Dagur - 14.02.2001, Blaðsíða 12

12- MIÐVIKUDAGUR 14. FEBRÚAR 2001
SAMANTEKT

Kristínn H. andví
FRIÐRIK ÞOR
GUÐMUNDS
SON
SKRIFAR
Auölindaskýrslan
rædd á Alþingi. Fisk-
ii ri n ii eina auðlindm
sem komst að. Þing-
fLokksformaður Fram-
sóknarflokksms sam-
þykkir ekki óbreytt
kvótalög. Tal um
byggðakvóta inui-
haldslaust hjal, segir
þingmaður Sjálfstæð-
isilokksins. Beðið eft-
ir kvótanefndinni.
Umrœða um skýrslu svokallaðrar
auðlindanefndar fór Ioks fram
með utandagskrárumræðu í söl-
um Alþingis í gær, en skýrslan
hefur legið tilhúin frá því í sept-
ember. Sú nefnd Ijallaði um auð-
lindir almennt og ef til vill hefur
tafið umræðuna um hana að svo-
kallaðri endurskoðunarnefnd eða
kvótanefnd var hleypt af stokkun-
unr til vinnu að sjávarútvegsþætti
auðlindanna, þ.e. um endurskoð-
un laga um fiskveiðistjórnunina.
Beiðandi utandagskrárumræð-
unnar var Sverrir Hermannsson,
formaður Frjálslynda flokksins.
Sverrir sagði að þegar nálgast hafi
síðustu kosningar hafi stjórnvöld
vaknað upp með andfælum og
tekið til við að smíða blekkinga-
vef, sem tekist hefði með miklum
ágætum. Hins vegar hefði ekki
tekist að fá skýrsluna til umræðu,
þótt ítrekað væri beðið um það -
og sjávarútvegsráðherra talaö um
að ekki væri hundrað í hættunni
þótt drægist úr hömlu að tryggja
lagabreytingar. Kallaði Sverrir
auðlindanefndarskýrsluna
„skálkaskjól" fyrir ríkisstjórnina
um að halda óbreyttu fiskveiði-
stjórnunarkerfi „og koma auð-
lindinni endanlega í hendur ör-
fárra útvaldra".
Útveguriim lóðrétt á hausinn
Sverrir sagði að því hefði verið
haldið á lofti að samkomulag og
samstaða sé um niðurstöðu
skýrslunnar. Hann benti þó á að
einstakir nefndarmenn hefðu
mismunandi afstöðu til hvorrar
meginleiða skýrslunnar æskilegt
væri að fara, auðlindagjalda-
stefnu eða fyrningarhlutfalls-
stelnu. Þrír hefðu undirritað
skýrsluna með fyrirvara. Taldi
Sverrir augljóst að fyrir löngu
væri búið að semja bak við tjöldin
um þessi mál. „Skipstjórakvóti
uppá 2,5 milljarða er á leið til sæ-
greifanna". Sverrir sagði átök
vera innan kvótanefndar, þar sem
talað sé um að þröngva smábáta-
kerfinu inn undir kvótabraskið.
Sverrir sagði að allir aðalfiski-
stofnar landsins hafi stórlega
skroppið saman frá því kvótakerí-
ið var tekið upp - sem sýndi vel
meinta hagkvæmni kerfisins?
Sömuleiðis nýjar fréttir um 700
milljón króna tap ÚA. „Útvegur-
inn stefnir lóðrétt á hausinn með
skuldasöfnun,“ sagði Sverrir.
Hann benti á að Færeyingar hafi
verið með svipað kvótakerfi, en
horfið frá því vegna botnlauss
brottkasts. „Hér er hent fiski fyr-
ir milljarða,'1 fullyrti Sverrir.
Hóflegt gjald og aðlögiui
Arni Mathiesen sjávarútvegsráð-
herra rakti tilurð og vinnu auð-
lindanefndarinnar og sagði að
margt hefði vcrið rætt og ritað
um skýrslu hennar. Mönnum hafi
boriö saman um ákveðnar tillög-
ur, svo sem að aflamarkskerfið
ætti áfram að vera hornsteinninn.
