Dagblaðið Vísir - DV - 29.11.1982, Blaðsíða 12

12
DV. MÁNUDAGUR 29. NOVEMBER1982.
Úlgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stiómarformaöurog útgáfustjöri: SVEINN R. EYJÓLFSSOfJ.
Framkvæmdastjóriogútgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aðstoðarritstjóri: HAUKUR HELGASON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ristjóm: SÍÐUMÚLA12—14. SÍMI 86611. Auglýsingar: SÍÐUMÚLA 33. SÍMI27022.
Afgreiösia, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI11. SÍMI27022.
Sími ritstjómar: 86611.
Setning,umbrot, mynda-og plötugerö: HILMIR HF„SÍÐUMÚLA12. Prentun:
ÁRVAKUR HF„ SKEIFUNNI19.
Áskriftarverðá mánuði 130 kr. Verð í lausasölu 10 kr. Helgarblaðl2kr.
Af DV eru í dag prentuð 39.275 eintök eins og fram kem-
ur hægra megin í blaðhaus á forsíðu. Þetta er venjulegt
mánudagsupplag. Á laugardögum eru prentuð 37.800 ein-
tök af DV og 37.000 hina fjóra útkomudaga vikunnar.
Tölur þessar eru lesnar beint af teljara prentvélar Ár-
vakurs. Á sama hátt væri unnt'að lesa af teljurum prent-
véla upplag annarra dagblaða, sem gefin eru út hér á
landi. En þær tölur eru leyndarmál af augljósum ástæð-
um.
A upplýsingaöld ætti að vera liðinn sá tími, er upplag
dagblaða var feimnismál, þar sem sannleikurinn var fal-
inn að baki óljósra lausafregna, af því að menn töldu sig
þurfa að koma ýktum hugmyndum á framf æri.
Aðstandendur ýmissa annarra dagblaða mættu gjarna
fylgja frumkvæði DV á þessu sviði eins og þeir hafa gert í
svo mörgu öðru. Þeir ættu að gefa út sannanlegar tölur
um prentað upplag og hætta gagnslitlum blekkingum.
Bezt væri samkomulag dagblaðanna og auglýsingastof-
anna um reglubundið upplagseftirlit fyrir opnum tjöld-
um, svo semtíðkastí öllum nálægum löndum. En því
miður hafa feluleiksmennirnir kæft tilraunir af því tagi.
I þessu óeðlilega ástandi hefur DV tekið frumkvæðið. I
rúma viku hafa daglega birzt á forsíðu tölur um prentað
upplag, 37.000 eintök, 37.800 og 39.275 eintök. Ætlunin er,
að þetta verði áfram dagvissar upplýsingar.
Frumkvæði af þessu tagi er auðvitað aðeins tekið af
dagblaði, sem er í sókn. Að baki liggur vaxandi upplag
undanfarna mánuði og spá um enn vaxandi upplag á
næstu mánuðum. I birtingu talnanna er styrkleikamerki.
Hinn nýi háttur var einmitt tekinn upp á eins árs afmæli
sameiningar Dagblaðsins og Vísis í eitt blað. Hann er
staðfesting á, að eins árs reynsla er komin á gæfu og
gengi, í stað fyrri óvissu um árangur sameiningarinnar.
Hún hefur gert kleifa útgáfu blaðs, sem er mun stærra
og fjölbreyttara en forveramir voru hvor um sig, —
blaðs, sem er mun betur búið undir hina hörðu samkeppni
á íslenzka fjölmiðlamarkaðinum en forverarnir voru
hvor um sig.
Ekki hafa rætzt hrakspárnar um framtíð hins samein-
aðadagblaðs. Það hefur traust og vaxandi lesendafylgi,
enda hefur það kappkostað að vera frjálst og óháð í af-
stööu til hinna margvíslegu valdastofnana þjóðfélagsins.
Sem dæmi um sérstööu blaðsins á þessu sviði má nefna,
að það þiggur ekki ríkisstyrkinn, sem veittur er á fjárlög-
um til blaðaútgáfu, hvorki fyrir 250 eintökin, sem hin
blöðin senda hvert um sig, né fyrir 200 eintökin, sem
hvorki eru prentuð né send.
DV er blað, sem vill veita fólki upplýsingar og fróðleik í
efni og auglýsingum. Það er blað, sem vill vera vettvang-
ur skoðanaskipta í greinum og bréfum. Það er blað, sem
vill vera aðhald með því, sem stundum er kallað „kerf-
ið”.
Á þessum forsendum hefur fyrsta ár sameiningarinnar
lánast svo vel, sem birting upplagstalna sýnir. 39.275 ein-
tökin í dag samsvara eintaki á þrjú heimili af hverjum
fjórum í landinu. Slík útbreiðsla þekkist ekki í útlöndum.
