Dagblaðið Vísir - DV - 21.02.1986, Page 33

DV. FÖSTUDAGUR 21. FEBRÚAR1986
45
Magnús Kjartansson þiggur myndlistarverðlaunin úr hendi Aðalsteins In-
gólfssonar. DV-mynd GVA
Magnús Kjartansson myndlistarmaður
ÆRSLAFULLIR SJÓN-
LEIKIR ÞAR SEM
ALLT GETUR GERST
— ávarp Aðalsteins Ingólfssonar
1985 var gott ár fyrir íslenska
myndlist þótt myndlistarmenn hafi
ekki notið þess sem skyldi. Efna-
hagsástandið hefur komið niður á
myndlistarmönnum eins og öðrum.
Sýningarsalir hafa lagt upp laupana
og sala á listaverkum dregst saman.
Samt hafa myndlistarsýningar
aldrei verið fleiri en á nýliðnu ári
og óhætt er að segja að sjaldan eða
aldrei hafi þær verið eins fjölskrúð-
ugar og í eins háum gæðaflokki.
Þó voru ekki allt of margir mynd-
listarmenn sem uppfylltu þær kröfur
sem dómnefnd gerði til tilvonandi
verðlaunahafa að þessu sinni. Við
vorum á höttunum eftir ungum lista-
manni, djörfum og hugmyndaríkum,
sem þegar hefði haslað sér sjálfstæð-
an völl.
Okkur er engin launung á því að
nöfn ágætra listamanna, eins og
Bjargar Þorsteinsdóttur, Gunnars
Arnar og Jóns Axels Björnssonar,
voru oft nefnd í þessu sambandi.
Þó kom í ljós að engin myndlistar-
sýning ársins hafði verið dómnefnd-
armönnum eins minnisstæð og sýn-
ing Magnúsar Kjartanssonar í List-
munahúsinu sem nú hefur hætt starf-
semi.
Varð dómnefndin fljótt ásátt um
að útnefna Magnús Kjartansson
myndlistarmann ársins. En málið
vandaðist þegar réttlæta skyldi þá
útnefningu. Magnús Kjartansson er
nefnilega maður ekki einhamur í list
sinni. Þótt ungur sé hefur hann
unnið keramíkverk, skúlptúra, bæði
úr járni og leir, grafík og svo auðvit-
að málverk.
í öllum þessum verkum fer leiftr-
andi, oft gáskafullt, hugarflug hönd
í hönd með verklagni og dæmalausri
útsjónarsemi. Meðan margir félagar
hans mála af offorsi eða bölmóð
gengur Magnús í málverkum sínum
á vit ævintýranna. Og eins og ævin-
týrin gerast máiverk hans á mótum
hins þekkta og hins óþekkta.
Sem sagt: Einu sinni var gamall
skór, amboð eða bíldekk sem hafnaði
á striga hjá málara. Áður en varði
var þessi lítilmótlegi hlutur orðinn
þáttakandi í ærslafullum sjónleik
þar sem allt gat gerst og gerðist.
Glóandi litir tuskuðust við aðra liti,
form mægðust við form, uns allur
striginn hafði kviknað til lífs.
Hafliði Hallgrímsson tekur við tónlistarverðlaununum frá Eyjólfi Melsted.
DV-mynd GVA.
Hafliði Hallgrímsson, sellóleikari ogtónskáld
STYTTIR SÉR EKKILEIÐ
— ávarp Eyjólfs Melsted
Ritstjórar, verðlaunahafar, ágæta
samkoma.
Flestum mun kunnugt að árið 1985
var lýst ár tónlistarinnar í Evrópu.
Það setti að vísu sinn svip á tónlist-
arlífið á íslandi á liðnu ári en breytti
að ég hygg sáralitlu annars. Þriggja
alda minning Bachs, Haendels og
Scarlattis hafði sín áhrif á verk-
efnaval á einstökum tónleikum en
að flestu öðru leyti var tónlistarlífið
með svipuðum ummerkjum og næstu
árin á undan.
Verðlaunahafann sækjum við að
þessu sinni út fyrir landsteinana.
Hafliði Hallgrímsson sellóleikari,
tónskáld og myndlistarmaður býr,
sem kunnugt er, í Edinborg og starf-
ar þar þótt starfsvettvangur hans sé
fjarri því að vera bundinn þeirri borg
einni.
