Dagblaðið Vísir - DV - 07.09.1987, Qupperneq 16

16
MÁNUDAGUR 7. SEPTEMBER 1987.
Frjálst.óháð dagblaö
Útgáfufélag: FRJALS FJÖLMIÐLUN HF.
Stjórnarformaður og útgáfustjóri: SVEINN R. EYJÓLFSSON
Framkvæmdastjóri og útgáfustjóri: HÖRÐUR EINARSSON
Ritstjórar: JÓNAS KRISTJANSSON og ELLERT B. SCHRAM
Aðstoðarritstjórar: HAUKUR HELGASON og ELlAS SNÆLAND JÓNSSON
Fréttastjóri: JÓNAS HARALDSSON
Auglýsingastjórar: PÁLL STEFANSSON og INGÓLFUR P. STEINSSON
Ritstjórn, skrifstofur, auglýsingar, smáauglýsingar, blaðaafgreiðsla, áskrift,
ÞVERHOLTI 11, SlMI 27022
Setning, umbrot, mynda- og plötugerð:
PRENTSMIÐJA FRJALSRAR FJÖLMIÐLUNAR HF„ ÞVERHOLTI 11
Prentun: ARVAKUR HF. - Askriftarverð á mánuði 600 kr.
Verð í lausasölu virka daga 60 kr. - Helgarblað 75 kr.
Útlent vinnuafl
Þau tíðindi hafa gerst að hingað er komið erlent fólk
til starfa og fleira mun vera á leiðinni. Forsvarsmenn
iðnrekenda hafa áætlað að nær fjögur þúsund starfs-
menn skorti í atvinnurekstur á íslandi til að sinna þeim
störfum sem framleiðslan og þjónustan þarfnast. Slátur-
félag Suðurlands hefur nú riðið á vaðið og ráðið til sín
danskt fólk til starfa.
Það hefur reyndar áður gerst að erlent vinnuafl hef-
ur komið til íslands og má þar einkum nefna ástralskar
stúlkur sem sótt hafa vinnu í fiskvinnsluhúsum víða
um land. Það hefur þó verið í mjög takmörkuðum mæli
og á rætur sínar að rekja til ævintýraþrár stúlknanna
fremur en skipulagðs innflutnings á vinnuafli. Ennfrem-
ur hafa útlendingar sest hér að eins og gengur og stunda
þá störf hér á landi vegna varanlegrar búsetu.
Hitt er alveg nýtt og óvanalegt að atvinnurekendur
telji sig þurfa að auglýsa beinlínis eftir vinnuafli erlend-
is og skipuleggja komu þess í stórum stíl í hinum ýmsu
greinum framleiðslunnar og þjónustunnar. Ástandið
hefur verið þolanlegt í sumar, meðan skólafólk var á
vinnumarkaðinum, en nú er því ekki lengur að heilsa
og þá er leitað annarra ráða. Ef það er rétt að fjögur
þúsund manns vanti til almennra starfa er það gífurlega
há tala í ekki stærra þjóðfélagi og hlýtur að teljast
vandamál sem ástæða er til að staldra við.í rauninni
hefur
atvinnuleysið verið eitt mesta þjóðfélagsvandamál Vest-
ur-Evrópu nú um nokkurt skeið og ekki sjáanlegt að
úr því rætist í náinni framtíð. Sérstaða íslendinga er
því mjög óvenjuleg og ekki ástæða til að kvarta undan
þeirri sérstöðu, miðað við það böl sem atvinnuleysinu
fylgir.
Enda þótt við getum fagnað því ástandi að næg at-
vinna sé fyrir hendi kallar það á ýmis hliðaráhrif þegar
flytja þarf inn erlent vinnuafl í stórum stíl. í ýmsum
Evrópuríkjum hefur fólk af erlendum uppruna flykkst
að í leit að vinnu. Fólk af öðru sauðahúsi, litarhætti
og með aðrar siðvenjur. Tilhneiging hefur verið til að
þetta fólk einangrist, lifi út af fyrir sig og taki að sér
láglaunastörf vegna menntunarskorts og tungumála-
vandræða. Alls kyns félagsleg vandamál hafa sprottið
upp af þeim sökum sem útlendingarnir verða ekki einir
sakaðir um.
