Dagur - 30.10.1997, Blaðsíða 5

FIMMTUDAGUR 3 0. OKTÓBER 1997 - S
FRÉTTIR
„Veikara kynið“
miklu veikara
Konur eru mikill meirihluti öryrkja i öllum aldurshópum frá 35 ára og upp úr. End-
urhæfingarstöövarnar njóta því meiri kvenhylli en búast mætti við að óathuguöu
máli.
Sjötta hver miöaldra
kona er öryrki. Stór
memhluti öryrkja
eru konur svo „veik-
ara kyniö“ er liklega
einnig miklu veikara
í ])eim skilningi.
Næstum 2.300 konur á aldrin-
um 55-67 ára eru örorkulífeyris-
og örorkustyrkþegar. Þetta þýðir
að meira en 6. hluti allra kvenna
á þessum aldri eru öryrkjar. Af
körlum á sama aldri er 10. hver
öryrki, samkvæmt tölum Hag-
stofunnar. Frá 35 ára aldri
eru konurnar í stórum meiri-
hluta meðal öryrkja, í öllum ald-
urshópum. Og aðeins í 16-24
ára hópnum (bílslysaaldrinum)
eru karlmennirnir nokkuð fleiri.
Af um 174 þúsund íslending-
um á aldrinum 16-67 ára eru
8.700 öryrkjar: Rösklega 5.100
konur og 3.500 karlar. Hlutfall-
ið er 6 af hverjum 100 konum á
þessum aldri borið saman \ið 4
af hverjum 100 körlum.
Þriðjungur kvennanna eru ör-
yrkjar af völdum vöðva- og
beinasjúkdóma, sem er lang al-
gengasta ástæða örorku þeirra.
Hjá körlunum er hlutfallið helm-
ingi lægra, 6. hvert tilfelli, eða
álíka og hjartasjúkdómarnir.
Geðsjúkdómar eru langalgeng-
asta ástæða örorkunnar hjá
körlunum, eða hjá þriðjungi
þeirra, en hins vegar fjórðu
hverri konu, þótt tilfellin séu
samt álfka mörg.
Aðrar ástæður eru mun sjald-
gæfari. Athygli vekur að æxli og
lungnasjúkdómar hafa örkumlað
tvöfalt fleiri konur en karla og
svipað má segja um húðsjúk-
dóma og meltingarsjúkdóma.
Tilfelli örorku vegna áverka og
eitrunar eru aftur á móti álíka
mörg hjá báðum kynjum, rösk-
lega 500 samtals. - HEI
Frá aögerö á Sjúkrahúsi Reykjavíkur. Borgarráö lýsir áhyggjum yfir aö 400 milljónir vanti á að sjúkrahúsiö geti veitt óbreytta
þjónustu á næsta ári.
Nýbúið að fá aukafj árveitingu
Stjóm Sjukrahúss
Reykjavíkiir segir
spítalann vanta iim
470 milljónir í al-
mennan rekstur.
Heilhrigðisráðherra
hendir á að sjúkrahús-
in í Reykjavík hafi
fengið 500 miUjóna
króna aukafjárveit-
ingu í haust.
„Það er rúmur mánuður síðan
sjúkrahúsin í Reykjavík fengu
500 milljóna króna aukafjárveit-
ingu til að bæta reksturinn. I
því samkomulagi, milli heilbrigð-
isráðherra, fjármálaráðherra og
borgarstjóra, var gert ráð fyrir
ýmsum skipulagsbreytingum,
sem enn hafa ekki komið til
framkvæmda," sagði Ingibjörg
Pálmadóttir heilbrigðisráðherra í
samtali við Dag.
Stjórn Sjúkrahúss Reykjavíkur
hefur varað alvarlega við afleið-
ingum þess ef tillögur um fjár-
veitingar til sjúkrahúsanna í
Reykjavík í fjárlagafrumvarpi
næsta árs, verða að veruleika. I
bókun stjórnarinnar segir m.a.
„Niðurskurðurinn á rekstrafé er
svo gífurlegur að starfsemi þess-
ara sérhæfðu sjúkrahúsa er
stefnt í voða.“
Bent er á að miðað við fjár-
lagatillögur Sjúkrahúss Reykja-
víkur frá í vor vanti um 470
milljónir til almenns reksturs og
að fjárvöntunin sé 414 milljónir
króna ef viðhalda eigi núverandi
rekstrarumfangi.
Borgarráð hefur einnig lýst
áhyggjum sínum vegna þess að
400 milljónir króna vanti til þess
að sjúkrahúsið geti veitt óbreytta
þjónustu á næsta ári. Ingibjörg
Sólrún Gisladóttir segir að það
þoli ekki bið að tekin verði pólit-
ísk ákvörðun um að koma fjár-
málum sjúkrahússins í lag. Hún
bendir á að meira að segja gjör-
gæsludeild spítalans haldi hvorki
vatni né vindi.
Ingbjörg Pálmadóttir segir að í
fjárlagfrumvarpinu séu áætlaðar
60 milljónir króna til viðhalds á
Sjúkrahúsi Reykjavíkur.
