Dagur - 10.05.2000, Blaðsíða 13

MIÐVIKUDAGUR 10. MAÍ 2000 - 13
íatíma
a í íslensku efnahagslífi sé ógnað. Allir
•r kominn til starfa, erlendis frá.
menn séu að fá einhver himinhá
laun í þenslunni. Hann segir að
þótt menn fái ágæt laun þá séu
launagreiðslur ekki í þeim mæli að
hægt sé að halda því fram að kjör-
in séu eitthvað yfirspennt. Miðað
við verkefnastöðu fyrirtækja telur
Finnbjörn að þetta góðæri ætti að
geta staðið yfir næstu tvö ár. Hann
bendir þó á að framhaldið ráðist
töluvert af því hvort ráðist verður í
virkjun á Austurlandi eða ekki. Aft-
ur á móti sé því ekki að leyna að
varnaðarorð Seðlabankans vegna
viðskiptahalla og annað í þeim dúr
setji óneitanlega dálítinn hroll að
mönnum um að eitthvað geti
hreinlega sprungið og þá væntan-
lega lánamarkaðurinn. Hann vek-
ur hinsvegar athygli á því að það
virðist ekki vera neitt meira um
peninga hjá hinum almenna íbúa
en verið hefur. I það minnsta seg-
ist hann hafa heyrt það frá fyrir-
tækjum sem sinna viðhalds- og
þjónustuverkefnum að það gangi
alveg jafn ílla að fá borgað eins og
alltaf hefur verið.
Smáverkefni bíða
Þetta ástand meðal iðnaðarmanna
hefur einnig haft þær afleiðingar
að almenningur á mun erfiðara
með fá þá til að sinna ýmsum smá-
verkefnum fyrir sig. Þótt menn
hafi ekkert yfirlit yfir það, þá telur
Finnbjörn að menn séu ekkert
áfjáðir í að taka að sér „smotteríið"
þegar rnikið sé um stórfram-
kvæmdir og mikið um að vera al-
mennt. Þá séu menn í byggingar-
iðnaði ekki að bjóða í verk undir
kostnaðaráætlunum, auk þess sem
dæmi séu um að menn hjóði
hreinlega ekki í smáverk vegna
anna við önnur. Finnbjörn vekur
hinsvegar athygli á því að mann-
aflaskorturinn sé að hluta til af-
leiðing af því að nýliðun var ekki
sem skyldi í mörgum iðngreinum á
árunum 1991-1997. Á því tímabili
útskrifaðist aðeins helmingurinn
af því sem gerðist í venjulegu ár-
ferði. Núna taka menn hinsvegar
við nemum á fullu. Af einstökum
iðngreinum hefur í þessum efnum
orðið algjör sprenging í húsasmíði.
Auk þess hefur nemum íjölgað
mikið í pípulögnum og í málningu,
enda fylgist þetta allt að
MiMI ásókn í atvlimiileyfi
Þrátt fyrir mikla eftirspurn eftir er-
lendu vinnuafli og þá einkum utan
EES-svæðið fengust þær upplýs-
ingar frá Vinnumálastofnuninni að
í fyrra hefðu komið hingað til
lands nokkrir smiðir og rafiðnaðar-
menn til að sinna tímabundnum
verkefnum. Heiða Gestsdóttir hjá
Vinnumálastofnunni segir að þetta
hefði verið alveg ótrúlega lítið mið-
að við þann skort sem er á iðnað-
armönnum á markaðnum, eða í
mesta lagi tveir tugir iðnaðar-
manna eða svo. Hinsvegar hafi
komið töluvert af erlendu iðn-
verkafólki í fyrra Þá var töluvert
um innflutning af ófaglærðu
verkafólki á síðasta ári en tölur lig-
gja ekki fyrir það sem af er þessu
ári. Þarna eiga mikið í hlut ætt-
ingjar þeirra erlendu einstaklinga
sem fyrir eru á vinnumarkaðnum.
