Dagblaðið Vísir - DV - 30.11.1984, Blaðsíða 12

12
DV. FÖSTUDAGUR 30. NOVEMBER1984.
Frjálst.óháÖ dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaöurogútgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON.
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖROUR EINARSSON.
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM.
Aöstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELÍAS SNÆLAND JÓNSSON.
Fréttastjórar: JÓNAS HARALDSSON og ÓSKAR MAGNÚSSON.
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON.
Ritstjórn: Sl'ÐUMÚLA 12—14. SÍMI 686611. Auglýsingar: SÍÐUMÚLA 33. SÍMI
27022.
Afgreiðsla, áskriftir, smáauglýsingar, skrifstofa: ÞVERHOLTI11. SÍMI 27022.
Sími ritstjórnar: 686611.
Setning, umbrot, mynda-og plötugerð: HILMIR HF„ SÍÐUMÚLA 12.
Prentun: Árvakurhf„ Skeifunni 19.
Áskriftarverðá mánuði 275 kr. Verð í lausasölu 25 kr, Hglaarhlað28 krj_
Kraftleysi stjórnarinnar
„Það er ekki nógur kraftur í stjórninni,” sagði Stein-
grímur Hermannsson forsætisráðherra í viðtali við DV í
gær. „Kannski eru menn þreyttir eftir kollsteypuna,”
sagði hann. „Ef menn eru sannfærðir um, að breytingar á
ríkisstjórninni hafa verulega þýðingu til þess að hún nái
sér á skrið, og þær breytingar nást ekki fram, er ekki
nema eðlilegt, að menn hugleiði alvarlega kosningar
næsta vor,” sagði Ölafur G. Einarsson, formaður þing-
flokks sjálfstæðismanna, í viðtali við DV í fyrradag.
Þarna hafa tveir af helztu forystumönnum í stjórnar-
liðinu lýst því, hve máttvana ríkisstjórnin er um þessar
mundir. Steingrímur ræðir um kollsteypu og á við
afleiðingar kjarasamninganna á veröbólgu og vanda
sjávarútvegsins. Margir stjórnarliðar tala um, að ríkis-
stjórnin sé ónýt orðin. Þó ræða fáir enn um möguleikann
á stjórnarslitum. Ekki hefur fundizt grundvöllur til að
taka aðra flokka inn í stjórnarbræðsluna, þött rætt hafi
verið um skeið. Því er mjög á döfinni í umræðu manna á
meðal, hvort formaður Sjálfstæðisflokksins, Þorsteinn
Pálsson, gæti tekið ráðherrasæti. Þetta virðist vaka fyrir
Ölafi G. Einarssyni. Því beitir hann þrýstingi. Sjálfstæð-
isflokkurinn er nokkuð oddvitalaus í stöðunni nú með
máttlausa ríkisstjórn og valdalítinn formann. Umræðan
hefur breyzt talsvert síðan í sumar.
Þá var lengi rætt, að „auðvitað” tæki formaður Sjálf-
stæðisflokksins sæti í ríkisstjórn, þegar hann vildi. Nú
virðist formaðurinn vilja. Nú virðist ríkisstjórninni ekki
veita af andlitslyftingu, þó ekki væri nema til að endur-
heimta hugsanlega eitthvað af töpuðu fylgi.
Ríkisstjórnin þarf að sjálfsögðu miklu meira en and-
litslyftingu. Þeir sem hlýddu á stefnuræðu forsætis-
ráðherra, hljóta að álíta, að ríkisstjórnina skorti fyrst og
fremst stefnu.
Áhugamenn um ráðherradóm Þorsteins Pálssonar
hafa að undanförnu eygt nokkra möguleika, sem síðan
hafa brugðizt.
Albert Guðmundsson fjármálaráðherra var talinn
standa höllum fæti eftir BSRB-deiluna. Mundi hann víkja
fyrir Þorsteini? Svo reyndist ekki vera. Albert hafði mörg
líf.
Þá var rætt, hvort Geir Hallgrímsson utanríkisráð-
herra mundi láta sæti sitt. Geir hefur haft nokkra forystu
í ráðherraliðinu. Sagt var, að hann mundi tilleiðanlegur
til að flytja sig yfir í Seðlabankann. Nú er minna rætt um
þessa breytingu. Geir situr.
Stuðningsmenn Þorsteins töldu, að Matthías Bjarna-
son mundi fást til að standa upp fyrir Þorsteini Pálssyni.
Þetta breyttist. Matthías fékk sér aðstoðarráðherra og
treystist í sessi.
Auk þess barst liði sjálfstæðismanna dagskipun frá
blaði sínu, Morgunblaðinu. Blaðið sagði í leiðara, að
breytingar á ríkisstjórninni yrðu að gerast með friði og
sátt. Það þýðir, að Þorsteinn Pálsson verður ekki ráð-
herra, nema einhver ráðherrann standi upp, spakur og
fús.