Arni greindi skýrsluna í þrjú meg-
inumfjöllunarefni. Hún væri veg-
vísir um auðlindir þjóðarinnar og
lagt til að sett yrði í stjórnarskrá
að það sem ekki er í einkaeign
skuli vera þjóðareign. I öðru lagi
væri þáttur um gjaldtöku á sjávar-
útveginum. Niðurstaðan væri að
greiða eigi fyrir afnotin, en sett
þau skilyrði að gjaldiö stuðli að
sátt, enda verði það ákveðið með
hliðsjón af afkomu og uppbygg-
ingu greinarinnar og mikilvægt
að það verði hóflegt. Og að nú-
verandi handhafar kvótans fái að-
lögunartíma vegna breytinga.
Hvað gjaldtöku varðar fór Árni
yfir afkomu sjávarútvegsins og
sagði að afkonrutölur bentu ekki
til mikils svigrúms til gjaldtöku.
Aætluð afkoma árið 2000 bendi
til að árið verði lakara en gert var
ráð fyrir í áætlunum. Árni sagði
að skýrslan ætti að vera grunnur
að þjóðarsátt og vonaði að gagn-
rýni merkti ekki að þeir sem
komu að nefndarstarfinu ætli sér,
eftir á, að setja ný skilyrði fyrir
sáttinni.
Þriðja atriðið sem Árni tiltók
fjallaði um fiskveiðistjórnunar-
kerfið í heild. Fram hefðu komið
athyglisverðar tillögur gegn tak-
mörkun á framsali kvóta. Framsal
væri besta leiðin til aukinnar hag-
kvæmni. Kvótinn væri sjálfur ekki
orsök eignasamþjöppunar. Árni
taldi að nefndín hefðj verið starfi
sínu vaxin og mótmælti orðum
Sverris að fiskveiðistjórnunar-
kerfið væri misheppnað.
„Algert viljaleysi
ríkisstjómariunar“
Össur Skarphéðinsson, formaður
Samfylkingarinnar, sagði að eitt
hefði alveg vantað í umræðuna -
stefnuna. Hver er afstaða ríkis-
stjórnarinnar til leiðanna tveggja
um gjaldtöku, spurði Össur. Hver
verður tímasetningin, hvenær á
að gera eitthvað? Sagði Össur að
þær fréttir væru helstar að ekkert
sé að frétta. „Umræðan endur-
Árni Mathiesen
sagði að umræðan og skýrsian
snérust um að ná sátt.
speglar algert viljaleysi ríkis-
stjórnarinnar til að gera alvöru
uppskurð á kerfinu,“ sagði Össur.
Hann taldi ólíklegt að það tæk-
ist að endurskoða kvótalöggjöfina
á þessu ári. Sjávarútvegsráðherra
hefði sagt í Degi í síðustu viku að
ekki væri hundrað í hættunni
þótt endurskoðun kvótalaga tefð-
ist í eitt ár. Enn auðveldara væri
fyrir ráðherra að fresta öllu sam-
an fram yfir næstu kosningar.
Bað hann ráðherra að tala skýrt
Össur Skarphéðinsson, formaður
Samfylkingarinnar, sagði að eitt
hefði alveg vantað I umræöuna -
stefnuna.
og svara hvort til greina kæmi að
fresta endurskoðun laganna fram
yfir kosningar. Össur sagði ríkis-
stjórnina vera að taka ákvarðanir
í berhögg við niðurstöðu auð-
lindanefndarinnar, svo sem með
því að fara ekki uppboðsleiöina
með farsímakerfið. Taldi Össur
að svo virtist sem að skýrsla auð-
lindanefndar væri komin út af
borði kvótanefndar.
Össur spurði ráðherra hvort
hann muni beita sér fyrir að á
Kristinn H. Gunnarsson vill setja I
stjórnarskrá ákvæði um þjóðareign
og taka upp hagnýtingarrétt gegn
gjatdi fyrir hin tímabundnu afnot.
þessu kjörtímabili yrði frumvarp
lagt fram um þjóðareignarákvæði
í stjórnarskrána. Taldi Össur far-
sælast að Alþingi yrði falið málið
allt til úrslausnar með því að
reyna að ná samstöðu í sjávarút-
vegsnefnd.
Kristiim vfll afdráttarlaust
iiuiköHuu
Athygli vakti að í umræðunni tal-
aði Kristinn H. Gunnarsson tvis-
var fyrir Framsóknarflokkinn.
Árni Steinar Jóhannsson,
segir að „þjóðin sættir sig ekki
lengur við kvótakerfið".