Dagur - 11.03.1998, Blaðsíða 2

T
2 -MIDVIKVDAGUR ll.MARS 1998
FRÉTTIR
„Ung börn eiga erfitt með að greina imyndun frá veruieika og þaö er ekki fyrr en við 4-6 ára aldur að þau fara að gera það, “ segir Þórhiidur Líndal,
umboðsmaður barna. mynd: gs
Sjónvarpið er ekki
barnfóstra
Umboðsmaður bama og
Félag íslenskra bama-
lækna bafa sameinast um
útgáfu á upplýsingabæk-
lingi til foreldra ungra
bama um ábrif ofbeldis í
sjónvarpi á böm.
„Það er full ástæða til að vekja athygli
foreldra ungra barna á ofbeldi í sjón-
varpi og ágætt að gera það þegar for-
eldrar koma með börnin þriggja og
hálfs árs gömul í skoðun á heilsu-
gæslustöðvar. Foreldrar þessara barna
fá bæklinginn, þar sem t.d. er vakin at-
hygli á því að það er ýmislegt gott í
sjónvarpinu, en foreldrar minntir um
leið á ábyrgð þeirra, að þeir eigi að
fylgjast með sjónvarpsnotkun barn-
anna og horfa sem mest á sjónvarpið
með þeim þegar þau eru svona ung,
ræða við þau um sjónvarpsefnið og
ekki sfst að útskýra fyrir börnunum
FRÉTTA VIÐ TALIÐ
það sem kann að valda þeim óhug og
ótta og hjálpa þeim að aðgreina leikinn
frá raunveruleikanum," segir Þórhildur
Líndal, umboðsmaður barna.
Umboðsmaður barna og Félag ís-
lenskra barnalækna hafa sameinast
um útgáfu á upplýsingabæklingi til for-
eldra ungra barna um áhrif ofbeldis í
sjónvarpi á börn. Þórhildur segir að
sérstaklega sé sigtað á foreldra barna á
þessum aldri af ýmsum ástæðum.
Dyggir sjónvarpsáhorfendur
„Ung börn eiga erfitt með að greina
ímyndun frá veruleika og það er ekki
fyrr en við 4-6 ára aldur að þau fara að
gera það. Þau Iíta á kvikmynd sem
samsafn margra atriða. Þegar ofbeldi
er í kvikmynd og boðskapur síðar í
myndinni að ofbeldið hafi verið sett
fram í góðum tilgangi meðtaka börn
það ekki ung að árum.“
Vel flest börn á Islandi búa við sjón-
varp og eru mjög dugleg að horfa á
sjónvarpið. „Þau eru dyggir sjónvarpsá-
horfendur og því er jafnvel haldið fram
að þau byrji sum hver að fylgjast með
hreyfingunum á skerminum um 6
mánaða aldurinn. Frá 2-3 ára aldrin-
um eru þau farin að horfa reglulega á
sjónvarpið. Bæklingurinn er til að
vekja foreldra til umhugsunar um að
sjónvarpið er ekki barnfóstra, allra síst
þegar börnin eru ung.“
Ofbeldi er afstætt
„Það vantar rannsóknir á magni of-
beldis í sjónvarpi," segir Þórhildur.
„Við vitum að ung börn hræðast ýmsa
aðra hluti en við hin eldri. Ofbeldi er
afstætt hugtak; þau geta orðið hrædd
af mildu minna tilefni en við getum
ímyndað okkur og ofbeldi annað í þeir-
ra augum en okkar.“
Umboðsmaður barna hefur beitt sér
á ýmsan hátt gegn ofbeldi gagnvart
börnum. Nefna má skýrslu um ofbeldi
í bíóauglýsingum í sjónvarpi, en vegna
hennar dró - um stundarsakir - úr slíku
ofbeldi. Einnig má nefna skýrslu með
tillögum að réttarbótum fyrir börn sem
hafa orðið fyrir kynferðislegu ofbeldi.
Nú er á borðinu hjá Þórhildi skýrslu-
gerð um einelti í skólum. - FÞG
Menn ráku upp stór augu þegar
fréttist af tillögu til þingsályktun-
ar sem utanríkisráðherra kynnti í
gær; „Fullgilding samnings um
baráttu gegn inútugreiðslum til er-
lendra opinberra starfsmamia í al-
þjóðlegum viðskiptum.“ Pottverja
datt í hug að Halldór Ásgrímsson hefði ákveðið
að brcgðast hratt og ákveðið við fréttum um að
ríkisbankamir hefðu „mútað“ útlendum fjár-
málagúrúum með laxveiðileyfuin gcgn betri við-
skiptakjörum. Svo mun ekki vera.
Halldór
Ásgrímsson.
Annar endurskoðenda Landsbank-
ans er ríkisendurskoðandi pro
forma, en aðal endurskoðandinn
er Ámi Tómasson. Það sýnir hve
heimurinn er lítili, því Árni er son-
ur Tómasar Árnasonar fyrrum
Seðlabankastjóra, en Tómas var
eins og Sverrir kommissar í Fram-
kvæmdastofnun ríkisins og þingmaður og ráð-
herra... og geysilegur laxveiðiáhugamaður.
