Dagur - 01.11.2000, Blaðsíða 8

8- MIDVIKUDAGU R 1. NÓVEMBER 2000

ÞJÖÐMÁL
Geir Waage í veru-
legiim vandræ óum
Biskupiun á leið í
veruleg vandræði66
33
E!dd kirkjau sem á í
kreppu licldur embætti
biskups eða hann sjálf-
ur að mati soknar-
prestsius í Reykholti.
Harni sakar biskupinn
um lögbrot.
Sr. Ceir Wtiagc. söltnarprcstur í
Rcykholti, gagnrýnir biskup Js-
kmcls, sr. Karl Sigurbjömsson, cft-
ir uppjíot scm varft ;í kirkju}»ingi í
vikimni. Málift snerist cinkum um
viðskipti biskups vift sr. Cíunnar
Björnsson, fyrrtnn sólaiíirprest í
Holti í Onunclarfirfti. CJcir scgir
afskitplcga óhcppilcgt aft kröfu
um sviir víft ákvcðnutn efnisatrift-
tjnt hnfi í cngu v'c.'rift sinnt.
..I;.g sp.íi því aft cf hann licldur
JtcsMi ftfram l>.í komist hann í
Iágmorkskrafa að hann svari )>ví
scm til lians cr I>cint. Hann cr í
ábyrgftarhlutverki
og |>aft cr ckki
cinkamál á nokkum
hrttt hvcrnig hann
stcndur aft cmlxclt-
isfærslum. Hann cr
tilsjónarmaftur
kirkjunnar allrnr,"
segir Gcir iun at-
hurðinn á kirkju-
Þing'-
Þaguurmúr?
Tclur C>cir scmsagt
aft opin skoðana-
skipti og gagnrýni
séu (wettir som cigi í
vtik nft vcrjast innan
kirkjunnar? „ftuðviluft og þcssi
mál vcrfta aft vcrn uppi á boróinu.
fiaft má ckki vcra ncitt lcvndarmál
hvaft gcrt hcftir vcrift og inenn
vcrfta aft vera vifthúnir hvf aft laka
fjallar lvirkjuþingsmálift sem Gcir
vitnar til um ólíðandi vinnubrögð
að hans inati. Það
hófst incð jiví að
doktor Gunnar
Kristjánsson kom
fram mcft gagnrvni
og ákvcðnar fyrir-
spumir um skýrslu
biskups og kirkju-
ráfts og síftar tók
Geir undir |>á
gagnrýni. Niftur-
stuftan varð hins
vcgar dagskrár-
hrcyting þar scm
fundurinn var
stöftvaftur og mál-
íð svicft aft hans
sögn.
Klnsffik auóraýking
Gcir saluir biskup um lögbrot J>cg-
ar sr. Gunnarí Bjömssyni í Ilolti
vnr vikift nr rmlwtti áftnr «>n hóift
Sr. Gcir Waage: Bns og á
dögum Ölaís Skúlasonar
hvcrnig trúnaðarbrcf Gunnars til
kollcga komst f almcnna umfcrð
og þá atiftmýkingu sem prcsturínn
í Ilolti varð að ganga í gcgnuni
mcft því að þurfa að biftjast afsök-
imar incft cinstæftum hætti. llún
bafi vcrift mannréttindabrol.
„Þctta cr alvcg cins og á dögum
Ólafs Sktilasonar. Það mátti ckki
tala um hlutina þá hcldur. vorn
notaftar <lagskrártillögur til aft
Ijúkíi málum og taka málfrcisift af
iiiönmun,*' scgir (»cir.
A hinn bógino cr Gcir ósam-
mála biskupi um eina frtvgustu vf-
iriýsingu kirkjuj>ings. „Kirkjan cr
ekki f ncinni krcppu. Þaft gctur vcl
vcrift aft bískupsembættift $6 aft
cinhvcrju lcyti í krcppu, cða hann
sjálfur, cg ælla ckkcrt aft tjá inlg
um þaft. fín cf vift skoftum starf
kírkjunnar (>á cr þar grfftarlcga
mikið aft gcrast, mikift starf og
gliésilcgt."
rv.onr ndft; ,-Ui l-vli -f t
„Það gengur ekki, það sæmir ekki að menn séu með persónulegar svívirðingar á kirkjuþingi.
