Dagur - 30.05.2000, Blaðsíða 7

ÞJÓÐMÁL
ÞRIDJVDAGUR 30. MAÍ 2000 - 7
Vegaframkvæmdir
til ársins 2004
jOn krist-
JANSSON
FORMAÐUR
FJÁRLAGANEFNDAR
SKRIFAR
Eitt af síðustu málum sem af-
greidd voru á alþingi fyrir þing-
hlé var endurskoðun vegaáætl-
unar. Nú liggur fyrir vegaáætl-
un frá árinu 2000-2004. Um-
fjöllunin um þessa þætti var
viðamikil að þessu sinni. Hún
snerist einkum um þrjá þætti,
jarðgangaáætlun, vegagerð á
höfuðborgarsvæðinu og orku og
iðnaðarvegi, auk venjubundinn-
ar umfjöllunar um almenna
vegagerð. Fjármögnun stór-
framkvæmda í vegamálum kom
einnig við sögu.
Nýjar kröfur til vega
Skoðanaskipti um samgöngu-
mál hafa ávallt verið viðamikil í
samfélaginu. Það er ekki að
furða þar sem við búum í stóru
og strjálbýlu landi þar sem hug-
takið „veður og færð“ er flest-
um ofarlega í huga.
Undanfarna áratugi hefur
verið gert mikið átak í að bygg-
ja upp vegakerfið í Iandinu og
gera það þannig úr garði að það
sé greiðfært og veðurfar hafi
minni áhrif á möguleikana til
þess að komast á milli staða.
Með hinni öru uppbyggu þétt-
býlis á suðvesturhorninu hefur
komið nýr þáttur inn sem eru
mannvirki til þess að taka auk-
inn umferðaþunga. Þessi þáttur
kom inn í umræðuna um vega-
áætlun núna með afgerandi
hætti.
Miklar breytingar hafa orðið
á þeim kröfum sem gerðar eru
til vegakerfisins. Flutningar á
vörum og framleiðslu sjóleiðina
hafa dregist saman, og hersveit
flutningabíla með fjörutíu feta
gáma í eftirdragi er á vegunum
allan ársins hring. Það eru
gerðar kröfur um snjómokstur
svæða sem þeir liggja um, held-
ur eru þeir fyrir alla Iandsmenn
og þá umferð ferðamanna, inn-
lendra og erlendra, sem fer sí-
vaxandi með hverju ári.
I vegaáætlun er varið veru-
legu fjármagni til úrbóta á höf-
uðborgarsvæðinu, en umferð
hefur vaxið þar ár frá ári vegna
aukinnar bílaeignar Iands-
manna og fólksfjölgunar. Úr-
bætur í þéttbýli kosta mikla
fjármuni, og mislæg gatnamót,
svo dæmi sé tekið, mælast í
hundruðum milljóna í kostn-
aði. Ef byggðaþróun næstu ára
verður sú sama og verið hefur
þá mun þessi kostnaður aukast
verulega á næstu árum. Nú-
gildandi vegaáætlun sýnir Ijós-
lega hvers er að vænta í þeim
efnum.
Fjármögnim
vegaframkvæmda
Vegaframkvæmdir eru fjár-
magnaðar með gjöldum af um-
ferðinni og er bensíngjaldið þar
viðamest. Hins vegar eru nú
uppi áform um að fjármagna
stórframkvæmdir í vegagerð
með söluandvirði ríkiseigna.
Það liggur ekki Ijóst fyrir á
þessari stundu hvert það sölu-
andvirði verður eða hverjar rík-
iseignir verða seldar og hvern-
ig, en nú þegar hefur komið
inn í ríkissjóð mikið fjármagn
vegna sölu Fjárfestingarbank-
ans. Þessi ráðstöfun fjármuna
er fullkomlega eðlileg. Sölu-
andvirði eigna má með engu
móti fara til þess að bæta
rekstur ríkisins. Hins vegar er
fullkomlcga réttlætanlegt að
fjárfesta að nýju með andvirði
seldra ríkiseigna. Sú fjárfesting
skilar sér í betra og öruggara
samgöngukerfi sem er allri
þjóðinni til gagns. Umræður
um að að vegir í fámennum
byggðarlögum séu aðeins fyrir
þá sem ar búa eru út í hött, en
því miður hafa margar fullyrð-
ingar í þá átt sést nú upp á
síðkastið.
og umferðaröryggi, þar á meðal
burðarmiklar tvíbreiðar brýr og
svo mætti lengi telja.
Umræður um jarðgangamál
snerust löngum um það að
rjúfa einangrun byggða, enda
var það lengst af tilgangurinn
með þeim framkvæmdum.
Strákagöng, Oddskarðsgöng,
jarðgöng um Ólafsfjarðarmúla
og Vestfjarðagöng miðuðu að
þessu. Með Hvalfjarðargöngum
varð breyting á. Þau miðuðu að
því að stytta leiðir og stækka at-
vinnusvæði. Sú jarðgangagerð
sem nú er í undirbúningi er
þáttur í því að tengja og stækka
atvinnusvæði, jafnframt því að
auka öryggi umferðarinnar og
búa til öruggar vetrarleiðir.
„Vegireraekki ein-
göngu fyrir íbúa
þeirra landssvæða
sem þeir liggja um,
heldur era þeir íyrir
alla landsmenn og þá
umferð ferðamanna,
innlendra og erlendra
sem fer sívaxandi
með hverjn ári.“
Staða mála til 2004
Ef sú vegaáætlun sem nú hefur
verið samþykkt gengur eftir til
ársins 2004 verða gagngerar
breytingar á vegakerfi landsins.
