Dagur - 06.08.1999, Blaðsíða 2

2 - FÖSTUDAGUR 6. ÁGÚST 1999

FRÉTTIR
Læknaskop er
háalvarlegt mál
Fyrsta norræna þingið um
læknaskop hefur nú verið
samþykkt af norsku
læknasamtökimum sem
hluti af endurmenntun
þeirra.
„Við erum að reyna að opna augu
fólks, lækna jafnt sem sjúklinga, fyrir
því að tilveran verður skemmtilegri ef
skopi er gefið tækifæri þar sem það á
við - og það á víða við“, segir Bjarni
Jónasson heilsugæslulæknir í Garða-
bæ. Norræn samtök um læknaskop,
sem stofnuð voru í byrjun þessa árs,
halda fyrsta þing sitt í næsta mánuði í
Alvdal í Noregi. A annað hundrað
norrænir læknar hafa gengið í samtök-
in, þ.a. um tugur íslenskra, og listinn
lengist ört. Gamansöm stjórn ákvað
félagsgjaldið 200 krónur - í krónum
hvers lands - og veldur það gæslu-
manni íslenska kassans nokkrum
áhyggjum.
Illatur niinnkar sársauka
Bjarni segir samtökunum ákaflega vel
teldð. Sem dæmi má nefna að norska
Iæknafélagið hefur samþykkt þingið
sem hluta þeirrar endurmenntunar
sem félagið býður upp á, enda um há-
alvarleg mál að ræða þó undirtónninn
sé léttur. Þetta hafi líka fengið góðan
hljómgrunn um allt heilbrigðiskerfið
hér heima. Á dagskrá þingsins segir
Bjarni víða komið við. M.a. verði rætt
hvernig skop komi fram í viðtali lækn-
is og sjúklings. Hvernig það geti haft
áhrif á þunglyndi og dregið úr sárs-
auka. Þjáður maður finnur minna til
geti hann hlegið að góðum brandara
eða gamanmynd. Fólk sem er leitt og
niðurdregið finnur frekar til en þeir
sem reyna að horfa á björtu hliðarnar.
Skapa jákvæða stenunningu
„Sjálfur mun ég fjalla um gildi þess að
hafa skop á vinnustað - hvernig skop
FRÉTTA VIÐTALIÐ
gerir andrúmsloftið þægilegra jafnt
fyrir sjúklinginn, Iækninn og reyndar
allt samstarfsfólkið. Eg mun m.a. segja
frá eigin reynslu á undanförnum árum
og birta niðurstöður rannsóknar sem
gerð var í heilsugæslunni nú í sumar.
Þar var leitað álits sjúklinga á lækna-
skopi; hvort fólk hafi yfirleitt heyrt það
nefnt og hvaða skilning það leggur í
Iæknaskop", sagði Bjarni.
Heldur enginn að verið sé að skop-
ast að þeim? „Nei, og það eru skýrustu
skilaboðin sem við viljum koma til
fólks, að það er aidrei skopast að sjúkl-
ingum né verið að gera grin að ein-
hverjum á kostnað annars. Þetta á allt
að vera með jákvæðum formerkjum í
þeim tilgangi að skapa jákvæða
stemmningu í samskiptum fólks“.
Kímnijjáfaii
gefto 1 niisiiiikliiiii mæli
Ætti e.t.v. að taka skopið inn í lækna-
námið? „Það er aldrei of snemmt að
koma skopinu að. Það býr enginn til
húmorista, þeir eru bara til. Mönnum
er gefin þessi gáfa; kímnigáfan, í mis-
miklum mæli þó, en þeir geta ræktað
hana með sér“, segir Bjarni.
- Eru húmoristar í læknastétt?
„Eg þekki fáar starfsstéttir sem hafa
fleiri húmorista innan sinna vébanda
en lækna. En þeir eru afskaplega al-
vörugefnir húmoristar, svo oft á tíðum
þarf að tosa skopið fram, þótt í kyrrþey
yrki þeir drepfyndnar drápur og reiti af
sér brandara í völdum hópi. Læknar
eru upp til hópa hógværir og alvöru-
gefnir vegna þess að þeim finnst lækn-
isfræðin svo alvarlegt mál. En meðal
þeirra sem hafa langa starfsreynslu að
baki og þekkja sinn sjúklingahóp vel -
eins og t.d. á við um marga heimilis-
Iækna - verður alvaran oft á tíðum ekki
allt of þrúgandi og þá verður gjarnan
grynnra á gamanseminni. -HEI
Útsvar Jóns Ólafssoiiar
(Friðgeirssonar) mun gefa
til kynna að hann hafi að-
eins liaft um 79.100 kr.
mánaðartekjur á síðasta ári.
í pottlnum hafa mcnn
áliyggjur af því að hafi liaim
ekki þeim mun hæni tckjur
á þessu ári verður ekket grm
fyrir mannhm að standa skil
á sínmn rösklega 2,1 millj-
óna króna eignaskatti, scm
honum er gert að greiða í ár -
þrátt fyrir rúmlega 20.000
króna ónýttan skattafslátt sem hann á til greiðslu
opinberra gjalda. Jóni þýðir lieldur ekki að leita á
náðir eiginkonunnar, því nettótekjur hennar gera
ekki mikið meira en að nægja fyrir hennar 2,1
milljóna króna eignaskatti. Þau hjón hafa hins
vegar sérstöðu að þessu leyti - því fremur sjalfgæft
er að menn sem almennt eru taldir efnaðir hátekju-
memi borgi eignaskatta að ráði. Sumir hátekju-
menn virðast m.a.s. nær alveg eignalausir...