Siík gífuryrði spilla jafnvei hinum besta málstað, “ segja greinarhöfundar.
I Degi, sem út kom Iaugardaginn 28. októ-
ber síðastliðinn, er viðtal við sr. Geir Waage.
Fyrirsögn viðtalsins er „Biskupinn á leið í
vcruleg vandræði1'. í viðtalinu koma fyrir
rangfærslur, sem okkur undirrituðum Jrykir
réttast að svara og leiðrétta.
I viðtalinu fjallar Geir um nýafstaðið
kirkjujjing og segir meðal annars: „Þetta er
alvcg eins og á dögum Olafs Skúlasonar. Þá
mátti ekki tala um hlutina heldur voru not-
aðar dagskrártillögur til að ljúka málum og
taka málfrelsið af mönnum." Hér á Geir við
afgreiðslu Júngsins á skýrslu kirkjuráðs.
Vegna Jressara ummæla viljum við taka eft-
irfarandi fram:
Stóryrði á Mrkjuþingi
Skýrsla kirkjuráðs var lesin upp á J>ing-
fundi mánudaginn 16. október. Fóru ]>á
fram umræður og tóku margir til máls
um skýrsluna. Skýrslan var svo sett til
frekari skoðunar hjá allsherjarnefnd og
afgreidd þaðan með stuttu áliti. Síðari
umræða um skýrsluna var á seinasta degi
kirkju|>ingsins, þann 25. október. Eftir
að nokkrir þingmenn höfðu tekið til
máls J>á sté sr. Geir Waage í pontu og hóf
hann að gagnrýna þátt biskups og ann-
arra kirkjulegra yfirvalda í því að leysa
dcilumál sóknarprestsins í Holti í On-
undarfirði við sóknarbörn sín, en |>au
deilumál komust í hámæli veturinn 1999
til 2000. Hafði Geir uppi stóryrði í mál-
flutningi sínum. Meðal annars talaði
hann um „terrorisma, lögbrot, mannrétt-
indabrot og að prestinum hefði verið
nauðgað". Þingforseti, hinn grandvari
Jón Helgason, mælti að svona umræður
gætu ekki gengið á kirkjuþingi og var |>ví
gert fundarhlé.
Orð þingforseta voru hárrétt. Það
gengur ekki, ]>að sæmir ekki að menn
séu með persónulegar svívirðingar á
kirkjuþingi. Slík gífuryrði spilla jafnvel
hinum besta málstað. Astæða þess, að
lögð var fram dagskrártillaga eftir hléið,
þess efnis að umræðum yrði hætt og
gengið til atkvæða, var hreinlega sú að
mönnum ofbauð þessi málflutningur.
Auk okkar þriggja, sem sendum þetta
bréf, J>á samþykktu Jrrír aðrir prestar á
kirkjuþingi dagskrártillöguna; þau sr.
Dalla Þórðardóttir, sr. Halldór Gunnars-
son og sr. Hreinn Hjartarson. Allir lcik-
mennirnir á kirkjuþingi samþykktu líka
þessa dagskrártillögu. Var hún samþykkt
með sautján atkvæðum gegn tveimur.
Þau, sem vilja kynna sér milliliðalaust
hvað fram fór á kirkjuþingi, geta nálgast
þingræðurnar, sem fluttar voru á kirkju-
Jringi, á netinu og er slóðin
http//www.kirkjan.is. Best er að hver
dæmi fyrir sig hvort umræddur málflutn-
ingur sé viöeigandi eður ei.
