Vísir - 30.10.1963, Blaðsíða 8

VIS IR . Miðvikudagur 30. októBer lWS.’
8
Utgefandi: Blaðaútgáfan VISIH.
Ritstjóri: Gunnar G. SchraÆ.
Aðstoðarritstjóri: Axel Thorstemson
Fréttastióri: Þorsteinn 0. Tborarensen
Ritstjórnarskrifstofur Laugavegi 178.
Auglýsingar og afgreiðsla Ingólfsstræti 3.
Áskriftargjald er 70 krónur á mánuði.
I lausasólu 5 kr. eint. — Sími 11660 (5 tinur).
Prentsmiðja Vísis. — Edda h.f.
Þróun sem verður oð stöðva
Þeir sem vilja muna það öngþveiti, sem ríkti í
efnahagsmálum þjóðarinnar í árslok 1958, munu varla
geta haldið því fram með góðri samvizku, að ástandið
sé sambærilegt nú við það, sem þá var. Meirihluti þjóð-
arinnar staðfesti það líka í Alþingiskosningunum s. 1.
sumar, að hann liti svo á, að þeir, sem haldið hefðu
um stjórnartaumana síðasta kjörtímabil, væru þess
trausts maklegir, að þeim væri falin forustan áfram.
Allar ríkisstjórnir á íslandi hafa átt við margvís-
leg vandamál að etja ,en erfiðasta viðfangsefnið síð-
ustu tvo áratugina hefur verið, hvernig takast mætti
að halda verðbólgunni í skefjum. Vinstri stjómin gat
það ekki og gafst upp á hálfnuðu kjörtímabili. Núver-
andi ríkisstjóm gerði strax í upphafi nauðsynlegar
og viturlegar ráðstafanir, sem hefðu átt að duga, ef
þjóðin hefði staðið saman um þær óskipt. Það gerði
hún því miður ekki. Sterk öfl innan þjóðféíagsins hafa
sett sér það markmið, að koma í vég fýrir áð'vTðréish-
in takist. Stjórnarandstaðan hefur metið baráttuna um
pólitísk völd meira en hag þjóðarinnar, og of margir
hafa látið blekkjast af áróðri hennar-
Að sönnu eiga allir flokkar nökkra sök á þessari
þróun. Flestar eða allar ríkisstjórnir hafa tekið efna-
hagsmálin of lausum tökum og í lengstu lög hikað við
að gera nægilega öflugar ráðstafanir gegn þeirri hættu,
sem þær þó hlutu að sjá fyrir, að yfir vofði, ef ekki
yrði tekið fast í taumana. Þama hefur eflaust hinn
gamli ótti við kjósendur ráðið miklu, því að það verður
að segjast eins og er, að íslendingar virðast hafa ákaf-
lega takmarkaðan skilning á lögmálum efnahagslífsins
— jafnvel þeim einföldustu — og eru því ótrúlega leiði-
tamir, þegar um er að ræða kröfur um svokallaðar
kjarabætur, hversu fjarri sem þær oft em því, að
verðskulda það nafn.
Það ætti að vera hverjum skynibornum manni
auðskilið, að kauphækkanir, sem framleiðslan getur
ekki borið uppi, eru engar kjarabætur. Og reynsla síð-
ustu tuttugu ára ætti að vera búin að færa okkur að
fullu heim sanninn um þessa staðreynd. Hér á enginn
pólitík að koma við sögu, heldur almennur skilningur
á því, hvað þjóðarheildinni og okkur sjálfum, hverjum
einstaklingi ,er fyrir beztu.
Við íslendingar viljum vera stórir í öllu, og þá
einnig í kröfum um kaup og lífskjör. Miðað við getu
þjóðarbúsins eru þessar kröfur hærri en í nokkru öðru
landi, og hinn eilífi metingur milli stétta og starfs-
hópa um launin — að þegar einhver fær bætur eða leið-
réttingu, eigi allir aðrir að fá tilsvarandi hækkun, þótt
fyrir því séu engar forsendur — verður að hverfa úr
sögunni. Slík keppni hlýtur að leiða til ófarnaðar,
og hefur þegar gert það, þótt enn sé unnt að afstýra
vandræðum, ef þjóðin sér að sér í tíma.

fm
Ein af flugvélum Loftleiða á Reykjavíkurflugvelli.
Barátta SAS
■
lV'ýlega skýrði Karl Nilson,
aðalforstjóri SAS, frá því í
blaðaviðtali, að mikil hætta
væri á að hin nýja samkeppni
félags hans við Loftleiðir myndi
valda SAS stórfelldu fjárhags-
tjóni og gera að engu þær líkur,
sem elia ..hefðu verið_-fyrir því
að félagið stæði vel í járnum í
lok þessa fjárhagsárs. Hins veg-
ar taldi hann ekki með öllu frá-
leitt að vona, að allt gengi
fjárhagslega að óskum og
skrúfuvélaferðirnar yrðu til
þess að eyðileggja Loftleiðir
(„der samtidig kvæler det is-
landske selskab".)
