Dagblaðið Vísir - DV - 28.10.1987, Qupperneq 4

4
MIÐVIKUDAGUR 28. OKTÓBER 1987.
Stjónunál
Húsnæðismálin:
Deilt um öll aðalatriði
„Stóryröi félagsmálaráðherra
spilla fyrir lausn málsins," sagöi
þingmaður í Sjálfstæðisflokki í við-
tali við DV um húsnæðisfrum-
varpið. „Frumvarpið er illa unnið
og ráðherra tO skammar," sagði
þingmaður í Framsóknarflokki.
Hnútukastið um húsnæðisfrum-
varpið hefur ekki farið fram hjá
neinum. Rifrildið dundi yfir Al-
þingi í fyrradag, þegar stjórnarlið-
amir Jóhanna Sigurðardóttir
félagsmálaráðherra og Alexander
Stefánsson, fyrrum félagsmálaráð-
herra, tókust á. Deilurnar hafa að
undanfomu grasserað í öllum fjöl-
miðlum. Framvarpið er þó stjórn-
arframvarp. Ríkisstjómin leyfði
Jóhönnu að flytja það í nafni
stjómarinnar. En fyrirvarar sjálf-
stæðis- og framsóknarþingmanna
era miklir um öll aðalatriði máls-
ins. Jóhanna Siguröardóttir vill að
foringjar þeirra-flokka knýi liðs-
menn sína til stuðnings við
frumvarpið. En mikið þarf á að
ganga, eigi frumvarpið að ná fram
að ganga nema gjörbreytt. Koma
munu í ljós brestir í stjómarsam-
starfmu við þá umræðu, þótt of
snemmt sé að slá fram, að upp úr
slitni. En um hvað er deilt svo hart?
Kannski er það ekki öllum ljóst í
moldviðrinu.
Núgildandi kerfi komst í gagnið
í seþtember í fyrra. Það hafði orðið
til í kjarasamningum aöila vinnu-
markaðarins veturinn á undan.
Með því bera lífeyrissjóðir hús-
næðiskerfið uppi með kaupum á
skuldabréfum Byggingasjóðs. Aðil-
ar vinnumarkaðarins telja eðlilegt,
að við þá sé rætt, þegar enn á ný á
að gjörbreyta þessu kerfi. Forystu-
menn lífeyrissjóðanna vilja hafa
eitthvað að segja um breytingar,
Við þetta fólk hefur ekki veriö
formlega rætt. Þá hefur félags-
málaráðherra engu breytt í
frumvarpi sínu þrátt fyrir andmæli
samstarfsmanna, Kannski verða
breytingarnar í meðferð þingsins -
ella virðist frumvarpið ekki munu
ná fram að ganga. Þessi skortur á
samráði er eitt af því, sem gagnrýnt
er, en aðeins hluti af deilunum.
Jóhanna Sigurðardóttir félagsmálaráðherra leggur tram hið umdeilda
húsnæðisfrumvarp. DV-mynd GVA
Ríkir út í kuldann
Frumvarpið gerir ráð fyrir, að
Fréttaljós
Haukur Helgason
synja megi umsækjendum um lán,
eigi þeir töluverðar eignir fyrir. Þar
er fyrst tiltekið um synjun eða
skerðingu, ef umsækjandi á fyrir
fleiri en eina íbúð, ennfremur ef
hann á það, sem nefnt er mikil
íbúðareign, skuldlítil eða skuld-
lans Nánari ákvæði um bað verði
sett í reglugerð. Ennfremur ef fyrri
íbúðareign umsækjanda er skuld-
lítil og stærri en 180 fermetrar
brúttó, að frádregnum bílskúr, og
umsækjandi er að minnka við sig.
Með þessu yrði hluta af félögum
lífeyrissjóðanna úthýst. Þingmað-
ur í Framsókn bendir á, að þessi
grein sé illa samin, þar sem sumt
sé tvítekið, sem sé heimild til skerð-
ingar eða synjunar, eigi umsækj-
andi mikla íbúðareign, og síðan
enn sagt, að skerða megi, eigi hann
skuldlitla 180 fermetra íbúð. Því
mætti vafalaust breyta. Sjálfstæð-
ismenn segja, að frumvarpið sé
ekki í samræmi við mikilvæg atriði
í samkomulagi aðila vinnumarkað-
arins um skuldabréfakaup lífeyris-
sjóðanna. Sem sé, til stendur að
útskúfa sumum félögum sjóðanna.