I fyrra voru gefin út alls 1271 ný
tímabundin atvinnuleyfi, 461 leyfi
fyrir þá sem þegar voru á landinu
en voru að skipta um vinnu og
framlengingar á atvinnuleyfum
voru alls 933. Á því ári voru
óbundin atvinnuleyfi fyrir útlend-
inga alls 275, eða fýrir þá sem hafa
græn kort og hafa verið á landinu i
þrjú ár eða lengur. Til samanburð-
ar voru gefin út 1998 alls 1119 ný
tímabundin atvinnuleyfi, 188 leyfi
fyrir þá sem voru að skipta um
vinnu og 662 fengu framlengingu
á sínu atvinnuleyfi. Heildarfjöldi
útgefinna atvinnuleyfa í fyrra voru
alls 3.073 á móti 2.222 árið 1998.
Heiða segir að það sé mikil ásókn
eftir atvinnuleyfum fyrir útlend-
inga utan EES-svæðið og þá eink-
um ófaglært fólk f allskyns umönn-
unarstörf og til fiskvinnslu. Ástæð-
an sé m.a. lítið atvinnuleysi og
þensla þar sem landinn fer úr lág-
launastörfum og í önnur sem
bjóða betri kjör. Af einstökum
þjóðernum eru Pólverjar í miklum
meirihluta en síðan er mikið um
vinnuafl frá Filippseyjum og
Thailandi.
Geysileg aukning
Erlendir ríkisborgararar í löndum
innan EES-svæðisins sem flytjast
hingað til lands þurfa dvalarleyfi
en ekki atvinnuleyfi. Þeir einstak-
lingar þurfa einnig að sýna fram á
trygga framfærslu til að fá dvalar-
leyfi. Jóhann Jóhannsson hjá Ut-
lendingaeftirlitinu segir að það
það sé búin að vera geysileg aukn-
ing á innfluttu vinnuafli hingað til
lands á síðustu misserum en hann
hafði ekki tölur við hendina þegar
samband var haft við eftirlitið í
gær. Hinsvegar sé erfitt að segja til
um heildarfjöldann vegna þess að
Norðurlandabúar séu ekki leyfis-
skyldir á neinn hátt. Jóhann segir
að íbúar á EES-svæðinu komi
hingað til lands til að vinna bæði á
eigin vegum og á vegum fyrirtækja.
FRÉTTIR
Framkvæma á fyrir rúmar 30 milljónir við Ketilhúsið á Akureyri í þessum áfanga.
Framkvæmdir viö
Ketillms heíjast
Samþykkt hefur verið tilboð í
framkvæmdir við Ketilhúsið í
Listagili á Akureyri frá Tréborg
upp á krónur 30.407.665. Eigin-
legar framkvæmdir hefjast þó
ekkj fyrr en í haust, en ráðist
verður í utanhússframkvæmdir
svo sem glugga, hurðir og að-
gengi eins og tími gefur tilefni til
fram til 15. júní. Listasumar
hefst 1 7. júní og verður einungis
hægt að setja upp myndlistarsýn-
ingar í húsinu í sumar. En sökum
þess hversu erfiðlega tókst að fá
tilboð í verkið, hefjast fram-
kvæmdirnar full seint og því ekki
hægt að vera með neina aðra við-
burði í húsinu á sumri komandi.
Þetta setur auðvitað strik í reikn-
inginn fyrir Listasumar og Gilfé-
lagið, því til stóð að vígja húsið
þann 1 7. júní með veglegum ten-
órtónleikum, en það er þó ekki
útséð með þá tónleika þótt ekki
sé búið að útvega þeim annan
stað að svo stöddu.
Það kom fram í samtali við
Magnús Garðarsson, eftirlits-
mann hjá Akureyrarbæ að mikla
bragarbót þyrfti að gera á því
hvernig menn standa að útleigu
Ketilhússins. Hingað til hafi
leigjendur komist upp með að
skila húsinu í skelfilegu ástandi.
Héðan í frá ætti engin fjölnota-
starfsemi að geta farið fram í
húsinu nema með skriflegum
samningum og tryggingum fyrir
því að húsinu sé skilað í því
ástandi sem það var þegar það
var tekið á leigu.
