Dagblaðið Vísir - DV - 15.02.1985, Blaðsíða 12

12
DV. FÖSTUDAGUR15. FEBRUAR1985.
Menning
Menning
Menning
Laugavegi 97 og Drafnarfelli 12.
TILBOÐ
Stórkostleg verðlækkun á
unglinga- og fullorðinsúlp-
um frá Don Cano.
Verð áður kr. 4.115,-
Verð nú kr. 2.750,-
Póstkröfusími 17015.
Verið velkomin.
donc
Otrúlegt úrval
af gullfallegum eðalvögnum
Range Rover érg. ‘84, BMW 745i turboórg. '81,
blár, 4ra dyra, 8 cyl., 5 grænsans., 4ra dyra, 6
gíra, útvarp og kassetta, cyl., útvarp og kassetta.
ekinn 5.000 km. Sem nýr Bí|| m/öllu. Verð kr.
bíll. Verð kr. 1.350.000. 1.200.000. Skipti á ódýrari.
Skipti á ódýrari.
Einnig Range Rover árg.
'82, grár, 4ra dyra, 8 cyl.,
útvarp og kassetta. Verð
kr. 1.250.000. Skipti á
ódýrari.
Audi Quattro turbo órg.
'81,
blár, 5 cyl., 5 gíra, útvarp
og kassetta. Sá fallegasti
norðan Alpa.
Fiat Uno 56 árg. '84,
drapplitur, ekinn 10.000,
útvarp og kassetta. Verð
kr. 270.000. Skipti á
ódýrari.
- Toyota Hilux árg. '80,
rauður, 6 cyl., útvarp og
kassetta, ný vetrardekk.
Toppbíll. Verð kr. 550.000.
Skipti á ódýrari.
Opið laugardag
kl. 10-19.
M. Banz 240 D árg. '83,
hvitur, ekinn 8.000 km, 4
cyl. Fallegureinkabíll. Verð
kr. 890.000. Skipti á ódýr-
ari. f
Mazda 628 2,0 GLX órg.
'83, .
grásans., ekinn 30.000, 4ra
dyra, útvarp og kassetta,
vetrar- og sumardekk.
Verð kr, 420.000.

BÍLASALAN
BLIK
Skeifunni 8
Sími68-64-77.

