Dagblaðið Vísir - DV - 09.04.1987, Blaðsíða 14

14
FIMMTUDAGUR 9. APRÍL 1987.
Frjálst.óháÖ dagblaÖ
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjórl: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÖNSSON
Fréttastjóri: JONAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð: HILMIR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 550 kr.
Verð I lausasölu virka daga 55 kr. - Helgarblað 65 kr.
Hvers konar mynstur?
Sumir stjórnmálamenn þykjast nú geta útilokað
ákveðin ríkisstjórnarmynstur eftir kosningarnar. Þessu
skyldi enginn trúa. Reynslan hefur verið sú, að hrossa-
kaup eftir kosningar ráða, hvernig stjórn verður
mynduð. Nú er kominn til nýr stór flokkur, samkvæmt
skoðanakönnunum. Þegar ákveðnir stjórnmálamenn
þykjast nú geta útilokað samstarf við hann, eru það
innantóm orð.
Staðan virðist sú, að engir tveir flokkar geti myndað
stjórn saman eftir kosningar, þar sem engir tveir flokk-
ar hafi meirihluta saman. DV spurði nýlega í skoðana-
könnun, hvaða flokkar fólk vildi, að mynduðu stjórn.
Tvö stjórnarmynstur nutu yfirgnæfandi mestra vin-
sælda. Annars vegar var það núverandi stjórnarmynstur
áfram, hins vegar viðreisnarstjórn Sjálfstæðisflokksins
og Alþýðuflokksins. Önnur stjórnarmynstur, sem til
greina komu, þegar þessi könnun var gerð, nutu hverf-
andi lítils fylgis. Það gilti til dæmis um öll hugsanleg
afbrigði vinstri stjórna. En nú eru skyndilega breyttir
tímar. Samkvæmt síðustu skoðanakönnun DV er ekki
meirihluti fyrir núverandi mynstri lengur, og ekki er
heldur meirihluti fyrir viðreisnarstjórn.
Vaxandi ringulreið í pólitíkinni getur leitt til erfið-
leika við stjórnarmyndun. En fyrir þjóðina skiptir
mestu, að sá árangur verði varðveittur, sem hefur náðst
í efnahagsmálum. Við megum ekki fá stjórn manna, sem
vilja leggja í ævintýri með efnahaginn. Þetta þýðir, að
vinstri stjórnir eru ekki bezti kosturinn. Skoðanakönn-
unin, sem hér var nefnd, sýndi, að almenningur hafði
skilið það.
Forystumenn í stjórnmálum ættu að hafa þetta að
leiðarljósi. Þeir ættu ekki að gera sjálfum sér og öðrum
erfitt fyrir með því að útiloka fyrir kosningar samstarf
við til dæmis Borgaraflokkinn. Ekki verður annað séð
en borgaraflokksmenn gætu mætavel átt heima í ríkis-
stjórn til dæmis einhverra mið- og hægri flokka, stjórn
sem yrði öðrum líklegri til að beita nauðsynlegu að-
haldi.
Slíkar stjórnir yrðu auðvitað með nýju sniði.
Ekki er að búast við, að hægri flokkarnir tveir fái
meirihluta til samans.
En þeir kynnu að geta unnið saman ásamt Framsókn-
arflokki að myndun ríkisstjórnar, sem yrði framhald
núverandi stjórnar.
Einnig gætu Sjálfstæðisflokkur og Borgaraflokkur
hugsanlega myndað nýja tegund viðreisnarstjórnar með
Alþýðuflokki. Viðreisnarstjórn hefur reynzt traust. Það
álit landsmanna kom fram í skoðanakönnuninni, þótt
nokkuð sé um liðið, síðan hér var viðreisnarstjórn. Slík
stjórn hefur hlotið góðan dóm í sögunni.
Kosningabaráttan er í hámarki. Margir eru reiðir.
En við verðum að líkindum eftir kosningar að sætta
okkur við, að stjórnarmyndun verði óvenjulega erfið.
Þjóðina skiptir ekki öllu, hvað þeir heita, sem stjórna,
heldur að árangur náist. Gert er ráð fyrir, að góðærið
haldi áfram. En huga ber að hættumerkjunum. Næsta
ríkisstjórn verður að stöðva hallarekstur ríkissjóðs. Það
verður ekki gert nema með sparnaði, aðhaldi og niður-
skurði. Þeir stjórnmálamenn, sem geta hugsanlega
viðhaldið því, sem unnizt hefur, og bætt um betur, eiga
að hætta sem fyrst persónulegu grjótkasti og búa sig
undir að takast á við slík verkefni.