Það er þó Ijóst að hringvegin-
um verður ekki lokað með
bundnu slitlagi á þessum tíma.
A þremur stöðum á Austur-
landi verða eftir höft með mal-
arvegum. Jafnframt þessu er
langt í land að vegakerfið á
Norðausturlandi, Austurlandi
og Vestfjörðum utan hringveg-
arins verði lagt bundnu slitlagi.
Þetta skyldu menn hafa í huga
þegar vegamálin eru rædd.
Samgöngukerfi þessara lands-
hluta er hluti af saingöngukerfi
landsins, og vegir eru ekki ein-
göngu fyrir íbúa þeirra lands-
„Sú jarðgarigagerd sem nú er í undirbúningi er þáttur í því að tengja og stækka atvinnusvæði, jafnframt því að
auka öryggi umferðarinnar og búa til öruggar vetrarleiðir."
STJÓRNMÁL Á NETINU
Breytingar í skattamálum
EINAR
GUÐMUNDSSON
Seftjörn
SKRIFAR
„Skattamál skipta sífellt meira máli
einkum vegna þess hve netviðskipti
hafa aukist og auðvelt er að færa fé
milli landa. I nágrannalöndunum
hafa menn áhyggjur af þessu því
undanskot mega ekki aukast og
skattbyrði verður að dreifast rétdát-
lega. Það er ekki ósennilegt að
skattareglur verði samræmdar milli
landa og undanskot verða með-
höndluð sem alvarleg afbrot svipað
og skipulögð glæpastarfsemi er nú
metin á alþjóðavettvangi," segir
Agúst Einarsson, varaþingmaður, á
vefsíðu sinni. Og hann heldur
áfram:
„Hérlendis hefur það liðist að
verðbréfafyrirtæki kaupi og selji
verðbréf fyrir eigin reikning á sama
tíma og þau ráðleggja viðskiptavin-
um sínum. Þetta eru fáheyrð vinnu-
brögð og það er stutt í ólögleg inn-
heijaviðskipti við slíkar aðstæður.
Starfsemi íslenskra fjármálafyrir-
tækja hefur aukist erlendis og er-
lendir bankar starfa mun meira hér-
lendis en fólk gerir sér grein fyrir.
Það er órætt í íslensku samfélagi
hvaða áhrif það hefur að sett er upp
íslensk banka- og verðbréfavið-
skiptamiðstöð í skattaparadísum.
Frestun á skattgreiðslum af hagnaði
af hlutabréfaviðskiptum með kaup-
um á erlendum hlutabréfum er ekki
í anda skattalaganna en með þessu
frestunarákvæði átti fyrst og fremst
að efla innlendan hlutabréfamarkað.
Það þarf því meiri umræðu um
skattamál.
Eg hef oft varpað því fram að við
ættuni að lækka tekjuskatt verulega
og Ijármagna slíka breytingu með
auðlinda- og mengungjöldum. Slík
kerfisbreyting væri mikil bót í sam-
félagi okkar enda er tekjuskatturinn
launamannaskattur. Hátekjufólkið
sleppur flest undan tekjuskatti og
sérsköttun fjármagnstekna gaf
mörgum svigrúm á því að lækka
skatta sína stórkostlega. Almennt
Iaunfólk er ekki í þeim hópi.
Skattleysimörk hafa meira að
segja virkað sem fátækragildra hér-
lendis en með lægra skattþrepi og
því að greiða skatt af lægri tekjum
eins og þekkist erlendis, væri hægt
að fikra sig í rétta átt. Þetta myndi
stuðla að hækkun lægstu launa
meira en flest annað. Það er
athyglisvert að formaður Samlylk-
ingarinnar, Össur Skarphéðinsson,
hefur tekið undir þá skoðun að auð-
lindagjöld, t.d. í sjávarútvegi, eigi að
veija til að Iækka tekjuskatt. Það er
því að vænta breytinga á skattkerfi
landsmanna þegar Samfýlkingin
hefur tekið forustu í landsmálum.11
Flokkamir og ESB
A vefsíðu ungra framsóknarmanna,
Maddömunni, er fjallað um afstöð-
una til Evrópusambandsins. Þar
segir m.a.:
„Stjómmálaflokkamir em frekar
varkárir þegar kemur að spuming-
unni um aðild íslands að Evrópu-
sambandinu. I skoðanakönnunun-
um sem birtar voru í vetur kom
fram að naumur meiri hluti fólks
sagðist vera hlyntur því að lsland
tæki upp formlegar viðræður við
ESB um aðild íslands. Þessi skoðun
á sér fylgi meðal allra flokka, líka hjá
Vinstri Grænum, þó að Steingrímur
J. og félagar hafni aðild mjög af-
dráttarlaust. Þess vegna kom nokk-
uð á óvart að um 40% stuðnings-
manna VG vildi láta reyna á aðildar-
umsókn!
Sá sem þetta ritar er á báðum átt-
um hvað ESB aðild áhrærir, en
engu að síður þarf að skerpa línum-
ar í umræðunni um þessi mál.
Bijóta þarf málið til mergjar af
hispursleysi og án fordóma. Hall-
dór Ásgrímsson hefur þorað að
sýna fmmkvæði og hvatt til um-
ræðu um, en það sama verður ekki
sagt um þá Davíð Oddsson og Öss-
ur Skarpéðinsson, sem reyna báðir
að drepa málinu á dreif af ótta við
innanflokkserjur sem blossað gætu
upp í kjölfarið.'x