Dagblaðið Vísir - DV - 15.02.1985, Blaðsíða 27

DV. FÖSTUDAGUR15. FEBRÚAR1985.
39
Menning Menning Menning
H/«ðin á sléttunni
ÞjóAleikhúsið sýnir
RASHOMON
eftir Fay og Michael Canin.
Byggt á sögum Ryunosuke Akutagewa.
Þýðing: Ámi Ibsen.
Loikstjóri: Haukur J. Gunnarsson.
Leikmynd og búningar: Sven Lund-Roland.
Lýsing: Árni J. Baldvinsson.
Nokkrum sinnum á liðnu árhundr-
aði hefur Vesturálfa opnað gátt til
austurs og hleypt inn birtu og
straumum frá Japan. Áhrifin hafa
ævinlega fyrst gert vart viö sig á
afmörkuðu sviði listanna, ljóðaþýð-
ingar Waley opnuðu á sinum tíma
fyrir mörgum yndisheima japanskr-
ar ljóðlistar, kvikmyndir Kurosawa
snilld japanskra starfsbræðra hans,
enn er erfitt aö greina hver ruddi
braut japanskra fatahönnuða inná
vestrænan tískumarkað.
Rasho-hliðiö eða Rashomon kom
fyrst fyrir augu vestrænna manna á
kvikmyndahátíðinni í Feneyjum,
1951, hversu langt var liðið frá því
Kurosawa lauk myndinni veit ég
ekki — hún var fyrsta japanska kvik-
myndin sem ég sá — nema hvað
hann sló í gegn með þessu meistara-
verki.
Leikgerðina unnu svo amerísk
hjón löngu síðar og geröu það gott,
leikurinn var frumsýndur á Broad-
way með Claire Bloom og Rod
Steiger nýgiftum í aðalhlutverkum.
Og nú er þetta sprek úr fjarlægu
landi loks rekið á okkar fjörur.
Byggingin
Leikurinn segir f jórar ólíkar sögur
af einum atburði, morði og nauðgun.
Mórallinn er sá að sérhvert mál eigi
sér margar hliðar, raunar jafnmarg-
ar og málsaðila. Og meira en þaö,
sérhver vill haga sögunni sér í vil og
skirrist hvergi að haga staðreyndum
málstaö sínum til ágætis. Ramminn
umhverfis þessa f jóra vitnisburði af
ofbeldisverkinu er samtal þriggja
manna eitt rigningarkvöld í niður-
níddu borgarhliði. Þar er sagan
rakin uns við komumst til botns í
málinu. Þessi bygging gerir það að
verkum að leikurinn fer fram á
tveim sviöum og tveim tímum, og at-
hygli okkar stekkur þar á milli.
Leikmyndin
Það má helst finna leikmynd Svein
Lund-Roland til foráttu, svo glæsileg
og falleg sem hún annars er, að þessi
stökk verða hálfklunnaleg, einkum
milli dómsalarins og lundarins þar
sem ódæðið er framið. Svein byggir
leikmyndina á tveim gríðarmiklum
skermum, fyrst hliöinu sjálfu, svo
japönskum pappírsvegg, þar á bak
við er bambuslundurinn á hring-
sviðinu. Þetta er íburðarmikii leik-
mynd og sannkallað augnayndi og
Leiklist
Páll B. Baldvinsson
fallega lýst af Árna Baldvinssyni á
sparlegan máta. Það eitt er nægilegt
tilefni heimsóknar á þessa sýningu.
En gallinn er eftir sem áður augljós
og skil ég ekki hvers vegna þessir
sómamenn reyndu ekki að breiða
yfir hann með ljósaskiptum.
Mergurinn málsins
Umskipti verða nefnilega í hverri
sögu á blessuðu fólkinu sem í þessar
raunir ratar, ræningjanum og
fómarlömbum, samúræja og konu
hans. það er þrautin þyngst fyrir það
unga atgervisfólk sem þessi hlutverk
skipar. Þau verða í hverri nýrri út-
gáfu sögunnar aö hnika til persónu-
sköpun sinni, draga fram nýjan flöt á
karakternum og gleyma honum svo
þegar næsta útgáfa hefst.
Fyrstan skal telja Arnór Benónýs-
son sem háði frumraun sína á þessu
sviði í hlutverki eiginmannsins og
fórst það einkar vel úr hendi. Þótti
mér hann skapa skörpust skil milli
vitnisburðanna, sýna okkur alla fleti
eiginmannsins skýra, fyrst og fremst
með fasi og það lengst af í kyrrstöðu
sem er hreint ekki lítið afrek.