Ef þróunin verður sú hér á landi að erlendur vinnu-
kraftur verði fluttur inn þurfum við að vera undir það
búnir að taka við honum, þannig að félagsleg vandamál
í samskiptum og lífsháttum verði óveruleg. Hér er ekki
verið að predika fordóma, síður en svo. En það er verið
að benda á þá reynslu, sem aðrir hafa, til að við getum
lært af henni.
Útlendingar eru velkomnir til íslands, sér í lagi út-
lendingar sem hér vilja starfa og hér vilja búa. Fólk sem
er að reyna að bjarga sér. Það er merki um velmegun
og vöxt í íslensku samfélagi þegar atvinnutækifærin eru
fleiri en við verður ráðið af okkur sjálfum. En við meg-
um heldur ekki gleyma því að fljótt geta veður skipast
í lofti. Þá þurfum við að vera menn til að leysa atvinnu-
mál okkar án þess að líta á erlenda starfskrafta sem
annars flokks fólk sem engan rétt á. íslendingar hafa í
ríkum mæli sótt atvinnu til hinna Norðurlandanna. Þar
hefur þeim verið vel tekið. Það sama þurfum við að
gera gagnvart þeim gestum sem nú eru að rétta íslensku
atvinnulífi hjálparhönd.
Ellert B. Schram
Krýsuvíkur-
samtökin
Það var ekki stór hópur, sem fékk
þá hugmynd að kaupa Krýsuvíkur-
skóla og freista þess að koma þar á
fót meðferð og skóla íyrir unglinga.
Við vorum 12. Okkur fannst það góð
tala. Fljótlega stækkaði þessi hópur
þó og þegar við komum fyrst saman,
á formlegan fund, vorum við orðin
24. Við áttum ekki mikla peninga,
vorum ekki sérstaklega mikið afl í
þjóðfélaginu, en innan hópsins mátti
finna heilmikla þekkingu á þeim við-
fangsefnum sem við blöstu. Þó var
annað sem einkenndi hópinn enn
frekar en það var sameiginleg
reynsla okkar á einn eða annan
hátt af málefriinu og sú vissa, að
framkvæmda væri þörf á þessu sviði.
Síðan þetta gerðist eru tvö ár liðin
og margt hefur gerst síðan en eitt
hefur ekki breyst. Við erum enn jafii-
viss um að við séum á réttri leið.
Að mörgu er að hyggja þegar verk-
efni sem þessu er hleypt af stokkun-
um. Fyrst og fremst þarf að koma
húsinu í notkunarhæft ástand en
samhliða því að skipuleggja meðferð,
skólarekstur og vinnu fyrir ungling-
ana og stuðning við fjölskyldur
þeirra.
Skólahúsið
Við erum svo heppin að hafa innan
okkar vébanda ýmsa aðila sem vita
lengra en nef þeirra nær varðandi
húsbyggingar og nú eru þeir gjör-
nýttir. Við erum búin að vinna mikið
starf í sjálfboðavinnu við að hreinsa
brotið gler úr gluggum, sópa út og
loka húsinu til bráðabirgða. Síðan
hefur verið unnið við að hreinsa
glugga og mæla þá upp fyrir gler-
ísetningu, undirbúa þak fyrir við-
gerð og gera úttekt á þörf fyrir
málningu. Þá hefur allt vatnskerfi
verið þiýstiprófað og gert við það
sem bilað var. Mikið undirbúnings-
starf er að baki varðandi notkun
heita vatnsins á staðnum. Þá hefur
útboð verið framkvæmt fyrir viðgerð
á þaki, gler í glugga, smíði á ofnum
og málningu á húsið. Vinna er hafin
að öllum þessum þáttum og von
bráðar fara framkvæmdir við þetta
í húsinu sjálfu að líta dagsins ljós.
