Vísir - 20.06.1963, Blaðsíða 8

8
V í S IR . Fimmtudagur 20. júní 1963.
VÍSIR
Ctgefandi: Blaöaútgáfan VlSIR.
R!tstjóri: Gunnar G. Schram.
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorsteinsson.
Fréttastjóri: Þorsteinn Ó. Thorarensea
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178.
Auglýsingar og '•♦greiðsla Ingólfsstræti 3.
Áskriftargjald er 65 krónur á mánuði.
t lausasölu 4 kr. eint. — Simi 11660 (5 línur).
Prentsmiðja VIsis. — Edda h.f.
Framkvæmdirnar í Reykjavik
Allir harma hækkuð gjöld. Menn vilja auðvitað
borga sem allra minnst í skatta og útsvör. En borgin
þarf á tekjum að halda. Ella er hætt við að lítið yrði
um framkvæmdir og þjónustan við borgarbúa versn-
aði úr hófi.
Útsvarsskráin kom fyrir almenningssjónir í morg-
un og skattskráin einnig. Útsvörin hafa hækkað í
Reykjavík um 30 millj. krónur frá því í fyrra. Það er
há upphæð. En hvernig stendur á henni? Orsök hækk-
aðra útsvara er sú að á árinu hafa bæjarstarfsmenn
fengið um 20% kauphækkun en það jafngildir tæp-
lega 10 millj. krónum í auknum útgjöldum fyrir borg-
arsjóð. f öðru lagi stendur nú yfir malbikun flestra
gatna borgarinnar og verður heildarkostnaður við það
verk rúmlega 60 millj. króna á þessu ári. Hefir reynzt
nauðsynlegt að verja meiru fé til þessa en upphaflega
var áætlað og munu víst flestir fagna því að götur
borgarinnar verði sem fyrst fullgerðar. Þannig eru
hækkanir útsvaranna tilkomnar.
En hér verður að taka fleira með í reikninginn
en einungis tölulega hækkun útsvaranna. Hér kemur
á móti, að gjaldendum í borginni hefir fjölgað um 1577
eða 6% og dreifist því hækkunin á fleiri bök. Og hér
verður enn að hafa í huga, að afsláttur á útsvörum
verður nú gefinn meiri en var í fyrra, eða 17%. Á síð-
asta ári var hann einungis 15.5%. Leiðir það og af sjálfu
sér að með auknum ibúaf jölda í borginni hlýtur kostn-
aðurinn við framkvæmdirnar í borginni að aukast. Að-
alatriðið er hér það, að útsvarsstiginn hefir ekki verið
hækkaður frá því í fyrra. Nú er iágmarksútsvar 600
krónur og það ber allur þorrinn af öldruðu eða efna-
litlu fólki.
Á borgarstjórnarfundi lögðust fulltrúar kommún-
ista gegn þessum hækkunum á útsvörum borgarbúa.
En þeir komu þó ekki fram með neinar tillögur um
það, hvemig hjá þeim væri komizt.
Framkvæmdir borgarinnar eru miklar og það er
óhjákvæmilegt að þær kosti mikið fé. En fyrir vikið
búum við í fegurri, heilnæmari og þægilegri borg en
ella. Það er mergurinn málsins.
Vinum fagnað
Hálft annað hundrað Vestur-íslendinga gistir nú
hið gamla ættland sitt. Þeir eru góðir gestir, aufúsu-
gestir. Með eindæmum er sú tryggð, sem þeir hafa
bundið við landið og þjóðina, bókmenntir hennar og
tungu, þótt löng hafi búsetan orðið í fjarlægri heims-
álfu. Þá hollustu og þann vinarhug sem felst í hinni
fjölmennu heimsókn felst, kunnum við Austur-íslend-
ingar vel að meta. Heimsóknin mun verða til þess að
tryggja vináttu, ættar- og þjóðræknisböndin og sýna
að íslendingar eru jafnan íslendingar hve víða sem
þeir halda.
