Dagur - 20.02.1999, Síða 4

20 - LAUGARDAGUR 20. FERRÚAR 1999
Tkwpr
MENNINGARLIFIÐ I LANDINU
Elias Snæland
Jonsson
ritstjóri
bókaS
HILLAN
Flóð af bókum
Nú þegar Móniku-máli Bill Clintons, forseta
Bandaríkjanna, er formlega lokið með at-
kvæðagreiðslu í öldungadeild bandaríska
þingsins, er komið að næsta kapitula; bóka-
flóðinu sem ævinlega fylgir áberandi
hneykslismálum þar í landi. A næstu vikum
streyma á markaðinn alls konar bækur um
Móniku og Clinton. Sú, sem vafalaust mun
vekja mesta athygli, er sjálfsævisaga
stúlkunnar sem féll fyrir forsetanum.
Líf Móniku Lewinsky hefur tekið miklum
breytingum vegna þessa máls. Fyrir rúmu ári
var hún gjörsamlega óþekkt; nú er hún fræg
eða alræmd víða um lönd fyrir ástarsamband
sitt við Clinton. Hún hefur verið hundelt af
Kenneth Starr, sérlegum saksóknara, og
bandarískum fjölmiðlum; löngum verið nán-
ast í stofufangelsi. Á næstu mánuðum mun
hún hins vegar fá nokkuð fyrir sinn snúð;
peningar munu streyma til hennar vegna
bóka og sjónvarpsþátta - að minnsta kosti til
að byrja með. Hún ætti því að koma út úr
málinu í sæmilegum efnum, hvað sem öðru
líður.
Frá Díönu til Móniku
Þegar Mónika ákvað að segja sögu sfna í bók
var allt gert til að tryggja góða sölu. Ekki síst
valið á höfundi bókarinnar. Sá er Andrew
Morton, sem varð frægur fyrir bókina um
Díönu prinsessu: „Diana: Her True Story“ -
en þar sagði prinsessan fyrst opinberlega frá
öllum sínum persónulegu vandamálum í
hjónabandinu, þótt það væri gert í skjóli
nafnleyndar.
Nýja bókin - „Monica’s Story“ - er væntan-
leg í bókaverslanir um næstu mánaðamót.
Utgefandinn, St. Martin’s Press, setur 200
þúsund eintök á markað til að byrja með.
Mikil óvissa er hins vegar um viðtökurnar,
þar sem bandarískur almenningur er orðinn
langþreyttur á málinu. En þess er vænst að í
bókinni segi Móníka ekki aðeins frá sam-
skiptum sínum við Clinton heldur ekki síður
svikum Lindu Tripp og svo þeirri hastarlegu
meðhöndlun sem hún hlaut af hálfu sak-
sóknarans og manna hans. Það kann að vekja
einhvern áhuga almennings.
Fjöldi bóka
Morton og Mónika verða hins vegar ekki ein
um hituna. Síður en svo. Það er von á flóði
bóka næstu vikur og mánuði þar sem þetta
mál kemur við sögu með einum eða öðrum
hætti. Þannig er fullyrt að einn nánasti ráð-
gjafi Clintons, Vernon Jordan, hafi gert
samning um að skrifa bók um sína reynslu.
George Stephanopoulos, sem var náinn sam-
verkamaður Clintons á fyrra kjörtímabili
hans í Hvíta húsinu, er að senda frá sér bók
í næsta mánuði - „All Too Human” nefnist
hún og fjallar að sjálfsögðu mikið um
Mónikumál. Og Linda Tripp, sem hljóðritaði
með leynd samtöl sín við „vinkonu" sína
Móniku, er í samningaviðræðum við bókafor-
lög.
Blaðamenn vestra eru einnig að semja
bækur sem koma út innan skamms.
„Uncovering Clinton" heitir ein þeirra; hún
er eftir blaðamann við tímaritið Newsweek,
Michael Isikoff. Jeffrey Toobin hjá The New
Yorker sendir frá sér „A Vast Conspiracy" og
tveir blaðamenn - annar við Washington
Post, hinn á Time tímaritinu, gera úttekt á
Forsíða „Sögu Móniku"
Kenneth Starr og vinnuaðferðum hans í „To
the Point of Knives."
Ted Kaczynski
Hryðjuverkamaður
Vestra getur lfka verið vænlegt til bókaútgáfu
að fremja glæpi. Það kemur því fáum á óvart
að einn umtalaðisti sakamaður síðustu ára í
Bandaríkjunum skuli búinn að skrifa bók
sem væntanleg er á markað í vor eða sumar.
Þetta er Ted J. Kaczynski sem var dæmdur
í ævilangt fangelsi fyrir hryðjuverk. Hann ját-
aði á sig sextán sprengjuárásir sem kostuðu
þrjá menn Iffið og særðu hátt í þrjátíu
manns. Mál þetta var allt hið sérkennileg-
asta, og vakti athygli meðal annars vegna
þess hversu illa lögreglu gekk að hafa upp á
tilræðismanninum.
Kaczynski samdi á sínum tíma mikla rit-
gerð gegn tæknisamfélagi nútímans. Hún var
birt í bandarískum stórblöðum árið 1995.
