Dagblaðið Vísir - DV - 29.11.1982, Blaðsíða 14

14
DV. MÁNUDAGUR 29. NOVEMBER1982.
100% LAUNAHÆKKUN VtÐURKENN-
ING A RÍKJANDIA TVINNULEYSI?
A undanförnum árum hefur
nokkuð borið á fólki sem vill
að afkastalaunakerfi séu afnumin
hérlendis. Oft er vísað til þess, í mál-
flutningi, að þessi kerfi hafi verið
lögð niður hjá nágrannaþjóðum þótt
oftast sé því sleppt að geta um at-
vinnuleysið sem ríkir í þessum
löndum. Þeir sem háværastir eru í
þessari umræðu virðast sjaldnast
koma úr rööum þeirra sem vinna í
bónus heldur tilheyra þeirri stétt
sem hefur atvinnu af að hafa samúð
með verkafólki og vilja hafa vit fyrir
því án þess að þurfa að deila með því
kjörum. Stundum er málflutningur-
inn þess eðlis aö manni dettur í hug
að nota eigi verkafólk til þess að
ákveðnir aðilar nái aö hefna sín á at-
vinnurekendum vegna þráhyggju,
sem er nær því að kallast trúar-
bragðastríð en verkalýðsbarátta.
Því hefur veriö haldið fram að
launakerfi, sem leggur afköst til
grundvallar tekna í stað viöveru á
vinnustað, sé heilsuspillandi. Það
mætti alveg ganga skrefi lengra og
fullyrða að öll vinna sé heilsuspill-
andi sé ekki nægilega greitt fyrir
hana. öll bónuskerfi byggjast á því
að greiða kaup fyrir afköst sem
annaðhvort næðust ekki eöa væru
ekki greidd í tímalaunakerfi. Eins og
öll önnur mannanna verk geta bónus-
kerfi verið gölluð. Bónusgreiðslan
byggist á afkastamati og sé matið
rangt verður greíðslan einnig röng.
Það vill oft gleymast að til þess aö
bónuskerfi geti gengiö þarf stöðuga
endurskoðun á afkastamatinu, allar
breytingar á aðstöðu og ástandi við
framleiöslu orsaka breytingar á
möguleikum starfsmanna til þess að
ná og halda þeim afköstum sem
samiö hefur verið um að teldust
viðunandi. Greiðsla fyrir afkasta-
einingu byggist á tímakaupi sam-
kvæmt gildandi kjarasamningum
hverju sinni. Sé tímakaupiö of lágt,
t.d. svo lágt að venjulegt fólk geti
ekki lifað af dagvinnutekjum ein-
göngu, þá verður vinnan í bónus-
kerfinu þrældómur eigi tekjur að
geta aukist að því skapi að hægt sé að
lifa af þeim. Sé um vinnuþrælkun aö
ræða, t.d. í frystihúsunum víös vegar
um landið þar sem unnið er í bónus,
þá er það ekki bónuskerfinu aö kenna
heldur því hve verkamannakaup er
fáránlega lágt á Islandi.
Og þá erum við komin að þeirri
svikamyllu sem leikin er af mikilli
list í órjúfanlegri samvinnu pólitík-
usa, verkalýðsforystu, hins opinbera
og atvinnurekenda.
Vörn við
kjaraskerðingu
Ef bónuskerfiö væri, með einu
pennastriki, afnumiö í fiskiðnaðinum
mundu dagvinnutekjur verkafólks
lækka í einu vetfangi. Framleiðslu-
afköst frystihúsanna og framleiðni
þeirra mundu við það hrapa niður.
Það er ekki fráleitt að til þess að
verkafólk væri reiöubúið til að skila
sambærilegum afköstum í tíma-
vinnu og það geröi í bónus þyrfti að
hækka tímakaup um minnst 100%.
