Dagblaðið Vísir - DV - 10.03.1983, Blaðsíða 16

16
DV. FIMMTUDAGUR10. MARS1983.
Spurningin
Lestu erlendar fréttir í dag-
blöðunum?
Guðmundur Friðriksson leigubilstjóri:
Já.þaðgeriég.
Ingibjörg Hinriksdéttir símavörður:
Nei, mjög lítið. Ég læt þær íslensku
yfirleitt duga.
tda Karlsdóttir húsmóðir: Já, ég er
frá Þýskalandi og les erlendar fréttir.
Lesendur Lesendur Lesendur Lesendur
„Salóme Þorkelsdóttir, komir þú i framkvæmd þessu sem þú kallar
„heimilisfræði" muntþú fá mitt atkvæði, "segir 4192-7828meðalannars.
Heimilisfræði
þörf náms-
grein í skólum
4192-7828 skrifar:
Mig langar að koma á framfæri við
réttan aöiia (Salome Þorkelsdóttur),
hvað hún meinti með því aö nota bíl-
ljósin allan sólarhringinn? Eg hef
sjálfsagt verið um svipaö leyti í Sví-
þjóö og Salome og var ég svolítið hissa
á þessum ljósakeyrslum um hábjartan
dag. Veitir kannski ekki af, ég hef ekki
vit á því, en ég tel aö þaö spari nú ekki
kostnaö hjá bílaeigendum að vera allt-
af á „fullu rafmagni” því þetta er nú
einu sinni aðeins „geymir” sem rekur
áfram rafmagn í bíl.
En það var annaö sem ég hafði
mikinn áhuga á hjá Salome og mun ég
örugglega kjósa hana og hennar
félagsmenn, nái þeir að koma því á,
þessu sem hún kallaöi „heimilisfræði”.
Heimilisfræði tel ég tvímælalaust eiga
fullt erindi í skólana og þó sérstaklega
þar sem mæður er farnar að vinna svo
mikið úti sem raun ber vitni. Hún sagði
í einhverju blaöi, Morgunbl. að mig
minnir, að tvennt mundi hún hafa á
„oddinum” eins og þingmenn segja
gjarnan, það var „ökuljós á bílum,
ávallt þegar þeir væru í notkun, og
heimilisfræði”.
Heimilisfræði skilst mér innihalda
marga þætti og vil ég nefna nokkra að
mínu mati. Þaö eru sambýlishættir,
samvinna á heimili, umgengni á
heimili, borðsiðir og ef ég mætti hafa
það í einu orði, mannasiðir, sem mér
virðist skorta mikið á. Við skulum
byrja á morgninum. Hver móðir og
faöir ættu að bjóða börnum sínum
góðan dag strax og vaknaö er á morgn-
ana, síðan ætti að snæða morgunverð
saman og hefja umræður, mættu þær
gjarnan vera um hvað skal gera dag-
inn langan. Síöan mætti móðirin, að
mér finnst, koma börnum sínum í
skóla skammlaust, og þá meina ég_
þvegnum og greiddum og í burstuðum
skóm eða stroknum vaöstígvélum og
ekki má gleyma aö bursta tennur. öllu
þessu veit ég að margur kennarinn tek-
ur eftir hjá börnum þegar þau koma í
skólann og ég vil segja aö þetta eigi
ekki aðeins skólinn aö kenna heldur
eigi þetta að vera heimilissiöir.
Það er ekki nóg að hafa foreldra-
fundi í skólum ef svo ekkert er athuga-
vert við bæði útgang á bömum og lær-
dóm þvi það veit ég af eigin reynslu aö
foreldrar eru ákaflega kærulausir
gagnvart skólanámi bama sinna, svo
og hirðusemi. Ekki er ég aö segja að
það séu allir, en margir. Það er eins og
nútimafólki finnist ekkert þurfa að
vera að dunda við eitt og annað. Börnin
eiga að vera eins og fulloröna fólkið og
fara sínu fram eins og fullorðin væra.
En hvað segir máltækið. Hvað ungur
nemur, gamall temur, og eru það orð
að sönnu. Mörg böm og fullorðnir
fara svo illa með, bæði í mat og fatn-
aði, að það er ekki til að lýsa því. T.d.
er það ekki sjaldan sem börn hátta sig
og henda fatnaöinum hvar sem er, fara
síöan óþvegin aö sofa og jafnvel upp í
óumbúiö rúm sem hefur ekki verið
skipt á fyrr en ekki var hægt að draga
það lengur. Sjáið þið bömin á morgnana
á leiðinni í skólann, kannski i norðan-
garranum, úlpan opin, vettlingalaus,
húfulaus og allt eftir því. Og enn eitt,
nútímakonan, hún kann lítið meö þvott
að fara, hún skellir þessu inn í þvotta-
vélina, þurru, og það kemur alveg'
jafnóhreint út úr vélinni aftur. Hvers
vegna skyldi þaö nú vera? Jú, það þarf
stundum að „leggja þvottinn í bleyti”
sem kallað var í gamla daga, þá
kannski sæist árangur verkanna. En,
Salome, ef ég mætti nokkuð segja, þá
myndi ég segja það, að þetta væri eitt
af því þarfara sem hefði komist í gegn-
um þingið í mörg ár. Og kannski verð-
ur það einmitt kona sem gerir eitthvað
í þessum málum því aldrei verður það
karlmaðurinn, hann hugsar ekki um
þessa hluti, og enn annaö, við höldum,
Islendingar, að við séum menning-
arþjóð og álítum okkur það og vil ég
segja að þaö séum við að sumu leyti en
sjáir þú manneskju í vel burstuðum
skóm vekur það eftirtekt, að minnsta
kosti hjá mér. Salome Þorkelsdóttir,
komir þú í framkvæmd þessu sem þú
kallar „heimilisfræði” munt þú fá
mitt atkvæði. Og að lokum þetta.