Bróðir Teds, David, fannst ritgerðin minna
sig á bréf bróður síns og Iét Iögregluna vita.
Þannig var Ted handtekinn, en David fékk
milljón dollara í verðlaun. Telja má víst að
Ted reyni að réttlæta gjörðir sínar í nýju bók-
inni og láti ættingja sína fá það óþvegið í leið-
inni.
Forkálfar og foiystusauðir í s]álfboðaviimu
I vikunni var
KLrkjustarf
Messur sunnudaginn 21.
febrúar:
Akureyrarkirkja.
Fjölskylduguðsþjónusta kl.
11:00. Fundur í Æskulýðsfé-
laginu kl. 17:00.
Glerárkirkja.
Barnasamvera og messa verð-
ur í kirkjunni kl. 11:00. Fund-
ur æskulýðsfélagsins kl. 20:00.
Hvítasunnukirkjan, Akur-
eyri.
Laugardagur 20. febrúar.
Bænastund ld. 20:00. Sunnu-
dagur 21. febrúar. Sunnudaga-
skóli Qölskyldunnar kl. 11:30.
Vakningasamkoma ld. 16:30.
Kaþólska kirkjan, Eyrar-
landsvegi 26, Akureyri.
Laugardagur 20. febrúar.
Messa kl. 18:00. Sunnudagur
21. febrúar. Messa kl. 11:00.
Laugalandsprestakall.
Guðsþjónusta á Hólum kl.
11:00. Guðsþjónusta í
Munkaþverárkirkju kl. 13:30.
Guðsþjónusta á Kristnesspít-
ala kl. 15:00.
Laufáskirkja.
Guðsþjónusta í Laufáskirkju
kl. 14:00. Fermingarfræðsla á
prestssetrinu kl. 11:00.
Grenivíkurkirkja.
Laugardagur 20. febrúar.
Kirkjuskóli kl. 13:30.
Grenilundur.
Guðsþjónusta kl. 16:00.
Ólafsljarðarkirkja.
Sunnudagaskóli kl. 11:00.
Taize-messa kl. 20:30.
Stokkseyrarkirkja.
Barnaguðsþjónusta kl. 11:00.
Arbæjarkirkja.
Guðsþjónusta kl. 1 1 árdegis.
Barnaguðsþjónusta kl. 13.00.
Breiðholtskirkja.
Barnaguðsþjónusta kl. 11.
Messa á sama tíma. Altaris-
ganga.
Digraneskirkja.
Kl. 11.00.
Fella- og Hólakirkja.
Guðsþjónusta kl. 11. Barna-
guðsþjónusta á sama tíma.
Grafarvogskirkja.
Utvarpsguðsþjónusta í Grafar-
vogskirkju kl. 11. Sunnudaga-
skóli í Engjaskóla kl. 11.
Guðsþjónusta kl. 14.
Hjallakirkja.
Fjölskylduguðsþjónusta kl. 11.
Barnaguðsþjónusta kl. 13.
Kópavogskirkj a.
Barnastarf kl. 11 í safnaðar-
heimilinu Borgum. Guðsþjón-
usta kl. 14.
Seljakirkja.
Barnaguðsþjónusta kl. 11.
Mikill söngur. Guðsþjónusta
kl. 14.
Áskirkja.
Barnaguðsþjónusta kl. 11:00.
Guðsþjónusta kl. 14:00.
Bústaðakirkja.
Barnaguðsþjónusta kl. 11:00.
Guðsþjónusta ld. 14:00.
Dómkirkjan.
Guðsþjónusta kl. 11:00.
Föstumessa kl. 14:00. Með-
göngumessa kl. 20:30.
Elliheimilið Grund.
Guðsþjónusta kl. 14:00 í um-
sjá Guðfraeðideildar Háskól-
ans.
Grensáskirkja.
Barnastarf kl. 11:00. Messa kl.
11:00.
Hallgrímskirkja.
Fræðslumorgunn kl. 10:00.
Messa og barnastarf kl. 11:00.
Landspítalinn.
Messa ld. 10:00.
Háteigskirkja.
Barnaguðsþjónusta ld. 11:00.
Messa kl. 14:00.
Langholtskirkja.
Kirkja Guðbrands biskups.
Messa Id. 11:00. Barnastarf í
safnaðarheimili kl. 11:00.
Laugarneskirkja.
Messa og sunnudagaskóli ld.
1 1:00.
Neskirkja.
Laugardagur 20. febrúar. Bibl-
íulestur kl. 10:30. Félagsstarf
aldraðra kl. 15:00. Sunnudag-
ur 21. febrúar. Barnasamkoma
Id. 11:00. Starf fyrir 8-9 ára á
sama tíma. Opið hús frá kl.
10:00. Skátaguðsþjónusta kl.
14:00.
Seltjarnarneskirkja.
Messa kl. 11:00.
