Dagblaðið Vísir - DV - 11.08.1987, Blaðsíða 14

14
ÞRIÐJUDAGUR 11. ÁGÚST 1987.
Frjálst,óháð dagblað
Útgáfufélag: FRJÁLS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÖLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJÁNSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFÁNSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJÁLSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ÁRVAKUR HF. - Áskriftarverð á mánuði 550 kr.
Verð i lausasölu virka daga 55 kr. - Helgarblað 65 kr.
Spennusig og spennuris
Hafið hefur löngum verið mikilvægur þáttur í her-
valdi. Grikkir byggðu landnám sitt á sæveldi. Rómverjar
héldu heimsveldi sínu saman á skipum. Portúgalir og
Spánverjar sigruðu heiminn á flotanum. Bretar tóku
við sem flotaveldi og urðu helzta nýlenduþjóðin.
Eftir síðari heimsstyrjöldina voru Bandaríkin helzta
flotaveldi heims, alls ráðandi á Atlantshafi og Kyrra-
| hafi. Smám saman hafa Sovétríkin tekið upp þráðinn í
samkeppninni. Þegar nýtt flotaveldi ógnar gamalgrónu
flotaveldi, er líklegt, að spenna færist í leikinn.
Þegar rætt er um, að þungamiðjan í spennu ílotaveld-
anna hafi færzt nær Islandi, byggist það á hinum miklu
flotastöðvum, sem Sovétríkin hafa komið upp við Kola-
skaga. Barentshafið hefur leyst Eystrasalt og Svartahaf
af sem langmesta flotahreiður heimsveldisins.
Um nokkurt skeið hafa Bandaríkin og bandamenn
þeirra í Atlantshafsbandalaginu byggt viðbúnað sinn
gegn hinni nýju ógnun á því að geta lokað svonefndu
Giuk-hliði, en það er herfræðilegt nafn á hafþrengslun-
um milli Grænlands, íslands og Bretlandseyja.
Eftirlitsstöðin á Keflavíkurvelli er hlekkur í varnar-
keðju, sem liggur þvert yfir Atlantshaf frá Thule um
Færeyjar til Skotlands. Sem slík er hún í senn hernaðar-
lega mikilvægur og hernaðarlega viðkvæmur staður,
er hefur valdið miklum deilum hér heima fyrir.
Tilvist stöðvarinnar getum við og höfum afsakað með
því að benda á, að um ómunatíð hafa menn ýmist mynd-
að bandalög með nágrönnum sínum eða vinum. í
Atlantshafsbandalaginu erum við með nágrönnum okk-
ar og þeim, sem við eigum mest sameiginlegt með.
Önnur þessara forsenda hefði út af fyrir sig verið
nægileg, en við höfum þær báðar. Að vísu er vinskapur
ríkja Atlantshafsbandalagsins stundum blendinn, þegar
kemur að sumum hagsmunamálum. En þau hanga þó
saman á að búa við skásta þjóðskipulag í heimi.
Hingað til höfum við tekið því með þolinmæði, er
mikilvægi Keflavíkurvallar hefur verið talið aukast í
takt við vöxt flotaveldis Sovétríkjanna við Kolaskaga.
Við höfum fallizt á margvíslegar endurbætur, þar á
meðal á smíði ratsjárstöðva í öllum landshornum.
Hugmyndir í Bandaríkjunum um að færa átakalínu
flotaveldanna til norðurs frá svonefnda Giuk-hliðinu
hafa ekki veruleg áhrif á hina hernaðarlegu spennu,
sem segja má, að tengist Keflavíkurvelli og íslandi.
Líklegt er þó, að hún minnki fremur en vaxi.
Ef gert er ráð fyrir, að átök flotaveldanna verði í
nágrenni Jan Mayen og Svalbarða, er ísland komið í
þægilegri stöðu en áður að baki hættulegustu víglín-
unni. Þess vegna getum við fagnað hinum bandarísku
hugmyndum um nýja átakalínu í Atlantshafinu.
Þær valda því, að í bili eru horfur á, að spennan við
ísland minnki. Því miður er ekki við langvinnu spennu-
sigi að búast. Önnur atriði og fjarlægari munu valda
því, að hafið í heild verði enn mikilvægari vígvöllur en
áður var, þótt hlutföll einstakra svæða breytist.
Ef risaveldin ná samkomulagi um mikla fækkun
kjarnaodda á landi, er líklegt, að um tíma að minnsta
kosti muni þau leggja stóraukna áherzlu á kjarnaodda
sína í hafi, einkum þá, sem kafbátar þeirra bera. Þar
með flytzt spennan í auknum mæli af landi og út á haf.
Tímabundið spennusig í hafinu umhverfis okkur get-
ur fyrr en varir breytzt í nýtt spennuris, sem færir okkur
ný úrlausnarefni í samskiptum við önnur ríki.
Jónas Kristjánsson
„..gera má ráð fyrir líflegu, jafnvel fjörugu þingi í vetur og ef að líkum lætur ætti að vera nóg að gera fyrir
samstillta stjórnarandstöðu".
