Vísir - 07.11.1962, Blaðsíða 10

V í S I R . Miðvikudagur 7. nóvember 1962
pniímiiwiiiiiii inwmi'iwiiiniiinfii
í BORG -
Framhalct at bls 6
konu þárna eru hamrabjörg,
ókleif venjulegum mönnum ísi-
og snævi þaktir tindar, allt að
þriðjungi hærri en Öræfajökull,
grasi grónar grundir með sæg af
rólyndum kúm á beit, eða fólki
við slátt, þar er líka gnægð skógi
vaxinna hlfða, en þess á milli
'-.rikadalir með giljum og gljúfr-
um, sá hrikalegasti þeirra heitir
Helvítis dalur. Hann ku gefa mik-
ið innsýn í framtíðarstaðinn með
sama heiti, enda er hann fjölsótt-
ur mjög.
En í Garmisch-Partenkirchen er
einnig hugsað um þá sem eru mik
ið yfir 100 kíló að þyngd eða þá
latir sem því svarar, þvf ég veit
ekki hvort það er nokkurt fjall
þar í grennd, sem ekki gengur ein
hvers konar braut á — aðrar þó
en bílabrautir — þetta eru alls
konar brautir, tannhjólabrautir,
svifbrautir, dráttarbrautir og hvað
þær allar heita. Frægust þeirra
allra er brautin upp á Zugspitz,
liæsta tind Þýzkalands, sem er í
2966 metra hæð. Sú braut var
opnuð til umferðar árjð 1930 eftir
mikinn gný og hatröm mótmæli
f jallgöngu-. og klifurgárpa, svo og
annarra náttúruverndarmanna,
sem sáu og heyrðu rautt þegar
minnzt var á brautaríagninguna.
Fyrir þeim var þetta áþekk helgi-
spjöll og fyrir okkur íslendingum,
þegar minnzt er á virkjun Gull-
foss. En tæknin virtist hvarvetna
ætla að sigra rómantfkina, þannig
var það a. m. k. á Zugspitz. Og
nú er ferð á þetta fjall — þótt í
tannhjólabraut sé — talinn einn
mesti ferðaviðburður sem þýzkur
maður getur lifað i heimalandi
sínu.
Bækur —
Framh. af bls. 4
höfundar eru: Árelíus Níelsson,
Einar Ásmundsson, Einar Kristjáns
son, Eirikur Sigurðsson, Hólmgeir
Þorsteinsson, Ingólfur Kristjáns-
son, Kristján frá Djúpalæk, Magn-
ea Magnúsdóttir, Páll Kolka, Rós-
berg Snædal, Sigurður Einarsson,
Stefán E. Sigurðsson, Stefán á
Svalbarði, Sveinn Víkingur og Þor-
steinn Stefánsson.
Margir þessára þátta eru sér-
stæðir og stórvel skrifaðir, og
þykjumst við mega vænta, að
marga fýsi að kynna sér þá, enda
eru slfkir menningarþættir yfirleitt
eftirsótt lesefni. Verði þessari bók
svo vel tekið sem við væntum,
hefir útgáfan í hyggju að halda
áfram á sömu braut á næstunni
LÁRA MIÐILL.
1 bók þessari gerir séra Sveinn
Víkingur grein fyrir helztu tegund-
um sálrænna eða dulrænna fyrir-
brigða, en þau eru skyggni, dul-
heyrn, fjarhrif, hlutskyggni, for-
vizka, ósjálfráð skrift, hreyfifyrir-
bæri, líkamningafyrirbæri, hug-
lækningar o.fl. og drepur á þær
helztu skýringar, sem fram hafa
komið.
Síðan lýsir hann æskuárum frú
Láru og fyrstu kynnum hennar af
sálarrannsókpum. Þá er ^cafli um
frásagnir sjónar- og heyrnarvotta.
Má þar m.a. nefna kaflana Dul-
skyggni, Margt veit Lára, Hvern-
ig vissi Lára þetta?, Skjölin hans
fa, Hvarf Guðmundar, Einkenni-
legt atvik, Sjúkdómsgreining
Læknuð taugagigt, Bamið á fjöl-
inni o. fl.
Þá er fjörlegt samtal höfundar
við Láru, og ber þar margt á góma.
Höfundur lýkur bókinni með al-
mennum hugleiðingum um dulræn
fyrirbrigði og þær freistingar, sem
fólki, gæddum miðilshæfileikum,
geta verið búnar. Frá hendi höf-
undar er bókin gerð úr garði af
þeirri vandvirkni og snilldarbrag,
sem hann er landskunnur fyrir.