Fyrir nokkru birtist grein 1
Göteborgs Posten, þar sem
sömu vonir eru bundnar við
hina nýju samkeppni SAS.
Greinarhöfundur óttast, að hún
muni reynast SAS fjárhagslega
þung í skauti, en vonar þó, að í
vetur auðnist að leggja grund-
völl þeirrar starfsemi, sem ör-
ugglega bugi Loftleiðir „som
man hoppas definitivt skall
knacka Loftleidir".
Þá hafa forráðamenn SAS
lýst því yfir, að ef svo kunni að
fara, að vopn þeirra reynist í
vetur ekki nógu bitur í barátt-
unni við Loftleiðir, þá standi
vonir til þess, að með vorinu
grípi bræður SAS í IATA- sam-
steypunni til ráða, sem duga
muni til þess að eyðileggja
Loftleiðir, og verði af þeim á-
stæðum engin þörf þess framar,
að SAS fórni fjármunum sfnum
til þess að greiða hið langþráða
banahögg.
Þessi ofangreind dæmi eru
þrjú af ótalmörgum hliðstæð-
um um þann munnsöfnuð, sem
einkennir nú forráðamenn þess-
arar norrænu einokunarsam-
steypu 1 krossferð hennar gegn
íslenzka flugfélaginu.
Ekki verður það sagt með
neinum sannindum, að SAS
hafi á þessu sviði, fremur en
öðrum lukkazt neitt það, sem
frumlegt má heita, en hitt er
það, að yfirlýsingar í þessum
dúr eru næsta fágætar á friðar-
tímum. Við þekkjum þær t. d.
frá síðustu heimsstyrjöld og
raunar fyrr, þar sem um var
að ræða „algert stríð", tortím-
Karl Nilson.
ingu óvinarins, þar sem engin
fórn var of mikil, engin byrði
of þung til þess að afmá hann
af jörðinni.
Qg hverjir eru það svo, sem
greiða herkostnaðinn, tygja
hina stríðsglöðu krossferðar-
riddara SAS? Það eru rikis-
stjórnir Norðurlandanna þriggja.
Það eru þær, sem borið hafa
smyrsl í sár hinna sigruðu ridd-
ara sinna frá Mexico og Thai-
landi. Það eru þær, sem við-
stöðulaust hafa látið milljónir
renna í hina botnlitlu betliskál
þessa lánlitla en hrokabólgna
félags undanfarin ár, og það er
I fullvissunni um áframhaldandi
fjárframlög þeirra, sem SAS
gerir nú út á hin nýju, vafa-
sömu mið.
Það eru sömu rfkisstjórnir
þessara þriggja Norðurlanda,
sem einnig verja fé úr sam-
eiginlegum sjóðum þjóða sinna
til „eflingar norrænni sam-
vinnu". Nefndir þeirra sitja
sveittar á rökstólum til þess að
finna leiðir til aukinna sam-
skipta, bættra samgangna milli
Islands og hinna Norðurland-
anna. Dæmin um þetta bræðra-
þel eru of alkunn til þess að
upp þurfi að telja, og er það
síðast norræn höll hér í Reykja
vík. Ef þau mætti öll márka, að
hinum ógleymdum, sem rakin
eru í norrænum skálaræðum, þá
eru þess bókstaflega engin tak-
mörk hve langt forráðamenn
Norðurlandanna þriggja vilja
ganga, hve miklu hjartablóði
þeir vilja fórna til tryggingar
þvf, að við Islendingar stöndum
um aldur og ævi örugglega f
sveit hinna norrænu bræðra-
þjóða.
Við hrökkvum ekki í kút þó
að til okkar andi köldu frá ein-
hverjum Norðurlandabúum. Við
höfum fyrr fundið fyrir þvi —
og lifað það af. Við höfum einn-
ig alltaf verið albúnir þess að
eiga góð skipti við aðra Norð-
urlandabúa og tekið fúslega í
útréttar bræðrahendur þaðan,
en við fyrirlítum hvern þann —
hvort sem hann er norrænn eða
suðrænn — sem réttir aðra
höndina fram til sátta en felur
í hinni rýting að baki sér. Og
það er tími til þess kominn að
þessi einfaldi og augljósi sann-
Ieikur sé sagður Norðurlanda-
búum hreinskilnislega og um-
búðalaust.
Framh. á bls. ð.
gegn Loftleiðum