Landshlutíun mis-
munað í raforku
í byrjun vikunnar var haldinn í
Svartsengi sameiginlegur fundur
stjórna Hitaveitu Suðurnesja og
Orkuveitu Reykjavíkur. A þess-
um fundi var samþykkt ályktun
vegna tillagna nefndar sem skip-
uð var af iðnaðarráðuneyti til að
gera tillögur um framtíðarskipu-
lag raforkuflutnings á Islandi,
þ.e. um stofnun Landsnets og
breytt rekstrarform fyrirtækj-
anna. Verði þessar tillögur að
veruleika virðist ljóst, að þær
leiða til hækkunar raforkuverðs á
suðvesturhorninu, en orkufyrir-
tæki á því svæði voru sniðgengin
við skipun nefndarinnar.
Upphafsstaðan leiðrétt
Meginefni ályktunarinnar lýtur
að því, að það sé forsenda þess
að komið verði á hagræðingu og
samkeppni í orkuiðnaðinum að
upphafsstaðan sé þannig, að slíkt
sé yfirleitt mögulegt. Því verði að
einangra eldri byggða- og félags-
legan kostnað í greininni og að
ekki megi gefa sér að allur stofn,
fjármagns og rekstrarkostnaður
dreifist í meginatriðum jafnt á
alla notendur, án tillits til raun-
verulegs tilkostnaðar. Þá er brýnt
að allir aðilar geri sér grein fyrir
því, að of sterk skilaboð til not-
enda með hærra raforkuverði á
suðvesturhorninu en á lands-
byggðinni munu leiða til þess að
iðnaðarkostir verði staðsettir er-
lendis. Tryggja þarf að stórir raf-
orkuframleiðendur séu a.m.k. 3 -
4 og að ríkisvaldið sinni einungis
eftirlits- og leyfishlutverki sínu
en sé ekki beinn þátttakandi. Þá
er það skoðun fyrirtækjanna, að
ekld sé nauðsynlegt að allar stór-
ar virkjanir tengist landsnetinu
án aukakostnaðar.
Rætt við þmgmenn
Stjórnir lýrirtækjanna munu á
næstunni fylgja þessari ályktun
eftir með viðræðum við þing-
menn Reykjavfkur- og Reykja-
nesskjördæma og reyna þannig
að tryggja að tekið verði tillit til
sjónarmiða þéttbýlisins á suð-
vesturhorninu við endanlega
gerð nýrra raforkulaga. Jafnframt
munu fyrirtækin áfram vinna
sameiginlega að þessum málum.
Tölvufræðslan fær vottun
Tölvufræðslan á Akureyri hefur
fengið vottun sem prófmiðstöð
fyrir hið samevrópska EDCL-
skírteini sem á íslensku er kallað
tölvuökuskfrteini, skammstafað
TOK. Mikilvægi skírtcinisins
felst ekki síst í því að það er veitt
á grundvelli samræmdra alþjóð-
legra prófa og opnar tækifæri fyr-
ir Islendinga á stórum vinnu-
markaði. Hagræðið fyrir atvinnu-
rekendur er augljóst því með
þessu geta þeir með einföldum
hætti fcngið staðfestingu á tölvu-
kunnáttu viðkomandi. Helgi
Kristinsson, framkvæmdastjóri
Tölvufræðslunnar, segir það
vissulega mikla viðurkenningu
að fá vottun sem prófmiðstöð
fyrir hið evrópska tölvuskírteini.
Tölvufræðslan hefur starfað frá
árinu 1988 og leggur áherslu á
fjölbreytt og hagnýtt nám í ýms-
um tölvu, - viðskipta- og tungu-
málagreinum. Höfuðslöðvar
skólans eru að Furuvöllum 13 á
Akureyri en Tölvufræðslan hefur
einnig haldið námskeið á yfir 30
stöðum á landinu. Auk þess að
þróa eigin námskeið og kennslu-
gögn hefur skólinn haldið fjöl-
mörg námskeið fyrir fyrirtæki og
sléttarfélög sem eru þá sniðin að
þörfum þeirra.