Slík launahækkun yrði aldrei bundin
viö frystihúsafólk eingöngu þar sem
hún væri í sjálfu sér viðurkenning á
þeirri láglaunastefnu sem ríkir og
mundi ganga upp eftir öllum launa-
töxtum í landinu. Afleiðingin yrði
hrikaleg verðbólgusprenging og
engin leið að sjá fyrir hvaöa
afleiðingar hún hefði á afkomu
þjóðarbúsinsfyrir utan gjaldþrot.
Þeir stjórnmálamenn sem hafa
dundað við það undanfama áratugi
aö stjóma landinu vilja telja okkur
trú um það aö valið standi annars
vegar um lág laun og fulla atvinnu en
hins vegar um há laun og atvinnu-
leysi. Þessir aöilar yrðu síðastir til
að viðurkenna að léleg stjórn þeirra
hefði orsakað dulbúið atvinnuleysi í
mynd lágra launa — atvinnuleysi
sem er í raun meira en nú ríkir hjá
nágranna- eöa viðmiðunarþjóðum.
Samvinna stjórnmálamanna og
verkalýðsforystunnar hefur verið
pottþétt — báöir hafa gefið yfirlýs-
ingar um að „full atvinna” sé aðal-
markmiðið og verkalýðsforystan
hefur samþykkt, þegjandi og hljóða-
laust, aö stefnunni væri framfylgt
með lágum launum en vísitölufitl og
félagsmálapakkar verið notaðir til
að slá ryki í augu almennings.
Láglaúnastefnan hefur síðan, eins
og annars staðar, orðið til þess að
eölilegan hvata til aukinnar fram-
leiðni hefur vantaö, tæknivæðing
framleiðslunnar er alls staðar langt
á ef tir nema í fiskiönaðinum þar sem
bónuskerfið hefur verið eina vöm
verkafólks gegn kerfisbundnum
kjaraskerðingum.
Atvinnurekendur vilja sjálfsagt
auka framleiðni og tæknistig fyrir-
tækja og þeir myndu greiða hærri
laun ef þeir gætu. Þaö vill aftur á
móti gleymast aö atvinnurekendur á
Islandi eru þjóðnýttir og ráða engu
lengur um það hvemig þeir reka
fyrirtæki, það er nánast ákveðið á
Alþingi með hve miklu tapi eigi að
reka þessa eða hina atvinnugreinina.
Islensk iðnfyrirtæki, sem greiða
lægri laun en flestir erlendir
samkeppnisaöilar, eiga nú í vök að
verjast vegna sívaxandi inn-
flutnings, meira aö segja eru íslensk
iðnfyrirtæki sjálf farin að kaupa
dönsk iðnaðarhús úr múrsteini fyrir
framleiðslu sína og þykjast gera góð
kaup.
Láglaunastefnan hefur gert þaö að
verkum að aðhald í ríkisfjármálun-
um hefur ekkert verið og sá hluti
þjóðartekna sem runnið hefur beint
tÚ ríkisins hefur stöðugt farið
vaxandi og ríkiseyðslan aö sama
skapi aukist eftir því sem þrengst
hefur um hjá atvinnufyrirtækjum.
Kjallarinn
Leö M. Jónsson
Láglaunastefnan, sem allir flokkar
hafa sameinast um á undanfömum
árum, hefur átt stærstan þátt í því aö
gera Islendinga að ánauðugum
þrælum miðstýrðs ríkisbúskapar þar
sem eyösla og sóun náttúruauölinda
kemur í stað verðmætasköpunar.
Það er oft vitnað til þess að þjóðar-
framleiðsluverðmæti á hvern íbúá á
Islandi sé með því mesta sem gerist í
heiminum. Með þetta í huga og þá
staðreynd að aldrei er getiö um
vinnutima íslenskra launamanna, né
heldur minnst á hve lág laun þeirra
em, má ímynda sér hvers konar
vinnuþrælkun á sér stað í landinu.
Þrátt fyrir gífurlegar þjóðar-
tekjur, vegna sóunar á þeirri auölind
sem fiskimiðin eru, Úöur vart sá
dagur aö ekki sé tekið erlent eyðslu-
lán. Það eina sem stjórnmálamenn
hafa til málanna að leggja em
tillögur sem fremur flokkast undir
skyndihjálp eða hjartahnoö en efna-
hagslegar úrbætur.