Haukur Helgason.
Opið bréf til
námsmanna
í allan vetur hafið þið og samtök
y kkar haft samband við mig og þing-
flokk framsóknarmanna með bréfiim
og skeytaséndingum. Efni þessara
bréfa og skeyta hefur verið það að
heita á okkur framsóknarmenn að
standa vörð um hagsmuni ykkar og
passa ykkur og Lánasjóðinn fyrir
áhlaupum sjálfstæðismanna. Nú er
kjörtímabilið á enda og viðureign
okkar við sjálfstæðismenn í stjómar-
samstarfi er að ljúka. Við þykjumst
hafa gert bón ykkar og nú er komið
að mér að biðja ykkur bónar.
Illu heilli fengu sjálfstæðismenn
menntamálaráðuneytið í sinn hlut
við síðustu stjórnarmyndun. Við
framsóknarmenn höfðum farið með
menntamál bæði í ríkisstjóm Geirs
Hallgrímssonar og Gunnars Thor-
oddsens og tekist mjög vel. Sjálf-
stæðismenn höfðu ekki farið með
menntamálaráðuneytið síðan 1956.
Það kom strax í ljós að sjálfstæðis-
menn henta ekki til þess að fara með
yfirstjóm menntamála. Viðhorf
markaðshyggjunnar og villi-
mennska fijálshyggjunnar rímar illa
við menntun og menningu. Fljótlega
dró til árekstra um menntamál á
milli stjómarflokkanna. Sjálfstæðis-
menn komust að því á miðju kjör-
tímabili að ráðherrar þeirra væm á
rangri hillu. Þeir tóku það til bragðs
að skipta um stóla. Ragnhildur fór
úr menntamálaráðuneytinu on
Sverrir tók þar við forráðum. Sverr-
ir er garpur hinn mesti og hafði sýnt
garpskap í sínu fyrra ráðuneyti og
tekið dálítið til í orkugeiranum.
Garpskapur hans hentaði hins vegar
miklu miður við stjóm menntamála.
Sigurjón rekinn
Upp úr áramótum 1985-1986 gerði
Sverrir sér lítið fyrir og rak yfirmann
Lánasjóðs íslenskra námsmanna,
Sigurjón Valdimarsson, fyrirvara-
laust og boðaði stórfelldar breyting-
ar á starfsemi sjóðsins.
Brottrekstur Siguijóns var gerður
án nokkurs samráðs við okkur fram-
sóknarmenn og í fullri óþökk okkar
enda tilefnislaus. Við framsóknar-
menn settum Lánasjóðnum lög undir
forystu Vilhjálms Hjálmarssonar.
Ingvar Gíslason lét endurskoða lög-
in í samráði við námsmenn og því
berum við fulla ábyrgð á lögunum
um sjóðinn og erum ekkert óánægð-
ir með þau. Um hitt gátum við verið
sammála sjálfstæðismönnum að eðli-
legt væri að kanna rekstur sjóðsins
og e.t.v. breyta lögum hans nokkuð
ef ástæða þætti til að skoðun lok-
inni. Afgreiðslur sjóðsins gátum við
t.d. hugsað okkur skjótvirkari. Við
mótmæltum hinum tilefhislausa
brottrekstri Sigurjóns Valdimars-
sonar harðlega en ráðherra hafði
valdið og hans var „ríkið og máttur-
inn“ en ekki „dýrðin". Ráðherrann
er mikill „rekstarmaður" eins og síð-
ar kom enn betur í Ijós.
Ég tel að fyrir ráðherranum hafi
vakað með brottrekstri Siguijóns að
ná pólitískum yfirráðum yfir sjóðn-
um og það tókst honum að nokkru
leyti.