Svo er nú komið einu ári eftir sameiningu, að DV er
víða um land orðið útbreiddasta blaðið. Þau nánu tengsl
blaðs og þjóðar viljum við treysta og efla með því að sí-
auka þá þjónustu, sem DV veitir lesendum sínum.
Jónas Kristjánsson.
Svona gera þeir
í borgarstjórn
Enn á ný langar mig til aö deila meö
ykkur reynslu minni úr borgarstjóm
Reykjavikur.
Fram til þessa hafa blaöagreinar
okkar kvennaframboðskvenna fjallaö
um mál sem við höfum barist fyrir að
fá samþykkt í borgarstjórn án árang-
urs.
Nú langar mig til aö lýsa annars kon-
ar málsmeðferð, lúmskari og erfiðari
við að eiga. Þessi aöferð er fólgin í því
að meirihlutinn tekur tillögur minni-
hlutans, breytir þeim og gerir að sín-
um.
Tilefni þessara skrifa er sem sagt
auglýsing borgarstjóra, sem birtist í
dagblöðunum 2. nóv. sL, þar sem hann
gefur borgarbúum náðarsamlegast
Guðrún Jónsdóttir
Dæmi um þetta eru fjölmörg. Eg
minni á baráttu hverfasamtaka vest-
urbæjar-syðri á fyrra kjörtímabili
gegn áformum þáverandi meirihluta
um að eyðileggja fjöruna í Skerjafirði
með því að fylla hana uppgrefti úr
Eiðsgrandahverfinu. Hverfasamtökin
höfðu sigur í þessu máli. Margra ára
barátta íbúa í Grjótaþorpi fyrir því að
umferðar-, bilastæða- og leiksvæðamál
þorpsins væru tekin til endurskoðunar
er annað dæmi. Því máli lauk í borgar-
stjóm nýlega með hálfum sigri íbú-
anna. Leiksvæðamálið hlaut ekki náö
fyrir augum meirihlutans.
Hverfasamtök vesturbæjar nyrðri
studdu íbúa við Selja veg og V esturgötu
í kröfu þeirra um að starfsemi Eims og
Kolsýruhleðslunnar yrði flutt úr
íbúðarhverfi. Það mál hefuráður verið
Hverfasamtök
og borgarstjóm
A „Viðhorf borgaryfirvalda gagnvart
^ hverfasamtökum hafa oftast verið nei-
kvæð. Réttmætum ábendingum og óskum hef-
ur oft verið mætt með hroka...”
kost á því að koma á framfæri við sig
óskum og ábendingum við gerð fjár-
hagsáætlunar borgarinnar. Fresturinn
sem hann gaf var 13 dagar. Þessi aug-
lýsing er sem útfærsla meirihlutans á
tillögu kvennaframboðskvenna sem
við fluttum á borgarstjómarfundi 21.
okLsl. og ég mun rekja nánar hér á eft-
ir.
Fyrst ætla ég að rifja upp mál sem
lýsa samskiptum nokkurra hverfa-
samtaka og borgaryfirvalda síöustu
árin. Tillaga okkar er tilkomin vegna
þeirra.
Borgin og
hverfasamtökin
Þeir sem starfað hafa í hverfasam-
tökum hér í borg þekkja af eigin raun
hversu erfitt það starf getur oft verið.
Astæöur þess eru einkum tvenns kon-
ar, aö mínu mati: annars vegar hve
erfitt er að fylgja baráttumálum eftir í
borgarkerfinu og hins vegar hve illa
gengur oft aö virkja íbúana til starfa.
Eg tel að skýringa á þessari tregðu sé í
báðum tilvikum að leita í valda- og
áhrifaleysi þessara samtaka sem flest
eru stofnuð í nauðvörn þegar ákvarð-
anir eða aögerðaleysi borgarstjómar
gengur gjörsamlega í berhögg við
hagsmuni íbúanna.
rakið í þessu blaði og það nýjasta í því
er aö lögfræðingur fyrirtækisins hefur
óskaö eftir umræðum við borgaryfir-
völd um flutning fyrirtækisins, en hót-
ar jafnframt skaöabótakröfum á hend-
ur borginni. Já, þeir láta sér ekki allt
fyrir brjósti brenna þessir karlar.
Sömu hverfasamtök eiga óafgreidda
málaleitan um umbætur í umferðar-
málum hverfisins. Það mál hefur legið
í salti í nefndum borgarinnar síöan í
Blaðafréttir
....„. . .Þetta er mikið bakslag sem
stafar fyrst og fremst af þekkingar-
leysi í mati, bæöi af hendi framleið-
enda og eftirlitsmanna. Það er verið að
senda Afríkuskreiö sem úrvalsskreið
tilftalíu.”
Alls er búið að senda á þessu ári 3900
pakka af skreiö til ítalíu og þar af
verða endursendir til landsins 1500
pakkar. Skreiðin er bæði súr, morkin,
ormétin og brotin. . .”