Leó M. Jónsson
rekstrartæknifræðingur.
• „Þeir sem háværastir eru viröast sjaldn-
ast koma úr röðum þeirra sem vinna í
bónus heldur tilheyra þeirri stétt sem hefur at-
vinnu af að hafa samúð með verkafólki án þess
að þurfa að deila með því kjörum.”
PRÓFKJÖR
SJÁLFSTÆÐISMANNA
í REYKJAVÍK
VEGNA NÆSTU ALÞINGISKOSNINGA
KOSIÐ í DAG
í Valhöll, Háaleitisbraut 1,frá kl. 15.30 -20.00
Krossið framan við 8—10
Til að atkvæðaseðill verði gildur, skal
kjósa fæst 8 frambjóðendur og flest
10. Skal það gert með því að setja
krossa fyrir framan nöfn fram-
bjóðenda.
Nýfluttur til Reykjavíkur?
Ef þér hafið flutt til Reykjavikur eftir
1. des. 1981, og ætlið að gerast flokks-
bundinn, þurfið þér að framvísa vottorði
frá Hagstofunni sem staðfestingu á
lögheimili í Reykjavík.
Upplýsingar
um kjörskrá í síma
82900
Stuðningsmenn Sjálfstæðisflokksins
Stuðningsmenn Sjálfstæðisflokksins geta
gengið í flokkinn á kjördegi, þó
aðeins að þeir verði orðnir 20 ára
1. janúar 1983.
SÝNISHORN AF ATKVÆÐASEÐLI
Merklð á sýnlshornið eíns og þér hyggist kjósa. Hafið
það með á kjörstað
og stuðllð þannig að greiðari kosningu.
! Albert Guðmundsson, alþlnglsmaður. Laufésvegl 60 Guðmundur H. Garðarsson, viðskiptafræðingur, Stigahlið 87
Ása Atladóttir. hjúkrunarfræðlngur. Austurbrún 2 - Guðmundur Hansson. bankamaöur. Hæðargarði 2
j Bessí Jóhannsdóttir. cand. mag.. Hvassaleiti 93 Halldór Einarsson. iðnrekandi. Sólvallagötu 9
I Birgir l>l Gunn.rnon, alþlngismaður. Fjölnisvegl 15 Hannes Garðarsson. verkamaður. Teigaseli 5
1 Björg Elnsrsdöttlr. skrllstofumsöur, Elnsrsnesl 4 - Hans Indriðason. forstöðumaður. Stuðlaseli 2
1 Elfn Pólmadóttlr. blaðamaður. Kleppsvegl 120 Haukur Þ. Hauksson, kaupmaður, Hraunbæ 124
| Ellert B. Schram. rltatjóri. Sörlaskjóll 1 j Jón Magnússon. lögfræðingur. Malarósi 3
j Esther Guðmundsdóttir, þjóðfélagsfræðingur. Kjalarlandl 5 Jónas Bjarnason, efnaverkfræðingur, Rauðagerði 61
Finnbjörn Hjartarson. prentari. Norðurbrún 32 Jónas Elíasson. prófessor, Eskihllð 16 b'
t j Erldrik Sophusson, alþinglsmaður, Skógargerðl 6 Pétur Sigurðsson. alþingismaður. Goðhelmum 20
j Geir H. Haarde, hagfræðingur. Hóaleitlsbaut 51 Ragnhildur Helgadóttir, lögfræðingur, Stigahllð 73
' Geir Hallgrimsson, alþinglsmaður, Dyngjuvegi 6 Sigfús J Johnsen, kennarl. Fýlshólum 6
j Guðbjörn Jensson, iðnverkamaður, Ásgarðl 145 Sólrún B. Jensdóttlr, sagnfræðingur. Hellulandi 10
, Guðjón Hansson, ökukennarl. Reykjavíkurvegi 29 Þórarlnn E. Sveinsson. læknir. Hvassaleiti 38