Sverrir „lagabætir“
Ráðherra fjallaði um málefrii LÍN
í skýrslu er hann lagði fyrir Alþingi
vorið 1986. Þar kynnti hann breyt-
ingar er hann hygðist gera á sjóðn-
KjaUarinn
Páll Pétursson
alþingismaður fyrir
Framsóknarflokkinn
um. Um þær hafði hann engin
samráð haft við okkur framsóknar-
menn þótt svo mætti skilja á orðum
hans. Ég gagnrýndi flestar breyting-
arhugmyndir ráðherrans í umræðum
á Alþingi og lét koma skýrt fram að
framsóknarmenn mundu ekki fallast
á sumar þeirra. Vegna ummæla
minna varð uppistand á milli stjóm-
arflokkanna og því var málið tekið
að nokkru úr höndum ráðherrans
og fengið í hendur nefhd. Fyrir hönd
framsóknarmanna sátu í nefndinni
Haraldur Ólafsson alþingismaður og
Finnur Ingólfsson, þáverandi for-
maður Sambands framsóknar-
manna. Sjálfstæðismenn lögðu til
einhvem ungan uppa úr Heimdallar-
fjósinu og Friðrik varaformann
Sophusson og gerði ráðherra hann
að formanni nefridarinnar.
Frá hendi okkkar framsóknar-
manna lá það allan tímann fyrir að
við mundum ekki fallast á breyting-
ar á lögunum um LÍN sem væm í
andstöðu við vilja námsmanna. Með
það veganesti fóm nefndarmenn
okkar til starfa.
Ég mun ekki rekja starf nefndar-
innar enda fylgdist ég ekki nákvæm-
lega með því þar til Sverrir lét að
því liggja að samkomulag væri orðið
við framsóknarmenn um ýmsar laga-
breytingar. Auðvitað er ekkert
samkomulag við framsóknarmenn
fyrr en þingflokkurinn hefur sam-
þykkt það. Haraldur og Finnur
höfðu ekkert umboð til þess að binda
þingflokkinn enda stóð það aldrei
til. Finnur Ingólfsson taldi sig geta
náð samkomulagi við námsmenn um
ákveðnarbreytingar. Þærhugmynd-
ir kynnti hann í þingflokknum og
féllst þingflokkurinn á afstöðu hans.
Mér þykir Finnur hafa haldið vel
á þessu máli og þingflokkur fram-
sóknarmanna er samþykkur gerðum
hans.
Menntamálaráðherra var ekki af
baki dottinn og vildi koma fram víð-
tækum lagabreytingum. Við fram-
sóknarmenn stöðvuðum hann í
fyrirætlunum sínum. Ráðherra hafði
að vísu vald til reglugerðarbreytinga
og þurfti ekki að spyrja okkur um
þær. Því valdi beitti hann illu heilli.
Jafnrétti til náms
Málefni LÍN eru viðkvæm og
vandasöm. Sjóðurinn þarf mikið fé
og eðlilegt er að á hverjum tíma sé
þess gætt að veija því skynsamlega.
Framsóknarmenn vilja jafhrétti til
náms án tillits til búsetu eða fjár-
hags. LÍN stuðlar að þessu jafnrétti.
Starfsemi LÍN er byggðamál. Vegna
tilveru sjóðsins er foreldrum óhætt
að búa fjarri menntastofhunum.
Við framsóknarmenn munum
áfram standa vörð um jafnrétti til
náms og Lánasjóð íslenskra náms-
manna. Til þess að svo megi verða
þurfum við á pólitísku afli að halda.
Það afl fáum við frá kjósendum.
Sjálfstæðismenn og kratar munu
vafalaust framkvæma hugmyndir
Sverris fái þeir afl til þess að mynda
ríkisstjóm, og gildir einu hvert íhald-
ið verður ofan á. Eina trygging þess
að lögum LIN verði ekki breytt í
trássi við vilja námsmanna er að
Framsóknarflokkurinn hafi vald á
málinu. Við framsóknarmenn gerð-
um bón ykkar námsmanna og
vörðum Lánasjóðinn. Nú er það bón
mín til ykkar að þið metið það verk
okkar á kjördegi. Það er líka hyggi-
legast fyrir ykkur að við verðum
öflugri á næsta kjörtímabili.
Páll Pétursson
„Farsæld þjóðarinnar i framtíðinni er undir æskufólkinu komin.“
„Illu heilli fengu sjálfstæðismenn
menntamálaráðuneytið í sinn hlut við
síðustu stjórnarmyndun. Við framsókn-
armenn höfðum farið með menntamál
bæði í ríkisstjórn Geirs Hallgrímssonar
og Gunnars Thoroddsens og tekist vel
til.“