Vísir - 04.04.1968, Blaðsíða 8

8
VISIR
Útgefandi: Reykjaprent hf.
Framkvæmdastjóri: Sveinn R. Eyjólfsson
Ritírtjóri: Jónas Kristjánsson
Aös'oöarritstjóri: Axel Thorsteinsson
Fréttastjóri: Jón Birgir Pétursson
Ritstjórnarfulltrúi: Valdimar H. Jóhannesson
Auglýsingastjóri: Bergþór Úlfarsson
Auglýsingar: Þingholtsstræti 1. Símar 15610 og 15099
Afgreiðsla: Hverfisgötu 55. Sími 11660
Ritstjóm: Laugavegi 178. Sími 11660 (5 línur)
Áskriftargjald kr. 115.00 á mánuði innanlands
í lausasölu kr. 7.00 eintakið
Prentsmiðja Vísis — Edda hf.
Ný viðhorf í Vietnam
J}andah'kjast;óm hefur undanfama mánuði sætt vax-
andi gagnrýnl fyiir hernaðarstefnu sína í Vietnam.
Mikillar andúðar hefur gætt meðal fólks í Vestur-Evr-
ópu. Dagblöð á Vesturlöndum hafa skrifað töluvert
um hemað Bandaríkjanna og yfirleitt í gagnrýnistón.
M. a. hefur Vísir hvað eftir annað birt leiðara, þar
sem hvatt hefur verið til stefnubreytingar stjómar
Bandaríkjanna.
En óánægjan hefur einnig magnazt í Bandaríkjun-
um. Andstæðingar hernaðarstefnunnar hafa fram til
þessa að vísu verið í minnihluta, en þeir hafa sótt á.
Tímamót urðu í þessu máli, þegar McCarthy öldunga-
deildarþingmaður vann hinn fræga sigur sinn í próf-
kjörinu í New Hampshire. Robert Kennedy, fyrrum
dómsmálaráðherra, tók þá upp þráðinn. Hann bauð
sig fram gegn Johnson og setti Vietnamstefnuna á
oddinn. Fylgi tók fljótlega að streyma til hans, einnig
úr röðum repúblikana og óháðra, þvi að vonirnar um,
að Rockefeller, ríkisstjóri í New York, verði forseta-
efni, hafa dofnað Verulega.
Þessi þróun leiddi til þess að Johnson endurskoðaði
matið ,á stöðu sinni. Allir vita, að röng stefna er eins
og vítahringur, sem erfitt er að losna úr, þegar menn
hafa fylgt henni lengi. En Johnson sýndi óvenjulegt
hugrekki, þegar hann ákvað í senn að gefa ekki aftur
kost á sér í forsetaframboð og að draga mjög úr loft-
árásum á Vietnam. Hann fómaði hagsmunum sínum
fyrir einingu, virðingu og siðferðisstyrk bandarísku
þjóðarinnar. Ef Kennedy verður eftirmaður Johnsons,
er nokkur ástæða til að vona, að Bandaríkin geti á
ný veitt lýðræðisríkjum heims þá siðferðilegu for-
ustu, sem þau nutu á valdatíma bróður hans.
Bandaríkjaher hefur nú hætt loftárásum á megin-
hluta Norður-Vietnam, þar sem 90% íbúanna búa. Með
þessari ák\ 'rðun hefur Johnson forseti unnið siðferði-
legan sigur, sem er meira virði en sigur í styrjöldinni
sjálfri. Augu allra beinast nú að stjóminni í Hanoi.
Nú á hún leikinn og getur sýnt hug sinn til sátta. Hún
hefur þegar gefið til kynna, að hún vilji fallast á und-
irbúningsviðræður. En því miður er líklegt, að hún
flýti sér ekkert að ná samkomulagi. Hún þykist hafa
náð frumkvæðinu í Vietnam með hernaðarsigrunum
eftir áramótin og þykist geta ráðið friðarkostum.
Þetta sýnir að Bandaríkjastjórn átti að stíga sátta-
skrefið a. m. k. ári fyrr, þegar hún hafði betri samn-
ingsaðstöðu. Nú á hún ekki um góða kosti að velja.
En samningsaðstaðan í taflinu í Vietnam skiptir
tiltölulega litlu máli í samanburði við almenningsálit-
ið í heimínum. Þar hefur Bandaríkjastjórn tekizt að
shúa taflinu við. Allur heimurinn horfir nú á viðbrögð
Hanoi-stjórnárinnar.
)
V í SIR . Fimmtudagur 4. apríl 19G8,
——^a—bm—tmmmmumlnwi.in.niiiif.inMl1huiiimb!■u.l'M.JIWIhlua:
„Flestir Reykvíkingar vilja fá að klípa í heim-
skautsbauginn, eða að minnsta kosti stíga ofan á
hann.“ — „Við Grímseyingar verðum orðnir hundr-
að árið 1970, það er þegnskylduvinna.“ — „Ég hafði
vit á að byggja hérna megin við bauginn, það er
svo anzi kalt norðan við hann.“
►
— Spjallað við Alfreð oddvita Jónsson, bónda
á Básum í Grímsey, nyrzta bæ á fslandi.