KENNEDY Á ERINDI
Deilt hefir verið um hvort
Kennedy forseti ættl að fara í
Evrópuheimsókn sina nú eða
síðar, en viðurkennt, að hann
eigi þangað erindi.
Næstkomandi laugardag legg-
ur John F. Kennedy Banda-
ríkjaforseti af stað í ferðalag
sitt til Evrópuianda, sem ráð-
gert er að standi 10 daga. Eins
og getið hefur verið í fréttum
hefur verið mikið um það rætt,
hvort ekki væri heppilegra að
heimsóknum forsetans til ann-
arra landa væri frestað að
sinni, þar sem horfur heima fyr-
ir og erlendis væru að ýmsu 6-
tryggar, en forsetinn sjálfur
var á öðru máli. Hann telur
nauðsynlegt að hafa tal af öðr-
um vestrænum leiðtogum og
kynna enn frekar skoðanir sfn-
ar, en hann hefur einmitt ný-
iega flutt eina merkustu ræðu
sína tii þessa, um hversu vinna
betri að friði og öryggi á ó-
kyrrðartímum eins og nú eru
f heimi, og var ræðunni tekið
vel hvarvetna — einnig mæta
vel f Moskvu.
Það er gert ráð fyrir, að for-
setinn komi til Vestur-Þýzka-
John F. Kennedy.
lands á sunnudagsmorgun.
Hann verður í Vestur-Þýzka-
landi og Vestur-Berlín dagana
23.—26. júní, írlandi 26.—29.,
Englandi 29.—30. og Ítalíu 30.
júní til 2. júlí.
f Bonn situr Kennedy forseti
fund með fréttamönnum og
verður fundinum sjónvarpað.
Hann ræðir þar við dr. Aden-
auer kanslara og Erhard vara-
kanslara og aðra stjórnmála-
leiðtoga, og í Frankfurt flytur
hann ræðu. í Vestur-Berlín
flytur hann ræðu í hinum
Frjálsa Berlínar-háskóla og
hann mun staldra við á ferð
sinni um borgina á tveimur
stöðum við múrinn.
Á frlandi, landi forfeðra
sinna, mun Kennedy heimsækja
ættarslóðir, og þar ræðir hann
við De Valera forseta, Lemass
forsætisráðherra o. fl. Kennedy
og De Valera skrifast raunar
iðulega á. f Dyflinni ávarpar
Kennedy forseti frska þjóð-
þingið.
í Lundúnum ræðir hann við
Macmillan forsætisráðherra.
Vegna stjómarkreppunnar á
Ítalíu hefur ekki verið endan-
Iega ákveðið um heimsókn
Kennedys þar, en vitað er, að
hann ræðir við Segni forseta og
aðra leiðtoga.
Um heimsókn Kennedys til
Vestur-Þýzkalands er þetta
frekara kunnugt: Hann flytur
stutta ræðu í ráðhúsinu eftir
komuna til Kölnar, þar sem
þota hans lendir, og hlýðir þar
næst messu í hinni frægu
Kölnar-dómkirkju ásamt Aden-
auer kanslara. Sama dag fer
hann f heimsókn í ráðhúsið í
Bonn og situr boð Adenauers
kanslara í Schaumborgarhöil.
— Fréttafundurinn verður kl.
16.30 á mánudag í utanríkisráðu
neytinu i Bonn og litið á hann
sem aðalviðburð dagsins þótt
hann ræði einnig þennan dag
TIL EVRÓPU
við Lubke ríkisforseta og dr.
Adenauer.
Þriðjudag flýgur Adenauer til
höfuðstöðva Bandaríkjahers I
þyrlu og ekur þaðan til Frank-
furt, eftir liðskönnun í Hanau.
— Ræðuna í Frankfurt flytur
hann í Pálskirkju. Þennan dag
ræðir hann við Erhard vara-
kanslara í Wiesbaden. í Vestur-
Berlín verður Kennedy gerður
heiðursdoktor við Frjálsa Ber-
línar-háskólann á miðvikudag.
