Tölvumál - 01.09.2003, Síða 39

Eyður
réttur höfunda og hönnuða sé líka tryggð-
ur. Þetta er barátta um réttindi og siðferði,
barátta sem verður aldrei lokið, en það er
mikilvægt að hún fari fram á sanngjarnan
hátt og að hún sé á milli „réttra" aðila -
neytenda og höfunda.
Það er mjög jákvætt þegar opinberir að-
ilar, jafnvel stjórnarráð stórra ríkja, leggja
spilin á borðið og meta ítarlega hvort það
borgar sig að kaupa hefðbundin hugbún-
aðarleyfi fyrir „lokaðan“ hugbúnað eða
hvort það sé hagkvæmara að kaupa og
nota hugbúnað með opinn frumkóta, eins
og Linux og þær lausnir sem Norður-
landaráð er nú að auglýsa. Opinberar
stofnanir eru í sumum tilvikum meðal um-
fangsmestu notenda hugbúnaðarkerfa og
eru því mikilvægir neytendur. Gjörðir
þeitxa og ákvarðanir koma því oft fram
sem kraftmikill boðskapur sem túlkaður er
sem rök með eða á móti opnum frumkóta.
Ég er ekki með eða á móti opnum frum-
kóta. Ég tel mikilvægt að frjálsræði fái að
njóta sín, sem meðal annars felst í því að
ef höfundur vill gefa frumkótann sinn þá
má hann það. Það gengur hins vegar ekki
upp ef allir gefa hugarsmíði sína; hvernig
eigum við þá að brauðfæða smiðina? Það
þarf að vernda bæði neytendur og höf-
unda, svo ekki sé minnst á aðra aðila virð-
iskeðjunnar. Það hljóta að vera hagsmunir
heildarinnar að mögulegt sé að ná arðsemi
í framleiðslu á vöru sem felur í sér virðis-
auka fyrir neytendur.
En hvað sem því líður þá eiga hin opin-
beru embætti og stofnanir ríkisins ekki að
skipta sér af þessum málaflokki á þann
hátt sem Norðurlandaráð hefur gert núna -
með því að taka upp „málstað" þeirra sem
eru fylgjandi opnum frumkóta og dreifa
ókeypis vöru í samkeppni við heila at-
vinnugrein. Það er mikilvægt að stofnanir
og embætti ríkisins vinni kröftuglega að
því að styðja bæði neytendur og framleið-
endur og tryggja verndun réttinda allra að-
ila. Sú vinna á hins vegar að fara fram inn-
an vébanda þessara aðila í þjóðfélaginu; í
fagfélögum, hagsmunasamtökum, í al-
þjóðlegu samstarfi og á öðrum slíkum
vettvangi. Ég veit um nokkra staði þar
sem þær 6 milljónir króna, sem ráðherra-
ráðið setti í þessa „búð“ með ókeypis hug-
búnaði, hefðu komið sér vel.
Það er kannski mikilvægast í þessari
umræðu að hafa í huga að Freedman hafði
rétt fyrir sér þegar hann benti alheimi á að
það væru engar máltíðir fríar. En það
breytir því ekki að mönnum á að vera
frjálst að gefa mat ef þeim sýnist svo. En
eitthvað myndu nú eigendur Veitingahúss-
ins Múlakaffi segja ef Norðurlandaráð
setti upp matsölustað í Hallarmúla með
fríum mat fyrir almenning.
Eyður
Tölvumál
39