Dagur - 13.08.1999, Blaðsíða 8

8- FÖSTUDAGUR 13. ÁGÚST 1999
FRÉT TASKÝRIN G
L A
HARALDUR
INGOLFS-
SON
SKRIFAR
Staða sveitarsjóðs
SkagaQarðar er erfið.
Dráttur á framlagn-
ingu reikninga. Sam-
eining sveitarfélaga og
þátttaka í atvinnu-
rekstri dýr.
Ársreikningar Skagafjarðar voru
lagðir fram til fyrri umræðu í sveit-
arstjórn í lok júlf en erfiðlega gekk
að koma þeim saman af ýmsum
ástæðum. Samkvæmt Iögum á að
leggja reikninga sveitarfélaga fram
fyrir 1. júní ár hvert og samkvæmt
heimildum blaðsins hafa greiðslur
til sveitarfélagsins úr jöfnunarsjóði
sveitarfélaga verið stöðvaðar. Þar
mun þó vera um óverulegar upp-
hæðir að ræða. Þeim reikningum
sem Iagðir hafa verið fram fylgdu
engar sundurliðanir á rekstri sveit-
arsjóðs, en úr því hefur verið bætt.
Snorri Björn Sigurðsson sveitar-
stjóri segir að mun flóknara hafi
reynst að ná saman bókhaldi
hinna sameinuðu sveitarfélaga en
menn höfðu átt von á. Meðal ann-
ars hafi komið fram að til hafi ver-
ið stofnanir sem menn hafi ekki
reiknað með þegar sameiningar-
dæmið var skoðað í upphafi, því
til dæmis hafi verið reknir skólar í
samrekstri sem ekki voru inni í
bókhaldi hreppana. Það hafi kost-
að verulega vinnu og komið á
óvart. Þar að auki hafi skortur á
starfsfólki tafið þessa vinnu.
Snorri Styrkársson, oddviti Skaga-
fjarðarlistans, bendir hinsvegar á
að menn hefðu mátt vita fyrirfram
að verkefnið væri umfangsmikið.
Á því hafi ekki verið tekið og þar
liggi vandinn. Þar sé einfaldlega
um stjórnunarlegan vanda að
ræða. „Það er meginvandi fjár-
málareksturs sveitarfélagsins á síð-
asta ári og því miður held ég að
þessi vandi sé enn til staðar. Menn
leystu ekki þann stjórnunarlega
vanda sem við blasti, gerðu ekki
neinar sérstakar ráðstafanir til að
glíma við þessi verkefni," segir
Snorri.
Skatttekjur sveitarfélagsins
námu 751 milljón króna en rekst-
ur málaflokka kostaði 782 milljón-
ir. Þegar tekið er tillit til vaxta, af-
borgana lána, gjaldfærðrar og
eignfærðrar fjárfestingar nemur
heildarhalli um 644 milljónum,
þar af 508 milljónum af sveitar-
sjóði sjálfum, sem þó skoðast að
sjálfsögðu ekki sem eiginlegur
rekstrarhalli, heldur greiðsluhalli.
Skuldastaðan erfið
Skuldastaða Skagaljarðar er mjög
slæm og þegar allt er talið, skuldir
sveitarsjóðs og fyrirtækja með líf-
eyrisskuldbindingum, eru þær 2,1
milljarður, eða rúm hálf milljón á
hvern íbúa. Skuldir á sveitarsjóði
eru yfir 1,3 milljarðar en veiturnar
og höfnin skulda mjög- lítið.
Stærstur hluti skuldanna, 580
milljónir, stafar af félagslega
íbúðakerfinu.
Á fjárhagsáætlun íyrir yfirstand-
andi ár er gert ráð fyrir að selja
Frá Sauðárkróki. Þátttaka sveitarfélagsins í atvinnurekstri hefur reynst kostnaðarsöm og meðal annars hefur verið afskrifaó
ins í Steinullarverksmiðjunni og Fiskiðjunni Skagfirðingi til að la
hlutabréf fyrir 160 milljónir króna.
Sveitarfélagið á meðal annars
hlutabréf í SteinuIIarverksmiðj-
unni og Fiskiðjunni Skagfirðingi.
„Stefnan hefur verið sú að lækka
skuldir á þessu ári og í sjálfu sér er
ekkert sem bendir til annars en að
það ætti að geta tekist," segir
Snorri Bjöm.
„Það eru til eignir á móti að
hluta til og við verðum að setjast
yfir það hvað við gerum varðandi
sölu eigna,“ segir Herdís Sæ-
mundardóttir formaður byggða-
ráðs. Herdís segist ekki vilja taka
svo djúpt í árinni að sveitarfélagið
sé á barmi hengiflugs. Það hafi
hinsvegar komið í Ijós að skuldir
sveitarfélagsins séu jafnvel meiri
en framsóknarmenn bentu á fyrir
kosningar, en þeir hafi einmitt lagt
upp með það að skuldimar væru
mjög miklar en hafi fengið bágt
fyrir það.
En er það markmið að lækka
skuldir sveitarfélagsins á þessu ári
raunhæft? Snorri Styrkársson
dregur það í efa út frá því að enn á
eftir að koma í ljós hversu ábyrg
eða áreiðanleg áætlunin er. „Fjár-
hagsáætlun ársins gerir ráð fyrir
því að skuldir sveitarfélagsins
lækki um einar 70 milljónir. Þá er
búið að taka inn sölu hlutabréfa og
eigna upp á 190 milljónir, þannig
að rekstur og framkvæmdir félags-
ins eru ennþá vel umfram tekjuöfl-
un ársins,“ segir Snorri. Hann tek-
ur fram að það sé yfirlýst stefna
Skagafjarðarlistans að selja öll
hlutabréf í Steinullarverksmiðj-
unni og Fiskiðjunni Skagfirðingi
en vandamálið í því sambandi sé
einkum ágreiningur milli meiri-
hlutaflokkanna hvernig að því
skuli staðið.