Látum börnin byrja nógu snemma á
heimilisfræðinni, jafnvel áður en þau
byrja í skóla. Ekki veitir af.
Hrein borg f ögur torg.
Hreinn mannskapur.
OANÆGÐUR
MEÐ UMSÖGN
UM ORGHESTA
Sveinn Teitsson trésmiður: Nei, ekki
nema dálítið. Ég hlusta hins vegar á
þæríútvarpinu.
Jón Aðalbjörasson verkamaður: Já,
svolítið, þó ekki mjög mikið.
Hailveig Bjömsdóttir húsmóðir: Já,i
ég geri það yfirleitt.
7943-2008 skrifar:
Ég hef lengi fylgst með skrifum DV
manna um ýmis menningarmál og
kennir þar ýmissa grasa eins og vænta
má, enda misjafn sauöur í mörgu fé.
Mánudag fyrir skömmu — einmitt
daginn sem greint var frá afhendingu
menningarverðlauna DV — var stutt
umsögn um nýja plötu Orghesta,
Konunga spaghettifrumskógarins.
Gagnrýnandinn — TT (og ef hann er
sá sem mér er sagt að hann sé, lætur
honum betur að leika á bassa en skrifa
í blöð) — setur fyrirsögnina „Reður-
menning í fyrirrúmi” yfir grein sína og
þar vitnar hann í forsíðumynd
plötuumslagsins sem rök fyrir þessari
fullyrðingu sinni, en sér að sjálfsögðu
ekki ástæðu til aö birta hana máli sínu
til stuðnings. Undirritaður hefur bæði
séð umslagiö og hlustað á plötuna og
skilur ekki fyllilega hvaðan TT hefur
fengið þessa hugmynd en dettur helst í
hug að hún hafi kviknaö meö honum
við að heyra lagið „Lafir það litla...”.
Þar segir í viðlagi: „Slappaðu af og
dillaðu þér/ haföu engar áhyggjur af
því hvemig fer/ það fer sem fer/ það
fer varla verr/ því nú lafir þaö litla,
það litla sem eftir er”. Sér TT ekki að
þetta viðlag hefur enga kynferðislega
merkingu, heldur er þetta líking,
samanber orðatiltækiö alkunna: „Nú
er aldeilis uppi á þér tippið.”
En fleira er undarlegt í þessum
plötudómi. Ég nefni dæmi: „Gestur
hefur lag á að kreista eymdarvæl út úr
gítamum sínum og er auk þess fingra-
lipur.” Hvemig ber að skilja þetta?
Hvort er þetta lof eða last? Er gítar-
leikurinn fingralipurt eymdarvæl, eða
eymdarvæl en bjargað fyrir hom með
fingralipurð? Hvaö segir þetta okkur
um Gest sem gítarleikara? Ég leyfi
mér aö fullyrða að það sé nákvæmlega
ekki neitt. „Benóný leikur
hæversklega á hljómborðin sín og hefði
gjarnan mátt fylgja sama heilræði í
söngnum.” Merkir þetta að söngur
Benónýs sé óhæverskur? Hvernig er
hægt að syngja hógvært? Og hvemig
ekki? Á TT við aö söngurinn sé slæmur
eða eitthvað annað? Því næst segir
hann að stefiö í „Flogið í fjórvídd”
hljómi kunnuglega en getur þó ekki
fært fyrir því nein rök, að því er hann
sjálfur játar. Hvers slags vinnubrögð
eru þetta? — Textamir eru „oft sann-
kallaður leirburður”, „falla illa að lag-
línunni” og „innihaldið er fátæklegt”.
Undirrituðum hefði þótt viökunnan-
legra að fá dæmi um slikt, t.d. prent-
aðan texta, tilvitnun í slikan eða sam-
bærilegt.
Fleira mætti tína til, en þá yrði þetta
bréf lengra en til hefur staðiö (nei, TT,
þetta er ekki „reðurmenning”).
Gagnrýnendur dæma verk, hvers eðlis
sem þau kunna aö vera, eftir sínum
smekk og engu öðru. Það er vitað. Hins
vegar hlýtur almennur lesandi að gera
þá kröfu til manna sem stunda slika
iðju að þeir færi einhver rök fyrir máli
sínu, bendi á dæmi og þess háttar. Þeir
Orghestarnir.
hafa töluvert vald til skoðanamyndun-
ar með prentuðum greinum sínum og
fjölmargir sem lesa gagnrýni í blöðum
um ýmislegt sem þeir hafa jafnvel
áhuga á að kynna sér sjálfir til að gera
sér hugmynd um hvers eðlis það til-
tekna verk kann að vera.
Margir bókmenntagagnrýnendur til-
taka blaðsíðufjölda bókar, tíunda sögu-
þráðinn og nefna í framhjáhlaupi próf-
arkalestur og kápumynd Siikt þykir
engum hugsandi manni fullnægjandi.
A að draga tónlistargagnrýni niður á
þetta plan? — Ef TT vill vera ábyrgur
gagnrýnandi þarf hann að athuga sinn
gang og undirbyggja fullyrðingar
sínar með einhverjum rökum, hvort
sem hann vill lofa verkið eða lasta.
Hitt er svo annað mál, aö þetta er
óþarflega mikið tal og mörg rök til að
hrekja órökstuddar fullyrðingar. Það
ættiað nægja.
Athugasemd.
Síðan hafði samband við TT, sem á
er deilt, og las fyrir hann skrifin. Það
eina sem hann vildi að kæmi fram af
sinni hálfu var að hann hefði aldrei
komið nálægt bassaleik.
SGV