T glampandi sölskini og hörku-
gaddi er lagt upp frá Akur-
eyranflugvelli áleiðis til Gríms-
eyjar með tveggja hreyfla vél
Tryggva Helgasonar flugmanns.
Ætlunin er að festa á filmu
„landsins forna fjanda", hafís-
inn, sem nú er aö leggjast upp
aö ströndum landsins. Tryggvi
mynni fjaröarins taka við sam-
felldar ísspangir og þvi lengra
sem kemur frá landi, því þéttari
er ísinn.
Vélin er hraöfleyg, enda
gömul herflugvél og von bráöar
er Grímsey í sjónmáli, fannhvít
meö ísilagöa höfn og þakin ís-
hrafli á allar hliöar.
Alfreð Jónsson, oddviti í
Grímsey.
ferð
norður
um aö sunnan svo sem eins og
einn isbjöm.
Eftir því sem norðar dregur
þéttist ísinn, og lítur nú orðið
út eins og „mosaik“-mynd að
sjá úr flugvélinni. Hvergi er
sjáanlegur borgarísjaki. fsinn er
eins og flatar hellur, frosnar
saman. Á einstöku stað eru þó
auöir álar og vakir í ísnum.
„Nú erum við líklega yfxr
Kolbeinsey“, heyrist kallað úr
stjómklefanum, en hvergi er þó
eyjan sjáanleg.
„Það er ekkert að marka
þaö,“ upplýsa Grímseyingar
okkur. „Eyjan er þakin ís og
ómögulegt aö þekkja hana frá
ísjökunum“.
Heldur þótti okkur verra að
fá ekki að sjá eyjuna, fyrst einu
sinni var komið svo langt norð-
ur í haf, en við því er ekkert að
segja.
Innan skamms tekur vélin
krappa beygju og snýr til baka
suður á bóginn, og nú sést að-
eins ógreinilega til fjallanna
fyrir mynni Eyjafjarðar. Við
nálgumst Grimsey aftur og
Tryggvi segir farþegunum, sem
hafa verið á eilífu feröalagi
fram og aftur um vélina til að
taka myndir, að spenna nú belt-
in, og eftir örstutta stund er
vélin lent á eyjunni.
Oddviti þeirra Grímseyinga,
Alfreð Jónsson, hafði verið
blaðamanni mjög innanhandar á
fluginu og upplýst hann um
ýmislegt í sambandi við ísinn,
býöur upp á kaffisopa í bæ
sínum, Básum, nyrzta byggða
bóli á íslandi.
„Gakktu ekki mjög utarlega
í túninu, þar liggur nefnilega
heimskautsbaugurinn. Það er
anzi kalt þar fyrir norðan“, seg-
ir Alfreð þegar gengið er heim
að bænum.
„Þú vilt náttúrlega fá að
þreifa á honum, eins og aðrir
Reykvíkingar. Þeim þykir verst
að geta ekki klipið í heim-
skautsbauginn, eöa að minnsta
kosti stigið ofan á hann,“ bætti
Alfreð við.
„Já, það er kalt þar fyrir
noröan, enda haföi ég vit á að
byggja bæinn minn héma meg-
in við hann. Ég skal segja þér
að fólk trúir því oft í alvöru
heldur uppi reglubundnu á-
ætlunarflugi út í Grimsey, og
með honum í þessari ferð er
sóknarpresturinn á Akureyri,
Pétur Sigurgeirsson, því nú
hafa Grímseyingar engan
djákna lengur. Pétur ætlar að
fara að hlýða fermingarbörnum
sínum yfir, og koma síöan með
Tryggva til baka. Ritstjóri Is-
lendings, Herbert Guðmunds-
son er einnig með iyförinni.
Flogið er út Eyjafjörðinn,
yfir Drang, þar sem hann situr
fastur 'í ísnum á Akureyrarpolli,
og má sjá hlykkjóttan, íslausan
ál á eftir skipinu, þar sem það
hefur brotizt; í gegn langleiöina
út höfnina. Utar í Eyjafirðinum
er víða auður sjór, en þó hvar-
vetna stakir jakar á reki. Fyrir
Um þaö leyti sem lent ér á
eyjunni má sjá hafísröndina i
nokkurra kflómetra fjarlægð, en
þegar eyjan var yfirgefin
skömmu síðar, mátti greinilega
sjá að hafísinn hafði nálgazt
mikið vestanverða eyjuna.
Grímséyingar taka að sjálf-
sögðu á móti flugvélinni, og
hafa fljótlega orð á því viö
Tryggva flugmann, „aö nú væri
gaman að fljúga dálítið norður
fyrir og vita hvort ekki séu
sjáanlegir isbirnir". Tryggvi
tekur vel í það, og innan
skamms lyftir flugvélin sér frá
Grímseyjarflugvelli og stefnt
er í hánoröur.
Grímseyingar eru hinir hress-
ustu en mikið þótti þeim miöur
aö geta ekki sýnt blaöamannin-
Stigið á land í Grímsey. Frá vinstri: Herbert Guðmundsson
ritstjóri á Akureyri, Alfreð Jónsson oddviti og séra Pétur
Sigurgeirsson.

\
V