Ljósastauxax og leikskólax
Ein af ástæðu slæmrar skulda-
stöðu sveitarfélagsins er sú að þeg-
ar Ijóst var að sveitarfélögin yrðu
sameinuð þótti mörgum tímabært
að nýta sína fjármuni í sinni
heimabyggð. Framkvæmdir
skömmu fyrir sameininguna juk-
ust mjög í hveiju sveitarfélagi fyrir
sig. Meðal annars voru byggðir
tveir Ieikskólar, í Varmahlíð og á
Hólum, svo dæmi sé tekið. Frægir
urðu til dæmis ákveðnir Ijósastaur-
ar sem reistir voru en þó munu
flestir sammála um að umræddar
framkvæmdir hvers sveitarfélags
fyrir sig skömmu fyrir sameiningu
séu ekki orsök hárra skulda. „Það
er alveg rétt að ábyrgð gömlu sveit-
arstjórnanna sé töluverð," segir
Snorri Styrkársson. „Þær stofnuðu
til ákveðinna útgjalda og sumar
þeírra hreinsuðu til en það skýrir
ekki 500 miljóna greiðsluhalla,"
segir Snorri Styrkársson.
„Eg er ekki að segja að ég hafi
engar áhyggjur en ég veit að þetta
er millibilsástand," segir Herdís.
„Eg bendi líka á að á síðustu vik-
um og dögum fyrir sameininguna
voru ákveðnar heilmargar fram-
kvæmdir. Það verður til að auka
þessar skuldir verulega og til dæm-
is voru byggðir tveir nýir leikskólar
í héraðinu,“ segir hún. Herdís
segist þó alls ekki vilja halda því
fram að þær framkvæmdir hafi
verið óþarfar. JfNei, ég er alls ekki
að segja það. Eg get tekíð Ieikskól-
ann í Varmahlíð sem dæmi. Það
vita það allir að það var kominn
tími á þá framkvæmd. svo sannar-
lega. Eg er alls ekki að segja að
þessir leikskólar hafi verið óþarfir.
Sumt hefði kannski mátt bfða en
það er enginn stór hluti af þessum
skuldum. Mestu skuldirnar hafa
orðið til hér á Sauðárkróki, ekki
síst í tengslum við atvinnulífið. Við
höfum á undangengnum áratug
lagt heilmikið fjármagn í atvinnu-
lífið. Það má heldur ekki gleyma
því að það fjármagn sem við lögð-
um í Fiskiðjuna og Steinullina á
sínum tíma er að skila okkur fjár-
magni til baka.“
Atvúmuþátttakan dýx
Snorri Bjöm segir stofnanir sveit-
arfélagsins vera í ágætis lagi, en
sveitarsjóður hafi verið settur fram
með yfir 100 milljóna halla á
rekstri. „Fyrir þessu eru ýmsar
ástæður, kannski stærsta ástæðan
sú að við viðurkenndum þær stað-
Snorri Björn Sigurðsson
sveitarstjóri:
„Stefnan hefur verið sú að lækka
skuldir á þessu ári og í sjálfu sér er
ekkert sem bendir til annars en að
það ætti að geta tekist."
reyndir sem komu hér upp á sfð-
asta ári, að Loðskinn væri nánast
komið á hnén. Við erum að afskrifa
um 100 milljónir vegna þátttöku í
atvinnurekstri og það hlýtur ein-
hversstaðar að koma við,“ segir
Snorri Bjöm. Einnig hafi breyting-
ar á reikningsskilaaðferðum sín
áhrif og að auki hafi verið um ýms-
ar hreinsanir og Ieiðréttingar að
ræða vegna sameiningarinnar. Þá
megi heldur ekki gleyma að farið
hafi verið í fjölmargar framkvæmd-
ir sem kosti stórfé.
„Stóru upphæðirnar í þessu máli
eru ákvarðanir sem nýja sveitar-
stjórnin tekur. Það eru atvinnu-
málin fyrst og fremst," segir Snorri
Styrkársson og vísar þar fyrst og
Hérdís Sæmundardóttir formaður
byggðaráðs: „Ég held að þetta
sveitarfélag sé að veita mjög góða
þjónustu á mjög mörgum sviðum.
Við verðum að spyrja okkur hvort
við höfum efni á því."
fremst til Loðskinns og Vöku. En
af hveiju stafar hið mikla tap sveit-
arfélagsins vegna þessara fyrir-
tækja? „Ábyrgðarleysi fyrst og
fremst,“ segir Snorri. „Loðskinn er
gjaldþrota en menn eru samt bún-
ir að setja 26 milljónir í það fyrir-
tæki á þessu ári, í algjörlega von-
lausan rekstur."
Veitmn góða þjónustu
„Þetta eru mjög óvenjulegir reikn-
ingar að því leyti að þarna er verið
að slá saman reikningum ellefu
sveitarfélaga," segir Herdís. „Það
segir sig alveg sjálft að það er ým-
islegt sem er tvöfalt í gangi þetta
ár og ýmsar breytingar sem eru að
ganga í gegn sem eru kostnaðar-
Snorri Styrkársson oddviti
Skagafjarðarlistans:
Fjárhagsáætlun ársins gerir ráð fyrir
þvi að skuldir sveitarfélagsins lækki
um einar 70 milljónir