Alþýðublaðið - 20.07.1966, Qupperneq 4

Rrtntjórar-. Gylfl Gröndal (íb.) og Benedlkt Gröndal. — Rltetíómarfull-
trOi: ladur GuBnaaon. — Slmar: 14900-14903 — Auglýslngaaíml: 1490«.
ASnetur AlþýBuhúalB vlB Hverflsgötu, Keykjavlk. - PrentBmlOJa AlþýBu
Kian^n. _ Askrlftargjald kr. 95.00 - 1 lausasölu kr. 6.00 tíntakltt.
Utgefandl AlþýBuflokkurinfl.
Felíur puncfið?
BHEZKA STJÓRNIN glímir þessa daga við alvar
lega efnahagsörðugleika og gerir úrslitatilraun til að
forða sterlingspundinu frá falli. Vextir voru hækkaðir
fyrir helgina, áður en Wilson forsætisráðherra fór til
Moskvu, og í dag er búizt við tilkynningum um frek-
ari ráðstafanir.
Vandamál Breta er verðbólga. Kaupgjald og verð
lag hafa hækkað og framleiðslukostnaður brezkrar
útflutningsvöru þar með aukizt. Þetta hefur dregið
úr útflutningi og aukið innflutning frá löndum, þar
sem verðbólga er minni.
Brezka jafnaðarmannastjórnin hefur gert gagn-
ráðstafanir, sem eru taldar mjög harðvítugar. Munu
þær raunar koma íslendingum kunnuglega fyrir sjón
jr, því hér á landi hefur ríkisstjórnin gengið enn
lengra á sömu braut og dugir varla til. Hækkun
vaxta var fyrsta ráðið, sem Wilson heitti. Aukin
frysting sparifjár var annað ráðið, og var frysting-
arskyída banka og sparisjóða aukin um 100 milljón
pund með einni tilskipan. Þá hefur stjórn Wilsons
lagt mikla áherzlu á að móta fasta Iaunastefnu til að
tryggja samræmi milli kjarahóta og raunverulegrar
getu efnahagslífsins, og hefur sú nauðsyn jafnvel
skapaí missætti milli flokksins og verkalýðshreyf-
ingarinnar. Loks hefur verið reynt að draga úr rík-
isútgjöldum og auka ríkistekjur með gjöldum á
ýmsar vörur.
Það blasir nú við augum, að allar þessar ráðstaf-
anir hafa reynzt ónógar. Traust sterlingspundsins hef
■ur aftur minkað og verður Wilson nú að grípa til enn
róttækari ráðstafana. Er búizt við, að hann muni
draga verulega úr útgjöldum ríkisins til landvarna,
hvaða áhrif sem það hefur á utanríkisstefnu landsins,
og að dregið verði úr opinberum framkvæmdum inn-
anlands, þar á meðal vegaframkvæmdum. Munu
fregnir ræstu daga væntanlega herma frá þeim til-
lögum.
Ýmsar tillögur eru á lofti í Bretlandi um þessi
mál. Til eru þeir, sem telja óhjákvæmilegt að fella
sterlingspundið. en það mun Wilson af mörgum á-
stæðum ekki gera fyrr en fokið er í öll skjól. Aðr-
ir tala um, að fyrirskipa verði með lögum algera
stöðvun kaupgjalds og verðlags, en á þeirri stefhu
eru einnig margvíslegir vankantar.
Umræður í Bretlandi snúast að nokkru leyti um
það, hve langt ríkisstjórnin eigi að ganga í beitingu
lagaboðs til að leysa þann vanda, sem að steðjar.
Sýnist mönnum sitt hvað í þeim efnum. Hitt er al
mennt viðurkennt, að varanleg lausn vandans er
aukin framleiðni í brezkum iðnaði og aukinn útflutn
ingur.
Æ 20. júlí 1966 - ALÞÝÐUBLAÐIÐ
k*
Málinu
vísað frá
HAAG. — Alþjóðadómstóllinn
hefur vísað frá kæru, sem Lí•
bería og Eþíópía höfðu lagt fram
vegna stjórnar Suður-Afríku á
Suðvestur-Afríku. Málinu var vís-
að frá á þeim forsendum, að rík-
inn ekki afstöðu til efni kærunnar,
málsins. Hins vegar tók dómstóll-
inn ekki afstöðu tilefni kærunnar,
heldur fjölluðu forsendur dómsins
eingöngu um rétt Eþíópíu og Lí-
beríu til a'ö hafa afskipti af stjórn
Suður-Afríku á landinu.
