Dagur - 13.08.1999, Blaðsíða 7

ffi'ÁÍ’ iWÁ'Ó'Ú R • S Í . nwóíúr'- 1 9 9 $ -$ 7
ÞJÓÐMÁL
Stjónunálamenn
keyptir í kiijnum?
þannig... Davíð Oddsson!
SIGURÐURG.
GUÐJÓNSSON
hæstaréttaríögmaður
skrifar
&ur en viðskipti liúfusí á Verð-
ífajimgi íslaniis þriðjudaginn
ágúst barst þinginu tilkynning
eignarhaldsfélaginu Orca
. í Lúxemborg um kaup þcss á
15® hlut í Fjárfestingnrbanka
nnúlífsins hf. Hlutur þessi
að mestu hafa vcrið í eigu
Hjðanna íslcnsku og Kaup-
||f.t f gegntmi einhvers kon-
nttrh.il dsfélag í Lúxemborg.
t tfma var Davíð Oddsson,
Usráðherni, í laxi norður f
ef, marka rná DV frá ð.
r Davíð kom f bæinn og
viðtirl eða svaraði Íyrír-
rtnmi vcgna þessara við-
ipta, kom f Ijós að hann var allt
tað en ánægður, enda sagðí
ytð Morgunblaðið 8, ágúst
1998, að hans skoðun vr
einstakir aðilar eða teng
ættu ckki að eiga nen
lega lítinn hlut í bar
skoðun virðist Davfð
ekki hafa iátið í ljás í
á Alþingi, þó að fullt
verið til þess fyrir ha
17. desember 1998 J
hafði til annarrar uf
varp til breytinga/
60/1997 um stofrn i
árbanka atvinnulí:
séin þingmenn st
unnar vísuðtt hva
Morgunblaðsviðt
sem þá lá fyrir áf ,
svo sem Káupþir
allt að 9% hlu
banka atvinnu'
kaus aðþegja, i
snttist gegn f
herra síns.
Spumingar
Af þessu til< i
þeirri spurni j
sonar, hvet í
bvað
kks-
um-
mátt
tgurð
• gaári?
linu 4.
“ Gísli
.um ötl
■a og
•tingar-
»f. Ætli
tsetningu
-.1 dreifða
,.»ður Gísli
írfestingar-
M?
■tyndir Dav-
tögþvitigaða
að bönkum
.rurin, þó svo
iðinganefnd-
r telji slíka
ómögulega í
t gær. Vandséð
gsþiirf kalli sér-
öt)á‘ taKmarka'o ‘
eignarhald að hlutabré
bönkum. VUji Davfð vert
kvæmur sjálfum sér á hattS
boða lögþvingaða dreifða elg
aðild að öllum fyrirtækjum,
"Vern hlutabréf geta gengið kaup-
tra og sölum á opnum tna "
ári forkaupsréttar annarra
hafa. Á þessari stundu sýnist
að Davfð Oddsson ætti t
miklu meíri áhyggjur nf a
um, eins og Vátryggingaf
lands hf., og féíögum
því, sem enginn virðist
útþenslu Hf. Eimskipaféla
lands beint eða óbeint f ge|
dótturfélagið Burðarás hf. h’ú
ið ræður flugsamgöngunt til
frá landinu, siglingutn til og i
landinu að mestu og sölsar riú
undir sig völdin í hverju títgerð
arféktginu á fætur öðru; stttrid
um án raunvcrulcgs meirihlut:
éihs og f Útgerðarfélaginu Sk
strcmliugi hf. Kannski fær þa
Landssíma Islands hf., nojí
Davfð tryggi dreifða eignara|
vjð söht hans.
Úrklippur afgreinum Hanrtesar Hólmsteins Gissurarsonar og Sigurðar G. Guðjónssonar í Morgunblaðinu og Degi í gær.
Ekki verður annað sagt en sala á
fjórðungshlut Scandinavian
Holding í FBA til ORCA S.A.
hafi dregið dilk á eftir sér. I gær
tók hin opinbera umræða þó
stórt stökk með greinum eftir
Sigurð G. Guðjónsson hrl. og
Hannes Hólmstein Gissurarson
prófessor, sem birtust annars
vegar í Degi og hins vegar í
Mogganum.