(Þjóðviljinn, 12. nóv. 1982).
„Skreiðarsölumálin hafa verið mjög
til umræðu í vikunni og á fundi
skreiðarframleiðenda kom fram að
þar stefnir í algjört óefni í markaðs-
málum. M.a. hefur vakið athygli fólks
aö skreið sem hafnað er t.d. á Italíu-
markaði þykir boðlegt að senda til
Nígeríu af því aö þar eru gerðar „aðr-
ar gæðakröfur” eins og það er orðað;
m.ö.o. þangað má senda rusl.. . En í
Nígeríu eru líka gerðar ööruvísi kröfur
á öðru sviöi. Þar gildir nú sem fyrr
mútustarfsemi, sem allir aðilar máls
vita um en enginn vill viðurkenna eða
nefna öðrum nöfnum (sic). .. Við höf-
um heimildir fyrir því að um þessar
mundir krefjist stjómvöld í Nígeríu 10—
121/2 dollara í mútur á hvern
skreiöarpakka. Islendingar hafi hins
vegar ekki boðið meira en 2 1/2 dollara
og þar standi hnífurinn í kúnni. ”
(Helgarpósturinn, 12. nóv. 1982).
íslendingar
....var tekið þingsvitni að Holtum í
Hornafirði 10. okt. 1746 um verzlun á
Djúpavogi undanfarin ár, og kom þar
margt ófagurt á daginn. Hafði t.d.
Högni prófastur Sigurðsson fengið
nokkrar mjöltunnur, og reyndist þaö í
sumum tunnunum „mórautt eður so
nær svart í miðjunni” og þriðjungi eða
meir ódrýgra en ef óspilt væri, og í
einni tunnunni voru tveir vænir steinar
og var annar þeirra lagður fram til
sýnis á þinginu. Þá kom og bóndi einn
með sýnishorn af mjöli á þingið, og
Kjallarinn
Þorbjörn Broddason
reyndist þaö „aldeilis ónýtt og ófor-
svaranlegt og ekki í mannamat
brúkanlegt”.
„.. .voru landsmenn svo misjöfnu
vanir. .., aö engum kom til hugar að
taka til þess eða fást um það, þótt mjöl-
ið væri dálitið omað eöa feyrukent, en
hitt þótti lakara, ef mikiö var í því af
hrati eðamyglu.”
. .og þá er lýsingin.. .íkæruskjali
Þórðar sýslumanns Henrikssonar frá
1647. Kemst hann svo að orði.. .: „I
öðru lagi afskiljum vér, aö kaupmenn
gras eða frugg selji saman tínt, svo og
kalk eöa trébotna fleiri en tvo í hverri^
mjöltunnu, sem þó eiga að fullgera
sína vigt, 20 fjórðunga. — Afskiljum
vér að betala maur, sem kaupmenn
flytja oss inn í mjölinu, hvort mjöl er
svo laust, að maurinn skríður út um
þeirra tunnur og étur það litið, sem ætt
er í mjölinu, og viljum ekki, að kaup-
menn drýgi þar með vigtina á mjölinu,
því að vér höfum nógan maur hjá oss á
Islandi, bæði í sviljum og hrognum,
með ámóta skikkun, smekk og vexti,
sem sá maur er, sem kaupmenn selja
oss meö mjölinu. — Afskiljum vér möl-
ur, mygla og þeir stóru bröndungs-
maðkar séu samanmeingaðir með því
mjöli, þeir oss selja oss til vanheilsu,
séu votir kekkir í mjölinu, eftir því að
danskir kaupmenn vilja ekki þar fyrir
nægjast með vora íslenzka fiskmaöka
(sem von er), heldur með góðan klár-
an, þurran og útlesinn fisk fyrir þeirra
mjöl, eður aðra gagnlega landsins
vöru.” ”
(Jón J. Aðils, Einokunar-
verzlun Dana á Islandi,
önnurútg. 1971.
Bls. 197 og 441-442).
Eftirmáli
George er maöur nefndur Gerbner.
Hann situr í Pittsburgh og stundar fjöl-
miölarannsóknir. Fyrir nokkrum
árum flaug honum í hug að athuga
hvemig landabréf heimsins liti út ef
stærð og útlínur heimshlutanna væru
dregin upp í samræmi við það rými
sem þeir fá á síöum dagblaða í Vestur-
Evrópu, í stað þess að miöa við stærð
landanna sjálfra mælda í ferkíló-
metrum, eins og venja er til. Árangur
þessarar athugunar Gerbners og sam-
„Ef lesandanum þykir myndin torkenni-
íeg þá er ómaksins vert fyrir hann aö hug-
leiða að það er í þessum skömmtum sem
honum er sýndur heimurinn í gegnum gægju-
göt fréttamiðlanna...”