Sícornmíanalíf.
Pað leiðir af sjálfu sér að bæi
sein hýsir svo marga framandi
gesti ár hvert að nemur þreföld-
um íbúafjölda Reykjavíkur, verð-
ur að geta boðið upp á hvers kon-
ar menningarleg gæði, auk venju-
legra lífsþarfa. Þarna er vel fyrir
öllu hugsað, ekki einungis með
hvers konar verzlanir sem bjóða
dýrustu lúxusvörur og tízkuvörur,
sem þekkjast á heimsmarkaðnum.
Knæpur og krár eru hvarvetna um
allt miðbik bæjarins og víðar þó.
Þarna eru lystigarðar þar sem
stórar hljómsveitir leika daglega,
eða jafnvei oft á dag. Á eina hlust
aði ég þar sem hljóðfæraleikar-
arnir voru allir í bæjerskum þjóð-
búningum, skrautlegum stuttbux-
um og jökkum með fjaðrahatta á
höfði. Þeir létu það ekkert á sig
fá, þótt ausandi rigning væri úti
— og hlustendur ekki heldur.
Stórt og vandað leikhús er í bæn-
um og þangað ferignir leik- og
söngkraftar, ekki aðeins víðs veg-
ar úr Þýzkalandi, heldur og ýmsir
beztu kunnáttumenn heims á
sviði þessara lista. Hér í þessu
umhverfi átti og einn mesti tón-
smiður þessarar aldar heima og
samdi hér tónsmíðar sínar. Það
var Richard Strauss.
Ég heimsótti skemmtistað í
Garmisch-Partenkirchen, sá stað-
ur heitir „Bóndi“ og skemmtiatr-
iðin eru að langmestu þjóðlegs
eðlis, þjóðdansar, jóðl og önnur
þjóðlög, ýmist sungin eða leikin.
Efnisskráiri var að mínum dómi
með þvf bezta, sem ég hef nokk-
urs staðar séð eða heyrt á
skemmtistað. Sérstaklega var mér
þó minnisstætt eitt atriðið, er
hljómsveitarstjórinn kallaði á
þemu, sem gekk um beina i saln-
um og bað hana að syngja lag
fyrir gestina. Þeirri „bassa“-rödd,
sem kom úr barka hennar, fæ ég
seint gleymt. Stemningin er niikil
og lýkur venjulega með því að
erfitt er að greina hvort það eru
gestirnir sem stjórna skemmtiatr-
iðunum eða skemmtikraftarnir
sjálfir. Gestgjafinn kvaðst líka
verða að biðja gesti sína þeirrar
vinsamlegu bónar að stela ekki
dansmeyjunum frá sér fyrir fullt
og allt og kvænast þeim, eins og
oftlega hafi þó komið fyrir.
I tilefni af þessu hefur mér kom
ið til hugar hvaða vettvangur
væri fyrir þjóðleg skemmtiatriði
í íslenzku veitinga- eða skemmti-
húsi. En líklega er þar um býsna
fátæklegan akur að ræða. Eigum
við þjóðdansa? Eigum við fjörleg
og upplífgandi þjóðlög á borð við
bæjersku þjóðlögin? Við eigum jú
stemmur og rímnalög, við getum
sýnt glímur og gamlan bónda
taka f nefið eða sjómann tyggja
skro. Svo eigum við eitthvað af
harmonikulögum eftir 12. septem-
ber, eða heitir hann kannski 30.
febrúar? En þar með eru þjóðleg-
heitin á skemmtisviðinu talin upp,
og ég er ekki viss um að þau
myndu skapa sérstaka stemningu.
Óþekkt þorp.
En við skulum víkja aftur að
Garmisch-Partenkirchen. Fram
eftir öldum eru þetta tvö lítil og
fátæk fjallaþorp — annað hét
Garmisch, hit* Partenkirchen. Þar
bjuggu hjarðmenn og bændur og
lífsbaráttan var hörð. Enginn
veitti þessum tveimur fámennu
þorpum, öðrum fremur, athygli
Enginn vissi að þau hefðu neitt
til ágætis umfram önnur þorp
nema ef síður væri. Þau lágu ills
við ræktun og samgöngum, vet-
urinn var snjóasamur og harður
og það var af einskærri tryggð að
ibúarnir yfirgáfu ekki þetta harð-
býla land, umlukið hrikafjöllum
og jöklum.