Jón Ólafsson.
Um fátt er meira rætt í pottimun en kaup Orca á
hlut í Fjárfestingarbankanum. Leyndin sem livílir
yfir liinum nýju eigendum þykir sérstaklega
áhugaverð enda viðskipthi stór. í ljósi þess sem þó
hefur komið fram er ljóst að hér eru á ferðhmi íjár-
sterkir einstaklingar scm þó koma ekki úr hefð-
bundnum kreðsum viðskiptalífsins og tilheyra
hvorki kolkrabbanum, smokkfiskinum né öðrum
þekktum viðskiptabandalögum. Þvl hafa pottverj-
ar freistast til að skilgreina þetta sem nýtt banda-
lag - nýjan leikmann á fjármálavellinmn. Nafnið er
þegarkomið: „Hinirnýríku“...
Menn velta því nú fýrir sér í pottinum hvort deil-
innar sem blossað hafa upp milli J óns Magnússon-
ar og Jóhamicsar Gmmarssonar muni endanlega
leiða til klofnings í samtökunum. Þegar illhidhi
stóðu sem hæst milli ViIIijálms Inga Ámasonar á
Akureyri og Jóhannesar Gunnarssonar, en
Viljhálmur Ingi var stjómarmaður, þá var sagt að
Vilhjáhnur hefði stuðning Jóns, þó það færi ekki
hátt. Nú bíða meim eftir hvort dcilan magnist enn
og hvort Vilhjálmur Ingi kemm fram á sjónarsvið-
ið og blandi sér í málið.studdur af Jóni.
Valgeir
Þorvaidsson,
ferðaþjónustubóndi á Hofsósi.
Vestwfarasetrið á Hofsósi,
sem opnaðvarfyrir 3 árum,
færnú árlega 10-12 þúsund
gesti til sín. í nýlegrifeð
sinni vestur um hafgerði Val-
geir samkomulag við íslend-
ingafélagið í Utah um að
koma að uppbyggingu seturs-
ins á Hofsósi.
LífLegir tímar fram-
imaan á Hofsósi
- Hver var tilgangur ferðarinnar til Utah?
„Megintilgangur ferðarinnar var að svara
áhuga forsvarsmanna íslendingafélaganna
á að tengjast Islandi og finna farveg fyrir
samskiptin. Hlutverk Vesturfarasetursins er
einmitt að tengja þessa tvo menningar-
heima saman. Ferðin var farin til þess að sjá
hvað mönnum væri mikil alvara í þessum
efnum.“
- Átti ferðin sér einhvem aðdraganda?
„Já, í fyrra koma hingað stór hópur fólks
frá Utah. Við funduðum með þessu fólki og
í framhaldi af því var ákveðið að ég færi
utan. Greinilegt var að fólkið hafði ekld leg-
ið á reynslu sinni þegar heim var komið.
Þegar ég kom út þá vissi fólk mikið um
starfsemina, miklu meira en ég hafði reikn-
að með. Ég fékk fádæma góðar viðtökur.
Konsúllinn f Utah, Brent Haymond, sem er
einstakur maður, setti upp vikudagskrá fyr-
ir mig. Ég átti fundi með lykilmönnum Is-
lendingafélagsins í Utah, háskólans og
Mormónakirkjunnar og það var einstakt að
fá slíkt tækifæri. Á einum slíkum fundi var
gert samkomulag milli Vesturfarasetursins
og Islendingafélagsins f Utah um samstarf
þessara aðila og sameiginleg átaksverkefni."
- Hvað felst nánar í þessu samkotnu-
lagi?
„Samkomulagið er margþætt og ljóst er
að þessir aðilar ætla að koma að uppbygg-
ingunni með okkur. Einnig verða gerðar
rannsóknir á sögu vesturfaranna. Afrakstur
þeirra rannsókna verður settur í sameigin-
legan þekkingarsjóð sem bæði löndin geta
gengið að og nýtt sér.“
- Hefur samkotnulagið ekki tnikla þýð-
ingufyrir starfsemi Vesturfarasetursins?
„Jú, vissulega. Við höfum áður gert eitt
svona samkomulag við Islendingafélagið í
Gimli. Um 20 slík Islendingafélög eru í
Norður-Ameríku og því mikilvægt að við
sýnum að okkur sé full alvara að tengja fé-
lögin starfseminni. Hlutverk okkar verður
mikilvægara eftir því sem fleiri tengjast
verkefninu."
- Voru viðraðar hugmyttdir utn hótel-
hyggingu á Hofsósi í þessariferð þinni?
„Já, hér hefur verið gert nýtt skipulag af
gamla þorpinu. Fjársterkir aðilar í Utah
vilja koma að þessu verkefni eins og það
liggur fyrir og hótel er eitt af Jtví. Um er að
ræða nýjar hyggingar sem tækju alls 60
manns í gistingu. Einnig eru uppi hug-
myndir um stækkun Vesturfarasetursins og
nú þegar erum við farin að undirbúa sýn-
ingu á sögu Utah-faranna.“
- Þið fáið fjölda Vestur-íslendinga til
ykkar til Hofsóss á hverju ári, er það
ekki?
„Jú, hingað koma margir. Yfir árið erum
við að fá á bilinu 10 til 12 þúsund gesti og
ég myndi ætla að fólk af íslenskum ættum,
sem býr erlendis, sé þar af um þriðjungur
talsins. Þeim fer ört fjölgandi.“
- Það er sem sagt heil tnikil gróska á
staðnum um þessar tnundir?
„Já, það eru sannarlega líflegir tímar fram
undan hér á Hofsósi." bjb