Vísir - 29.09.1961, Blaðsíða 9

Föstudagur 29. september 1961
VÍSIR
9
Þrjú málverk eftir Richard Mortensen og Sálarandlit eftir Ásmund Sveinsson.
Norræn list 1951 -61.
Hin mikla sýning Norræna
listabandalagsins, sem nú stend
ur yfir í Listasafninu og Lista-
mannaskálanm er fróðlegur og
merkilegur viðburður. Nú er
liðinn rúmur áratugur síðan
bandalagið hafði sýningu hér,
en þá var aðeins skálinn til af-
nota, svo ólíku er saman að
jafna nú, hvað fjölda listaverka
og aðbúnað snertir, en samt
hlýtur maður ósjálfrátt að
rifja upp endurminningar frá
fyrri sýningunni, svo sem tök
eru á, og reyna að gera sér hug-
mynd um, hvað gerzt hefir síð-
an. Hver hefir þróunin orðið?
Að mínu áliti hefir það síð-
ur en svo truflandi áhrif, að
listamenn þessara fimm þjóða
sýna í sameiningu, án þess að
skipta sér í afmarkaðar deildir.
Það þarf nokkuð mikinn kunn-
ugleika til þess að gera sér þeg-
ar ljóst frá hvaða landi flest
S J ÓNDEILD ARHRIN GUR.
Það er ekki hægt að búast
við því að soltinn maður í röð-
um hinna atvinnulausu sýni
mikinn áhuga á menningarleg-
um hlutum. En nú, þegar laun-
in eru góð og aðstæður yfirleitt
þægilegar er það orðin brýn
þörf að víkka sjóndeildarhring
hans.
— Daily Mail.
verkanna eru. Á okkar tímum
er stöðugt unnið að því, að móta
sem flest á sama hátt og þá má-
ist það þjóðlega fyrst út og síð-
an persónuleg einkenni.
Þar sem fimm ágætar menn-
ingarþjóðir velja listaverk á
sýningu sem þessa, þótt stór sé
á okkar mælikvarða, þá verð-
ur að gera nokkuð miklar kröf
ur og fer þá einnig svo, að það
lélega vekur engu minni eftir-
tekt en það, sem skoðandinn
telur vel gert og verður ekki
eins undrandi yfir, þar sem
hann gerir ráð fyrir því. Að
sjálfsögðu mætti velja á jafn-
stóra sýningu þessari önnur og
ólík verk, en hvort sú sýning
gæfi réttari hugmynd um nor-
ræna list á þessu ári og þeim
síðustu, er spurning, sem erf-
itt er að svara, svo við verðum
að taka þessa sýningu trúan-
lega.
SOSIALISMI EÐA
LIBERALISMI.
Það sem helzt skilur á milli
í dag er það, hvort stefnt skuli
að ríkissósíalisma eða því skuli
trúað, að þróun eftir leiðum
liberalista sé það heillavæn-
legasta.
Ef menn eru á síðarnefndri
skoðuninni er auðvitað ekki
hægt fyrir þá sömu að skipa
sér að baki leiðtoga sósíaldemo-
krata.
— Fyns Tidende.
Danski málarinn Richard
Mortensen er frægur fyrir sínar
geometrisku abstraktsjónir og á
síðasta Biennale var hann einn
um danska skálann þar. Denisé
René hefir að vísu verið honum
mikil stoð, en myndir hans eru
ágætlega gerðar og Propriano
sérstaklega aðsópsmikil. Egill
Jacobsen málar enn grímur og
er nr. 13 bezt þeirra, sem á þess-
ari sýningu eru. Heerup heldur
enn þeim persónulega og sterka
stíl, sem einna fyrst kom fram
í Vanlöse madonna árið 1936.
ÁVINNINGUR OG
FRELSISSKERÐIN G.
Með því að loka Berlín hef-
ur austurþýzka stjórnin komið
í veg íyrir flóttamannastraum-
inn, sem var orðinn hættulegur
efnahagslífi ríkisins, en hún
hefur kannske einnig komið í
veg fyrir styrjöld, sem hefði
getað leitt af átökum, sem auð-
velt ^ar að hefja, meðan sam-
göngur milli borgarhlutanna
voru svo til frjálsar.
— New York Herald Tribune.
Yngri málararnir tveir eru
ekki upplífgandi.
Mikið orð hefir farið af
sænska málaranum próf. Sven
Erixson, sem líklega byggist á
naivisma hans. Litskrúð er
mikið í málverkum hans en lít-
ið annað. Ulf Trotzig er óhlut-
lægur og dálítið grófur, en lita-
meðferð hans ekki öll þar sem
hún er séð í fyrstu.
Norðmenn hafa löngum átt
góða listamenn, en nú er ekki
annað sýnt en að sá tími sé að
mestu liðinn hjá. Eg man eftir
Ragnar Kraugerud á norsku
sýningunni hér fyrir nokkrum
árum og þótti hann athygls-
verður og einnig nú. Hann not-
ar mikið dökka jarðliti, en er
traustur expressionisti. Arne
Strömne er óhlutlægur og mál-
ar einnig með dökkum litum,
en býr yfir einhverju dulúð-
ugu, sem taka mun sinn tíma
að kynnast.