Eins konar taismenn
Nú ber þess að geta að Sigurður
G. Guðjónsson er ekki bara ein-
hver maður úti í bæ. Hann er
kunnur lögmaður sem m.a. hef-
_ur vedð í ihrsvari^fvrir ^trarnboð
forseta Islands, en fyrst og
fremst er hann þekktur fyrir að
hafa verið lögmaður Islenska út-
varpsfélagsins og sem slíkur ver-
ið einn af þessum áberandi lög-
mönnum landsins. Þannig er
Sigurður tengdur Jóni Ólafssyni
í Skífunni, sem er jú einn þeirra
sem sagðir eru standa að baki
ORCA S. A. Það kemur því
kannski ekki á óvart að hann
skuli taka þann pól f hæðina að
telja afskipti og yfirlýsingar Dav-
íðs Oddsonar sérkennilegar. En
það vekur óneitanlega sérstaka
athygli þegar hann gefur til
kynna að íslenskir stjórnmála-
menn séu keyptir af íjármála-
mönnum.
Einhveijum kann að þykja, að
Hannes Hólmsteinn Gissurar-
son sé ekki lengur mikil þunga-
vigt. Hann ber þó ekki að van-
meta. Hannes er óumdeilanlega
hluti af þeim valdakjarna sem
ræður hvað mestu í Sjálfstæðis-
flokknum og þótt hann fari sínar
eigin leiðir í því hvernig hann
tjáir sig, þá er full ástæða til að
ætla að efnislega sé hann að tjá
skoðanir þessa valdakjarna. Það
er því ekíd hægt að horfa fram-
hjá því þegar Hannes kveður sér
hljóðs og sakar stjórnmálamenn
beint og óbeint um stórfellda
spillingu í tengslum við fjármála-
menn og gefur auk þess í skyn að
styst geti í að það komist upp um
strákinn Tuma. Það má því með
nokkrum sanni segja, að þessir
menn séu óformlegir talsmenn
þeirra viðskiptalegu og pólitísku
aðila sem Iostið hefur saman í
þessu FBA máli.
Grein Sigurðar
Það eru ekki efnislegu rökin með
eða á móti dreifðri eignaraðild
almennt, sem eru áhugaverð
varðandi grein Sigurðar. Það eru
ásakanir hans, sem hann gerir
lítið til að fela, um að Davíð
Oddssyni sé í fjarstýrt af fjár-
málamönnum úti í bæ. Að yfir-
lýsingar og sjónarmið forsætis-
ráðherra landsins séu til komnar
vegna þess að hann er að reyna
gæta einkahagsmuna fjármála-
manna, sem hann er skuldbund-
inn, en ekki almannahagsmuna.
Orðrétt segir Sigurður um það
hvers vegna Davíð hafi ekki tek-
ið undir hugmyndir í dreifða
eignaraðild á þingi í fyrra og
gætir þess að spyija en fullyrða
ekki : „Getur verið að ástæða
Hannes Hólmsteinn Gissurarson.
þess sé sú, að skoðanir þær sem
Davíð Oddsson, forsætisráð-
herra, viðrar að þessu leyti í
Morgunblaðsviðtölum hafi ekki
hljómgrunn meðal þeirra, sem
hafa verið hvað drýgstir við að
safha fé í flokkssjóð Sjálfstæðis-
flokksins á umliðnum árum; ekki
hafi mátt styggja menn eins og
Sigurð Gísla Pálmason á kosn-
ingaári? En samkvæmt Morgun-
blaðinu 4. ágúst s.l. hafði Sig-
urður Gísli hug á að kaupa,
ásamt öðrum öll hlutabréf spari-
sjóðanna og Kaupþings hf. í
Fjárfestingarbanka atvinnulífs-
ins hf. Ætli Davíð hefði boðað
lagasetningu til að tryggja svo-
kallaða dreifða eignaraðild, hefði
Sigurður Gísli keypt 26,5% hlut
í Fjárfestingarbanka atvinnulífs-
ins hf.?“
Hér er alvarleg aðdróttun í
gangi og hún kemur frá aðila
sem tengist með augljósum
hætti annari blokkinni í þessu
FBA máli öllu.
Grein Ilaimesar
Grein Hannesar Hólmsteins í
Morgunblaðinu var ekki löng.