JÓHANNESAR- haldið veglega
upp á 100 ára af-
mæli Knatt-
spyrnufélags
Reykjavíkur og
að vonum mikið
um dýrðir. Á
tímamótum af
þessu tagi leggj-
ast menn gjarn-
an í nostalgíu og
fara að rifja upp
gömlu góðu dagana þegar sól
skein í heiði, öll skot að marki
andstæðinganna voru óveijandi
og Islandsmet féllu í flestum
hlaupum og stökkum. Þá er og
mikið pælt í tölfræðinni, hve
margir voru meistaratitlarnir, ís-
landsmetin, sigrarnir, jafnteflin
og í framhjáhlaupi fá kannski
töpin að fljóta með.
Allt hefur verið skráð og skil-
merkilega fært til bókar. Nema
kannski eitt. Hvað skyldu vinnu-
stundir ótaldra öðlinga í sjálf-
boðavinnu fyrir félagið á þessum
hundrað árum vera orðnar marg-
ar? Milljón? Tíu Milljónir?
Hinn nafnlausi skari
I sögu íþróttafélaga standa sigr-
arnir upp úr, afreksmennirnir,
stjörnurnar. Um þetta er rætt og
ritað á tímamótum. Fáir minnast
hinsvegar hins nafnlausa skara
sem vann á bak við tjöldin, gerði
sigrana mögulega og gaf stjörn-
unum tækifæri til að skína.
Hryggjarstykkið í öllum íþrótta-
félögum landsins er sem sé ekki
stjörnurnar sem allir þekkja
heldur sjálfboðaliðarnir sem hafa
unnið sín störf í kyrrþey án þess
að að hafa vænst launa eða ann-
arar umbunar fýrir viðvikið. Án
þeirra hefði KR aldrei náð 100
ára aldri og flest önnur íþrótta-
félag á Islandi væru einnig fallin
í gleymsku og dá.
Útkeyrð kyntröU
Fyrir nokkrum árum starfaði ég í
knattspyrnuráði í mínum heima-
bæ. Og eftir þá reynslu á maður
bágt með að skilja hví nokkur
hefur löngun og nennu til að
vera framámaður eða forkólfur í
íþróttafélagi. Á síðustu árum og
áratugum hafa störf áhuga-
manna innan íþróttafélaganna
fyrst og fremst snúist um það
þrautleiðinlega fyrirbæri pen-
inga. Bölvandi og ragnandi og
bitlinga nuddandi ganga þessir
menn betlandi á milli fólks og
fyrirtækja og árangurinn oftar en
ekki sá sami og inni á vellinum -
sem sé heldur rýr.
Það þarf að glíma við
óþroskaða og dyntótta leikmenn,
styrktaraðila sem standa sig ekki
í stykkinu með greiðslur og
kærustur Ieikmanna sem hringja
brjálaðar á síðkvöldum yfir því að
fá kyntröllin sín útkeyrð og
gagnslaus heim í rúmið eftir erf-
iðar æfingar. Stöðugir fundir
með bankastjórum og öðrum
lánveitendum. Skammir og
vammir, nudd og nagg dynja á
íþróttaforkólfum úr öllum áttum.
Puðið og nuddið
Það hefur löngum verið sagt að
markverðir í handbolta þurfi að
vera dálítið geðbilaðir, menn sem
gegna hlutverki hreyfanlegrar
skotskífu og þess alhúnir að fá
grjótharða bolta á 100 kílómetra
hraða beint í andlitið eða pung-
inn. En hvað má þá segja um
sjálfboðliðana í íþróttafélögun-
um sem puða við peningaöflun
ár eftir ár og fá yfirhöfuð ekki
annað en skömm f hattinn að
launum? Ekki er þeim hampað af
gráðugum Ieikmönnum, þakkað
af vanræktum eiginkonum, eldti
eru þeir hylltir af dómurum eða
heiðraðir af áhorfendum. Puð-
andi og nuddandi leggja þeir eig-
ið heimilislff í rúst vegna fórna
sem þeir færa á altari fótbolta og
fijálsra íþrótta.
Nei, sjálfboðaliðarnir sem hafa
í 100 ár staðið undir íþróttastarfi
í KR og öðrum félögum, þessi
nafnlausa hjörð, sem sparað hef-
ur ríki og sveitarfélögum millj-
arða með Iaunalausu starfi í
þágu æsku þessa lands, er nú
loksins á undanhaldi, þegar
íþróttirnar eru orðnar að bisness,
leikmenn ganga kaupum og söl-
um eins og graðfolar og markaðs-
hyggjan hefur tekið völdin. Og
við þessu er auðvitað ekkert að
gera. Þetta er þróunin.
En sjálfboðaliðarnir liggja
óbættir hjá garði. Enginn minn-
ist þeirra. Enda eru þeir og voru,
á mælikvarða markaðshyggjunn-
ar, mildu fremur forkálfar en for-
kólfar, forystusauðir fremur en
forystumenn. Þvf þeir sem end-
ast árum saman við að snudda í
fjármálum í þágu annarra,
þannig að æskan geti skemmt sér
áhyggjulaus við að spila og
sparka, hlaupa og stökkva, eru
auðvitað ekkert annað en kálfar
og sauðir á mælikvarða markaðs-
hyggjunnar.
Blessuð sé minning þeirra.
SPJALL
Jóhannes
Sigurjonsson
skrifar