Dagblaðið Vísir - DV - 17.12.1982, Qupperneq 4

4
DV. FÖSTUDAGUR17. DESEMBER1982.
Davíð Oddsson og Ragnar Arnalds
UMSVIFAMESTIR í
Davíö Oddsson er stór í veitinga-
bransanum á íslandi.
Ragnar Ólafsson
deildarstjóri
á Skattstofunni:
„Hlunnindi
sem ekki eru
talin f ram til
skatts”
VEITINGABRANSANUM
Umsvifamestu veitingamenn lands-
ins eru ekki þeir Omar Hallsson,
Olafur Laufdal eöa Konráð á Sögu þótt
ýmsir hafi haldiö þaö. Þeir stærstu í
bransanum heita Ragnar Amalds fjár-
málaráöherra og Davíö Oddsson
borgarstjóri.
Umsvif þeirra í veitingabransanum
eru margfalt meiri en þeirra Ömars,
Olafs og Konráðs og raunar meiri en
allra veitingamanna á landinu til
samans. Þarna er um aö ræöa rekstur
mötuneyta þess opinbera. Þar fá
þúsundir opinberra starfsmanna
ódýrar máltíðir sem skattgreiöendur
borgaaömestu.
Samkvæmt aöalkjarasamningi
BSRB og fjármálaráöherra eiga opin-
berir starfsmenn aö fá fæði á
kostnaöarveröi á vinnustað. Borga
þeir hráefniskostnaö sem . r misjafn,
en venjulegt verö á almenn i máltíö í
þessum mötuneytum eða í viö-
miðunarmötuneytunum, • þa ' sem
komiö er með heitan mat á bökkum, er
liðlega20krónur.
Smákarlarnir í veitingahúsa-
bransanum geta ekki keppt viö þá
Ragnar og Davíð enda hafa þeir bæði
peningana og völdin sín megin. Þeir
skylda þá til aö greiða söluskatt en
mötuneyti þeirra þurfa ekki að borga
slikt. Þessi fríðindi eru líka skattfrjáls
og þarf því ekki aö tíunda þaö hér
hversu mikil kjarbót þetta er
þessum ákveðna launþegahópi.
Veitingamenn- eöa þeir sem hafa
veitingarekstur aö aöalstarfi- hafa
margoft óskaö eftir því aö fá aö njóta
sömu hlunninda í sínum rekstri og þaö
opinbera. Oskuöu þeir eftir aö gestir
þeirra nytu sömu kjara og viðskipta-
vinir mötuneytanna veröur, þ.e. að
þeim yröi einungis gert að greiða sölu-
skatt af innkaupsverði söluskatts-
skyldra matvæla.
Yfirvöld viöurkenndu þau
sanngirnisrök en eftir alllanga at-
hugun var henni hafnað- af tekju-
missisástæöum! Fleiri tillögum í þess-
um dúr hefur einnig veriö hafnað af
ráöherra. Viröast veitingamenn nú
vera aö gefast upp á aö glíma við yfir-
valdið enda hefur veitingahúsum sem
bjóöa upp á venjulegan mat fækkaö aö
mun á síðustu mánuöum. Aftur á móti
hafa komiö ný veitingahús sem bjóða
upp á millidýran kvöldmat og skyndi-
bitastaðir.
Fjölmörg minni og stærri fyrirtæki í
Reykjavík og víöa um land hafa einnig
fariö út í mötuneytisrekstur eöa fá til-
búinn heitan mat á bökkum sendan á
vinnustaðinn. Er slíkt taliö marg
borga sig. Kemur þetta aö sjálfsögöu
niöur á hinum almennu veitingastöö-
um enda eru þeir ekki samkeppnis-
hæfir með öllum þeim sköttum og
skyldumsemáþáeru lögð.
Þetta mötuneytismál er mikið mál
og flókið og munum við fjalla um það í
blaðinuídagognæstudaga...klp—
Ragnar Arnalds er sá stærstl af þeim
öllum í veitingabransanum.