En hún var því eitraðri. Hann-
es segir söguna af Muhamed Al-
Fayed í Bretlandi í stuttri og ein-
faldaðri mynd og af lítilli samúð
með Al-Fayad. Hannes segir frá
því að Al-Fayad hafi mútað
stjórnmálamönnum beint og
óbeint til að fá þá til að tryggja
sér ríkisborgararétt, og ef það
tókst ekki „kom hann hiklaust
upp um þá og hafa sumir lent í
fangelsi fyrir mútuþægni og
meinsæri". Hannes spyr síðan í
greininni: „Er einhver hliðstæða
við þessa sögu til í íslenskum
stjómmálum? Reyna menn, sem
auðguðust á vafasömum við-
skiptum, að eignast banka til
þess að geta komist að viðskipta-
Ieyndarmálum keppinauta
sinna? Reyna þeir að bera fé á
stjórnmálamenn? Og ætla ein-
hverjir Islenskir stjórnmálamenn
að fara sömu leið í lífinu og Jon-
athan Aitken í Bretlandi?"
Spumarfonnið
Bæði Hannes og Sigurður G.
kjósa að notast við spurnarform-
ið við að sá fræjum tortryggninn-
ar í garð þeirra sem þeir skrifa
gegn og láta það „svona í veðrinu
vaka“ að spurninganna sé ekki
spurt að ástæðulausu. Hins veg-
ar er ekki erfitt að átta sig á því
að Hannes Hólmsteinn vill gera
Jón Ólafsson í Skífunni að A1 -
Fayad Islands, sem er að reyna
að „kaupa sér banka til að kom-
ast að viðskiptaleyndarmálum
keppinauta sinna“. Hins vegar er
ekki alveg ljóst hverjir það eru
sem eru líklegir til að vera „Ait-
kenar“ Islands, en Aitken er sem
kunnugt er íhaldsráðherrann í
Bretlandi sem hrölddaðist frá á
Sigurður G. Guðjónsson.
sínum tíma vegna ásakana um
fals, svik og spillingu. Það er
ekki hægt að skilja prófessorinn
öðruvísi en svo að hann telji að
Jón Ólafsson sé að „reyna að
bera fé á íslenska stjórnmála-
menn“ og að um verulega spill-
ingu sé að ræða í því sambandi.
En hverjum er verið að múta?
Samhengið í greininni bendir til
þess að einn helsta málpípa
valdakjarnans í Sjálfstæðis-
flokknum sé að segja að Fram-
sóknarflokkurinn, samstarfs-
flokkurinn í ríkisstjórn, sé svo
skuldbundinn Jóni Ólafssyni að
það ráði afstöðu flokksins varð-
andi FBA málið. Hvernig sú
skuldbinding á að vera komin til
segir Hannes lítið um (en nefndi
R-listann sem framsókn er aðili
að í útvarpi í gær).
Reglur nauðsynlegar
Það er greinilegt að allsheijar-
styijöld er við það að brjótast út
milli viðskiptablokka vegna
þessa FBA máls og inn í það mál
á að blanda ijármálum stjórn-
málaflokkanna - sérstaklega fjár-
málum stjórnarflokkanna. Óháð
þeim ófyrirsjáanlegu afleiðing-
um sem þetta kann að hafa á
stjórnarsamstarfið þá er þetta
mál harmleikur fyrir okkur, al-
menna kjósendur. Jafnvel þótt
þau tengsl milli stjórnmála-
manna og fjármálamanna sem
dregin eru fram í greinum
Hannesar Hólmsteins og Sigurð-
ar G. séu ekki raunveruleg, þá
er ljóst að tortryggni hefur verið
sáð og trúnaðarbrestur er kom-
inn milli kjósenda og kosinna.
I þessu samhengi má minna á
að á dögunum leitaði Dagur eft-
ir því hjá stjórnmálaframboðun-
um að fá upplýsingar um kostn-
að og tekjur vegna kosningabar-
áttunar síðustu. Sumir flokk-
anna hafa brugðist við slíkri eft-
irgrennslan með eðlilegum hætti
og gert opinberlega upp sína
reikninga með tilsjón löggiltra
endurskoðenda. Aðrir hafa til-
kynnt að þeir hyggist gera þetta
síðar, en Sjálfstæðisflokkurinn
einn flokka segist hins vegar ekki
ætla að gera sína kosningareikn-
inga opinbera. I ljósi þess sem
nú er að gerast hljóta menn að
dusta rykið af hugmyndinni um
að setja skýrar og gagnsæjar regl-
ur um íjármál allra stjórnmála-
flokkanna.