Ættarslóðir þær, sem Kenne-
dy heimsækir á frlandi, eru í
Dunganstown og New Ross.
Hann mun einnig heimsækja
bæina Wexford, Cork og Limer-
ick. Dyflinnar-háskóli (The
University of Dublin) og Þjóð-
arháskólinn írski (The National
University of Ireland) sæma
hann heiðursdoktorsnafnbót.
Frá Ítalíu er forsetinn vænt-
anlegur heim árla miðvikudag-
inn 3. júlí.
Kennedy forseti hefur áður
ferðazt mikið um Evrópulönd,
en þetta verður fyrsta heim-
sókn hans sem forseta til Vest-
ur-Þýzkalands og italíu.
Um ræðu þá, sem fyrr var
að vikið, og þykir ein mikil-
vægasta og bezta ræða Kenne-
dys segir Nei* York Times með-
al annars, að i henni hafi
Kennedy í reyndinni fallizt á
stefnu Krúsévs um friðsamlega
sambúð þjóða milli samtengda
friðsamlegri keppni. Blaðið
bendir á, að með þessu sé girt
fyrir alla breytingu á núver-
andi ástandi (status quo) með
valdi, og einnig að nota hana
sem verkfæri til „að greftra
okkur“, en eins og menn muna
sagði Krúsév eitt sinn við
Bandaríkjamenn: Við munum
greftra ykkur.
„Vér leituni friðar“, seg-
ir blaðið, „sem er réttlátur
og hagfeldar (practical) og
byggður á lögum og sjálfs-
ákvörðunarrétti allra þjóða.
Til þess að koma á slikum
friði hvetur Kennedy Banda-
ríkjaþjóðina til þess í anda
Jóhannesar Páfa XXIII., að
taka til endurskoðunar af-
stöðuna bæði til Sovétríkj-
anna og köldu styrjaldarinn-
ar, og til þess að örvænta
ekki um rússnesku þjóðina,
vegna þeirrar andstygðar
sem vér höfum á einræðis-
legu stjórnarfari. Og sam-
tímis — að hætti Woodrow
Wilson — skorar hann beint
á rússnesku þjóðina að end-
urskoða afstöðuna gagnvart
oss (þ. e. Bandaríkjamönn-
um) og sameinast oss í bar-
áttunni fyrir friði.“
Um það leyti sem Kenne-
dy forseti kemur til Evrópu
er framundan fundur i
Moskvu, sem kínverskir komm-
únistar sitja, en þeir hafa ný-
lega harðlega gagnrýnt stefnu
Krúsévs um friðsamlega sam-
búð og skrifað um þetta bréf til
sovézka kommúnistaflokksins,
sem hann hefur nú ákveðið að
birta ekki, þar sem það gæti
spillt fyrir samkomulagshorfum,
sem raunar virðast ekki miklar,
fylgi Krúsév sömu stefnu og
áður. Einnig er fram undan ut-
anríkisráðherrafundur Banda-
ríkjanna, Bretlands og Sovét-
ríkjanna i Moskvu um bann
við tilraunum með kjarnorku-
vopn. Hvort tveggja, að ó-
gleymdu því, að treysta þarf
kynni og samstarf vestrænna
þjóða, einkum innan N-Atlants-
hafsbandalagsins, þarf að
treysta með auknum kynnum
og viðræðum.
Viðurkenna menn nú yfirleitt
brýna þörf aukinna kynna og
framhaldsviðræðna helztu ieið-
toga, telja stefnt í rétta átt
með fyrirhuguðum utanríkisráð
herrafundi, er gæti orðið til
þess að flýta fyrir fundi æðstu
manna, en margir telja, að slík-
ir fundir og þeir tiðir, séu það
sem as meiri þörf verður fyrir.
Og þótt deilt hafi verið um —
hvort Kennedy ætti að fara
nokkrum vikum fyrr eða seinna
til Evrópu, er ekki deilt um, að
hann eigi þangað erindi. A. Th.