Þá hefur okkur verið gefin rafstöð,
sem verið er að koma fyrir og mun
duga okkur til að byrja með. Raf-
lagnir hafa verið athugaðar og
yfirfamar. Einnig fengum við gefið
kynditæki sem verið er að tengja og
koma fyrir. Við eigum enn eftir svo
mikla vinnu við rannsóknir og und-
irbúningsvinnu áður en við getum
tekið heita vatnið á staðnum í notk-
un að við töldum ekki stætt á öðru
en að byrja að kynda með olíu. Vet-
ur fer í hönd. Þess utan verðum við
að velja vandlega þær framkvæmdir
sem dýrmætt söfriunarfé fer í og hita-
veita getur ekki verið efst á blaði
meðan svo margt annað er ógert.
Hitt er svo annað mál að hún verður
að koma, þótt síðar verði.
Islendingar hafa persónulega gefið
okkur peninga til að ljúka þessu sem
hér hefur verið upp talið og komið
er af stað. Við munum geta gert við
þakið, sett gler í glugga, sett upp
ofna, hitað húsið og lýst það upp og
málað fyrir það fé sem nú er í hendi.
Þá getum við sagt að húsið liggi
ekki lengur undir skemmdum. Þá
eigum við enn eftir að finna leiðir
til að koma innréttingum í þá álmu
sem við ætlum að taka fyrst í notk-
un. Bjartsýni? Auðvitað er það
bjartsýni, en með hverju hefur það
gerst sem komið er? Bjartsýni.
Meðferðin
Við búumst við að fá til meðferðar
eitthvað af þeim unglingum sem telj-
ast þurfa lengri meðferð en nú er
boðið upp á hérlendis. Við erum að
safiia að okkur upplýsingum um það
sem best hefur verið gert á þessu
Kjallaririn
Sigurlína Davíðsdóttir
formaður
Krýsuvíkursamtakanna
t.d. langa reynslu í rekstri slíkra
meðferðarstofnana. Við munum
byggja á því kerfi sem besta raun
hefur gefið fyrir fólk sem er að ná
sér á strik eftir ofneyslu vímugjafa.
Unglingamir munu fyrst fara í gegn-
um slíka meðferð en eftir hæfilegan
tíma tekur skólastarfið smám saman
við og síðan vinna.
Skólastarfiö
Við erum að leggja drög að skóla-
stefnu Krýsuvíkurskóla. Við munum
stefna að því að þeir sem ekki hafa
lokið grunnskólaprófi geti tekist á
við það en að öðru leyti munum við
reyna að koma til móts við þarfir
hvers nemanda. I Krýsusvíkurskóla
kemur væntanlega fólk með ákaf-
lega ólíkan bakgrunn og ólíkar
þarfir. Það verður því heilmikið
verkefni að mæta þörfum hvers og
eins.
Vinnan
Ymislegt varðandi þennan þátt
liggur ljóst fyrir, annað ekki. Það
er til dæmis ljóst að heimilisstörf og
tiltekt verða fastur liður í vinnutil-
höguninni. Þá hljóta unglingamir
að vera kjömir aðilar til að vinna
ýmis ræktunarstörf úti við. Landið
í kringum skólann kallar á hjálp og
það er spennandi verkefni að veita
hana. Þá em margar fleiri hugmynd-
ir í deiglunni, sem of snemmt er að
ræða enn, en áreiðanlega má takast
að finna viðfangseíni við hæfi ungl-
inganna.
Fjölskyldan
Þegar unnið er með unglingmn er
það svo að segja skilyrði fyrir ár-
angri að fjölskyldur þeirra séu með
í ráðum. Fjölskyldan hefur líka oft-
ast gengið í gegnum gífurlega mikið
álag og þarf ekki síður á stuðningi
að halda en unglingurinn sjálfur.
Þegar unglingurinn hefur lokið
meðferð sinni og er tilbúinn til að
takast á við lífið að nýju er ákaflega
mikilvægt að fjölskyldan skilji hvað
við er að glíma og geti tekið þátt í
því. Þama veitir ekki af að allir legg-
ist á eitt ef árangur á að nást. Við
munum leggja mikla áherslu á þenn-
an þátt. Til þess munum við hafa
námskeið fyrir foreldrana og ráðgjöf
fyrir þá. Við munum þurfa aðsetur
í Reykjavík til þeirra hluta. Við höf-
og vonumst til að geta hafið nám-
skeiðshald þar sem allra fyrst fyrir
aðstandendur nemenda okkar.