„Það er alveg rétt að margar
eignir, bæði borgarsjóðs og ríkis-
sjóðs, þyrftu að fá fé til umtals-
verðs viðhalds. En ég vil minna á
að eitt af því sem nú er unnið að
er að bæta skurðstofuna á
Sjúkrahúsi Reykjavíkur og gjör-
gæsluna líka. Það er meiningin
að byrja á að stækka skurðstof-
una en taka síðan gjörgæsluna í
gegn. Þetta eru næstu verkefnin
á Sjúkrahúsi Reykjavíkur. I fyrra
var byrjað að leggja fram visst
fjármagn til þessara fram-
kvæmda," segir heilbrigðisráð-
herra. -S.DÓR
Síðuskóli veldur áhyggium foreldra
Foreldraráð Síðuskóla á Akureyri telur ao mjög farsælt starf skólans
undanfarin ár sé nú í verulegri hættu. Kennaraskortur og þrengsli í
skólanum eru meiri en við verður unað að mati foreldraráðs. Sem
dæmi um ástandið er nefnt að um 30% kennslukrafta skólans eru
leiðbeinendur, rúmlega fimmtungur kennara hefur sagt starfi sínu
lausu, fjöldi nemenda í mörgum bekkjardeildum er of mikill og sér-
hæft starfsfólk allt of fátt. Foreldraráðið gerir þá kröfu til bæjaryfir-
valda á Akureyri fyrir hönd íbúa hverfisins að brugðist verði við þess-
ari stöðu og veitt verði nauðsynlegu viðbótarfjármagni til úrbóta nú
þegar. Aðalfundur Foreldrafélags Síðuskóla verður haldinn í kvöld í
skólanum og má þar búast við fjörlegum umræðum um áðurnefnd
málefni. — GG
Suimlensku lömbin rýrust
Sláturtíð hefur gengið vel og er búist við að
framleiðslan verði um 8000 tonn. Af því
fara 13% af dilkakjötsframleiðslu á erlend-
an markað. Skýrslur liggja enn ekld fyrir um
fallþunga en eftir því sem næst verður kom-
ist mun hann svipaður á Norðurlandí og
verið hefur, ívið yfir meðallagi á Vestfjörð-
um en lakari á Suðurlandi. Blaðið hefur
ekki upplýsingar um hvernig horfir fyrir
austan.
Ef síðasta ár er skoðað var meðalþungi
allra dilka 14,96 kíló. Þá voru framleidd
8.133 tonn. Meðalþyngd er ætíð töluvert
minni sunnanlands, eða undir 14 kílóum,
en fer í 15-16 kíló annars staðar.
Nú eru um 400.000 ær á landinu en þær
voru milli 800.000 og 900.000 fyrir
nokkrum árum. Guðmundur Gíslason hjá
Framleiðsluráði landbúnaðarins telur ekld ólíklegt að fjárfjöldinn sé
nú nálægt kjörstærð. „Hugsanlega er framleiðslugetan í hámarki.
Arðscmi kindarinnar hefur aukist, þar sem beitin er betri í dag en var.
Það eykur meðalþungann," segir Guðmundur. — BÞ
Lömbin á Suöurlandi eru
ekki jafn væn að hausti og
t.d. á Eyjafjarðarsvæðinu.
Hvort bragðgæðin eru minni
skal hins vegar ósagt látið.
„Ég var íljótur að
segja já“
Össur Skarp-
héðinsson hefur
verið ráðinn rit-
stjóri DV við
hlið Jónasar
Kristjánssonar.
Össur hyggst
ekki láta af
þingmennsku.
„Þetta hafði ekki mjög
Iangan aðdraganda,"
segir Ossur um ráðn-
inguna. „Eg var fljótur
að segja já.“ Ossur segir
þetta frábært tækifæri
fyrir mann sem hefur
unnið við ritstjórn blaða
í þeim mæli sem hann
hefur gert.
Hann hyggst ekki Iáta
af þingmennsku og seg-
ist vinnuþjarkur og hafa mikla
starfsorku. Össur hefur sinnt
ýmsum störfum með þing-
mennskunni frá því að hann lét
af ráðherraembætti. Hann segir
þessi störf fara ágætlega saman
þar sem það sé hluti af starfi rit-
stjóra að greina þjóðfélagsum-
ræðuna.
Er DV að verða pólitískt blað?
„Nei, DV er frjálst og óháð blað
sem heldur uppi óvægnu aðhaldi
í þjóðfélaginu þar sem þess ger-
ist þörf,“ segir Össur og bætir við
að þetta þýði ekki að pólitísk
slagsíða verði á blaðinu. Hann
segir blaðið vera í sókn og ráðn-
ingu sína þátt í því að fá nýtt
blóð inn á blaðið. Össur segir að
nýjum mönnum fylgi einhverjar
breytingar, en þær muni koma í
ljós hægt og bítandi.
Nú hefur Jónas Kristjánsson
veist að þér í leiðara blaðsins
þegar þú varst ráðherra, ertu
Iangrækinn? „Jónas Kristjánsson
er önnur af tveimur goðsögnum
sem enn starfa í blaðaheiminum
og sérhver stjórnmálamaður sem
vill ná máli lendir einhvern tím-
ann undir svipu hans. Eg hef
fengið að kenna á henni og orð-
ið betri maður fyrir vikið". — HH