Auðvitað kæmi til greina að Þorsteinn yrði ráðherra án
ráðuneytis (!) og honum bætt í liðið og kannski fram-
sóknarmanni að auki. En samanlagt sýnir þessi frásögn,
að stjórnarliðið á bágt með að hressast. Ráðherrar eru
líklega þreyttir eins og forsætisráðherra segir.
Breytingar á ríkisstjórn dygðu kannski til andlits-
lyftingar. En jafnvel andlitslyftingin kann að vera
stjórnarliðinu um megn. Haukur Helgason.
Kjallarinn
Frá flokksráðsfundi Alþýðubandalagsins:
„Þetta plagg. . . hlaut enga afgreiðslu á flokksráðsfundinum. . . og telstþvi á engan hátttil samþykkta
fundarins eða Alþýðubandalagsins."
Skjalafals í sjónvarpi
Hvemig er sá maöur sem fæddur
er í jötu Alþýöuhússins á Isafirði, al-
inn upp í bæ karls föður síns, Alþýðu-
blaöið segir að sé Héðinn endurbor-
inn og Jón Baldvinsson vitjaði nafn
hjá? Maöurinn sem örlögin ákváðu
honum aö verða formaður Alþýöu-
flokksins? Maðurinn sem óblauöur
gekkst undir sinn skapadóm og lærði
til forsætisráðherra?
Við þekkjum að vísu Jón Baldvin,
því að hann er ekki nýr maður í ís-
lenskri pólitík. En þennan mann sem
skapaöi af sér nýja fjölmiðlamynd
fyrir formannskjör í Alþýðuflokkn-
um þekktum við ekki svo gjörla. Þaö
var þó ljóst að hann hlaut aö vera
spennandi, og umfram allt vandaður
til orðs og æðis með alla sögu Alþýðu-
flokksins og óumflýjanleg örlög á
bakinu.
Spennandi var hann á köflum og
skemmtilegur í sjónvarpsþætti sl.
þriðjudagskvöld. En svo óvandur
var hann að meðulum í málflutningi
sínum að hann bró fyrir sig skjala-
falsi í sjónvarpinu. Þaö er lenska að
hallmæla stjórnmálamönnum, en
ekki verður um þá sagt að þeir tíðki
athæfi af því tagi sér til framdráttar
í umræðum. Þrátt fyrir allt halda
þeir nefinu upp úr sh'kri lágkúru.
Jón Baldvin vitnaði þrisvar eða
f jórum sinnum í sjónvarpinu til sam-
þykkta flokksráðsfundar Alþýöu-
bandalagsins sem haldinn var dag-
ana 16.—18. þessa mánaðar. 1 því
sambandi veifaöi hann og las upp úr
plaggi sem ber heitið: „Samstarf
vinstri manna? — Greinargerð til
hliðsjónar í umræðu, tekin saman af
framkvæmdastjóra Alþýðubanda-
lagsins.” Þetta plagg, sem er upp á
tíu síður auk fylgiskjala, hefur aö
geyma samantekt staðreynda og
hugleiðinga sem ég ber persónulega
ábyrgö á. Það hlaut enga afgreiöslu
á flokksráðsfundinum, enda tilgang-
ur þess augljós af yfirskriftinni, og
telst það því á engan hátt til sam-
þykkta fundarins eða Alþýðubanda-
lagsins. Hins vegar er ýtarlega fjall-
að um samstarf vinstri manna í
stjórnmálaályktun flokksráðsfundar
og hefði Jóni Baldvini verið í lófa
lagið að vitna til hennar, ef hann á
annaö borð vildi fjalla um sam-
þykktir á vegum Alþýðubandalags-
ins.
Ekkert „leyndó"
Formaður Alþýðuflokksins spurði
aö því, er ég óskaöi honum til ham-
ingju meö sigurinn á flokksþinginu,
hvort umrætt plagg væri eitthvert
„leyndó”. Eg sagði svo ekki vera
enda heföi því verið dreift til frétta-
manna og lét formanninum það í té
aö bragði. Nýkjörinn, formaður Al-
þýðuflokksins er ekki búinn að venjá
sig af því að nota fyrstu persónu ein-
tölu þegar hann talar í nafni Alþýðu-
flokksins. Það verður að virða hon-
um til vorkunnar að hann skuli ekki
enn hafa vanist formannsfötunum.
Hitt ætti jafn fundavanur maður og
Jón Baldvin að vita að það er regin-
munur á fundargögnum og sam-
þykktum flokksþinga.
búnaðarmálum og vaxtamálum,
hefur haft nokkur áhrif á aðra
flokka.”
Um kvennalistann
í kafla um Samtök um kvennalista
segir:
„Kvennalistinn byggir styrk sinn á
vakningu meðal kvenna og þeirri
undirstöðu í jafnréttisbaráttunni
sem Alþýðubandalagið átti stóran
hlut í að móta. Drifkraftur kvenna-
listanser kominn frá þeim konum
sem á undanförnum árum hafa einu
sinni eða oftar verið í hópi fylgis-
manna og stuöningsmanna Alþýðu-
bandalgsins. Kvennalistinn rdíur fé-
lagsmálastefnu Alþýðubandalags-
ins, mælir eindregið gegn utanríkis-
stefnu núverandi ríkisstjórnar og á
sterka sameiginlega tóna með Al-
þýöubandalaginu í friðarbaráttunni.
