Dagblaðið Vísir - DV - 13.03.1985, Qupperneq 35

Tíðarandinn
Tíðarandinn Tíðarandinn
DV. MIÐVIKUDAGUR13. MARS1985.
idinn Tíðarandinn Tíðarandinn
35
Jón Gíslason næringarfræðingur:
SKYNDIBITINN ORKURÍKUR
EN NÆRINGARLÍTILL
„Þaö er erfitt aö tímasetja einhverja
ákveöna breytingu á matarvenjum Is-
lendinga,” sagði Jón Gíslason næring-
arfræðingur þegar hann var spuröur
hvenær skyndibitaát hér á landi heföi
aukist seinustu ár.
„Þetta helst í hendur við þróunina
hjá öðrum vestrænum þjóðum. Þjóöfé-
lagshættir hafa breyst frá því sem áö-
ur var. Nú vinna yfirleitt báöir aðilar
heimilisins úti og því er minni tími til
aö huga aö matargerð. Matartími fólks
í vinnu er sty ttri. Fólk er að mestu hætt
aö fara heim til sín í mat og kýs aö
vinna af sér til aö komast fyrr heim á
kvöldin.
Hér á landi er líka minni hefö fyrir
því en annars staöar aö fólk taki með
sér nesti í skólann eða vinnuna. Það
kýs frekar að hlaupa út í sjoppu og
kaupa sér pylsu eöa samloku.”
Orkuríkt en næringarlaust
— Hvaöa áhrif hefur skyndibitaát á
heilsu fólks?
„Fæði eins og pylsur, samlokur og
hamborgarar er mjög orkuríkt en ekki
aö sama skapi næringarríkt. Almenn-
ar ráöleggingar til fóks í dag hvað
varðar mataræði er aö forðast mikla
fitu og sykumeyslu. Þaö er í lagi aö
fólk fái sér kannski einstöku sinnum
hamborgara eöa samloku. En sé þetta
boröaö í óhófi getur þaö hugsanlega
leitt til hjarta- og æöasjúkdóma.
Dæmi um þetta eru krakkar á skóla-
aldri, 15—17 ára, sem algengt er aö
boröi mikið af svona fæði. Stúlkur á
þessum aldri eru aö byrja á blæðingum
og þurfa því mikið járn. Rannsóknir,
sem geröar vom erlendis á þessum
aldurshópi stúlkna sýndu aö stóran
hluta þeirra vantaöi jám í blóðið.”
Stuðlar að sjúkdómum
„Eins og ég nefndi áöan helst þróun
mataræðis hér á landi í hendur viö þaö
sem er að gerast í hinum vestræna
heimi. Þar er staöreyndin sú aö
hjarta- og æðasjúkdómar hafa aukist
verulega seinustu ár. Þaö er bein af-
leiðing af röngu mataræði, stressi,
reykingum og of lítilli hreyfingu.
Skyndibitinn er því þáttur sem hugsan-
lega stuölar aö þessum s júkdómum. ”
-ÞJV
Opnun Tomma-hamborgara i mars 1981 markaði tímamót í matarvenjum
íslendinga.
Jón Gíslason næringarfræðingur: „Skyndibitinn getur hugsanlega stuðlað að hjarta- og æðasjúk-
dómum."
TOMMA-
BYLTINGIN '81
14. mars 1981 opnaði Tómas Tómas-
son fyrsta hamborgarastaöinn hér á
landi viö Grensásveginn. Tómas hefur
nú dregiö sig út úr rekstrinum og nýir
aðilar tekiö viö. Einn þeirra er Gissur
Kristinsson. Hann var spuröur hvemig
reksturinn gengi í dag.
„Viö tókum alfarið við starfseminni í
sept. sl. og þetta hefur gengið mjög
vel. Viö erum með góða vöru sem staö-
iö hefur af sér bæði tíma og sam-,
keppni.
Eg geröi á sínum tíma, þegar ég var
viö nám í Bandaríkjunum, úttekt á
þróun veitingastaöa á íslandi. Eg
skipti henni niður í þrjú tímabil. Þaö
fyrsta var þegar Halldór Gröndal opn-
aöi Naustið. Annaö tímabiliö var þegar
Magnús á Aski opnaði sína veitinga-
staði og þaö þriöja hefst þegar Tommi
upnar sína hamborgarastaði. Á Aski
liaföi reyndar fram aö því veriö hægt
, ö fá keypta hamborgara en þeir voru
aigreiddir á diski. Tommi geröi allt
' -irtau óþarft og selcti sina hamborg-
,ra í léttum umbúðum. Þaö geröi af-
greiðsluna fljóta og a iövelda. Tommi
verður því aö teljast frumkvööull
skyndibitans hérá landi.”
-ÞJV
PYLSANHELDUR VINSÆLDUM SÍNUM
Elsti pylsuvagn landsins í Tryggvagötunni. Þar hafa landsmönnum verið seldar pylsur frá 1930.
Pylsuvagninn í Tryggvagötunni var
opnaður áriö 1930 ásamt tveim öörum
vögnum. Á eftirstriðsárunum datt
pylsusalan mjög mikiö niöur. Var þá
hinum tveim vögnunum lokaö en
Tryggvagötuvagninn hélt velli og
hefurstarfað síöan.
Kristmundur Jónsson, eigandi
Pylsuvagnsins, var spuröur hvernig
gengi í dag.
Byggjum á
skjótri afgreiðslu
„Reksturinn í dag gengur svona upp
og niður. Það koma góöir tímar en á
veturna er frekar lítiö um aö vera enda
veðuroftslæmt.
Yfirleitt er mest aö gera hjá okkur í
hádeginu. Fólk i dag hefur lítinn tíma
til aö borða og þykir gott aö koma og fá
sér pylsu. Viö byggjum því á skjótri af-
greiöslu enda er þaö mjög í samræmi
viö þann tíðaranda sem ríkir í dag.”
— Hvernig standa pylsurnar sig í
samkeppni við aöra skyndibita?
„Pylsumar hafa haldiö sínu í gegn-
um árin og gera það enn. Pyslumar
eru ekki neitt verri en annar matur og
frekar ódýrar miöaö viö t.d.
hamborgara. Svo lengi sem hráefniö
er gott mun pylsan halda vinsældum
sínum. Hún er og verður,” sagði þessi
elsti pylsusali landsins.
-ÞJV.
Texti: Þorsteinn J. VHhjálmsson
Myndir: KristjánAri