Vandvirknisleg vinnubrögð, mynd-
ræn úrvinnsla, hugmyndaauðgi, fín-
leiki á yfirborði en kraftur undir
niðri þykja einkenna verk Hafliða.
Reyndar þykjast menn með þessum
sömu orðum geta lýst sellóleik hans
og myndverkum. Hér má einnig bæta
við einlægni og hógværð. Hógværðin
birtist meðal annars í því að þau
verk verðlaunahafans sem eiga sér
íslensk þjóðlög að frumi nefnir hann
einungis Islensk þjóðlög. Fiðlukon-
sertinn Poemi var það verk Hafliða
Hallgrímssonar sem mest bar á í ís-
lensku tónlistarlífi á síðastliðnu ári.
Það verk færði honum reyndar tón-
skáldaverðlaun Norðurlandaráðs og
vil ég hér með nota tækifærið og
óska honum til hamingju með þá
upphefð.
Því má enn við bæta um .verk
Hafliða að hann velur sér aldrei
einföldustu og ódýrustu leið að
markinu hvort sem um tónsmíðar
eða leik er að ræða. Ég veit samt til
þess að eitt sinn hafi Hafliði ætlað
að stytta sér leið. Þá var Tónlistar-
skólinn í Þrúðvangi og Tjörnin var
á ísi. Sellónemandinn ungi, sem bjó
vestan Tjarnar, freistaðist til að
stytta sér leið yfir ísinn, en skrikaði
fótur á hálu svellinu og sat uppi með
mölbrotið selló. Ekki veit ég hvort
þetta atvik réð neinu um verklag
Hafliða við sellóleik og tónsmíðar
síðar meir en ég gat ekki á mér setið
að rifja upp þetta atvik í lífi tónlist-
arnemans sem ætlaði eitt sinn að
stytta sér leið og bið þig að koma
rakleiðis hingað, Hafliði, og taka við
þessum fagra grip því til staðfesting-
ar að þú hljótir Menningarverðlaun
DV fyrir tónlist þetta árið.
Karl Óskarsson kvikmyndatökumaður
Vanmetum ekki manninn á bak við vélina
— ávarp Baldurs Hjaltasonar, formanns dómnef ndar um kvikmyndagerð
Góðir gestir.
Þá er komið að kvikmyndunum.
Árið 1985 voru frumsýndar hérlendis
fimm íslenskar kvikmyndir af fullri
lengd. Tveim þeirra leikstýrði Þrá-
inn Bertelsson, þ.e. Skammdegi og
Löggulífi. Stuðmenn stóðu að gerð
myndarinnar Hvítir mávar og frum-
raun leikhópsins Svart og sykurlaust
við kvikmyndagerð leit dagsins ljós
með samnefndri kvikmynd undir
leikstjórn Þjóðverjans Lutz Koner-
mann. Einnig var frumsýnt nýjasta
afkvæmi kvikmyndagerðar- og lista-
mannsins Friðriks Þór Friðrikssonar
sem bar heitið Hringurinn.
Dómnefndin var sammála um að
engin framangreindra mynda skæri
sig það úr hópnum að hægt væri að
verðlauna hana sérstaklega. Hins
vegar taldi hún framlag Karls
Óskarssonar kvikmyndagerðar-
manns til myndarinnar Hvitir mávar
það athyglisvert að hún ákvað sam-
dóma að veita honum Menningar-
verðlaun DV í kvikmyndum fyrir
árið 1985.
Gerð kvikmyndar er alltaf hóp-
vinna og einn þáttur hennar er kvik-
myndatakan. Er mikilvægt að kvik-
myndatökumanninum takist vel upp
ef útkoman á að vera góð. Reynir
þá oft á hugmyndaflug og útsjónar-
semi. Hins vegar vill hlutverk hans
Karl Oskarsson tekur við kvikmyndaverðlaununum úr hendi
ar.
Hjaltason-
DV-mynd GVA.
oft vanmetast þegar vel tekst til.
Karl fékk snemma mikinn áhuga á
ljósmyndun og sótti mikið kvik-
myndahús. Árið 1977-1980 stundaði
hann nám í London International
Film School. Að námi loknu hóf
hann síðan störf hjá auglýsingastofu
Kristínar til að öðlast starfsreynslu.
Frá árinu 1982 hefur hann síðan
starfað sjálfstætt við gerð auglýs-
ingamynda.
