Alþýðublaðið - 27.03.1966, Blaðsíða 16

TÖMAS GAMU Á BORGUM
i Háskólabíó sýnir kvikmynd
■laa Róbinson Krúsó. . . Óefað
•ifeefffi Robert Louis Stereneson
ihaft eitthvað um þessa meðferð
Úsagnahetju hans að segja. . .
Timinn.
Alltaf hefur mér fundizt ein
kennilegt að því betra sem fólk
er hvort við annað í kvikmynd
■4ní meiri líkur eru til þess að
aayndin sé bönnuð fyrir börn, .

Kellingin varð happy, þegar
Jiún heyrði, að Sigga fína á
y?eðri hæðinni væri enn þá með
rassæri eftir borðhaldið á
pressuballinu. ..
MEY — Menningarasmband
eðiilegra yngismeyja — álykt
ar að ekki sé hægt að fetta fing
■jur út í, þótt húsmæður hjálpi
eiginmönnum sínum stundum
««ite'ð uppvaskið. . . .
EKKERT VEIT ég hvað olli því
að ég fór að hugsa um Tómas
gamla á Borgum á föstudagskvöld
ið, þegar útvarpsumræðurnar byrj
uðu. Ég sat einn heima, konan
rokin í saumaklúbb og eins og
venjulega á slíkum kvöldum ætl
aði ég að lilusta á útvarpið og
njóta dagskrár þess. En þá hafði
öllu útvarpsefni verið varpað út
í yztu myrkur, en í staðinn var far
ið að útvarpa pólitík. Það getur
verið ákaflega örðugt sjónvarps-
lausum manni að sitja einn heima
yfir börnunum, þegar meira að
segja útvarpið bregzt. Líklegast
hefði verið bezt að reyna að út
vega barnapíu og fara í bíó. En
þá fór ég að hugsa um Tómas á
Borgum, og tók við það gleði mína
aftur.
Tómas á Borgum var Grímsey
ingur, fæddur fyrir liðlega Ivö
liundruð árum. Hann var kjarna
karl og lireppsstjóri um skeið, þótt
ómenntaður væri og ekki einu
sinnj læs á skrift. Raunar fara
ekki aðrar sögur af hreppsstjór
anum en þær að eitt sinn flutti
liann sveitarómaga úr Grímsey inn
á Akureyri, afhenti þá sýslumanni
þar með þeim orðum, að það gerði
hann af því að sig skorti heimild
til að skera þá, og sést af þessu
að Tómas hefur verið löghlýðinn
maður.
Þegar Páll prestur Tómasson
kom til Grímseyiar á sínum tíma
höfðu Grímseyingar enn þann sið,
að við jarðarfarir sneru þeir öll
um líkkistum þrjá hringi fyrir
kirkiudyrum, þegar gengið var úr
kirkiu og mun þetta hafa verið
eert til að koma í veg f.vrir aftur
eöneu. Séra Páll vildi fá þennan
«ið afnnminn, en treystist ekki
til að ráðast geen honum einn, svo
hann fékk Tómas gamla í lið
með sér. Næst begar jarðað var í
evnni bar líkmönnum ekki saman
um bað, hvort þeir værh búnir
að snúa kistunni alla þrjá hring
ina eða hvort einn hring vantaði
udd á. Gall þá við í Tómasi: — Snú
’ð honum einn til. oiltar. Aldrei
verður honum ofsnúið. Segir sag
an að eftir þetta hafi þessi sið
venia lagzt niður.
Tómas á Borgum var frásagna
góður maður með afbrigðum, og
hafa sumar söeur lians orðið víð
flevgar. Eitt sinn var hann t.d. á
leið udd Handfestareiá, en svo heit
ir uDDeanea á Orímseyjarbjargi,
og hrundi þá steinn úr bjargihu.
Þessi steinn var á stærð við
fimmtíu-fiska-kistu og stefndi beint
á Tómas. Hann gat ekki vikið sér
undan, svo að hann brá við lófa
og kastaði steininum austur á fert
ugt.
Öðru sinni var Tómas í fiski
róðri, og kom þá stökkullinn og

Vxswwv
•%•.•.s-- > .V\VJ
• w
Borgar í Grínisey.
réðist á bátinn. Tómas greip hann
hryggspennu, kastaði honum hálfa
viku sjávar, og sagði: — Kondu
aftur ef þú þorir, karl minn góður,
en þetta síðasta var orðtak Tóm
asar.
Á dögum Tómasar voru íslend
ingar enn kristnir, og var þá sú
siðvenja í heiðri höfð, að lesin var
sjóferðarbæn, þegar lagt var af
stað í bátsferðir. Eitt sinn var
Tómas á leið í land úr Grímsey.
Rjúkandi byr var á Grímseyjar-
sundi, og um leið og Tómas vatt
upp segl úti við eyna, hóf hann
að lesa Faðir vor. En svo fór bát
urinn hratt yfir, að það stóð á j
endum, að Tómas sagði amen, þég
ar báturinn skauzt fyrir Gjögra. |
Hákarlaveiðar voru mjög stund
aðar frá Grímsey í tíð Tómasar, og
sumir hákarlarnir, sem Tómas |
veiddi voru stórir. Yfirleitt veitt
ist honum þó auðvelt að ráða við
þá, en þó gerðist það eitt sinn,
að hann fékk svo mikinn hákarl
að hann gat ei innyyrt hann, held
ur varð að draga hann til lands.
Þegár Tómas fór svo að skera há
karlinn í Grímseyjarfjöru þóttist
hann heyra eitthvert hljóð inn
an úr hákaiTinum. Hann skar því
á magann og kom þá í ljós heil
skemma. Og úr skemmunni heyrð
ist greinilega mannamál, og síð
an komu út úr skemmunni tveir
Mývetningar. Hákarlinn hafði sem
sagt synt alla leið upp í Mývatn
um undirgöng og gleypt þessa
skemmu, sem stóð á vatnsbakkan
um. En Mývetningarnir tveir
höfðu þá verið inni í skemmunni
að éta magála og drekka brenni
vín, og svo hafði forðinn verið
mikill, að þeir höfðu lifað góðu
lífi unz Tómas bjargaði þeim út.
Svona mætti lengi halda áfram
að endursegja sögur Tómasar
gamla á Borgum. Hitt er mér ekki
ljóst, hvers vegna mér datt hann
allt í einu í hug þegar pólitíkus
arnir byrjuðu að tala í útvarpinu.
Eflaust gætu sálfræðingar skýrt
það, en þeirra skýringar eru oft
svo hrikalegar, að þær er ekki
hægt að setja á prent í sómakæru
blaði. En hugrenningatengsl geta
verið hin furðulegustu, og ekki
þarf annað að hafa komið til en
sú staðreynd, að Tómas var orð
hákur liinn mesti, eins og komið
hefur fram í sögunum. En það
hafði Tómas fram yfir orðháka
vorra tíma, að hann ætlaðist ekki
til að neinn tryði því, sem hann
sagði.
U U »
„Kanski það hafi verið mistök að láta hann læra á píanóí“
„Sagt er að hann sé hugrakk
asti lögreglustjóri á svæðinu
frá San Francisco til New
York.“