Tölvumál - 01.03.1996, Blaðsíða 14

Mars 1996
varð bókasafnskerfi sem kallast
LIBERTAS (á íslensku GEGNIR)
frá SLS Information Systems í
Bretlandi. Þetta kerfi er notað í
fjölmörgum háskólum þar, í
Svíþjóð og á Spáni.
Kerfið var sett upp á árinu 1990
og þá var meginhluti spjaldskrár
safnanna fluttur yfír í kerfíð. Jafn-
framt fór í gang mikil átaksvinna
við skráningu íslenskra rita. Þó er
talsvert óskráð enn. A árinu 1991
var kerfið komið í notkun.
Framkvæmd öll miðaðist við að
hér yrði um að ræða bókasafns-
kerfi hins nýja sameinaða safns.
Gegnir er að stofni til gagna-
grunnskerfí sem gefur kost á að
leitað sé að færslum samkvæmt
fjölbreyttum skilyrðum. í Gegni er
að finnabókfræðilegar upplýsingar
um meginhluta rita og hljóðrita
Lbs. og öll útlán eru skráð í kerf-
inu. Auk þess eru ýmis hjálpar-
forrit fyrir pantanir, aðfangaskrán-
ingu, samskráningu, millisafnalán
og fleira sem er ómissandi í starfí
safnsins.
Aðildarsöfn kerfisins, þ.e. söfn
sem nota Gegni sem sitt bókasafns-
kerfi, eru alls átta, en allmörg söfn
hafa samskráraðild, þ.e. rit þeirra
eru skráð í kerfið að hluta eða öllu
leyti. Við hliðina á aðalskrá Gegnis
er sérstakt gagnasafn, nefnt
Greinir, þar sem skráð er efni í
íslenskum blöðum og tímaritum.
Skráðar greinar eru rúmlega 30
þúsund. Má segja að öll helstu
tímarit íslensk séu nú skráð í Greini
jafnóðum og þau berast.
Gegniskerfið byggir á VMS frá
DEC og VT-skjám. Auk um 30
skjáa voru til í söfnunum einka-
tölvur sem notaðar voru við leit á
bókfræðilegum geisladiskum, rit-
vinnslu og ýmis smærri skráningar-
kerfi á söfnunum.
Talsvert af skjánum var flutt í
Þjóðarbókhlöðu og er notaður þar.
Við undirbúning að sameiningu
safnanna og flutning þeirra í Þjóð-
arbókhlöðu var ákveðið að allir
starfsmenn hefðu tölvu og að tals-
verður fjöldi tölva væri til afnota
fyrir safngesti. Þessi búnaður
ásamt tilheyrandi netstýrikerfi og
ýmsum grunnhugbúnaði var
boðinn út í mars 1994 og ákvörðun
tekiníjúní 1994. Gerðar voru m.a.
kröfur um að aðgangur væri að
Gegni, ýmsum forritum svo sem
ritvinnslu, töflureikni, póstkerfi,
Intemet, o.fl., einnig að sérstöku
nettengdu geisladiskakerfi og að
stúdentar gætu haft afnot af gögn-
um sínum hjá Reiknistofnun Há-
skólans (RHÍ).
Samið var við EJS um einka-
tölvur, þjóna, prentara, netstýri-
kerfi og flestan annan hugbúnað.
Einnig var samið við HP á Islandi
(nú Opin Kerfi hf.) um sérstakt
nettengt geisladiskakerfi.
Þessi búnaður var settur upp og
kominn í notkun 1. des 1994 þegar
Lbs. var opnað. Að sjálfsögðu
komu fram ýmsir byrjunarörðug-
leikar og tókst að bæta úr flestum
þeirra tiltölulega fljótt.
Eftirfarandi er upptalning á
helsta hugbúnaði og vélbúnaði
safnsins ásamt stuttri lýsingu þar
sem þörf er á:
Hugbúnaður
Þjónar:
• Gegnir þ.e. Libertas bókasafns-
kerfið frá SLS.
• System V R.4 (Solaris 2.4)
1114IX stýrikerfi á SUN þjón-
um.
• NFS netstýrikerfi frá SUN.
• NIS+ öryggiskerfi.
• Hugbúnaður fyrir nettengda
geisladiska frá Logicraft (Opin
Kerfi hfi).
PC vinnustöðvar:
• Windows 3.1.
• PC-NFS 5.1 netstýrikerfi frá
SUN.
• MS skrifstofukerfl, þ.e. MS
mail póstkerfi, Schedule+ dag-
bókarkerfi, Word ritvinnsla,
Excel töflureiknir og Power-
point fyrir gerð námsefnis.
• Telnet skjáhermar fyrir netað-
gang og aðgang að Gegni.
• N etscape fyrir aðgang að Inter-
netinu.
• MS Publisher fyrir umbrot.
• MS Access gagnagrunnur fyrir
PC.
• Procite f. bókfræðilega gagna-
gmnna.
Vélbúnaður
1 DEC 3000-600 AXP tölva
fyrir Gegniskerfið.
3 SUN UNIX netþjónar (SUN
SPARCserver 20,48 Mb með
2 Ethemetspjöld hver).
1 HP þjónn fyrir geisladiska-
kerfi (486 DX/66, 32 Mb, 1
Gb).
2 Gáttir fyrir póst og fax (386
SX tölvur).
1 Rafbakhjarl fyrir ofangreind-
an búnað.
17 5 Einkatölvur af gerðinni AST
Bravo MS 4/50, (486 SX, 8
Mb, 170 Mb) og AST Pent-
ium. Þar af em 85 fyrir starfs-
fólk, 85 fyrir safngesti og 5 í
sérverkefni og til vara.
Prentarar em fjölmargir bæði
fyrir starfsfólk og gesti. Geisla-
prentarar eru frá Texas Instru-
ments, bleksprautuprentarar frá TI
og Mannesman Tally, og nála-
prentarar frá DEC.
Annar tölvubúnaður sem vert
er að nefna er:
• DEC VT320 skjáir fyrir Gegni
• skannar
• sjálfsafgreiðsluvélar fyrir útlán.
Um er að ræða tvær 486 SX
einkatölvur ásamt skjá, strika-
merkjalesara, kvittanaprentara
og talnahnappaborði. Þær eru
tengdar við Gegni og geta safh-
gestir með hjálp þeirra tekið
bækur að láni. Þessi búnaður
er frá 3M og SLS.
Geisladiskakerfi:
Þetta er hugbúnaður og vél-
búnaður frá Logicraft sem gerir
safninu mögulegt að bjóða upp á
aðgang að allt að 28 geisladiskum
frá öllum tölvum á netinu. Þessi
búnaður gefur einnig kost á að-
14 - Tölvumál