Rangfærslur
Varðandi aðrar rangfærslnr um Holtsmál-
ið, scm fram koma í viðtalinu við Geir, |>á
viljum við henda á eftirfarandi:
Deilumál sóknarbarna í Holtsprestakalli
í Önundarfirði við lyrrum sóknarprest
sinn, sr. Gunnar Björnsson, voru til með-
ferðar hæði hjá órskurðarnefnd og áfrýj-
unarnefnd. Þar var starfað samkvæmt
þjóðkirkjulögunum 78/1997 og ennfrem-
ur starfsreglum 730/1998 uni órskurðar-
nefnd og áfrýjunarnelnd, sem kirkjuþing
setti. Til fróðleiks má geta þess að sr. Geir
Waage er formaður löggjafarnefndar
kirkjujrings og ber ]>ví síst minni ábyrgð en
aðrir kirkjuþingsmenn á starfsreglum
þessum.
1 niðurstöðu órskurðarnefndar frá I.
nóvember 1999 segir svo:
„Úrskurðarnefnd telur að staða mála í
Holtsprestakalli sé óviðunandi.GagnaðiIi
(sóknarpresturinn) hefur ekki staðið við
loforð, sem lögmaður hans gaf fyrir hans
hönd í hréfi til biskups í febr. sl. |>ar scm
fram kom að hann myndi leggja sitt af
mörkum til að ná sáttum við sóknarhörn-
in eftir að hann sneri aftur til starfa í
jóní.“
Og síðan segir:
„Urskurðarnefnd telur að finna þurfi
lausn á þeim vanda sem við er að etja í
Holtsprestakalli en nefndin hefur ekki
vald til að koma fram með slíka lausn, eins
og mál þetta er vaxið. Tilraunir nefndar-
innar til að leita sátta reyndust árangurs-
lausar. Otskurðarnefnd lelur að hiskup
hafi að lögum vald til að leysa vanda
Holtsprestakalls, sbr. 11. gr. þjóðkirkju-
laga.“
Deilumálinu var svo vísað áfram til
áfrýjunarnefndar af báðum málsaðilum.
Óviðunandi ástand
Biskup Islands gat ekki vikist undan því að
taka á málinu eftir að úrskurðarnefnd
hafði vísað þvf til hans. Oviðunandi
ástand var í Holtsprestakalli meðan málið
var í vinnslu hjá áfrýjunarnefnd. Oll
prestsþjónusta þar var í uppnámi. Bæði í
þjóðkirkjulögum og starfsreglum er rætt
um heimildir þess efnis að mönnum sé
vikið ór starfi meðan mál þeirra séu til
meðferðar hjá órskurðaraðilum. Þetta var
þó ekki gert í Holtsmálinu, gagnstætt því
sem Geir segir, heldur ákvað hiskup að
færa viðkomandi prest tímahundið til í
embætti. Þetta var gert á grundvelli lag-
anna um réttindi og skyldur starfsmanna
ríkisins 70/1996 sbr. 36. gr. og með at-
heina dóms- og kirkjumálaráðherra Is-
Iands. Allt tal um Iögbrot er því ót í hött.
Allir hljóta líka að sjá hversu leiðin, sem
farin var, er miklu mildari heldur en só
sem 12. gr. þjóðkirkjulaganna heimilar að
uppfylltum vissum skilyrðum. Tímahund-
in tilfærsla í sérverkefni þýddi ennfremur
það að laun viðkomandi sóknarprests
hækkuðu. Ekki getur það talist neikvætt
eða hvað!
Niðurstaða málsins hjá áfrýjunarnefnd,
sem birtist 21. febrúar 2000 og er öllum
kunn, sýnir ennfremur að biskup gerði
rétt í því að grípa inn í málið með þeim
hætti, sem hann gerði.
Að misnota málfrelsið
Að lokum viljum við segja þetta: Það er
með öllu ólíðandi að prestar noti mállrelsi
sitt til að níða skóinn af meðbræðrum sín-
um og -systrum og gildir þá einu hvort um
er að ræða biskup, prest eða einhvern
annan. Slíkt sæmir ekki okkur prestum,
sem eigum að boða fagnaðarerindið um
náð guðs, kærleika, sátt og fyrirgefningu.
Ef sr. Geir Waage álítur í alvöru að bisk-
up Islands hafi brotið lög þá á hann að
kæra biskup. Til þess voru úrskurðarnefnd
og áfrýjunarnefnd settar á laggirnar.