Lengi hefi ég verið að vonast eftir
skáldverki frá Áma Larssyni. Því
Upprelsnin í graslnu (AB 1972) var
alveg óvenjugóð fyrsta bók skálds.
Því hafa ýmsir kunningjar mínir
ekki viljað trúa, og ekki viljað lesa
Ama, blindaðir af fordómum gegn
honum vegna blaöagreina hans, sem
oft voru stórorðari en málefnalegt
tilefni virtist til. En hvað segja
blaðagreinar um skáldgáfu höfund-
ar?
Nú sendir Ami loksins skáldverk
frá sér, eftir tíu ára hlé. Og þá koma
tvær bækur samtimis. Orð elta fugla
(69 bls.) geymir 59 ljóð, en Góðvon-
arhöfuð (59 bls.) 42. Orð elta fugla
skiptist í þrjá kafla, en Góðvonarhöf-
uð í tvo. Sú skipting fer nokkuð eftir
einkennum ljóðanna, eins og skipan
þeirra i tvær bækur, fremur en i eina
þykka. En það er kannski meðfram
til að hafa þetta á við venjulegar
bækur að fyrirferð og verði. I Góð-
vonarhöfði eru fimm myndir eftir
son skáldsins. Þær eru af nýlistar-
tagi og stinga i stúf við ljóðin að minu
mati.
I. k. i Orð elta fugla sprettur upp af
auðnum Islands. Nokkur kvæða-
heiti: Yfir ströndinni,. Landslag, A
hálendinu, I jöklatjaldi, Kyrrðin, Sól-
ey, Rof. Hér ríkir þögn, einvera tal-
andans, kyrrð eða hæg hreyfing, grá
birta. Tómleikinn er áleitinn, og
hvaö eftir annað talaö um hvítnandi
bein. Ymislegt er hér ágætlega gert,
t.d. ljóðiö „Kvika”, þar sem nokkuö
skarpar myndir úr náttúrunni sýna
tilfinningar talandans:
brim
hljómandl þungi
brjóst mitt hnfgur
ogris
brotnar á klettum
laus undan því
sem hann hefur mátt
þola
Eitt besta dæmið um þessi vinnu-
brögö Árna finnst mér vera ljóöið
Birtan í húsinu
minnlngar eru auð herbergi
sem ég forðast að f ara lnn i
eftlr megnl
herbergi full af of sterkri blrtu
rökkur þægindi á ganginum
flíkur á snögum kommóðan iskrar
þegar skúffurnar eru dregnar fram
vatn úr krana rennandi í tóman
járnvask
létt fótatak í stiganum lætur kunnug-
lega
hurð opnast grannur skuggi
fellur á vegginn
vonandi hefur spegillinn
ekki gleymt að tæmast
h jarta mltt öruggur geymslustaður
eins og nálapúðlnn á efrl hillunni
við gluggann
Bókmenntir
örn Ólafsson.
Hér eru aöeins sýndir hinir smæstu
hlutir, einkennandi hijóð hversdags-
ins og umgangur, allt sem nefnt er
vinnur vel saman, ekkert rýfur þessa
mynd, og því er hún sterk, seiðandi.
sígarettupakki
innnn seillngar
fötin á hrislum
flaskan í skugga steins
enginn veit hvernig hann befur
komist þangað
enginn veit hvað hann er að gera
þarna
Ljóðin í IR. hluta eru af ýmsu tagi.
M.a. lýsir skáldið vinnubrögðum
sínum í ljóöinu „Veiðiskapur”(...)
niðurádjúp
umhverfis
held ég áfram
að slaka trolli
sjónhendinga
Það er margt misjafnt sem kemur
upp í trollinu. I Góðvonarhöfði eykst
fjölbreytnin enn, því auk náttúru-
mynda og borgarminninga, sem í
hinni bókinni, koma nú dægurflugur
margar. Þær eru oft haglega og
smekklega gerðar, en ekkert meir.
Eg nefni sem dæmi „Fylgd”, „Hús-
næðisleit”, „Skrjóðar”, "Einstæð-
lngar” og Morgunn,
ég spyr: erþetta
allt og sumt
hamingjan sanna
að komastfyrir
í þröngum rakspegll
á mánudagsmorgni
hlusta á bitið
sarga
drauma sloka í sig
köldu vatni
Tvær Ijóðabækur
og sorgin breiðir úr logandi
vænghafi sinu
slepplr jörðinni
hefur sig til flugs
Þessu nær Arni vel víðar, í fáum
orðum, t.d. í „Á hálendinu”:
(...)
himinn
jökulhetta þögul
dagurinn grár og bjartur
hjarta í ævilangri leit
að áfanga
stað
En oft á tíðum er ekkert sem gríp-
ur imyndunarafl lesandans slikum
tökum, og ljóðið liður áhrifalaust
hjá. Þaö er kannski ekki tiltökumál,
svona innan um og saman viö (dæmi
i Góðvonarhöfði: „Að fæðast”, „Ut-
sýnl”, „Hrúga”). En stundum finnst
mér skáldið missa tökin á þessu, orð-
in ieita út og suður. Hugrennlnga-
tengslin verða þá svo hversdagsleg
að útkoman verður lágkúra. 1 „Rof”
tengist t.d. uppblástur landslns
venjulegum kaffitima, en tll hvers?
vindur rjátlar
irofabarði
hálfétnum brúnkökubita
á veisiuborði landsins
(...)
II. kafli þessarar bókar finnst mér
miklu betri. Hann sprettur upp af
bemsku- og æskuminningum I borg.
Oft eru þessar myndir næsta mann-
auöar, ásýnd hlutanna talar um
mannlífið, t.d. „Við sundin blá”.
(...)
þar sem s jór gutlar
vlð manngerðan f jörukamb
efstáhrúgu
útjaskaður dívan
elnstæður gormur
hringar slg upp í loftið
„Slikt skáld sem Árni er ó afl gera
harflar kröfur til sjálfs sín, því
hann stenst þœr svo ótvírætt."
Svipaða aðferð notar Ámi víða, t.d. í
„Mamma ég og heimsveldi”. I fyrsta
Ijóði kaflans: „Á hæð fyrir utan
borgina” heldur hann mikilli fjar-
lægð frá efninu, borgin vex eins og
náttúrufyrirbæri væri, sem gróður
breiðist yfir jökulöldur, því fylgja til-
teknar breytingar á fuglalifi,
girðingastaurar fúna, en þvottur fer
að blakta í golunni. Og auga sjáand-
ans beinist aö einni mannverunni i
þessari húsaþyrpingu, manni sem
hleypur um og hrópar upp stórtiðindi
í lifi sínu. Hér sýnir Arni hvað eftir
annaö aðdáanleg tök á skáld-
skapnum. Eg nefni t.d.
„Sumardagur”, „Vá”, „Fólkið hér
og þar”. Stundum eru skemmtiiega
tvíræðir orðaleikir, t.d. í „Hitaveitu-
tankaríöskjuhlíð” •
(...)
ímiðjum hliðum
liggur iðinn gagnrýnandi
milli gæsalappa
Eg birti þetta dæmi, því þetta höfð-
ar sjálfsagt til einhverra lesenda.
Enn eru nokkrir textar svo sem
„Sylvía” (þ.e. S. Kristel í Emman-
uelle), „Innbrot”, „Samtal viðtrúð”
sem eru bara greinaskrif, að mínu
viti. Þau finnst mér spilla ljóðabók,
einkum þegar þau renna út í skrúð-
mælgieinsogí„Tildómstóla” (...)
þegar ég tala gerist ég sekur
vegna þess ég þekki ekki
sannleikann
vegna þess ég þekki ekkl gleðina
en rifbein min eru spenntir bogar
þandir að bresti
af því ég á mér draum um sannleika
af því ég á mér draum um gleði
og h jarta mitt slær heitt
íhinuhvita skýi
‘ Nú má auðvitaö segja: fyrst góð
kvæði eru i bókunum, gerir þá
nokkuð til þótt annað fljóti með? Og
það ber aö virða við Arna nokkra til-
hneigingu til aðgreiningar, dægur-
flugurnar eru flestar í Góðvonar-
höfðl, þótt t.d. „Einnota karlmaður”
hafi slopplö yfir í hina. En mér sýn-
ast bara gallarnir nokkuð þeir sömu
og á fyrri ljóöabók hans.Lelkfang
vindanna (1974), þótt framfarir hafi
orðið miklar. Arni verður síst af öllu
sakaður um einhæfni. Og honum
tekst oft mjög vel upp, og einmitt
þess vegna er gremjulegt að sjá
hann láta vaða á súðum. Slíkt skáld
sem Arni er á að gera harðar kröfur
til sjálfs sín, því hann stenst þær svo
ótvirætt.
P.S. Eg kem á framfæri leiðrétt-
ingu á tveimur prentvillum. I Orð
elta fugla, bls. 7,3.1.a.n. á að vera:
í hrjóstrugri auðninni
I Góðravonarhöfði, bls. 18, ll.l.a.n. á
að vera:
spurningar mínar eru öskur ný-
fæddra barna