„Þeir sem nýta sér þessi svo-
köUuðu hádegismötuneyti sem
nú eru komin hjá fyrirtækjum og
stofnunum um aUt land þurfa
ekki aö telja þessi hlunnindi fram
til skatts,” sagöi Ragnar Olafs-
son hjá Skattstofunni í Reykja-
vUt.
„Þama er um aö ræöa mötu-
neyti þar sem fyrirtækiö eöa
stofnunin leggur tU hráefniö og
stundum til starfsmenn. Þetta er
ákvæöi í kjarasamningum hjá
flestum þessum aöilum- þeir fá
hálfa klukkustund í mat og
greiöa á móti lítið gjald fyrir
matinn.
Á mörgum vinnustöðum er
ekki nema hluti af starfsfóUcinu
sem nýtir sér þetta. Sumir nota
matartímann tU aö fá sér snarl
annarsstaöar eöa nota matar-
tímann til aö fara út og fá sér
frískt loft. Þaö er því erfitt aö
gera upp á miUi aö eiga viö þetta
þegar kemur að framtaU og
hlunnindamati. ’ ’ —klp—j
Gunnar Gunnarsson, framkvæmdastjóri Starfsmannafélags ríkisstofnanna:
Nú, þegar horfur eru á því aö f jár-
lögin verði samþykkt fyrir jól og
bráðabrigðalögm fái aö damla í gUdi
samþykkt eða ósamþykkt, er fátt
eftir af rifrildismálum nema ef væri
álmálið og svo kjördæmamáUð því
erfiðlega mun ganga að fá kjósendur
á þéttbýlissvæðum tU að ganga tU
kosninga eina ferðina enn meðan í
gUdi er það gífurlega misvægi at-
kvæða sem verið hefur undanfamar
kosningar og stöðugt færst í aukana
frá kjördæmabreytingunni á sjötta
áratugnum. Vegna stöðugra mann-
flutninga i þjóðfélaginu hafa engar
viðhlítandi ráöstafanir verið gerðar í
kjördæmamálum sem staðist hafa
breytingarnar. Þó hafa mál æxiast
þannig að þeir flokkar sem í einn
tíma voru alveg voniausir í dreifbýU,
hafa á síðari árum fengið menn
kjöraa í dreifbýli og bendir það tU
þess aö þeir hafi náð eyrum dreif-
býUsmanna. Hér er átt við Alþýðu-
flokk og Alþýðubandalag en þessir
tveir flokkar hafa löngum átt erfið-
ast uppdráttar i sveitum.
En flokkafylgið er ekki á dagskrá
þegar rætt er um vægi atkvæða
nema hjá þeim sem þurfa metnað
sinn undir atkvæði að sækja. Verður
að teljast undarlegt að einmitt þeir
aðUar eiga að sjá um breytingu á
kjördæmaskipan. Þeir munu einfald-
lega sækjast eftir óbreyttu ástandi
eða viðbót þingmanna sem tryggi að
ástandið verði óbreytt hvaö þá snert-
ir sem að breytingunni vinna. Þetta
er skrítið og hefði mátt ætla að skip-
að yrði sérstakt stjórnlagaþing þar
sem engir þingmenn sætu. Krafan
um f jölgun þingmanna er því skUjan-
leg, þegar haft er í huga að núver-
andi þingmenn eiga að ráða skipan
mála. Þeir, sem fjölgað verður um,
eru enn ekki komnir fram á sjónar-
sviðið og geta því lítið lagt tU mála.
En ekki fæst nú aUt með breytingu
á vægi atkvæða þótt leiðréttingin sé
sjálfsögð og hafi í raun dregist úr
hófi. Fyrir mann úr Reykjavík
hlýtur dreifbýUð að vera undarlegur
heimur. Þar geisa stórhriðaraar, þar
sUtna niður rafmagnslinur og þar
bUa endurvarpsstöðvar sjónvarps
svo eitthvað sé nefnt. Þar var lifað i
kyrrlátum heimi, sem undi við sitt,
en ekki lengur.
Vegir, fjölmiðlar og framkvæmd-
ir hafa m.a. hrundiö aldalöng-
um draumi af byggðunum. Stór-
iðjan ris í túnfætinum og frystUiús og
söltunarstöðvar, item togarar, setja
mannlifið á skjön i sjávarþorpum.