Prestafélag Islands hlyti einnig að fara til
og kæra ef það áiiti að biskup bryti lög á
félagsmönnum þess. En að vera að dylgja
um löghrot og hermdarverkastarfssemi í
kirkjupólitískum tilgangi er ósæmilegt
með öllu. Hér hlýtur stundarreiði að hafa
horið skynsemi og rökhyggju ofurliði.
(Millifyrirsagnir eru blaðsins).
STJÓRNMÁL Á NETINU
Vantrú á efhahagsstefhima
:„Aðvörunarorð Samfylkingar-
innar í efnahagsmálum síðustu
mánuði hafa reynst réttmæt,
„segir Agóst Einarsson, varaþing-
maður Samfylkingarinnar, á vef-
síðu sinni. „Varað var við and-
varaleysi í efnahagsmálum, mik-
illi þenslu, vaxandi verðbólgu,
fallandi gengi krónunnar, skulda-
söfnun fyrirtækja, heimila og
sveitarfélaga, ónógri framleiðni
og miklum viðskiptahalla.
Nó kemur hver hagspekingur-
inn á fætur öðrum og bendir á
þessar sömu staðreyndir en rík-
isstjórnin Iætur það sem vind
um eyrun þjóta. Islandsbanki-
FBA spáir að verðbólgan verði
6% um áramót scm er Iangt um-
fram nágrannalöndin. Lækkun
krónunnar sýnir vantró markað-
arins á stcfnu ríkisstjórnarinnar
og grefur undan stöðugleikan-
um ef ekki er að gáð. Samfylk-
ingin leggur megináherslu á að
ekki megi hvika frá stöðugleik-
anum.
I sumar varpaði Samfylkingin
fram þeirri hugmynd að mynda
ætti þjóðarsamstöðu gegn verð-
bólgu og stjórnmálaflokkar og
aðilar vinnumarkaðarins ættu
að taka höndum saman, m.a. til
að koma f veg fyrir að kjara-
samningar á almennum mark-
aði losnuðu. Margir tóku vel í
hugmyndina en ríkisstjórnin
hafnaði hcnni.
Oábyrg afstaða stjórnarinnar
kemur sífellt betur og betur í
ljós. Það ríkir stefnuleysi í
kjaraviðræðum við opinbera
Ágúst Einarsson.
starfsmenn og ýmsar stofnanir
fara langt fram ór fjárlögum.
Versnandi afkoma fyrirtækja er
„Lækkim króniumar
sýnir vantrú markaö-
arins á stefnu ríkis-
stj ómarinnar. “
fljót að segja til sín.
Afstaða Samfylkingarinnar í
efnahagsmálum sýnir áhyrgð
enda er það markmið hennar að
leiða næstu ríkisstjórn. Sjáll’-
stæðisflokkurinn reynir að telja
kjósendum tró um að honum
einum sé treystandi fyrir ríkis-
fjármálum. Það á ekki við rök að
styðjast. Góð stjórn efnahags-
mála felst í því að stuðla að
skynsamlegum hreytingum í
samræmi við hagsveifluna hver-
ju sinni. Nó er uppsveiflunni að
Ijóka og þá er mjög mikilvægt að
laga sig að hreyttum aðstæðum
á skipulagðan hátt. Ekkert
vinnst með því að láta eins og
allt sé óbreytt og stinga höfðinu
í sandinn eins og ríkisstjórnin
gerir.
Stöðugleiki verður ekki
tryggður til framtíðar nema haf-
in verður stórsókn í menntamál-
um sem mun bæta framleiðni
og auka hagvöxt. Menntamál og
breytingar á skattkerfinu eru
nauðsynlegar en ríkisstjórnin
gerir ekkert í þeim efnum. Nó
ætti a*ð stefna að lækkun tekju-
skatts hjá millitekjufólki, Iækka
eignaskatt og skattleggja lífeyr-
isgreiðslur sem fjármagnstekjur
eins og eldri borgarar hafa mar-
goft óskað eftir.“