Kæra Eþíópíu og Líberíu var
lögö fram fyrir hönd allra Afríku-
ríkja, en þessi lönd voru á sínum
tíma aðilar að Þjóðabandalaginu.
Kæran byggðist á því, að Suður-
Afríka hefði brotið þá skilmála,
sem Þjóðabandalagið setti, er það
afhenti Suður-Afríku yfirráðarétt
yfir Suðvesturafríku, sem áður
var þýzk nýlenda. Þetta brot væri
fólgið í því að taka upp skilnaðar
stefnu í landinu og með því að
vanrækja að hugsa um hagsmuni
íbúanna.
Dómurinn klofnaði í málinu, en
forseti dómsins, Sir Perey Spend-
er frá Ástralíu, sem hefur tvöfalt
atkvæði, réð úrslitum um niður-
stöðuna.
Björn Sveinbjörnsson
flæstaréttarlögmaðar
Lögfræðiskrifstofa.
Sambandshtisina 3. DæS.
Símar: 12343 og 23338.
Lesið Alþýðublaðið
krossgötum
★ TÍÐINDI
FRÁ PARÍS
5 ; íslendingar lesa mikið af er-
lendum og ínnlendum blöðum og tímaritum til að
íylgjast með nýjungum. er gerast úti í hinum stóra
heimi. Stundum kemur þó fyrir. að okkur bregð
ur þægilega í brún, er við uppgötvun, að merki-
legar nýjungar í hinum stóru löndum eru gaml
ar lummur |hér úti á hjara veraldar hjá okkur.
Nýkomin 'blöð segja svo frá, að í París h'afi
til skamms tíma verið mikið vandamál að fá
læknisþjónustu að kvöld- eða næturlagi, Franskir
læknar hafi starfað frá klukkan' átta til átta, en
krafizt heimilisfriðar og hvíldar hinar tólf stund
imar. frá klukkan átta að kvöldi til átta að
morgni. Þetta hafi valdið mörgum Parísarbúum
kvöl og pínu — og jafnvel dauða.
'Nú hafa Frakkar fundið þjóðráð til að bæta
úr þessu ástandi. Þeir láta sérstaka lækna,
venjulega fimm talsins, annast næturvakt. Get
ur hver, sem er, hringt til þeirra, og koma þeir
rakleitt til hjálpar. Þetta er kölluð SOS-þjón
usta, og hefur gefizt með ágætum svo að París
arbúar þykjast hafa himin höndum tekið. en
ítalir hafa sent nefnd til að kynna sér þessa
merku nýjung!
'Ekki verður betur séð en að þetta sé venju
iegt næturlæknakerfi, sem við höfum haft hér
á landi í áratugi!
í
★ HVERNIG FUNDU
ÞEIR KERFH)?
Önnur hlið á þessu máli er athyglisverð fyr-
ir íslendinga. Það er „uppfinning” þessa „nýja”
kerfis. Sagan er á þessa leið.
Læknir einn í París varð fyrir því óhappi,
að vatnspípur biluðu að næturlagi í húsi hans
og lá við stórtjóni, ef ekki væri fljótlega að
gert. Hann vissi, að til var sérstök þjónustu
stofnun, sem kallar sig „SOS-þj^nustajn” og
veitir aðstoð af því tagi sem hann þurfti að
fá. Hann hringdi og innan stundar kom pípu
lagningamaður þjótandi og gerði við bilunina.
Hefði verið sama, þótt læknirinn hefði þurft
á að halda rafvirkja, sjónvarpsvirka eða ein-
hvers konar öðrum iðnaðarmanni til að leysa
brýn vandamál — SOS hefði sent manninn strax.
Lækninum þótti merkilegt, að liægt væri að
fá gert við vatnspípur með svo skjótum hætti,
en ekki væri hægt að fá lækni til að líta á fár
veikan mann. Þannig fæddist hugmyndin um næt
urlæknana í París.
Hér á landi eru næturlæknar ekki ný uppfinn
ing, en gætum við ekki eitthvað lært af „SOS-
þjónustunni” í París? Væri ekki mikil þjónusta
vð fólk, ef til væri sérstök miðstöð iðnaðar
manna, til viðgerða allan sólarhringinn? Ef til
vill þyrftu ekki margir iðnaðarmenn að vaka
um nætur, en enhverjir gætu verið viðbúnir því,
að miðstöðin vekti þá, ef mikið væri í húfi, og
þannig veitt sömu þjónustu.
Það væri ómetanleg þjónusta, ef slík miðstöð
væri til. Dagar kunningsskaparins eru taldir. Það
þekkja ekki allir pípulagningamenn eða rafvirkja
í dag.