Alþýðublaðið - 30.12.1965, Blaðsíða 8

TEXTI OLAFUR TYNES JÓNSSON:
Þrjátíu ára starfs-
afmæli Douglas DC-3
Rvík, — ÓTJ.
Miðvikudaginn 22. desember sl.
geystist löng og glæsileg Dougl
as DC—ö farþegaþota eftir flug
brautinni á Kennedy flugvelli og
tókst á loft með miklum gný. í
ihenni sátu 115 farþegar í þægileg
um sætum og fundu varla fyrir
því að hún hreyfðist og heyrðu
ekki nema þægilegt suð frá hreyfl
unum. Sama dag æddi Douglas-DC
—3 vélin N21—78 eftir minni flug
braut á öðrum flugvelli og tókst
einnig á loft. í henni sátu 28 far
þegar sem jóðluðu á tyggigúmmí
og öskruðu sín á milli til þess að
heyra hver til annars. Töluverður
munur ekki satt? Og samt fylgdu
augu allra flugmannanna á jörðu
niðri gömlu vélinni, meðan eng
inn skipti Sér af hinni nema flug
umferðarstjórinn. Jafnvel flug
stjórinn á stóru Trident þotunni
sem var að renna upp að flugskýl
inu veifaði á eftir „gömlu trunt
unni“ og brosti angurvært.
— Hvers vegna?
„Gamla tTuntan" átti afmæli.
Það var 22. desember 1935 sem
fyrsta DC—3 vélin lagði upp í
sitt fyrsta flug frá Santa Moniea
í Califomíu. Og þessi flugvélateg
und sem enn er mikið notuð víða
um heim hefur getið sér slíkt orð
fyrir gæði og styrkleika að hún
getur jafnvel skyggt á „fliúgandi
hótel“ dagsins í dag. Á ferli sín
um hefur DC—3 ekki aðeins feng
ið orð fyrir að borga sig fiárhags
lega, heldur einnig fyrir að vera
ein sterkasta og öruggasta flugvél
sem nokkurntíma hefur verið smíð
uð. Hún er hægfleyg, hefur ekki
þrýstiklefa og er ekki mjög lip
ur. En hversu margar flugvélar
skyldu geta flogið 40 mílur til
næsta flugvallar eftir að hafa
misst 12 fet af vinstri væng við
að e-ekast á fjall? Douglas Aircraft
Company byggði 803 DC—3 vélar
fyrir stríðið, og 10,926 meðan á
því stóð. Og Rú'sar fengu þá einn
ig leyfi til þess að byggja um tvö
þúsund vélar í 'sínu heimalandi.
Fyrsta DC—3 vélin var seld fyrir
20.350 pund, sem myndi rétt um
það bil nægja til þess að borga
einn einasta þotuhreyfil í dag.
Douglasvélin N21—78, sem sagt
var frá áðan, er sú elzta sem nú er
til í Bandaríkjunum, en hún er
í eigu North Central Airlines. Hún
var byggð 1939 og þegar flugtím
ar hennar voru taldir saman kom
í ljós að hún hafði verið í loftinu
í samtals níu ár og á þeim tíma
farið rúmlega tólf milljón mílna
vegalengd. Douglas félagið áætlar
að síðan. þessar vélar hófu farþega
flug árið 1936 hafi þær flutt rúm
lega sjöhundruð milljón farþega í
Bandaríkjunum einum saman..
Margir þeir sem oft hafa flogið
sem farþegar í DC—3 eru farnir
að halda upp á gripinn, en það
er ekkert á móti þeirri ofurást
$em margir flugmenn bera til vél
arinnar. Frá því að DC—3 fyrst
hóf feril sinn var hún svotil al
gerlega laus við byrjunarörðug
leika eða galla sem vart verður
við í mörgum vélum. Einn versti
gallinn til að byrja með var sá
að glugginn í flugmannsklefan
um lák. Þetta varð til þess að
eitt sinn er flugstjóri nokkur var
að gefa upp veðurskilyrði sagði
hann: — Léttur úði fyrir utan en
hellirigning fyrir innan. Bretar
fengu eins og aðrir mikla ást á
þessar flugvélategund og kölluðu
hana Dakota, sem þeir svo styttu
í ,,Dak“ sín á milli. Og brezkir her
flugmenn kunna margar sögur
sem þeir voru ósparir á að segja
þegar ágæti vélanna kom til um
ræðu. í bókinni „Miracles in the
Air“ eru 32 sögur af flugmönn
um sem tókst að lenda vélum sín
um heilu og höldnu, þrátt fyrir
að þær höfðu orðið fyrir miklum
skemmdum. Sjö þessara flug
manna voru á DC—3 vélum sem
eru kallaðar C—47 ef þær eru
notaðar sem hernaðarvélar. Einn
þeirra aðstoðarflugmaður segir
frá því þegar 4 japanskar Zero
orrustuflugvélar réðust á flugvél
hans þegar hann var á flugi milli
eyja í Kyrrahafinu. Hann sagðist
vel hafa getað ímyndað sér ánægju
glott „skáeygðu djöflanna" þegar
þeir sáu einmana óvopnaða flutn
ingavél- á ferð.. Japönsku flugmenn
irnir létu kúlunum rigna yfir Dou
glas vélina og strax í annarri á
rásinni varð flugstjórinn fyrir
tveimur vélbyssukúlum, og aðstoð
arflugmaðurinn tók því við stjórn
inni. Þeir höfðu flogið eins hátt
og þeir gátu komið vélinni með
farminn sem hún bar, og voru í
22 þú und fetum. En Zero vélam
ar fóru auðveldlega upp í 35 þús
und fet, svo að það kom þeim
ekki að miklu gagni. Flugmaður
inn sagði að það sem sér hefði
gramist einna mest var að Japanirn
ir höfðu ekki einu sinni fyrir því
Gljáfaxi, fyrsta Dóuglasflugvél Flugfélags íslands.
8 30. des. 1965 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
(g .Úc- ■ ■..■■• ■ -