Karl kvikmyndaði sína fyrstu
mynd, Okkar á milli - i hita og þunga
dagsins ,árið 1982 ásamt Jóni Axel
Egilssyni undir leikstjórn Hrafns
Gunnláúgssonar. Síðan fylgdi á eftir
hin gullfallega mynd Kristínar Jó-
hannesdóttur, Á hjara veraldar, því
næst Atómstöðin, sem Þorsteinn
Jónsson leikstýrði, og svo síðast
Hvítir mávar.
Karl hefur einnig unnið að gerð
tónlistarmyndbanda sem er að verða
listgrein út af fyrir sig.
Þótt lægð hafi ríkt að undanförnu
í íslenskri kvikmyndagerð þá er það
von dómnefndar að þessi verðlaun
virki sem hvetjandi afl á frekari
uppbyggingu og þróun íslenskrar
kvikmyndagerðar og með þeim orð-
um veiti ég Karli Oskarssyni kvik-
myndaverðlaunin 1985 og megi hann
vel njóta.
Gestir við hlaðið veisluborðið á Hótel Holti við afhendingu Menningarverðlauna DV fyrir árið 1985.
DV-mynd GVA.
Finnur Birgisson skipulagsstjóri og Hjörleifur Stefánsson arkitekt
FAGLEG VINNUBRÖGD
ávarp Páls Gunnlaugssonar, formanns dómnefndar um byggingarlist
Góðir gestir.
Það eru erfiðar skyldur sem okkur
dómnefndarmönnum í byggingarlist
eru lagðar á herðar, nú þegar bygg-
ingariðnaðurinn gengur í gegnum
einhverja verstu kreppu síðustu ára.
Þá hafa augu manna beinst æ meir
að hinu byggða umhverfi og sjást
þess víða merki að áhersla er lögð á
góðan frágang og undirbúning bygg-
ingarverka.
Það eru einkum tvö verk (auk þess
sem verðlaunin hlýtur), sem að mati
dómnefndar komu sterklega til
greina við veitingu þessarar viður-
kenningar.
Fyrst viljum við nefna framkvæmd-
ir á vegum Reykjavíkurborgar við
fegrun Laugavegar.
Annað verk viljum við nefna, en
það er bygging Kristjáns Siggeirs-
sonar við Hestháls í Reykjavík.
Þrátt fyrir hin góðu verk sem að
framan eru talin, samþykkti dóm-
nefnd einróma að Menningarverð-
laun DV í byggingarlist árið 1985
skyldu fá Hjörleifur Stefánsson arki-
tekt og Akureyrarbær, fyrir skipulag
innbæjarins og Fjörunnar á Akur-
eyri.
Hér er verðlaunað svolitið óvenju-
legt verk en áður hefur skipulags-
vinna ekki verið verðlaunuð á þess-
um vettvangi. Skipulag er sá þáttur
í okkar byggða umhverfi sem
Hjörleifur Stefánsson og Finnur Birgisson veita verðlaunum viðtöku úr hendi
Páls Gunnlaugssonar. DV-mynd GVA.
kannski verður oftast útundan þegar
meta á byggingaverk.
Það fer ekki framhjá neinum sem
gistir Akureyri að þar er hin eldri
byggð óvenjulega vel varðveitt og
þá ekki eingöngu sem stök hús, held-
ur sem þyrpingar húsa sem mynda
ákveðna heild. Þetta á þó sérstak-
lega við um innbæinn.
Menningarverðlaun DV í bygging-
arlist árið 1985 falla Akureyrarbæ í
skaut þar sem dómnefnd þykir bæjar-
yfirvöld hafa sýnt þessu máli mikinn
skilning og skapað hæfum mönnum
skilyrði til að vinna verk sitt af alúð.
Og það er ekki svo lítið.
Hjörleifur Stefánsson arkitekt
hlýtur þessi verðlaun af þeirri
ástæðu að dómnefnd þykir hann hafa
unnið þetta verk mjög faglega og
vel. Undirbúningsvinna er mjög
mikil þar sem safnað er heimildum
og upplýsingum um einstök hús og
þær heimildir skrásettar. Síðan er
gerð tillaga að því hvernig byggja
megi innbæinn upp þannig að raun-
hæfir byggingarmöguleikar séu fyrir
hendi án þess að heildaryfirbragð
eða menningarverðmæti glatist.
Ég vil biðja Hjörleif Stefánsson
arkitekt og Finn Birgisson, skipu-
lagsstjóra Akureyrar, sem að öðrum
ónefndum hefur borið hita og þunga
þessarar vinnu fyrir hönd Akur-
eyrarbæjar, að koma ...