Dagblaðið Vísir - DV - 30.11.1982, Qupperneq 4
Svo mælir Svarthöfði Svo mælir Svarthöfði Svo mælir Svarthöfði
Eplalykt af „vinnandi mönnum”
Á Íslandi hefur til skamms tíma
ekki veríð til fólk sem „klippti
kúpona”, eins og það heitir að lifa á
rentum. Nú er þetta breytt og ber að
þakka það gegndarlausri samneyslu,
sem krefst stórra lána hjá almenn-
ingi utan skattfjár. Híkisskuldabréf
margfaldast í upphæðum á stuttu
timabili og venjuleg skuldabréf
ganga manna á meðal með stórum
afföllum, þrátt fyrir háa vexti. Þeir
sem lifa á því að „klippa kúpona”
eru því afsprengi of mikillar eyðslu
sem vinstri menn telja upphaf allrar
velferðar. En þeir gæta ekki alltaf
tungu sinnar sem skyldi þegar þeir
eru aö mala á opinberum vettvangi,
með tungutaki sem er skekkt eins og
gengi krónunnar. Nýlega kom fram
skýrt dæmi um þetta í útvarpi. Þar
var einhver skuldabréfasmiöurinn
að flytja erindi um jólin og minntist
meðal annars á epli og bækur.
Hann sagði eitthvað á þá leið aö
epli hefðu veríð sjaldgæf á heimilum
„vinnandi manna” og þá einnig
lyktin sem þeim fylgdi sem þessi
afkomandi „vinnandi manna” virð-
ist vilja gera að einskonar jólalykt.
Um það leyti sem epli voru heldur
fátíð hér á landi ríkti yfirleitt ekki sá
gorgeir samneyslufólks að balda því
fram aö hér byggju óvinnandi menn
og „vinnandi menn”. Atvinnuleysi
var þá enn talið geta verið mátulegt
til að hafa stjórn á efnahagsmálum,
svo gáfulegt og mannúðlegt sem þaö
kann nú að vera. „Vinnandi menn”
voru þá á stundum taldir þeir sem
voru ofan á í þjóðfélaginu og þurftu
ekki miklar áhyggjur að hafa hvorki
af eplum eða jólalyktinni. En sam-
neyslumaöur í útvarpi átti auðvitað
ekki við slíka „vinnandi menn”,
heldur þá menn sem voru honum að
skapi, þurftu að bera sæmdarheiti,
lifðu í heiðursfátækt, stundum
atvinnulausir og án epla, og voru hið
skíra gull samfélagsins, öndvert við
pakkið, sem vann ekki og lifði á
eigum sinum án þess að dýfa hendi í
kalt vatn. Sannleikurinn er sá að
slíkt fólk fannst varía á tíma „vinn-
andi manna” og eplalyktar.
Það finnst aftur á móti nú, þökk sé
samneyslunni og þeim kostnaði, sem
henni er samfara. Samneyslumaður
í útvarpi, sem talar um „vinnandi
menn” af nokkrum drýgindum í
bland við eplalykt og jól, gætir ekki
að því, að engir bafa gert meira að
því að gera þjóðfélagið svo rang-
snúið að fjöldi manns getur nú lifað á
dauðum peningum einum eneinmitt
þeir, sem stofnað hafa til fjárþarfar
umfram efni. „Vinnandi menn”
samkvæmt skoðun þessa útvarps-
manns, voru nánast heilagir, þótt
þeir væru kannski atvinnulausir sex
mánuði á ári, og þráðu ekkert
heitara en fá að moka kolum eða
sklpa upp sementi, sem voru með
sóðalegrí störfum. En hvers vegna
þá að kalla þá „vinnandi menn”?
Hofróðugangur svokallaðra
menntaðra verkalýðssinna á sér
yfirleitt lítil takmörk. Með póli-
tiskum athöfnum sínum frá ári til
árs, valda þeir meiri kjaramismun í
þjóðfélaginu en nokkur hópur annar.
Og hvenær sem þessi eyðslulýður fer
að rekja minningar sínar, þá kemur
hann að einhverju sem hann nefnir
„vinnandi menn”. Og það fer um
hann sæluhrollur að hugsa til þeirra
úr miðju veisluborði samneyslunnar,
þar sem eplalyktin er týnd fyrir
löngu, eða þykir þá svo ómerkileg að
ekki sé orð á henni hafandi. „Vinn-
andi menn” í huga þessa fólks eru
ekki annað en horfin kynslóð með
áróðursgildi, runnin upp úr tíma,
þegar allir unnu sem gátu og fengu,
stéttaskiptingin hafði ekki veríð
fundin upp og ríkisskuldabréfin og
„kúponarnir” biðu einhvers staðar í
framtíðinni til að standa undir
veisluborði samneyslunnar.
Guðsþakkarvert væri ef sam-
neyslufólkið hefði kurteisi til að bera
til að minnast ekki á „vinnandi
menn”. Það hefur búið til og heldur
við afkomu fólks, sem er ekki annað
en „kúponistar”, sem það metur
mikið meira en „vinnandi menn”.
Kúponistar halda samneyslunni uppi
í bili, og er það lið sem menntaðir
verkalýðssinnar byggja afkomu sína
á.
Svarthöfði.
/