Dagur - 30.05.2000, Page 5

ÞRIÐJUD A GU R 30. MAÍ 2000 - S
FRÉTTIR
Sjópróf í dag eft-
ir umdeilt atvik
Flutningaskipið Goðafoss liggur nú á Akureyri með laskaða skrúfu. Hafnarvörðurínn á Húsavík telur að skipstjór-
inn hafi ekki farið rétta siglingaleið þegar skipið tók niðri við Húsavíkurhöfn.
Framburði sldpstjóra
og sjónarvotta ber ekki
saman þegar Goðafoss
skemmdist við innsigl-
inguna á Húsavík.
Goðafoss, eitt skipa Eimskips, varð
fyrir skemmdum á skrúfu þegar
það tók niðri við innsiglinguna í
Húsavíkurhöfn í fyrri viku. Kafarar
voru sendir niður á staðnum til að
kanna skemmdirnar og í gær var
Goðafoss í flotkvínni á Akureyri til
viðgerða. Höfnin á Húsavík hefur
löngum þótt nokkuð erfið stærri
skipum, en eftir að renna var dýpk-
uð inn með norðurgarðinum fyrir
nokkrum árum hafa ekki orðið
óhöpp í höfninni, fyrr en nú.
Stefán Stefánsson, hafnarvörður
á Húsavík, segist álíta að ástæða
óhappsins sé sú að skipið hafi ein-
faldlega ekki komið rétta leið inn í
höfnina, en ljóst sé að framburði
skipstjórans og sjónarvotta í landi
beri ekki saman. „Hér hafa miklu
djúpristari skip komið inn áfalla-
laust og Goðafoss hefði ekki átt að
taka niðri ef hann hefði farið rétta
leið eftir rennunni hér inn. Miðað
við það sem ég sá sjálfur og aðrir
sjónarvottar, þó fór skipið of innar-
lega og hefur sennilega tekið niðri
á grynningum sem merktar eru inn
á kort af höfninni. En mönnum
ber ekki saman í þessu máli, þan-
nig að sjópróf mun væntanlega
leiða hið sanna í Ijós,“ sagði Stefán
Stefánsson hafnarvörður.
Daníel Snorrason, rannsóknar-
lögreglumaður á Akureyri, sagði
aðspurður í gær að verið væri að
taka skýrslur af skipverjum og öðr-
um vitnum en sjópróf fari fram
Héraðsdómi Norðurlands eystra í
dag, þriðjudag.
„Það fara venjulega fram sjópróf
þegar tjón verður á skipum, en ég
hef ekki heyrt að Goðafoss hafi
ekki farið hefðbundna leið, og það
hefur ekld komið fram í vitna-
leiðslum," sagði Daníel Snorrason.
- js/gg
Búið er að semja í
bræðsluverkfallinu.
VerkfaUi
lokið
Verkfalli starfsmanna fiskimjöls-
verksmiðja fyrir norðan og austan
lauk í gærmorgun þegar skrifað
var undir nýjan kjarasamning eftir
19 tíma samningalotu. Verkfallinu
var aflétt til 10. júní nk. en það
hafði staðið í tæplega hálfan mán-
uð. Samningurinn gildir frá 29.
maí 2000 til 1. apríl 2004, eða
þremur mánuöum Iengur en
kjarasamningur Verkamannasam-
bandsins sem gildir frá 1. apríl til
31. desember 2003.
M.a. þess sem samið var um er
nýtt starfsaldursþrep og endur-
skoða á vaktabónusákvæðið en að
mati Samtaka fiskvinnslustöðva
eru kostnaðaráhrifin 22%. Erfitt
er að meta það hvaða áhrif verk-
fallið hefur haft á rekstur verk-
smiðjanna sem og útgerð
kolmunnaskipanna þar sem mjöl-
verð er í lágmarki og mjög erfitt að
selja lýsi, en reiloia má ineð að
meiru magni hefði verið Iandað af
kolmunna ef ekki hefði komið til
verkfallsins. — GG
Skattfrjálsar húsnæðis-
bætur í stað vaxtabóta
Baráttufimdur leigjen-
da krefst róttækra að-
gerða. Félagslega hus-
næðiskerfið verði end-
urreist.