Eiginkonu hans lék Tinna
Gunnlaugsdóttir og varð að bregða
sér í fjóra hami, fyrst beiðandi, svo
yfirkomin af skömm, þá fláræðið
uppmálað og síðast ekkert nema
yfirdrepsskapur og illska. Skilin í
þessum fösum voru tæp og óljós,
efnið var til staöar í ríkum mæli en
hún höndlaöi ekki nægilega að greina
þar á milli. Best tókst henni upp í
lokaatriðinu þegar gríman er fallin
af þessu eigingjarna kvendi og hún
leggur spilin á borðið.
Guðjón P. Pedersen fór með hlut-
verk ræningjans. Hann hefur frá-
bært vald á skrokknum á sér, en
minna á raddbeitingu sem hamlar
honum verulega í leik, tæpitunga og
óskýr kveðandi geta jafnvel farið svo
illa með annars vel unnið hlutverk að
það sé til skaða. Því má ekki gleyma
aö röddin er ekki siður tæki leikarans
: en skrokkurinn. En áhorfendur á
' frumsýningu létu þaö lítið á sig fá og
fögnuðu Guðjóni innilega í leikslok.
Þá eru ótaldir nokkrir starfsmenn
Þjóðleikhússins sem eru eldri í hett-
unni: Gunnar Eyjólfsson sem leikur
Kollumakarann sniUdarlega, Hákon
Waage í hlutverki prests með sanna
og mildUega túlkun, Bessi Bjarnason
sem Viðarhöggsmaður — hann fór
vel af stað og náði sér prýðilega á
strik í leikslok en missti dampinn í
leikmiðju — aðrir, Þórunn Magnea,
Birgitta Heide og Jón Gunnassson
gerðu sitt með ágætum.
Fagmennska
Það er Haukur J. Gunnarsson sem
stýrir þessu fleyi farsæUega í höfn og
eins og hans er von og vísa er þessi
sýning þokkafuU, fuU af faUegum
myndum, hún einkennist af jöfnum
leik, er spennandi og víða skemmti-
leg, en. .. Vogun vinnur, vogun
tapar.. . Eg saknaði meira áræðis,
grófari drátta og meiri stUiseringar
í leik sem ég held að þetta leikrit
þarfnist og ég veit að hann hefur
þekkingu tU. Vonandi veit þessi
vandaöa sýning á gott ár á stóra
sviði Þjóðleikhússins.
Offsetprentari
Óskum eftir að komast í samband við góðan offsetprentara
sem hefur áhuga á að vinna aukavinnu. Sérstök kjör í boði.
Leggið nöfn og símanúmer inn á auglýsingadeild DV, Þver-
holti 11.
H-09999.
SKÓVER Úrval
VIÐ ÓÐINSTORG
af kvenskóm
Spariskór — götuskór — leðurstígvél
Svo erum við llka með
útsölu
á mörgum
gerðum af
skóm.
SKOVER
VIÐ OÐINSTORG
OÐINSGOTU 7, SIMI 14955
SKÓVERSLUN FJÖLSKYLDUNNAR
Getum afgreitt með stuttum fyrir
vara rafmagns- og dísillyftara:
Rafmagnslyftara, 1,5-4 tonna.
Dísillyftara, 2,0-30 tonna.
Ennfremur snúninga- og hliðarfærslur.
Tökum lyftara upp í annan.
Tökum lyftara í umboössölu.
Flytjum lyftara um Reykjavík og nágrenni.
Líttu inn — við gerum þér tilboð.
LYFTARASALAN HF.,
' Vitastíg 3,. simar 26455 og 12452.
Hverfafundir borgarstjóra 1985
Hvað hefur áunnist?
Hvert stefnum við?
Davíð Oddsson borgarstjóri flytur rœðu og
svaror fyrirspurnum fundargesta.
Á fundinum verða til sýnis líkön og skipulagsuppdrœttir.
Nes- og Melahverfi, Vestur- og
Miðbæjarhverfi. Sunnudagur 17. febrúar
kl. 14.30 í Átthagasal Hótel Sögu.
Fundarstjóri: Valgarð Briem hrl. Fundarritari: Birgir Ármannsson
menntaskólanemi.
D/j » m 1w wi /w/w Y* f Fjölmennið á hverfafundi borgarstjóra. Komið sjónarmið-
J. w\siý #V C/ i/t%/ i/í i/\J \A/t • um ykkar á framfœri og kynnist umhverfi ykkar betur.
2.
fundur