parísar — Marseilles =5s
og farið með sketmmtiferðarskipi á .fyrrtalda staði.3
21. daga ferð. §
= Gdynia — Amarica line .3
= London — Las Palmas — Martinque — Nassait 3
= Miami — Curaco — Barbados — London. 17.1- 3
22.2 1966 36 daga ferð. Verð frá 24.570.00-46.170
= 00. Flogið til London og til baka. Dvalið í 1 dag §
= til 4 daga á hverjum stað. 3
ymmmm) ' t((((((((((((((((((((((((((((((((Q
Kaupmannahöfn — London — Quebec —- Montre í=3
al. 18 dagar. Verð: 28170.00. I báðum tilfellum 3
ferðast með M.s. Batory. Glæsilegt skemmti- §
= ferðaskip. §
= Upplýsíngar veittar í ferðaskrifstofu vorri §
L A ISI
■EPIYIH 1
FtRBA'SKRIF'STOFA =5
3 Skólavörðustíg 16, II. hæð 3
§ SÍMI 22890 BOX 465 REYKJAVÍK ||
?!immmmmmmmmmmmmmmmmmm^mmmmmmrs
EDWARD HEATH: allt að því tækifærissinni.
inald Maudling, aðhyllist sömu
frjálslyndu skoðanirnar og Heath
og þeir tvímenningarnir ættu að
geta veitt styrka forystu, þar sem
Maudling dró framboð sitt til baka
eftir fyrstu atkvæðagreiðslu —
bæði í stjórnarandstöðu, og ef
til vill síðar meir í ríkisstjórn.
Eiginlega vakti það enga furðu
að Maudling tókst ekki að fara
með sigur af hólmi, en hann hlaut
aðeins 17 færri atkvæði en He-
ath. í stjórnmálaumræðum þeim,
sem fram hafa farið að undan-
förnu, aðallega um efnahagsmál,
hefur Maudling liitið tiltölulega
1 James Callaghan fjármálaráð-
herra, Wilson forsætisráðherra og
George Brown efnahagsmálaráð-
herra. Og þegar stjórnin beið ó-
sigur í atkvæðagreiðslu um eitt
atriði í fjárlögunum, en ástæðan
var vafasamur „feluieikur,” í-
haldsþingmanna sem talið var að
yfirgefið héfðu ’ þinghúsbygging-
una, var hér um sigur fyrir Hc-
ath að ræða. Hann stjórnaði felu
leiknum og átti meginþáttinn í
ósigri stjórnarinnar.
Með Heath hafa íhaldsmenn
fengið harðan og síður en svo
varkáran leiðtoga. Hann ,á ekki
eins auðvelt með að afla sér vin-
sælda og Reginald Maudling, en
sterkur persónuleiki Heaths og ó-
umdeilanlegur dugnaður — ekki
sízt í hinum mikilvægu sjónvarps
umræðum — táka af allan efa um
styrkleika hans. Erfiðir tímar bíða
Wilsons og stjórnar hans, og þótt
Heath eigi margt skylt með Wil-
son táknar það ekki á nokkurn
hátt að stjórnmálaumræður á
Bretlandi verði friðsamlegri.
Búast má við því þvert á móti
að baráttan í Neðri málstofunni
harðni til muna á næstunni. Ed-
ward Heath hefur íyrir löngu
sýnt fram á það, að hann er mikl-
um mun harðskeyttari andstæðing
ur Harold Wilsons en Sir Alec
-var qg Reginald Maudling hefði
orðið.
Jhaldsflokkurinn mun leggja
fram stefnuskrá sína í september,
og það er engin tilviljun, að mað-
i urinn, sem stjórnað hefur samn-
ingu hennar, er Edward Heath.
Stefnuskráin verður uppliafið a<S
langtíma tilraunum til að breyta
hinum gamaldags „Tory”-flokki I
íhaldssaman alþýðuflokk.
Nýtt hefti af
Musica IslandiGð
ÚT er komið nýtt hefti af 'Musica
Islandica hjá Menningarsjóði. í'
þessu hcfti en sónata nr. 1 fyri*'
píanó eftir dr. Hallgrím Helgason.
Aður eru komin út í þessunx
flokki tónverk eftir þrjá aðra ís-
lendinga, þá Jón Þórarinssori,
Helga Pálsson og Karl O. Runólfs-
son. í
ALbtÐUBLAÐIÐ - 8. ágúst 1965 5