Kvennalistinn leggur áherslu á inn-
anflokkslýðræði og hefur á sumum
sviðum sýnt af sér ný vinnubrögð.
Hann höfðar að verulegu leyti til
sömu þjóðfélagshópa og Alþýðu-
bandalagið. Kvennalistinn hefur
tekið eindregna afstöðu gegn stór-
iðju.”
Alþýðubandalagið
1 kafla um Alþýöubandalagiö
segir:
„Alþýöubandalagiö er langstærsti
stjórnarandstöðuflokkurinn. Þaö
hefur 40% fylgi vinstri hreyfingar-
innar en 17% af heildarfylgi í landinu
1983. Fylgislega er þaö þó eftir síð-
ustu kosningar, að loknu nær fimm
ára samstarfi við aöra flokka um
stjóm landsins, í sömu sporum og
1967. Flokkurinn hefur sýnt að hann
getur náð víðari skírskotun eins og
t.d. 1978 og margt bendir til að for-
ystusveit hans og dyggustu kjósend-
ur líta á það sem framtíðarhlutverk
hans aö starfa líkt og sósíalistaflokk-
arnir í Mið- og Suður-Evrópu og
krataflokkurinn íSvíþjóö.”
Virðing þeirra beggja?
Eins og áöur sagði eru þessar til-
vitnanir birtar fyrir þá sem enn bera
virðingu fyrir skrifuðum textum og
gera þá kröfu að rétt sé farið með þá.
Það hefur margsinnis komið fram að
Jón Baldvin Hannibalsson er mikill
áhugamaður um sögu Alþýöubanda-
lagsins og vinstri hreyfingarinnar,
enda hefur hann verið hluti hennar í
áratugi. Ef sögulegar skírskotanir
hans og túlkanir byggja almennt á
slíkum blekkingum og leshætti sem
hann viöhafði í sjónvarpinu er ljóst
að lítiö mark er á honum takandi.
Sagt er að falskir menn vinni
fyrsta leik. I þeim málshætti felst
forspá um að heiðarleiki borgi sig
þegar til lengdar lætur. Það er ósk
mín Alþýðuflokknum til handa að
Jón Baldvin verði vandari aö meðul-
um sínum framvegis og ríði ekki á
brott með virðing þeirra beggja, svo
notuð séu orð Brúsa prests í íslend-
inga sögu.
Reykjavík 28. nóv. ’84
Einar Karl Haraldsson.
Ef formaður Alþýðuflokksins hefði
greint satt og rétt frá þvi hvaöa
plaggi hann var að veifa í sjónvarp-
inu var honum aö sjálfsögðu heimilt
að vitna í þaö eins og honum þóknaö-
ist. Hins vegar var það afar óvið-
felldið upp á að horfa þegar hann
bætti gráu ofan á svart með því aö
lesa upp úr greinargeröinni annað en
í henni stendur. Vegna lesblindu for-
mannsins í sjónvarpinu má ég því til
EINARKARL
HARALDSSON
FRA MKVÆMDA S TJÓRI
ALÞÝDUBADIDALAGSiniS.
með að birta hér þrjá kafla úr henni
svo að áhugamenn um stjórnmál geti
borið saman það sem skrif að stendur
og það sem upp úr Jóni Baldvin kom
um hermálið, kvennalistann og fylgi
Alþýðubandalagsins.
Um „status quo"
Um Alýðuflokkinn segir m.a.:
„Enda þótt flokkurinn hafi ekki
mikið fylgi eru ýmsir forystumenn í
verkalýðshreyfingunni enn á ' hans
snærum. Á því sviði hefur verið tals-
verö samvinna milli alþýöubanda-
lagsmanna og alþýðuflokksmanna.
Á síðari árum hafa A-flokkarnir svo-
kölluðu nálgast hvor annan í mál-
flutningi og sýn til málefna. Þar
kemur margt til. Alþýðubandalagið
hefur orðið meiri „stjórnarflokkur”
en áður, og sem slíkur orðið að sætta
sig við „status quo” í hermál-
inu. Jafnframt hefur Alþýðu-
flokkurinn tekið undir ýmislegt í
utanríkis- og friðarmálaumræðunni
sem Alþýöubandalagið hefur átt
frumkvæði að síðustu ár. Alþýðu-
flokkurinn hefur tekið vaxandi þátt í
starfi Alþjóðasambands jafnaðar-
manna og flutt stefnumótun þess,
m.a. í málefnum Mið-Ameríku og
þróunarlanda, inn á vettvang Alþing-
is. Alþýðuflokkurinn hefur átt í veru-
legum erfiðleikum með að halda
fram séreinkennum sínum, en er þó
engan veginn áhrifalaus. Stefnumót-
un hans í efnahagsmálum, t.d. í land-