Pottverjar álykta að Ámi hljóti að hafa sérstak-
an skilning á þessu laxveiðistússi Sverris og fé-
laga.
Þórann Sveinbjamardóttir er kven-
kostur hinn mesti. Þrjú andlit Þór
uimar hafa birst að undanförnu og
vekja alltaf jafn mikla lukku. í
Degi í gær var rætt við Þómnni
Sveinbjörnsdóttur, formann Sókn-
ar, en nafna hennar Sveinbjamar-
dóttir, varaþingkona Kvennalistans
guðaði á gluggann. Skömmu áður var DV að tala
um vinkonu hennar Kristínu Ámadóttur, og aft-
ur guðaði Sveinbjamardóttir á glugga. Hins veg-
ar álpaðist Dagur einhvem veginn til að birta
inynd af Sveinbjamardóttur þegar við töluöum
við hana sjálfa um daginn. Allar þcssar góöu
konur fá bcstu kvcðjur með von um réttar mynd-
ir. En er Þórunn virkilcga svona ágeng?
V
Þórunn
Sveinbjarn-
ardótt/r.
Ari Teitsson
fonnaður Bændasamtaka
íslands.
Búnaðarþiiig stenduryfir
þessa viku á hótel Sögu og
þarræða julltrúarbanida
ýmis hagsmummál stéttar-
innar. Nýforysta Bænda-
samtakanna varkjörin ígær
og varAri Teitsson endur-
kjörinnformaður.
Afkoman batnað en
bændur of tekjulágir
— Hver eru helstu tnál þessa Búnaðar-
þtngs?
„Þar er kannski fyrst að telja frumvarp til
nýrra búnaðarlaga sem liggur fyrir Alþingi.
Þar er verið að skerpa það umhverfi sem
landbúnaðurinn starfar i, ekki síst með tilliti
til stuðnings við búfjárrækt, leiðbeiningar,
skýrsluhald og fleira.
Síðan erum við að fjalla um hvernig ríð
getum sannfært neytendur um gæði vör-
unnar sem við erum að bjóða. Það eru allir
sammála um að hún sé góð á bragðið og
ódýr eins og allir vita, en það er verið að
ræða um skýrara vottunarferli. Það er mjög
víða verið að koma upp stöðlum og sam-
ræmdum vinnubrögðum í nafni hreinleika
og gæða.
Við fjöllum Iíka um nokkur frumvöqj sem
liggja fyrir Alþingi um eignarhald, nýtingu
og umsjón með landi. Það liggja fyrir tvö
stjórnarfrumvörp um þau efni, annað um
nýtingu orkulinda og hitt um þjóðlendur og
einnig þingmannafrumvörp og við komum
til með að taka afstöðu til þessa.“
— Þú hefur sagt aó hærtdur séu bestu
vörslumenn landsins. Óttast hændur að
þétthýlisbúar fari að gera einhverjar kröf-
ur til lands sem væri hetur komið í hönd-
unt hænda?
„Við viljum gjarnan fá þéttbýlisbúa út á
Iand, en við teljum ekki að það sé hægt að
hafa það algjörlega skipulagslaust. Þeir eru
það margir og með mismunandi þarfir. Við
viljum gjarnan að þeir njóti landsins með
okkur en teljum bændur best til þess fallna
að gæta þess.“
— Það var mikil umræða í fyrra um
slætn kjör hænda. Hefur afkonta þeirra
batnað stðan þá?
„Afkoma bænda hefur aðeins batnað og
þessi umræða er því ekki alveg eins hörð
núna og hún var í fyrra. Hins vegar eru
bændur enn mjög tekjulágir og það er hér
rætt um ýmis mál sem gætu orðið til þess að
draga úr kostnaði við búrekstur. Við horfum
á vaxandi gjaldtöku á ýmsum sviðum. Það er
nýbúið að hækka tryggingargjald, það er
verið að hækka fasteignaskatta, það er verið
að hækka rafmagnið til sveita og vextir eru
of háir. Það er margt sem viðkemur þessum
atvinnurekstri sem við vildum sjá með öðr-
um hætti.“
— Eru einhver teikn á lofti utn breyting-
ar i þessunt efnutn og hetri tt'ð framuttd-
an?
„Nei það eru kannski ekki teikn á Iofti um
að þetta Iagist mikið. Það hefur reyndar ver-
ið að síga á ógæfuhliðina undanfarin ár. Það
væri áfangi útaf fyrir sig ef hægt væri að
stöðva þessa þróun en við þyrftum að ná
lengra.“
— Þú hefur sagt að það sé óliklegt að ís-
lensk hú eigi eftir að stækka mikið ífram-
tíðinni. Hvers vegna?
„Einstaklingshyggjan er rík í okkur Islend-
ingum, en það kemur fleira til. Aðalgrein-
arnar, sauðfjárrækt og kúabúskapur, byggja
allt á landnýtingu. Ef þessi bú verða of stór
spillist landið eða aðdrættir verða of
langsóttir. Kjúklinga- og svínabú hafa
stækkað en þar er landið ekki takmarkandi.
Þessi takmarkaða uppskera í okkar veðurfari
torveldar stórrekstur þótt ekki væri annað,
en ég held að það sé heldur enginn vilji til
stórrekstrar." -vj