Þingmaður í Sjálfstæðisflokki sagði
í viðtali við DV: „Okkar viðbrögð
hljóta að verða að fá fyrst viðbrögö
aðila vinnumarkaðarins og lífeyr-
issjóðanna. Ég tel ólíklegt, að þeir
fallist á þessar breytingar, þar sem
ýmsir félagar verði settir hjá þvert
ofan í fyrra samkomulag." Aðilar
vinnumarkaðarins eru tortryggnir
á frumvarpið. En Jóhanna Sigurð-
ardóttir segir, að nú reki menn upp
ramakvein, þegar útiloka eigi hina
auðugu, kannski sjö prósent af
umsækjendum, en enginn hafi æmt
eða skræmt, þegar í núgildandi
kerfi séu útilokaðir þeir, sem taldir
séu of fátækir, sem einnig séu um
sjöprósentafumsækjendum. Sjálf-
stæðisþingmaðurinn benti DV á,
að í frumvarpinu væri bara talað
um íbúðareign, ekki aðrar eignir.
Auðvelt væri að fela íbúðareign, til
dæmis með því að taka út á hana
lán, sem nota mætti til öflunar ann-
arra eigna. Þetta væri í sjálfu sér
mikill galli.
Skömmtun
Frumvarpið gerir ráð fyrir for-
gangshópum, sem fái lán fyrr en
aðrir. Þar segir, að úthlutun lána
til þeirra, sem eru að byggja eða
kaupa í fyrsta sinn, svo og vegna
lána til viðbyggingar, endurbóta
eða orkusparnaðar, skuli ganga
fyrir úthlutun lána til þeirra, sem
eiga íbúð fyrir. Nánari reglur skuli
settar í reglugerð. Heimilt sé ríkis-
stjóm að ákveða mismunandi vexti
efir röðun í forgangshópa. Þetta
atriði segja sjálfstæðismenn, að
orki tvímælis og geti leitt til spill-
ingar. Framsóknarþingmenn hafa
sagt við DV, áð heimild verði að
vera um að niðurgreiða ekki vexti
fyrir þá, sem ekki þurfi á að halda.
En þeir óttast framkvæmdina. Erf-
itt verður að kanna svo ofan í
kjölinn hag allra umsækjenda, að
ekki skeiki. Vissulega eru skatt-
framtöl vafasöm heimild um fjár-
hag sumra. Þá dragi þetta úr því
unga fólki, sem nú hefði efni á
tveggja herbergja íbúð, en yrði
kannski að ráðast í kaup fjögurra
herbergja íbúðar, meðan það er í
forgangshópi, og reisa sér hurðarás
um öxl. Iðnnemar og háskólanem-
ar yrðu kannski nú í forgangshópi
en eftir fimm ár hefðu þeir hugsan-
lega margfaldað tekjur sínar.
Hvaða rannsóknardómstóll getur
fylgst með þessu? spyrja menn.
Þessi síðasttöldu atriði vefjast því
mjög fyrir þingmönnum Sjálfstæð-
is- og Framsóknarflokks.
Valdaafsal til Jóhönnu
Þá er eitt stærsta atriðið, að fram-
varpið gerir ráð fyrir afgreiðslu
mála með reglugerð hér og reglu-
gerð þar. Samstarfsmenn félags-
málaráðherra óttast valdaafsal til
hennar. Einn þingmaður í Sjálf-
stæðisflokki sagði í gær, að næsta
skrefið yrði að vera, að ráðherra
legði fram uppköst að fyrirhuguð-
um reglugerðum, svo að þingmenn
vissu, um hvað verið væri að ræða.
Vissulega er núgildandi kerfi
komið í ógöngur. í forsendum þess
var gert ráð fyrir 3800 umsækjend-
um á ári fyrstu tvö árin. Á rúmu
ári hafa hins vegar borist um tíu
þúsund umsóknir. Afgreiðsla
þeirra mundi kosta fimmtán millj-
arða, tíu milljörðum meira en ráð
var fyrir gert. Biðtíminn er að
verða þrjátíu mánuðir. Ógöngur
kerfisins era slíkar, að menn geta
verið sammála um, að úrbóta sé
þörf.
Haukur Helgason
í dag mælir Dagfari
Bíldudalsbólið
Það fór eins og við spáðum. Sauðféð
úr Arnarfirðinum var flutt á fæti
yfir til Patró og leitt þar til slátrun-
ar. Yfirdýralæknir bar sigur úr
býtum í deilunni um sláturhúsið á
Bíldudal og sitja nú Bílddælingar
eftir með sárt ennið og sviptir
æranni. Övíst er um framhaldið.
Samkvæmt ályktunum sveitar-
stjórnarinnar hefur yfirdýralækn-
ir kastað rýrð á bæjarfélagið með
því að segja frá sóðaskapnum í
plássinu sem þýðir að Bílddælingar
verða að ganga um með hauspoka
til aðrir beri ekki kennsl á þá. Ef
marka má lýsingar læknisins er
spuming hvort ekki veröur að setja
Bíldudal í sóttkví eða samþykkja
útgöngubann úr plássinu til að
koma í veg fyrir smithættu og
gerlasýkingu.