Á öldinni sem leið taka menn
að veita heilsubrunnum athygli
Það er hafin meira eða minna
skipulögð leit að þeim um þvert
og endilangt Þýzkaland. Suöur í
Garmisch-Partenkirchen finnst i
>líkur heilsubrunnur — og það er
upphafið að auð og velgengni íbú
anna þar. Þó eiga þeir enn við
ramman reip að draga, einkum
vegna þess að staðurinn er af-
skekktur. Það var langt að fara
þangað og heilsulindir í Mið-
Þýzkalandi, sem lágu í meira þétt-
býli og betur við samgöngum,
urðu eftirsóttari og vinsælli.
Kringum þá staði myndaðist fljótt
auður og velgengni og peningarn-
ir voru notaðir til að reisa veg-
legar hallir og baðstaði, til að
koma upp skrúðgörðum og
skemmtistöðum. Allt til að draga
æ fleiri gesti að. Garmisch-Parten-
kirchen hélt áfram að vera fá-
tækt og íbúarnir urðu enn sem
áður að lifa hjarðmennsku og
harðbýlum sveitabúskap.
Vetraríþróttir valda
tímahvörfum.
Seinna, einkum í byrjun þess-
arar aldar, kemur nýtt atriði til
sögunnar. Það er heilnæmi fjalla-
loftsins. Enn beinast augun að
fjallaþorpunum í Suður-Bæjern.
Það rísa hægt og sfgandi upp
heilsuhæli fyrir berklasjúklinga,
taugaveiklaða og aðra sjúklinga
hingað og þangað, en þó ekki
frekar í Garmisch-Partenkirchen
heldur en öðrum stöðum þar
syðra.
Svo hefur skíðaíþróttin innreið
sína í Mið-Evrópu og þá þarf ekki
lengur að sökum að spyrja. Eng-
um duldist það, að umhverfi Gar-
misch-Partenkirchen var hið á-
kjósanlegasta skíðaland. Nokkru
eftir 1930 er sú ákvörðun tekin
af Alþjóða-Olympíunefndinni, að
Olympíuleikirnir 1936 skuli haldn-
ir í Þýzkalandi, og staðurinn sem
varð fyi ali vetrarleikanna var
umhverfi þessara tveggja litlu
þorpa, Garmisch og Partenkirchen
á landamærum Þýzkalands og
Austurríkis.
Árið áður en leikirnir voru háð
ir, voru þessi tvö þorp sameinuð
og hafa síðan verið eitt bæjarfélag
með sameiginlegri bæjarstjórn, en
áður var mikill rígur milii þorp-
anna og ekki laust við að hans
gæti í sumum efnum enn.
Enn með
hjarðmennskusvip.
Bíla-
og benzínsalan
VITATORGI
S'imar 23900 og 14917
-BÍLAVAL-
Nýi sýningarbíllinn DKV (Das Kleine Wunder) frá Mercedes Benz
verksmiðjunum er til sýnis og sölu á sölusvæði okkar í dag. Kynnið
yður hina hagstæðu skilmála.
B I L A V A L Laugavegi 90—92, símar 18966, 19092 og 19168.
N SEIUR 8, ^
Fíat ’62, gerð 500, keyrður 450
kílómetra. Verð samkomulag. —
Volkswagen ’55 keyrður 60 þús„
svartur, kr. 55 þús. Fiat 600 ’58
verð kr. 50 þús. samkomul. Dadge
’48, á góðu verði ef samið er strax.
pr. mán. — Opel Kapitan ’56, einkabíll, verð samkomulag. — Opel
Caravan ’55. góðu standi. Verð kr. 40 þús. útb. að mestu. Fiat 1100 ’57
fallegur bíll kr. ’55 þús. Samkomulag. Fiat Station 1100 ’59. Vill skipta
á nýjum 4—5 manna bíl. — Ford Station ’59 fallegur bíll, samkomul.
Volkswagen ’60 skipti á VW ’63 Volkswagen ’59 með öllu tilheyrandi.
Útborgun 90 þús. — Ford Soriac ’55 kr. 65 þús. .fallegur bíll
Opel Caravan '60, skipti æskileg á 4—5 manni bíl, helzt VW ‘55—'56.
Opel Caravan '59 kr 115 þús útborgun Opel Caravan '54 kr. 35 þús..
samkomul. Þarf lagfæringu . Ford ’57 6 eyl. beinsk. (ekki taxi) má greið-
ast með fasteignatryggðum veðbréfum. — Marcedes Benz 18—220 gerð
Dodge ’48 mjög þokkalegur kr. 25 þús. (minni gerð) Ford ’59 vörubfll,
verð samkomulag. Mercedes Benz ’60 5]/2 tonn. Verð kr. 250 þús. útb.
