Dagblaðið Vísir - DV - 01.02.1985, Qupperneq 10

10
DV. FÖSTUDAGUR1. FEBRUAR1985.
Útlönd Útlönd Útlönd Útlönd
Umsjón: Gtiðmundur Pétursson
Samgöngur í kóngsins Kaupmannahöfn:
Fyrst hjólið,
svo strætó
og bíllinn
Þaö eru góðar almenningssam-
göngur í Kaupmannahöfn. Bæði er
strætisvagnakerfið gott og lestar-
ferðir eru tíðar til úthverfanna.
I miðbænum og nónasta umhverfi
hans þarf sjaldan að lita á timatöflur
leiöabókarinnar því að það er hægt
að ganga út á næstu biðstöð með
vissu um aö vagn komi innan f áeinna
mínútna. Sums staðar ganga strætis-
vagnarnir með allt að 2—3ja
mínútna millibili en algengast er aö
það líði 5 til 10 mínútur á milli feröa.
En það er dýrt aö feröast með
strætó, jafnvel miðað viö Reykjavík.
Lágmarksgjaldiö er 6 kr. danskar
(22 ísl. kr.) og getur farið upp í 65 ísl.
kr. ef ferðinni er heitið tii eða frá út-
jaðrinum og niður í bæ. Það er m.a.
af þessum orsökum sem hjóliö er vin-
sæll valkostur hjá mörgum bæjar-
búa.
Þeir sem ætla aö sinna erindum í
miðbænum eða sækja vinnu nota í
fæstum tilfellum eigin bíl jafnvel þó
þeir eigi slikan grip. Það er einfald-
lega of fyrirhafiiarsamt, götur
flestar einstefnugötur og bílastæði
takmörkuð. Það hefur verið mark-
viss stefna bæjaryfirvalda að
tryggja góðar aimenningssamgöng-
ur og halda bílnum utan miðbæjar-
ins og á þaö sinn þátt í að gera Kaup-
mannahöfn að vinalegri og aðlaöandi
borg.
Hjólreiðamenning Dana
I Danmörku er mikil hjólreiöa-
menning og setur það sterkan svip á
Kaupmannahöfn. Það er auövelt að
hjóla og fjöldinn allur telur það mun
hentugra aö fara ferða sinna hjól-
andi en með almenningsvagnakerf-
inu þótt þaö sé mjög gott. Það er líka
staðreynd að innanbæjar er hjóliö
mun lipurra farartæki en önnur viða-
meiri ef ferðinni er ekki heitiö þeim
munlengra.
Fyrir mörgum Dananum er hjóliö
meira en farartæki rétt eins og trylli-
tækin hjó bílatöffurunum á Islandi.
Þeir nota sumarleyfin til aö fara í
hjólreiðatúra um Danmörku eða um
útlönd, jafnvel alla leið til Spánar.
Samtök hjólreiðamanna eru mjög
sterk og láta mikið aö sér kveða. Þeir
efna reglulega til mótmæla og hjóla
þá auövitað um, krefjast fleiri hjól-
reiöastiga og telja jafnvel holumar á
þeim sem fyrir eru. Nú um daginn
var sett fram lagafrumvarp um auk-
ið öryggi hjólreiðafólks í umferðinni
sem er mikið fyrir og eru allar líkur
ó því að það verði samþykkt.
óskar Magnússon, Washington:
Bíllaus kemst maður ekkert íi
Ameríku. Gangandi vegfarendur eru
sjaldséöir í Mðarhverfum. Þrátt
fyrir járnbrautarlestir og strætis-
vagna er bíllinn samgöngutæki
númer eitt. Mjög algengt er að tveir
bílar séu á hverju heimili. Stundum
fleiri.
Amerískar húsmæður eru líka oft á
tíöum hólfgerðir einkabílstjórar
bama sinna. Þegar frá er skflinn'
skólabíllinn sem sækir bömin ó
morgnana og skilar þeim síðdegis,
komast börnin ekki leiðar sinnar
nema þau séu keyrð. Unglingar eru
ekki sendir í strætó eða lest ef þeir
ætla á skauta eða í pianótíma. Venju-
lega keyrir húsmóðirin krakkana
hvert sem þeir þurfa að fara.
Bíllinn er lika lífsnauðsyn þó ekki
sé til annars en aö skjótast út í búð.
Kaupmaöurinn á horninu er sjald-
gæft fyrirbrigði hér og því vísast að
nokkur spotti sé i næstu verslun. En
skoðum samgöngur í víðara sam-
hengi í stórborg og nágrenni stór-
borgar.