Finnsku málararnir eru hver
öðrum líkir og er það enginn
ókostur á deild þessa sérstæða
lands. Þar eru að finna verk
eftir yngsta málara sýningar-
innar og eru svo naturalistisk,
að undrun vekur á þessum stað.
Hann heitir Johani Linnovaara
og nr. 51 minnir á Dali, hvað
vinnubrögð snertir. Þetta eru
athyglisverðar myndir og gætu
bent til nýsköpunar á þessu
sviði og einnig þess, að Finnar
séu frjálslyndari í myndlist en
margir aðrir. Mauri Favén er
skemmtilegur við fyrstu kynni,
en vafasamt má telja að þetta
sterklitaða skýjafar vinni á.
Unto Koistinem notar dökka
liti, eða öllu fremur einn lit, og
málar aðallega konur á mjög
sérstæðan hátt og verða myndir
hans minnisstæðar. Landslags-
myndir eftir Ragnar Ekelund
eru í daufum og þægilegum lit-
um, blátt áfram og eðlilegar.
Olavi Lanu er vafalaust sur-
realisti en á jniðaldavísu.
*
Ekki verður annað sagt um
okkar eigin menn, en að þeirra
hlutur sé í engu lakari en
hinna. Um þá Jón Stefánsson
og Jóhannes var auðvelt að spá.
Sverrir Haraldsson hefir nú
breytt um stefnu og tekið upp
einhverja hálofta rómantík og
vinnur af hárfínni nákvæmni.
Eiríkur Smith hefir að vísu
hagnað af sambýlinu við Risan,
en er betri en áður var.
Eg ætla ekki að skrifa langt
mál um höggmyndirnar. Adam
Fischer er afburða myndhöggv-
ari af þeim gamla skóla, sem
nú er að líða undir lok, en satt
að segja er óráðið hvað við tek-
ur. Vafalaust má finna eitt og
annað í hinni nýju höggmynda-
list, sem spáir góðu, en á þess-
ari sýningu dregur það lélega
þó fremur að sér athyglina.
Spýtnadót, kolryðgað járn og
sótugir trjábútar og allt þetta
lítt mótað af höndum, hvað þá
andlegri snilli. Er þetta úrval
höggmyndalistar í dag?
í Listamannaskálanum er
mikill fjöldi verka, sem nefnt
er graflist og ber margt af því
það nafn með rentu, því erfitt
er að koma auga á, hvar listin
er grafin. Eitthvað er af góð-
um og sæmilegum myndum
þarna, ef vel er leitað, en fjöld-
inn er um of.
Þótt ráða megi af þessari sýn-
ingu, að norræn list sé ekki ris-
há um þessar mundir, þá var þó
fróðlegt að fá tækifæri til að
sjá þetta úrval. Þetta tækifæri
ættu allir að nota, sem vilja
verða nokkurs vísari á þessu
sviði.
Felix.
Fulltrúi fslands
við útför.
Útför Dags Hammarskjölds,
framkvæmdastjóra Sameinuðu
þjóðanna, fer fram í Uppsölum
nú í dag. Hefir verið á-
kveðið, að Magnús V. Magnús-
son, sendiherra íslands í Stokk-
hólmi, verði sérstakur fulltrúi
ríkisstjórnar íslands við útför-
ina.
■Jr Moona Hussein, kona
Husseins Jordaniukonungs,
á von á sér — næsta vor.
Þau voru gefin saman í
sumar. —
gorejscr U godt «on. menneskeligt
muligt. Men pllgtpn kan Ikke Indbe-
tatte det umenncskelige, at man akul-
' le tprscnge aln bcvldsthed pA det
Íoglik’tunuHgé,' og da det íkke er
^mullgtatanvende ’de tó J be-
og rimellghcd dikierer mlg, ldet Jeg
aptager, ,ai jeg vlUé (nena det lam-
me, felv otn jeg ýar anaat 1 cn
dcn «koI?form.' •.
* - nemlig, at det vtlle’ rmn
eievw, fordelt pi to.
denvder er bctegsedg «oca_ .egnáde*.
mi der Utke anaUUéa pogen optagel-
tespreye.'Mcij hvla dar nu «r
end «8 egnede, hc
derbera odc. ca rar naa tor aiildlg*
hcdtaa akyjd pi. udklg after et lena-
grevebarn af paascnde dt
hvor
privö og der héJTér Utica tes nógenl
tndaá nJullgh*4 tór lamwerlo-1
fgarel
méd 'at;
íteriun
IT’djgtlghedskrlterlet- eUer. hlnt
andet' dunkle. VlI. han yære'.reUay'-
.... 4lg. k'an ,ban I Jaraté otógang- Ikké
fpnóer.^mra dip. denolwatíike rtt (age henijn .tn andét end djgtlghe-
kosining af 'den 'pcreoallge frlhéd og
Ilvéu ret m et rokæ U? og fra. S*
iángf étáteji Utke truee ’l ’tin'ekpl-
yteni, mi foik eelv ota, hvórdan de
vt) .tammenactú ilg* — *| ikóreh.
Uo' ilg
paplrerne.^* •’ "" .* •*’ •• .'•"
• I kredM' udea for gymniuleakoltn
o* d« h»J«re laereamíaltir anier mán
vlitqók daá bmálggrlbende aktk'pjed
•t «Ive vldnosbyrd ód.ea’ prevp eU'er
ekaamcn for at' rawe enibetyden'dt
MYNDLIST