Dagur - 30.05.1998, Blaðsíða 12

28 - LAUGARDAGUR 30.MAÍ 1998
Ðagur
MATARLÍFIÐ í LANDINU
Það ereitthvað sumar-
legt við chillí. Þessi
skærlitu aldin sem
margirhræðast því
þau hafa það orð á sér
að vera svo sterk. En
hvemig væri aðprófa
þau í matargerðina?
Þessa helgina ráðlegg-
urMatargatið upp-
skriftir bragðbættar
með chillí.
íslendingar þekkja chilepipar-
aldin sem chillí. Þetta bragð-
mikla aldin sem upprunnið er
frá mið- og suður Ameríku var
flutt til Evrópu, Afríku, Mið-
Austurlanda, Indlands og Suð-
austur Asíu sem nauðsynlegt
krydd til matargerðar. Chillí
hefur verið notað í mat í 7 þús-
und ár. Evrópubúar uppgötv-
uðu það og fluttu til Evrópu
efdr landafundi Kristófers Kól-
umbusar 1492 en frá Evrópu
breiddist notkun þess til ann-
arra heimsálfa.
Chillí er ekki bara chillí því í
raun eru til hundruð afbrigða
af þessum sterku aldinum. AI-
gengust eru þau sem kallast
„Anaheim“, þessi grænu og
rauðu, aflöngu og mjóu, sem
fást í flestum matvörubúðum
og nota má fersk í svo að segja
alla matargerð (græn eru
óþroskuð en rauðu þroskuð).
Bragðið af þeim er milt og frek-
ar sætt í samanburði við það
chillí sem kennt er við Asíu en
það getur verið ákaflega sterkt.
Olík aflrrigði af chillí tengj-
ast ólíkri matargerð og ólíkum
landsvæðum. Fersk aldinin eru
mikið notuð til að bragðbæta
en þurrkuð aldinin, þá í duft-
formi, geta reynst þægilegri og
fljótlegri. Það jafnast þó ekkert
á við bragðið af fersku aldininu.
Efnið sem sér til þess að
chillíið sé sterkt heitir capsa-
icin. Sterkjan er mest í fræjun-
um og þau skal fjarlægja áður
an aldinið er notað. Sé notað
þurrkað chillí þarf að mýkja
það upp við vatnsgufu í 20
mínútur og fjarlægja fræin áður
en það er tilbúið til notkunar.
Capsaicin er ekki vatnsleys-
anlegt efni. Það þýðir að sé
chillíið of sterkt, maturinn of
sterkur, þá þýðir ekki að drekka
vatn, bjór eða vín til að slökkva
eldinn í munninum. Mjólk og
jógúrt er það eina sem virkar.
Hvítlaukskjúklingur.
Chillísúpa
2 rauðar paprikur
1 rautt chillí
1 msk. sólblómaolía
1 saxaður skallotlaukur
500 niðursoðnir, heilir tómatar
600 ml góður og ferskur
grænmetiskraftur
salt og svartur pipar
Paprikurnar og chillíið er
hreinsað vel, skorið til helminga
og grillað undir vel heitu grilli
þar til hýðið dökknar. Vafið í
plastfilmu og látið mýkjast í 5
mín., hýðið tekið af. Olían er
hituð á pönnu og Iaukurinn
mýktur, tómatarnir settir saman
við, þá paprikurnar og chillíið.
Látið sjóða við vægan hita í 5
mín., þá fer krafturinn út í súp-
una og allt saman soðið í 20
mín. Að því loknu er súpan sett í
matvinnsluvél og hún hrærð þar
til hráefnið hefur maukast vel.
Hún er hituð aftur og borin
fram með paprikustrimlum og
sýrðum rjóma.
Chillíídýfa
Þessi ídýfa er mjög góð með
grilluðu grænmeti
1 rautt chillíaldin
2 marin hvítlauksrif
2 eggjarauður
3 msk. brauðmylsna
4 msk. hvítvínsedik
300 ml ólífuolía
1 msk. sjóðandi vatn
örlítið salt
Chillíð er hreinsað og grillað
undir heitu grilli þar til hýðið
dökknar. Þá er það marið vel.
Hvítlaukur, eggjarauður, brauð-
mylsna, chillí, salt og edik er
sett í matvinnsluvél og hrært vel
saman. Þá er olíunni blandað
saman við og áfram hrært vel.
Ef ídýfan verður of þykk er hægt
Chillísalat
6 rauðar paprikur
2 rauð chillíaldin
125 g fetaostur
2 marin hvítlauksrif
250 ml ólífuolía
salt
Paprika og chillí er hreinsað,
skorið í minni bita og grillað í
heitu grilli þar til hýðið dökknar.
Paprikan er sett í skál, fetaostur
yfir, þá hvítlaukur, chillí og
ólífuolía. Ofan á þetta fer annað
eins Iag. Gott að Iáta salatið
standa aðeins áður en það er
borið fram.
að þynna hana með sjóðandi
vatni.
Hvítlaukskjúkling-
ur með engifer
2 kg kjúklingur
2 marin hvítlauksrif
2 saxaðir rauðlaukar
1 marið hvítlauksrif
1 tsk. vel marin sinnepsfræ
1 lárviðarlauf
1 tsk. chillípipar
1 msk. edik
2,5 sm af mörðu, fersku engiferi
2 tsk. chillíolía, eða olía með
mörðu chillíi
kjúldingakraftur
Kjúklingurinn er hreinsaður vel
og hvítlauk og chillí komið fyrir
með reglulegum hætti í Iitlum
raufum sem skornar eru í hann.
Þá er hann smurður með olíu og
eldaður í ofni á 200°C hita í
u.þ.b. VÁ klst.
Sósa:
2 msk. ólífuolía
Chillíhollur
625 g sætar kartöflur
375 g kúrbítur
200 g gulrætur
1 grænt chillí
1 vorlaukur
2 msk. hrein jógúrt
salt og svartur pipar
olía til steikingar
Kartöflurnar eru soðnar og
maukaðar. Kúrbíturinn afhýddur
og skorinn smátt, saltaður og
geymdur í 30 mín., þá þurrkað-
ur örlítið. Gulræturnar eru
saxaðar, chillíið saxað mjög
smátt og einnig vorlaukurinn.
Að þessu loknu er öllu skellt
saman ásamt jógúrt, salti og pip-
ar. Blandað vel saman og búnar
til þunnar bollur. Þær steiktar í
4 mín. á hvorri hlið.
Sósa:
4 tómatar
1 -2 rauð chillíaldin
2 msk. söxuð, fersk minta
1 msk. edik
örlítið salt
Chillí-súpa.
250 g heilir, niðursoðnir
tómatar
250 g rifsber
salt
Olían er hituð á pönnu og lauk-
urinn mýktur. Hvítlaukur, sinn-
epsfræ, ehillípipar, lárviðarlauf,
salt og edik sett á pönnuna og
öllu blandað vel saman. Látið
malla þar til blandan mýkist vel
upp. Þá er tómötum bætt út í
ásamt rifsberjum. Látið malla í
1 klst. Að því loknu er sósan sett
í matvinnsluvél og maukuð vel.
Borin fram með kjúklingnum
ásamt couscous eða hrísgijón-
um.
Hráefnið er saxað smátt og því
blandað vel saman.
Chillí-bollur.