Tölvumál - 01.10.1987, Blaðsíða 16

Þessir menn viröast litt láta það hrella sig, þótt laéknis-
fræði- og félagsfræðikannanir sýni, að atvinnuleysi er
sýkjandi, veldur félagslegu róti og sviptir menn sjálfs-
virðingu. Svar þeirra er, að gildi vinnunnar gæti varð-
veist í öllum þeim möguleikum, sem mónnum muni gefast til
að verða hver öðrum að gagni á nýja vegu - og vinna
skapandi störf á þann hátt. Það, sem glatast mundi, væru
einungis úreltar hugmyndir um tengsl vinnu og kaups. Og
þeir, sem kysu þá enn að keppa eftir auði, gætu svo sem
gert það og jafnvel komist i álnir; það kynni jafnvel að
reynast okkur hinum ávinningur.
Hér mun nú mörgum finnast, að hugarflugið sé komið út yfir
öll mörk; þessi trú á velvild eins manns i garð annars
votti e.t.v. helst til mikla bjartsýni. En atriði af
þessum toga kalla á almenna umræðu. Það má ráða af þvi, að
þrátt fyrir sundurlyndi eru menn þó ásáttir um eitt: í
þessum heimi samkeppninnar eigum við ekki annars kost en að
nýta örgjörvann sem skjótast til að skapa nýjar vörur og
þjónustu og endurbæta það sem fyrir er. Við eigum ekki
annars úrkosti, ef við viljum viðhalda þeirri hagsæld, sem
lif okkar miðast við. Velji einhver iðnaðarþjóð þann kost
að viðhalda störfum, sem orðin eru þarflaus, jafnvel
óarðbær, þá dæmir sú þjóð sig sjálfkrafa til fátæktar.
Kenneth Baker, upplýsingamálaráðherra, hefur dregið þetta
saman í slagorðin: "Tölvuvæðing eða tortíming". í reynd er
sama, hvaða leið þjóðir velja - eða neyðast til að velja i
þessum efnum -, sama, hvert stefnt verður, þá munu þeir nú
fáir, sem véfengja orð Tony Benns frá 1978: "Þjóðfélags-
breytingamar verða öldungis ólýsanlegar, og það getur
reynst stjórnmálamönnum niunda áratugarins ofraun að
bregðast við þeim."
Hætta er falin i þvi, að öll höfum við lifað slíkt tíma-
skeið, að okkur er tarnt að lita á siörari breytingar sem
sjálfsagðan hlut. Flugsamgöngur og sjónvarp hafa breytt
lífi Vesturlandabúa, en örgjörvinn ristir dýpra. Nú er
erfitt að ímynda sér nokkur störf, sem unnin verða án
örgjörvans.
Umfram annað neyðir þessi örsmái gripur okkur nú til að
endurmeta ýmsar grillur, sem við gátum áður vikið úr huga
okkar; hugmyndir, sem áttu sér einum of óálitlegar lausnir
eða þá alls engar. En nú eru margar lausnanna innan
- 16 -