í gamla daga voru reistar mæðu-
veikigiröingar þvert og hreitt um
landið til að forða sýktu sauðfé frá
því að ganga laust yfir í önnur
byggðarlög. Nú á dögum eru eyðni-
sjúklingar geymdir í gerilsneyddu
húsnæði í sama tilgangi. Sennilega
má búast við að heilbrigðisyfirvöld
grípi til sambærilegra ráðstafana
gagnvart Bflddælingum miðað viö
þann óþrifnað sem fyrirfinnst í
sláturhúsinu á staðnum.
Nokkrar deilur era um sann-
leiksgildi skýrslunnar frá yfirdýra-
lækni, sérstaklega aö því er varðar
rottuganginn á staðnum. Dýra-
læknirinn heldur því fram að
rottur séu þar húsgangar, einkum
og sér í lagi í sláturhúsinu en Bíld-
dælingar mótmæla þessum áburði
harðlega og segja að öllum rottum
hafi verið útrýmt fyrir löngu. Illar
tungur halda því fram að ástæðan
fyrir rottueyðingunni hafi einmitt
verið sú að rotturnar nærðust á
slátrinu í sláturhúsinu og hafi ekki
lifað það af. Þetta getur verið nærri
lagi ef þaö er rétt að saurgerlar
hafi grasserað í húsinu enda eru
rottur miklu næmari fyrir slíku
fæði heldur en mannskepnan.
Eftir að Alþingi, ráðuneytið og
heilbrigðisyfirvöld áváðu að taka
meira mark á yfirdýralækni heldur
en heimamönnum sjálfum varð-
andi það atriði hvaða meindýr
halda til í sláturhúsinu á Bíldudal
hefur kvikfénaðurinn verið fluttur
til milli byggðarlaga og leiddur tfl
slátrunar á Patreksfiröi. Engar
skýrslur liggja hins vegar fyrir frá
meindýraeyðurum hvemig rottu-
gangi er háttað á Patró en vonandi
dafna gerlar og salmónellur vel í
sláturhúsinu þar svo að rotturnar
fái líka matareitrun og drepist af
sjálfu sér, þannig að neytendur
geti verið öraggir um að kjötið af
lömbunum sem alin era upp í Arn-
arfirðinum og drepin á Patreksfirði
bragðist ómengað.
Ekki er ennþá kunnugt um við-
brögð Bflddælinga við þeim tíðind-
um að þeir búi í svo gerlasýktu
byggðarlagi að almenningur geti
ekki lagt sér neitt til munns sem
þaðan kemur. En ef marka má
sært stolt þeirra og yfirlýsingar
sveitarstjómarinnar kæmi ekki á
óvart þótt Bíldudalur sliti stjórn-
málasambandi við umheiminn.
Hvernig getur þetta fólk átt sam-
skipti viö aðra íslendinga eftir að
þeir hafa veriö útskúfaðir úr sam-
félaginu vegna óþrifnaðar og
sóðaskapar? Hvernig geta Bílddæl-
ingar setið undir þeirri niðurstöðu
að heilbrigðisyfirvöld setji bann á
framleiðsluna, sem frá þeim kem-
ur, af ótta við að rottur séu búnar
að smakka á matnum áður en hann
kemur í búðimar? Auðvitað geta
þeir farið að ráðum Dagfara frá því
í gær og étið sjálfir sína eigin fram-
leiðslu en það er víst alveg sama
þótt þeir hafi heimaslátrað í alla
mata. Kvikfénaðurinn í Arnarfirð-
inum ku vera meiri og íleiri en svo
að Bílddælingar einir geti torgað
honum.
En það er annað sem snjöllum
mönnum hefur dottið í hug. Al-
kunna er að landbúnaðurinn
veröur ýmist að urða eða henda á
öskuhaugana nokkrum tonnum
kindakjöts á hverju ári. Þetta er
meira að segja yfirlýst stefna
stjórnvalda og fer ekki leynt. Hvers
vegna þá ekki að láta sláturhúsið á
Bíldudal slátra þeim skammti sem
þannig þarf að henda hvort sem er?
Það yrði heilmikil hagræðing í því
éf kerfið kæmi sér upp sérstökum
sláturhúsum, eins og þessu á
Bíldudal, sem hefðu það verkefni
að slátra þeirri framleiðslu, sem
aka má beint á haugana. Þá þarf
enginn að hafa áhyggjur af því þótt
rottumar hafi smakkað á því á
undan!
Dagfari