„Bragga-
blús“
Það getur verið athyglisvert að
velta fyrir sér hvernig þeir flokkar
sem standa að ríkisstjóminni eru
innréttaðir, er allt slétt og fínt og í
lukkunnar velstandi á hveiju flokks-
heimilinu eða em „fylupúkar" uppi
um alla veggi? Er möguleiki á að
nokkur stjómarflokkanna komi
heill og óskaddaður út úr samstarf-
inu? Mér segir svo hugur um að allir
flokkamir verði meira og minna
klofnir í lok þessa stjómarsamstarfs,
hversu langt sem það verður.
Hvemig væri að líta sem snöggv-
ast á ástandið hjá þessum flokkum
i dag? Ef byrjað er á „stærsta"
flokknum, Sjálfstæðisflokknum, veit
alþjóð að á þeim bæ ríkir ekki síður
skæruhemaður en í Afganistan,
launráð em bmgguð hér og þar og
jafnvel vegið úr launsátri. Hver
höndin upp á móti annarri í „flokki
sem ekkert kann og ekkert getur“.
Gífurleg gremja er með ráðherra-
val sem virðist fyrst og íremst mótast
af því að Island sé suðvesturhom
landsins, aðrir hlutar landsins séu
annars flokks og beri að meðhöndla
sem slíka. Enda er árangur slíkra
skoðana og stefna augljós í hinum
gífurlega fólksflótta af landsbyggð-
inni. Ekki verður með góðu móti séð
að nokkurra breytinga sé að vænta
í þessum eíhum.
Sjálfstæðisflokkur við það að
klofna
Sjálfstæðisflokkurinn klofnaði
eins og alþjóð veit skömmu fyrir
kosningar sem leiddi beinlínis til
stofhunar Borgaraflokksins en hitt
veit þjóðin kannski ekki að Sjálf-
stæðisflokkurinn er við það að
klofha enn frekar, hann er eins og
tímasprengja sem stillt hefúr verið á
ákveðinn tíma og falin. Því hefur
verið send út leitarsveit til að finna
hana og gera óvirka með öllum til-
tækum ráðum. Hvort sprengjan
finnst og hvort tekst að gera hana
óvirka verður spennandi að fylgjast
með.
Hjá krötum er engu minni reiði
með ráðherraval flokksins en hjá
KjaUarinn
Ingi Björn Albertsson
alþingismaður
fyrir Borgaraflokkinn
sjálfstæðismönnum og er nú talið
að formaður flokksins hafi loksins
gefið þjóðinni svar við þeirri spum-
ingu sem hann spurði um land allt
síðastliðið ár, spumingunni „hver á
Island?" Því svaraði hann með ráð-
herravalinu, suðvesturhomið!!
Óánægja og klofningur er í flokkn-
um víða um land og hefur til að
mynda Karvel Pálmason ekkert far-
ið í grafgötur um það, líklega eiga
fleiri eftir að fylgja fordæmi hans og
kæmi mér ekki á óvart þó allur
flokkurinn rúmaðist í nýja bragga
formannsins fyrr en varir.
Framsóknarflokkurinn á við sömu
vandamál að stríða og samstarfs-
flokkar hans, óánægja með ráð-
herraval, klofningur og sérframboð.
Hvað skeður undir sænginni?
I þessu ástandi ganga þessir flokk-
ar í eina sæng og hvað skeður undir
sænginni? Flestir búast við miklum
hræringum þar og jafnvel að sæng-
inni verði kastað niður á gólf fyrr
en seinna. En við skulum sjá til,
minnug þess að guðfaðir stjómar-
innar áskildi henni eitt hundrað
hveitibrauðsdaga.
Eftir þessa stuttu „naflaskoðun" á
stjómarflokkunum er ljóst að gera
má ráð fyrir líflegu, jafnvel fjömgu
þingi í vetur og ef að líkum lætur
ætti að vera nóg að gera fyrir sam-
stillta stjómarandstöðu.
Með samtakamætti og krafti Borg-
araflokksins er möguleikinn á virkri
stjómarandstöðu til staðar.
Eitt getur þó komið í veg fyrir
samhenta stjómarandstöðu, innri
vandamál Alþýðubandalagsins, sem
í dag er eins og púðurkerling spring-
andi hér og þar og alls staðar og er
reyndar þessa dagana í talsverðri
útrýmingarhættu.
Megn óánægja er með forystu
flokksins og mikill vilji fyrir breyt-
ingum þar (eins og í Sjálfstæðis-
flokknum). Flokkurinn margklofinn
og hinir mætustu menn hans flæmd-
ir á braut.
Á þessum erfiðleikum sínum verð-
ur Alþýðubandalagið að finna lausn
svo fljótt sem auðið er ef það á að
vera til einhvers gagns á komandi
þingi.
Það á enn eftir að koma í ljós
hvorum megin borðsins Stefán Val-
geirsson kýs að setjast en það skýrist
vonandi fyrr en seinna.
Við Kvennalistann vænti ég góðr-
ar samvinnu á komandi þingi og
hlakka til að starfa með honum eins
og öðrum.
Ingi Bjöm Albertsson
„Mér segir svo hugur um að allir flokk-
arnir verði meira og minna klofnir í lok
þessa stjórnarsamstarfs, hversu langt
sem það verður.“