Hefi kaupanda að nýlegum Samia Vabis.
Fiat ’59 gerð 1100 gullfallegur bíll tilboð óskast. Ford Mercury 4 dyra
’52 kr. 50 þús. útb. 20 samkomulag um eftirstöðvar. Fiat 1800 station,
Verð samkomulag. Volkswagen ’63 aðeins keyrður.
Verð samkomui - Hefi xaupanda að Mercedes Benz '62—’63 220.
Plymouth station '58, gott verð et samið er strax Consul 315 '62,
samkomul. skipti koma ti) greina á Volkswagen '56.
Ford Taunus ’60. Verð samkl Dodge 2ja dyra ’56 fyrir fasteignabréf.
Gjörið svo vel. komið með bílana — og skoðið bflana á staðnum.
BIFREIÐASALAN. Borgartúni 1 Simar: 18085, 19615 og 20048
Laugavegi 146
Sími okkar er 1-1025.
Með þessari ákvörðun um val
Garmisch-Partenkirchen fyrir
mestu vetraríþróttaleiki veraldar
var framtíð landsins ráðin um alla
framtíð. Þarna risu upp mestu
mannvirki á slnu sviði sem til eru
í Þýzkalandi, og þau eru í notkun
á hverjum vetri síðan. Þar hefur
þvl myndazt betri aðstaða til vetr-
aríþrótta og kappleikja heldur en
á nokkrum öðrum stað í Þýzka-
Iandi, og það hefur gefið drjúgan
skilding í pyngjur íbúanna, sem
nú mega allir heita auðmenn, enda
vart fundinn auðsælli staður og
með jafn almenna velmegun sem
Garmisch-Partenkirchen.
' En þrátt fyrir það þótt Gar-
misch-Partenkirchen sé í vitund
og á vörum hvers einasta manns
í Mið-Evrópu, sem eitthvað veit
um skíða- eða skautaíþrótt, þrátt
fyrir það að Garmisch-Partenkir-
chen sé fjölsóttasti vetraríþrótta-
staður Þýzkalands og þrátt fyrir
bað að íbúarnir lifi allir af þeim
;ökum í vellystingum praktug-
ega, þá hefur þetta fallega og
elskulega þorp engan veginn tap-
að eigind sinni eða upprunalegum
blæ. Hjarðmennskan býr enn í
íbúunum sem áður, fjóshaugarnir
liggja út að götunum með sínum
rómantíska „ilrni”, bjöllurnar á
sellíúnum klingja frá morgni til
kvölds og hindahjarðirnar sjást á
beit upp um hlíðar og hjalla, rétt
eins og í sveit heima á íslandi.
Þ. J.
Höfum I dag og næstu daga til sölu:
Ford-stadion 1955 á hagkvæmu verði og greiðsluskilmálum Ford-
Prefect, 1946 óskaað eftir staðgreiðslutilboði. Opel-Rekord, 1957, góður
bíllw 80 þús., útb. 40 þús. kr. Volkswagen allar árgerðir frá 1954 til
1962. Volkswagen rúgbrauð, fiestar árgerðir. Mercedes-Benz flestar
gerðir og árgerðir. Moskwitch og Skoda bifreiðir allar árgerðir. Opel
og Ford-Taunus flestar árgerðir.
Auk þessa 4 mjög fjölbreyttu úrvali allar gerðir af 6 manna bifreiðum,
sendi — station og vörubifreiðum.
Áhrezia lögð á lipra og örugga þjónustu.
BÍLASALAN ÁLFAFELLI Hafnarfirði Sími 50518
Volkswagen ’57 ’59 ’62. Opel Capitan ’60 Merceder Benz flestar ár-
gerðið. Chervolet ’55 fólks- og station. Góðir bílar. Skóda fólks- og
stadionbílar. Consul og Zephyr ’55.
BÍLASALAN ÁLFAFELLI Hafnarfirði . Sími 50518
BILA OG BlLPARTASALAN
Hötum til sölu m a.. Dogde '55 einkabíl skipti æskileg á
íóðum 4 manna bí) 58 60 Ford 55 station skipti æskileg
á fólksbfl - 20 tommu ford felgui með dekkjum. skiptí-
drifs riausing og góðai sturtur af 4 tonna bfl.
Hellisgötu 20, Hafnarfirði, sími 50271,
Hjlolbarðaverkstæðið Millan
Opm tllp daga trá kl 8 að morgni ti) ki 11 að kvöldl.
Viðgerðn á alls xonai njólbörðum - Seljum emnig allar
stærðn hjólbarða - Vónduð vinna. — Hagstætt verð. —