Landsbyggðin er orðin tekjuhærrí en
Reykjavíkursvæðið þvi þar eru
margar verstöðvar sem veita miklu
fé tU fólksins sem auðvitað skUar
mikUli vinnu. En spurning er hvort
dreifbýlisiíf þess hafi að öðru leyti
nokkuð breyst. Er ekki enn veríð að
sýna Landafræði og ást eða Þorlák
þreytta i skopUtlum samkomuhúsum
þar sem rúðuraar eru sveittar af
raka?
Fólk sem vinnur mikið i verstöðv-
um kringum landið hefur ekki mik-
inn tima tU að „lifa”. Það byggir sér
hús, eignast börn og vinnur og maður
sér ekki beint tUganginn í þessu öUu
saman. Fámennið er svo mikiö að
bókstaflega ekkert borgar sig nema
frystihús og sUdarsöltun. Sé haldið
uppi áætlunarferðum, heyrir það tU
undantekninga ef f jórar hræður taka
sér far með rútu fjögur hundruð
kUómetra leið. Stundum tínast aUir
farþegarair út á leiðinni. Fólk sem
býr við þessar aðstæður og má ekki
vera að þvi að sinna neinu nema fisk-
vinnu á svo sannarlega rétt á a.m.k.
tvöföldum atkvæðisrétti miðað við
þá sem sitja við kjötkatlana. Að þvi
leyti fara hagsmunir núverandi þing-
manna og dreifbýUsmanna saman.
Þess vegna er nauösynlegt að þétt-
býUsfólk geri sér grein fyrir þvi að
um algjört jafnræði i atkvæðum
getur ekki verið að ræða. Misræmið
vinnst upp á þeim mikla mun sem er
á aðbúnaði fólks i þéttbýU og i dreif-
býU. Erfitt eru auðvitað að segja
nákvæmlega tU um þetta en þangað
tU bent verður á með rökum að eins
sé að búa í borg og dreifbýU, skulum
við óbrædd veita dreifbýlisfólki
meiri atkvæðisrétt.
Svarthöfði
„Ópersónuleg fæða
til lengdar”
„Það er fráleitt að vera aö bera
mötuneytin okkar saman við þetta
umtalaöa og fræga mötuneyti Fram-
kvæmdastofnunar sem sjálfsagt hefur
oröið kveikjan að þessum skrifum, ”
sagði Gunnar Gunnarsson fram-
kvæmdastjóri Starfsmannafélags
ríkisstofnana.
„Það er aUtaf vinsælt að atast i
þingmönnum og opinberum starfs-
mönnum en i þessu tUfeUi má ekki
rugla saman opinberum starfsmönn-
um og starfsmönnum Framkvæmdar-
stofnunar. Þeir siðarnefndu eru ekki
innan BSRB eða SFR þótt þeir síöan
nýti sér samningana okkar við kröfu-
gerðir sinar.
Ég er tiltölulega ánægöur með flest
mötuneytin okkar en því er þó ekki að
neita að sumsstaöar er aöstaöan mjög
léleg. Það er stanslaust verið að vinna
að úrbótum í þessum málum og veitir
ekki af því víða er pottur brotinn”.
Hefur eitthvað boriö á kvörtunum á
matnum sjálfum til ykkar?
Það hefur ekkert borið á því. Eg
held samt að það neiti því enginn aö
svona matur, og þá ekki síst matur
sem kemur á vinnustað í plastílátum
og plastbökkum, verður mjög
ópersónuleg fæða til lengdar. Þetta er
eins og að fá gluggabréf frá Skýrslu-
vélum inn um bréfalúguna hjá sér dag
eftirdag.. . ” —klp—
Gunnar Gunnarsson framkvæmda-
stjóri starfsmannafélags rikis-
stofnana.
w
„Þetta er eins og að fá
Skýrsluvélum....”
Svo mælir Svarthöfði
Svo mælir Svarthöfði
Svo mælir Svarthöfði
Dreifbýlið þarf meiri atkvæðisrétt