Tölvumál - 01.04.1993, Blaðsíða 19

Apríl 1993
Vinnuumhverfi
Um þessi atriði er fjallað í V.
hluta samningsins um Evrópska
efnahagssvæðið. I 66. gr. lýsa
samningsaðilar því yfir að þeir
séu sammála urn að stuðla að
bættum starfs- og lífskjörum
launafólks. í 67. gr. er tekið fram
að aðilar skuli leggja sérstaka
áherslu á að bæta vinnuumhverfi
nteð tilliti til öryggis og heilsu
starfsmanna. Þetta ber að gera
með því að setja lög eða reglur
sem hafi að geyrna ákvæði um
lágntarkskröfur. Sérstaklega er
tekið fram að slíkar lágmarks-
kröfur skuli ekki vera því til
fyrirstöðu að samningsaðilar láti
strangari reglur um vinnu-
umhverfi halda gildi sínu.
Við samanburð á íslenskum
reglum og reglum EB hefur
kornið í ljós að Islendingar standa
allvel að vígi í sambandi við
þann þátt samningsins sem lítur
að öryggi og hollustuháttum á
vinnustöðum. Lög okkar urn
öryggi og hollustuhætti á vinnu-
stöðum stangast ekki á við
ákvæði EB. Vandinn liggur fyrst
og fremst í því að EB er á ýmsum
sviðum komið lengra en við í
setningu reglugerða sem taka til
ákveðinna þátta vinnuumhverfis-
mála. Sem dæmi um þetta má
benda á reglur um notkun ör-
yggisskilta á vinnustöðum, eða
reglur um notkun starfsmanna á
persónuhlífum á vinnustað. Enn
sem komið er hafa reglur um
þetta efni ekki verið settar hér á
landi. Nefna mætti fjölmörg fleiri
dænti því gert er ráð fyrir að á
Evrópska efnahagssvæðinu gildi
um 16 EB tilskipanir sem taki til
vinnuumhverfismála og fleiri eru
á leiðinni. Hér er því verk að
vinna, sem að mínu mati leiðir
til bætts umhverfis á íslenskum
vinnustöðum.
Vinnumarkaðsmál
Á sviði vinnumarkaðsmála er
einkum um þrjár tilskipanir að
ræða. En þessum tilskipunum er
yfirleitt ætlað að tryggja lág-
marksrétt launafólks eða annarra
hópa um hlutaðeigandi nrálefni.
I þessum tilskipunum er ákvæði
um að ákvæði tilskipunarinnar
hafi engin áhrif á rétt aðildarríkja
til að beita eða koma á lögum
eða stjórnsýslufyrirmælum sem
eru hagstæðari launþegum. Á
santa hátt er aðilum vinnu-
markaðarins frjálst að semja um
hagstæðari kjör.
Hópuppsagnir
Ein af þessum tilskipunum er um
samræmingu á lögum aðildar-
ríkjanna um hópuppsagnir (75/
129/EBE). í henni eru settar
ákveðnar reglur sem atvinnu-
rekendur þurfa að fylgja þegar
hópi fólks er sagt upp störfum.
Hópuppsögn miðast við að
a.m.k. 10 til 30 starfsmönnum sé
sagt upp á hverju 30 daga tímabili
allt eftir stærð fyrirtækja og
tilskipunin næreinungis til fyrir-
tækja sem hafa 20 eða fleiri
starfsmenn. Ákvæði tilskipunar-
innar fela meðal annars í sér
sky ldu atvinnurekenda til að hafa
samráð við trúnaðarmenn eða
starfsmenn og tilkynningar til
opinberra aðila eins og vinnu-
miðlana þegar hópuppsagnir eru
áformaðar. Hópuppsagnir sem
hafa verið tilkynntar skv. til-
skipunni takafyrstgildi 30dögunt
eftir að tilkynning hefur borist
hlutaðeigandi stjórnvaldi. Þennan
frest á stjórn vinnumiðlunar eða
sveitarstjórnir, þar sem engin
vinnumiðlun er, að nota til að
leita lausnar á þeim vanda sem
fyrirhugaðar uppsagnir munu
valda.
Ákvæði tilskipunarinnar hafa
ekki áhrif á uppsagnarfrest sem
slíkan en geta haft áhrif á hvenær
hann tekur gildi.
Ákvæði þessarar tilskipunar voru
lögfest á Alþingi á síðasta ári og
tóku gildi 1. janúar s.l.
í núgildandi löggjöf eru einungis
að finna ákvæði um tilkynningu
til Vinnumálaskrifstofu félags-
málaráðuneytisins og viðkom-
andi verkalýðsfélaga vegna
uppsagna4eðafleiri starfsmanna.
Þetta ákvæði hefur verið efnis-
lega fellt inn í nýju lögin. Þetta
þýðir að hlutverk Vinnumála-
skrifstofu félagmálaráðuneytis-
ins varðandi uppsagnir er að
mestu leyti óbreytt. Ákvæðið á
að tryggja að vitneskja um
uppsagnir berist til ráðuneytisins
og verkalýðsfélaga eftir sem
áður. Hlutverk Vinnumálaskrif-
stofu félagsmálaráðuneytisins
breytist þannig ekki nteð þessum
lögum. Hlulverk hennar er fyrst
og fremst að hafa heildarsýn yfir
stöðu og þróun atvinnumála í
landinu. Eitt af verkefnunum
verður eftir sem áður að taka
við tilkynningum um uppsagnir
og meta atvinnuástandið og þróun
þess út frá þessum upplýsingum
sem öðrum.
Réttarstaða launa-
fólks við aðilaskipti
að fyrirtækjum
Efni tilskipunar EB nr. 77/187,
sem er um réttarstöðu launafólks
við aðilaskipti að fyrirtækjum
er ekki að finna í íslenskri löggjöf.
Frumvarp til lögfestingar á efni
tilskipunarinnar hefur verið lagt
fyrir Alþingi. I tilskipuninni er
m.a. kveðið á um að ráðningar-
kjör starfsmanna eigi ekki að
breytast við aðilaskiptin sem slík.
19 - Tölvumál