„Er það réttlæti að niðurgreiða
vexti fyrir fólk sem á 20 milljón
kr. hreina eign og á 1 5 milljónir
kr. á bankareikningi á 8.5% vöxt-
um eins og dæmi eru um? Er það
réttlæti að fólk geti greitt upp dýr
neyslulán og keypt hfla með hús-
bréfum og aukið um leið skuldir
sínar vegna íbúðarkaupa og fengi
240 þúsund krónur á ári í skatt-
frjálsar vaxtabætur meðan húsa-
leigubætur fátæks fólks eru skatt-
lagðar að lullur Er það réttlæti að
leggja niður félagslega húsnæðis-
kerfið og vísa öllum á sölumarkað
og er það skynsemi?"
Þannig er spurt í ályktun sem
samþyl<kt var á baráttufundi leigj-
enda og gerðar tillögur um veru-
legar úrbætur, svo sem að félags-
lega húsnæðiskerfið verði endur-
reist og megináhersla Iögð á
leiguíbúðir og fbúðir með búsetu-
rétti og kaupleigu. Vaxtabætur
verði lagðar niður og í staðinn
komi skattfrjálsar húsnæðisbætur
lyrir allt íbúðarhúsnæði, með sér-
stakri áherslu á niðurgreidda
húsaleigu. Heimilt verði að
greiða hærri bætur ef fólk ræður
ekki við vanda sinn. Húsbréfa-
kerfið verði flutt til bankanna
sem sjálfir annist greiðslumat
viðskiptamanna sinna og bank-
arnir gerðir meðábyrgir fyrir réttu
mati. Híki og sveitarfélögum verði
gert skylt að leysa vanda fólks
sem lendir í sérstökum erfiðleik-
um. Bannað verði að bera út fólk
vegna fátæktar, nema annað hús-
næði komi í staðinn. Lög um fjöl-
eignahús og húsaleigulög verði
endurskoðuð með hagsmuni
leigjenda í huga. Ibúðalánasjóður
láni til bygginga, einkum félags-
Iegra íbúða og almennra Ieigu-
íbúða. Um sé að ræða 100% lán
miðað við viðurkenndan kostnað
til langs tíma með hóflegum vöxt-
um. Félögum og fyrirtækum sé
þannig gert Ideyft að reisa og reka
leiguíbúðir. Sett verði lög um út-
reikning húsaleigu.
Höimudu einstæða flæðilínu
í sumar mun Marel afhenda
fyrstu flæðilínu fyrir kjúklinga
auk MPS hugbúnaðar til við-
skiptavinar í Bandaríkjunum.
Flæðilínan byggist á sömu eigin-
leikum og flæðilínur fyrir flaka-
snyrtingu, sem eru vel þekktar í
frystihúsum hér á landi og erlend-
is. Flæðilínur hafa verið í stöðugri
þróun allan síðasta áratug og er
Marel nú í fararbroddi hvað varð-
ar framleiðslu á flæðilínum fýrir
fiskiðnað og hugbúnaði tengdum
þeim. Markaðssetning á flæðilín-
um í kjúklingaiðnað hófst á þessu
ári í Bandaríkjunum en forpróf-
anir höfðu farið fram í Englandi í
fyrra á notkun flæðilínu við úr-
beiningu á fuglakjöti. Hún var
fyrst kynnt á vörusýningu í Atl-
anta í janúar sl. og vakti mikla at-
hygli kjúklingaframleiðenda.
Fyrírtækið Marel hefur hannað
fyrstu flæðilínuna fyrir kjúklinga.