Lokaorð
Islendingar hafa tekið okkur hjá
Kiýsuvíkursamtökunum ótrúlega
vel. Við hugsum stundum til þess
þegar við tökum við fjárhæðum sem
skipta hundmðum eða þúsundum
króna úr hendi venjulegs launafólks,
sem berst kannski í bökkum með að
borga af lánum sínum og lifa af laun-
um sínum, að við erum ekki einu
samtökin sem óska eftir fjárstuðn-
ingi. Mánaðarlega berast bunkar af
gíróseðlum inn á heimilin og ýmiss
konar leiðir aðrar eru famar.
Skemmst er þess að minnast, hve
margir réttu Vímulausri æsku hjálp-
arhönd, þegar þau samtök stóðu að
sinni fyrstu fjársöfnun. Samt vill fók
gefa okkur peninga og ýmislegt ann-
að, sem að gagni má koma. Af þessu
ráðum við að fólk vilji að starfsemi
eins og sú sem við ætlum að koma
á fót fari af stað hér hjá okkur.
Mörgum er orðið ljóst að meinið
lagast því miður ekki af sjálfu sér.
Fyrirbyggjandi starf er ákaflega
nauðsynlegt. Því að betra er að
koma í veg fyrir bölið en reyna að
laga skaðann af því þegar hann er
orðinn. En fyrirbyggjandi starf
gagnar bara ekki þeim einstakling-
um sem þegar eru flæktir í eitumet-
inu. Þeir geta heldur ekki losað sig
af sjálfsdáðum, það skulum við gera
okkur alveg ljóst.
Þá er aðeins eftir spumingin hvort
við sem utan við stöndum viljum
hjálpa til. Þessir unglingar geta
komist á rétta leið eins og aðrir ef
rétt er að staðið en þeir þurfa mikinn
stuðning því fyrstu skerfin á leiðinni
geta verið erfið óhörðnuðum ung-
mennum. Viljum við líta upp úr eigin
erfiðleikum og basli andartak og
rétta hjálparhönd? Eða kannski ætt-
um við að orða þessa spumingu
öðmvísi. Myndum við vilja að ein-
hver rétti okkar eigin barni slíka
hjálparhönd ef á þyrfti að halda?
Ég stakk niður penna til að skrifa
þessa grein af ýmsum ástæðum. í
fyrsta lagi vegna þess að margir
hafa gefið okkur peninga og það er
ekki annað en sjálfsögð kurteisi að
þeir frétt eitthvað af þvi hvernig
þeim er varið. í öðm lagi vegna þess
að nafh okkar er farið að hljóma
kunnuglega í eyrum margra og það
er því rétt að leggja áherslu á til-
gang okkar og markmið svo að fólk
fái hugmynd um fyrir hvað við
stöndum í rauninni. Margar fleiri
ástæður mætti upp telja, en að lok-
um þetta:
Ég vann sem ráðgjafi hjá SÁÁ i
þrjú ár. Á þessum tíma kynntist ég
fjölmörgum ungmennum sem áttu í
vandræðum vegna vímugjafaneyslu
og hefðu þurft meðferð eins og við
ætlum að koma á fót í Krýsuvíkur-
skóla. Hún hefur ekki verið fyrir
hendi hérlendis. Sum þessara ung-
menna þurfa ekki lengur á umönnun
okkar að halda. Þau eru dáin. En
mörg önnur eru enn okkar á meðal.
Við höfum ekki hörku til að horfa
fram hjá þeim. Við viljum rétta
höndina inn í eiturmóðuna til þeirra
og reyna að kippa þeim út.
Sigurlina Daviðsdóttir
sviði erlendis. Bandaríkjamenn hafa um tekið 4 leigu hús i Þverholti 20
„Ég stakk niður penna til að skrifa þessa
grein af ýmsum ástæðum. í fyrsta lagi
vegna þess að margir hafa gefið okkur
peninga og það er ekki annað en sjálf-
sögð kurteisi að þeir frétti eitthvað af
því hvernig þeim er varið.“