Tölvumál - 01.01.1991, Page 11

Janúar1991
Frá Orðanefnd
Sigrún Helgadóttir formaður
Orðanefndar SÍ
EDI
Nýlega hélt Orðanefndin tvo fundi
með faWtxúdíNefndar um verklag
í viðskiptum. Nefndin er nú að
undirbúa útgáíú handbókar um
EDI-samskipti. I handbókinni
verður m.a. stuttur orðalisti með
enskum og íslenskum heitum
nokkurra hugtaka sem notuð eru
á því sviði ásamt íslenskum
skýringum. Óskaði nefndin eftir
því að Orðanefndin færi yfir
þennan orðalista. Að sinni mun
ég þó aðeins taka fyrir eitt af
þeim orðum sem rætt var um en
það er sjálft orðið EDI.
EDI er eins og allir vita
skammstöfun á electronic data
interchange og hefur verið nefnt
skjalasendingar milli tölva á
íslensku. I nýlegu vinnuplaggi
frá ISO (International Standards
Organization) um skrifstofu-
sjálfVirkni er að finna þessa
skilgreiningu á EDI (í lauslegri
þýðingu): "Það að notendur
skiptast á gögnum og skjölum
samkvæmt stöðluðum reglum".
Okkur sýndist í fljótu bragði að
electronic data interchange mætti
því kalla tölvugagnaskipti eða
jafnvel gagnaskipti. En þá kemur
í ljós að hér er um að ræða mjög
sérstök gagnaskipti sem fara íram
samkvæmt sérstökum stöðlum
og reglum. Ef til vill er EDI
sama eðlis og t.d. ASCII, Fortran
og Basic sem ekki hefur þótt
ástæða til þess að þýða. Þess
vegna er freistandi að leyfa sér
að tala um EDI- samskipti eins
og ég gerði hér I upphafí.
Multimedia
Annað fyrirbæri sem Orðanefndin
hefur fjallað um að undanförnu
er það sem kallað hefur verið
multimedia á ensku. Okkur heíur
veist nokkuð erfitt að átta okkur
á hvernig þetta enska orð er
notað. Er'' multimedia’ ’ miðill,
miðlun, tækni eða eitthvað allt
annað? Bein þýðing á enska orðinu
multimedia væri fjölmiðill en
það orð er þvf miður frátekið
sem þýðing á enska orðinu
massmedia. Nú gæti manni
fundist að heppilegra hefði verið
Ef til vill er EDI sama
eðlis og t.d. ASCII,
Fortran og Basic sem
ekki hefur þótt ástæða
til þess að þýða
að kalla massmedia fjöldamiðil
eða jaftivel múgmiðil þar sem
hann miðlar til fjöldans. En
fjölmiölinum verður varla breytt
úr þessu.
Eftir nokkrar vangaveltur og
umrasður sýndist okkur að enska
orðið multimedia væri oft notað
sem lýsingarorð á undan orðum
eins ogt.d. system, application,
environment og program. Það er
einnig notað eitt sér og virðist þá
eiga við þessa nýju hugmynd.
En hver er þá þessi nýja hugmynd?
Þegar menn tala um multemedia
sjá þeir fyrir sér tiltekið kerfi.
Þetta kerfi er gert úr vélbúnaði,
hugbúnaði og gögnum eins og
önnur tölvukerfi. En það er
sennilega framsetning gagnanna
sem er ný. Gögnin geta verið
geymd sem myndir, kyrrar
myndir eða kvikmyndir, sem texti
og hljóð. Með sérstökum
hugbúnaði getur notandinn síðan
skoðað gögnin að vild. Ef til vill
eru það kvikmyndirnar í þessum
gögnum sem eru helsta nýjungin
og þær leiddu okkur inn á þá
braut að nota kvik- í þýðingu á
multmedia. Eftir töluverð
heilabrot varð úr því kviksjá.
Síðan má búa til ýmsar
samsetningar. Tala má um kvik-
sjármiðlun ef manni sýnist þetta
vera miðlun. Einnig má tala um
kviksjárgögn, kviksjárbúnað,
kviksjárforrit, kviksjárkerfi eða
aðeins kviksjá þar sem það nægir.
Einnig hefúr komið fram sú
hugmynd að tala um myndmiðlun
eða jafnvel myndsjá.
Við vonum að umsjónarmenn
útvarpsþáttarins Kviksjár móðgist
ekki þótt við notum orðið í þessari
merkingu. Orðið virðist ekki vera
frátekið að öðru leyti. Við viljum
gjarnan heyra frá lesendum
TÖLVUMÁLA og fá að vita
hvað þeim fínnst um þessar
hugmyndir.
Client/server
í maíhefti TÖLVUMÁLA
skrifaði ég um þýðingu á ensku
orðunum client og server og lagði
þá til að client héti biðlari og
server héti miðlari. Að gefnu
tilefni vil ég minna á þessar
þýðingar. Nýlega sá ég í SKÝRR
fréttum biðill/miðill notað fyrir
client/server. Ég held að hér
hljóti að vera um misskilning að
ræða þar sem miðill er yfirleitt
notað sem þýðing á medium.
11 - Tölvumál