Meðal annars var þessi vara kynnt
sem ein áhugaverðasta nýjungin á
sýningunni í fagtímaritinu „Poul-
try“,-
I kjölfar velheppnaðra prófana
hjá stórum viðskiptavinum Marel
í bandarískum kjúklingaiðnaði
skrifaði Marel USA, dótturfyrir-
tæki Marel, undir samning við
Foster Farms, stærsta kjúklinga-
framleiðanda á vesturströnd
Bandaríkjanna, um kaup á fyrsta
kerfinu af þessu tagi. Kostir
kjúklingaflæðilínunnar felast í
einstaklingseftirliti með nýtingu,
afköstum og gæðum við úrbein-
ingu, sem byggist á Marel MPS
hugbúnaði og sér hann um að
safna og birta gögn til ákvarðana-
töku fyrir framleiðslustjóra. Auk
þess er hráefnisflæði, vinnuað-
staða og gæðaeftirlit stórbætt
miðað við núverandi vinnsluað-
ferðir. Þessi fyrsta flæðilína sinn-
ar tegundar mun styrkja markaðs-
sókn Marel á sviði kjúklingaiðn-
aðar verulega og bindur fyrirtæk-
ið miklar vonir við árangur af
þessu fyrsta verkefni, þar sem
verksmiða Foster Farms í
Wasington ríki mun verða þunga-
miðja áframhaldandi markaðs-
setningar á hugbúnaði og há-
tæknilausnum. — bþ
Eyðslan eykst enn - en hægar
Eyosla landsmanna innanlands virðist hafa vaxið töluvert hægar á ný-
liðnu ári en því næsta á undan, ef marka má útreikninga Þjóðhagsstofn-
unar út frá skýrslum um virðisaukaskatt. Velta smásöluverslunar reynd-
ist þannig 6,6% meiri að raunvirði árið 1999 heldur en 1998, eða rúm-
lega 10% í krónurn talið. En árið 1998 jókst veltan hins vegar um 11%
að raunvirði frá árinu áður. Sé Iitið nær í tímann þá var smásöluveltan í
nóvember/desember sl. (þ.e. meðal annars jólainnkaupin) aðeins 6%
meiri að raunvirði heldur en sömu mánuði árið áður.
En þótt aðeins hægi á eyðslu-aukningunni þá er stöðugt meira og
meira keypt út á kort og krít. Þannig voru greiðslukortaviðskipti um 17%
meiri á fyrsta ársfjórðungi 2000 en á sama tímabili í fyrra, sem er þó ívið
minna en milli sömu ársfjórðunga næstu árin þar á undan. - HEI
Sturla í Prag
Samgönguráðherra, Sturla Böðvarsson, er nú staddur í
Prag í Tékldandi, en þar verður haldin, dagana 30. og
31. maí, árleg Evrópuráðstefna samgönguráðherra.
Ráðstefna þessi er haldin á vegum OECD í samstarfi
við ESB. 39 ríki eru fullgildir aðilar að ráðstefnunni, en
að auki eru átta ríki með áheyrnarfulltrúa. Island hefur
verið fullgildur aðili að ráðstefnunni síðan 1998.
Sanistarí uin veiðar og
viimslii í Perú
Fulltrúar fyrirtækisins CopeMar SAC í Perú hafa lýst yfir áhuga á sam-
starfi við íslensk fyrirtæki um veiðar og vinnslu í Perú, auk sölu á afurð-
um. Fulltrúar fyrirtækisins héldu kynningu og svöruðu fyrirspumum
varðandi helstu samstarfsmöguleika í húsnæði Utflutningsráðs Islands.
CopeMar SAC hefur yfir að ráða umtalsverðum fiskveiðikvótum í
Iandhelgi Perú þar á meðal 300.000 tonnum af hvítfiski, 240.000 tonn-
um af smokkfiski auk túnfiskkvóta. Fyrirtækið hefur einnig aðgang að
kvótum af sardínu, ansjósu, tannfiski og fleiri tegundum. gg
IŒA opnar umræðusvæði á Netiuu
KEA hefur opnað umræðusvæði á heimasíðu sinni. Því er ætlað að vera
vettvangur fyrir lifandi umræðu um KEA og dótturfélög og er hér kom-
inn kjörinn vettvangur fyrir félagsmenn og aðra til að koma skoðunum
sínum á framfæri, beint og milliliðalaust.
Slóðin á heimasíðu KEA er einfaldlega www.kea.is Þar er smellt á „Um
KEA“ og er þá hægt að fara beint inn á umræðusvæðið. Bæði er hægt að
taka þátt í umræðum sem þegar eru hafnar um eitthvað tiltekið mál,
svara skoðunum annarra eða brydda upp á nýju umræðuefni.
Sturía
Böðvarsson.