Tölvumál - 01.10.1997, Blaðsíða 9

TÖLVUMÁL
2000 raunir
Eftir Albeit Óbfeson oa
Guðriði Jóhannesdóttur
Ýmis vandamál eru nú farin að
koma upp þegar nota þarf ártalið
2000 í tölvuvinnslum því á undan-
fömum áratugum hefur meginregl-
an í forritun verið sú að tákna ártal
í dagsetningum með tveimur stöf-
um í stað fjögurra. Notkun tveggja
stafa var allt fram á síðustu ár talin
mjög hagkvæm þar sem þessi rit-
háttur sparaði dýrmætt diskapláss
og gerði tölvuvinnslur hraðvirkaii.
Vinnubrögðin voru og rökstudd
með því að upplýsingakerfi hefðu
tiltölulega stuttan líftíma og ekki
væri gert ráð fyrir því að þau yrðu
í notkun fram til ársins 2000.
Vandamál þetta kann að virðast
einfalt úrlausnar í fyrstu, þar sem
hér er í raun um sára einfalt atriði
að ræða, þ.e allt sem gera þarf er
að breyta gögnum og forritum
þannig að ártal verði fjögurra
stafa. Það sem virðist hins vegar
standa í mönnum er umfang verk-
efnisins, þ.e. fjöldi þeirra dagsetn-
inga og kerfa sem nota tveggja
stafa ártal.
Ástand hjá
ríkisaðilum
í mars mánuði sl. spurðist
Ríkisendurskoðun óformlega fyrir
um það hjá ýmsum ríkisaðilum,
sem reka sínar eigin tölvudeildir,
til hvaða aðgerða þeir væru búnir
að grípa vegna vandkvæða sem
tengjast tölvuvinnslu á ártalinu
2000. Niðurstaða þessarar könn-
unar var sú að allir viðmælendur
þekktu vel til vandræða tengdum
tölvuvinnslu á ártalinu 00. Engir
höfðu hins vegar hafist handa við
úrlausn þess nema Skýrr hf. Þar
sem flest mikilvægustu upplýs-
ingakerfi ríkisins em vistuð þar er
áríðandi að fyrirtækið nái því
markmiði sínu að ljúka leið-
réttingum fyrir árslok 1998.
Þegar þetta er skrifað í sept-
ember 1997 höfum við frétt af
ríkisaðilum sem prófað hafa tölvu-
kerfi sín, auk nokkurra til viðbótar
sem ætla að leysa þessi vandamál
með því að endurnýja tölvukerfi
sín í stað þess að fara út í kostnað-
arsamar lagfæringar á gömlu kerf-
unum. Mjög mikilvægt er að
ástand tölvukerfa sé nú þegar
kannað hjá öðrum ríkisaðilum.
Eftir því sem nær dregur ára-
mótunum 1999/2000 fækkar mjög
þeim valkostum sem til staðar eru
og þeir verða kostnaðarsamari.
Nauðsynlegt er að kanna öll
tölvukerfi því að vandamálið getur
leynst víða. Stórt erlent olíufélag
komst t.d. að raun um það þegar
það kannaði ástand upplýsinga-
kerfa sinna að stærsta vandamál
þeirra var vegna mæla á olíuleiðsl-
um en mælar þessir eru með inn-
byggðar klukkur sem ekki vinna
rétt með ártalið 2000.
Stærð íslenskra stofnana og
fyrirtækja er yfirleitt lítil á alþjóð-
legan mælikvarða og hefur það
bæði kosti og galla. Meðal kost-
anna eru að þau nota líklega staðl-
aðar hugbúnaðarlausnir og forrita-
gerð innan þeirra er væntanlega í
lágmarki. Þetta þýðir að lausnir
þeirra á vandamálum tengdu ár-
talinu 2000 geta að stórum hluta
falist í kaupum á uppfærslum
núverandi hugbúnaðar.
Við mat á ástandi tölvukerfa
hjá ríkinu skal bent á þá staðreynd
að stofnanir og fyrirtæki þess eru
yfirleitt með nýlegan tölvubúnað
og því er minna um eldri kerfi hjá
þeim sem líklegri eru til þess en
nýrri kerfi að innihalda alvarleg
vandamál tengd ártalinu 2000.
Fresturtil leiðréttinga
í þeim kerfum sem vinna með
dagsetningar fram í tímann er ekki
nægilegt að búið sé að leysa þessi
vandmál þann 31. desember 1999
heldur er lokafresturinn í sumum
tilvikum 31. desember 1998 og
jafnvel fyrr, því nú þegar eru
tölvukerfi sem vinna með dag-
setningar eftir 31.12.99 byrjuð að
valda vandræðum. Vera kann að
vandamálið skjóti upp kollinum
þann 09.09.99 þar sem sumir
forritarar gætu hafa freistast til
þess að nota dagsetningarsvæði til
þess að „eyða færslum" með því
að setja þessa dagsetningu í það.
Almenn er talið að leysa þurfi
þessi vandamál fyrir 31. desember
1998 og mun Ríkisendurskoðun
leggja áherslu á þá dagsetningu við
viðskiptavini sína.
Kostnaður við
breytingar
Ekki var reynt að áætla út í
hvaða kostnað ríkisaðilar þyrftu
að leggja vegna breytinga á
tölvukerfum.vegna vandamála
tengdum ártalinu 2000. I þeim
erlendu könnunum sem við höfum
séð er almennt miðað við að 40%
OKTÓBER 1997 - 9