Óskiljanlegt
Með sameiginlegu ótaki hefur
ráöamönnum hér tekist að gera
stóran hluta af samgöngukerfinu
óskiljanlegan. Þetta er ekki einungis
skoðun Islendings sem er tiltölulega
nýkominn hingað. Blaðamað-
ur Washington Post, sem hefur það
starf eitt að skrifa um þessi mál,
samsinnir þessu fullkomlega i ræðu
og riti. .
Sjólf Washingtonborg er fremur
Margur kemst hraflar yfir á reiðhjóli sínu en drossiunni i umferðaröng-
þveiti öngstrætanna.
Hjólreiðamenningin léttir mjög á
bílaumferðinni, sérstaklega yfir
sumartímann, og hefur mér oft verið
hugsaö til Kaupmannahafnar þegar
ég hef verið að berjast á milli bíl-
anna í stórborginni Reykjavík.
örn Jónsson
í Kaupmannahöfn.
Fyrst bfllinn, svo
lestin og strætó
lítill femingur. Utan á honum liggja
svo ríkin Maryland og Virginia. Þar
býr obbinn af því fólki sem stundar
vinnu í Washington D.C. Greiðfær-
asta leiðin fyrir þetta fólk til vinnu er
neðanjarðarlest. Hálftíma ferö meö
lestinni kostar um 40 krónur. Eins
merkilegt og það kann að virðast eru
aðeins um 10 ór síðan lestin hóf ferðir
sínar. Kerfið er ekki fullkláraö. Ár-
lega bætast við nýjar leiðir. Lestín
fer hratt og hristist lítið. Hún er sögð
sú fínasta í heimi að því leyti.
Vandinn er ekki allur leystur þótt
greiður aðgangur sé að lestinni. Þá á
eftir aö komast á brautarstöðina. Og
til þess má brúka strætisvagn með
heföbundnu sniði. Og þá byrjar ball-
ið. Númerakerfið á þeim er meö slík-
um óiíkindum að talið er að enginn
farþegi þekki aðra leið en þó sem
hann notar sjálfur.
Tveir eða enginn
Einn strætisvagn heitir J5, annar
Ae46 og sá þríðji kannski bara 8.
Stundum keyra þeir tveir hver á eftir
öörum sömu leiðina. Stundum líöur
hálftími i næsta vagn. Margir aka
ekkert yfir miðjan daginn. Fargjald-
ið er um 30 krónur kvöldkortið.
Algengt er að þéttvaxnar blökkukon-
ur með stóra eyrnalokka séu bíl-
st jórar á þessum strætóum.
Á mínu svæði hafa bæjaryfirvöld
komið upp nýju kerfi strætisvagna í
beinum tengslum viö lestina og óháð
venjulega kerfinu. Einn bílstjórinn á
slíkum vagni sagði mér að tvær af
hverjum þrem ferðum færi vagninn
galtómur. Yfirvöld segja að kerfið sé
svo nýtilkomiö að fólk sé eflaust ekki
búið að læra að nota það. Neytandinn
veit hins vegar vel hvers vegna þess-
ir strætisvagnar eru ekki notaöir.
Þeir keyra á hálftíma fresti, dul-
arfullar leiöir, og stoppa þúsund
sinnum á leiðinni heim til manns.
Kosturinn er samt só aö komi maður
úr lestinni kostar ekkert í þá.
Bílastæði
Bilastæöi inni í höfuðborginni eru
óhemju dýr. Menn reyna því eftir
fremsta megni að nota almennings-
farartæki. En fari menn á sínum
prívatbíl að járnbrautarstöðinni og
hyggist skilja hann eftir þar er eins
víst að þaö sé ómögulegt, aðeins fáir
á brautarstöðvum í úthverfum gera
ráð fyrir bílastæðum. Þá leggja
menn viö nærliggjandi stórmarkaði.
Ef markaösmenn komast að sliku
hóttalagi og ætla að steyta göm
skjótast menn inn og kaupa eins og
einn bol og segjast hafa verið að
versla. „Eg er góður kúnni héma,
vinur.” Ibúar gatna í nágrenni lest-
arstöðva kvarta líka sáran undan
átroðningi.
„Umferðarsulta" 6 neðanjarðarbrautarstöö i New York.
Vísir menn hafa leyst þetta mál
með mjúkmæli við maka sinn kl. 7 að
morgni: „Heldurðu þú skjótir mér
ekki í lestina, elskan?” og síðdegis:
.JHeyröu elskan, ég er héma niðri á
brautarstöö, varstu í baði? Heldurðu
þú skjótist ekki eftir mér? ”
Samgöngurí
nágrenni
stórborgarí
Bandaríkjunum: