Dagblaðið Vísir - DV - 15.12.1987, Blaðsíða 4

4
ÞRIÐJUDAGUR 15. DESEMBER 1987.
Stjómmál
Tveir ráðherrar Alþýðuflokksins stinga saman nefjum: Jón Baldvin Hannibalsson og Jóhanna Sigurðardóttir.
DV-mynd: GVA
Nýir skattar sem leggjast á þjóðina á næsta ári:
160 þúsund krónur
á hverja fjögurra
manna fjölskyldu
Hver fjögurra manna fjölskylda
í landinu þarf vegna nýrra skatta
að greiða að jafnaði 160 þúsund
krónur í viðbótargjöld til hins opin-
bera á næsta ári. Þar vegur þyngst
að söluskattur leggst á fleiri vörur
og þjónustugreinar en áður.
Við myndun ríkisstjórnar Þor-
steins Pálssonar í sumar sömdu
Sjálfstæöisflokkur, Framsóknar-
flokkur og Alþýðuílokkur um nýja
skatta sem skila áttu 3,7 milljörð-
um króna í ríkiskassann á næsta
ári.
Nokkrum dögum áður en fjár-
lagafrumvarp ríkisstjórnarinnar
var lagt fyrir Alþingi í haust sömdu
stjórnarflokkarnir enn um nýjar
skattaálögur upp á 2 milljarða
króna.
í fjárlagaræðu sinni á Alþingi
sundurliðaöi Jón Baldvin Hannib-
alsson þessar 5.700 milljóna króna
viðbótartekjur ríkissjóðs þannig:
Breikkun söluskattsstofns og
aðrar breytingar á honum ásamt
breytingum á tollum og vörugjaldi
gefa um 3.200 milljónir króna, bif-
reiðaskattar 950 milljónir króna,
skattar á atvinnurekstur 600 millj-
ónir króna og ýmsir tekjustofnar,
lántöku- og ábyrgðargjöld, kjarn-
fóðurgjald og arðgreiðslur 950
milljónir króna.
Fjárlagafrumvarpið var miðað
við söluskattur yrði lækkaður nið-
ur í 22% um áramót þegar fjöldi
nýrra vöruflokka, svo sem matvör-
ur, myndu fá á sig þennan skatt.
Þann 4. desember síðastliðinn til-
kynnti ríkisstjórnin að hún hefði
hætt við að hafa söluskattinn 22%.
Hann yrði áfram 25%. Þar bættust
við 4,9 milljarðar króna.
Tollar og vörugjöld voru hins
vegar lækkuð um 2,8 milljarða
króna. En eftir sat ný skattahækk-
un upp á 2,1 milliarð króna.
Ennfremur skýrði ríkisstjórnin
frá því að fyrri skattahækkanir
hefðu verið vanreiknaðar um 600
milljónir króna og að frá skattsvi-
kurum myndu nást 400 milljónir
króna vegna betra kerfis.
DV telst til að með öllum þessum
aðgerðum fái ríkissjóður 8,8 millj-
arða króna í viðbótartekjur á næsta
ári.
Sveitarfélög leggja einnig byrðar
á þegnana. Ríkisstjórnin ákvað í
síðasta mánuði að hækka útsvarsá-
lagningu í staðgreiðslukerfi skatta
um 0,45%. Það þýðir 750 milljónir
króna á næsta ári í hærri rauntekj-
um sveitarfélaga.
Loks skulu landsmenn búast við
hærri fasteignasköttum, 300 til 600
milljóna króna raunhækkun. Sé
millitala valin, 450 milljónir króna,
fæst sú heildarniðurstaða að hið
opinbera muni með nýjum sköttum
ná tíu milljörðum króna úr vösum
þegnanna.
-KMU
í dag mælir Dagfari
Brjánslækur mest í
hafnarframkvæmdir
Bijánslækur á Barðaströnd fær
hæsta fjárveitingu til byggingar
hafnarmannvirkja í fjárlagafrum-
varpi fyrir næsta ár, 29,8 milljónir
króna. Þar á meðal annars að gera
ferjubryggju fyrir nýja Breiðafjarð-
arferju.
Fjárveitinganefnd leggur til að
framlög til hafnamála hækki um
148,5 milljónir króna frá frumvarp-
inu í haust og verði alls 398,5 milljón-
ir króna.
Ólafsvíkurhöfn fær næsthæsta
fjárveitingu, 26,2 milljónir króna.
Sandgerði fær 26 milljónir, Eskifjörö-
ur 24 milljónir og Sauðárkrókur 20
milljónir króna.
Húsavíkurhöfn er úthlutað 19,2
milljónum króna, Vestmannaeyjum
18,7 milljónum og ísafirði 16,7 millj-
ónum.
Hafnir, sem einnig fá 10 milljónir
króna eða meira á næsta ári, eru:
Borgaríjörður eystri 12,8 milljónir,
Grindavík 12,5 milljónir, Akureyri
12,4 milljónir, Þórshöfn 12 milljónir,
Hvammstangi 11,5 milljónir, Fá-
skrúðsfjörður 11,4 milljónir, Bíldu-
dalur 11 milljónir, Hafnarfjörður 10,6
milljónir og Raufarhöfn 10 milljónir
króna.
-KMU
Áfengisvarnir tvöfaldaðar
Fjárveitinganefnd Alþingis leggur
til að framlög til bindindisstarfsemi
verði ríflega tvöfólduð frá því sem
ráð var fyrir gert í fjárlagafrumvarpi
í haust.
Nefndin leggur til að viðfangsefnið
áfengisvarnir hækki um 2,6 milljónir
króna. Samtals verði ætlaðar til
áfengisvarna 4,5 milljónir króna.
Þessum fjármunum verður varið til
reksturs áfengisvamaráðs.
-KMU
Jón Baldvin reynir að
afþakka íslandsmetið
Sú aðferð Jóns Baldvins Hanni-
balssonar fjármálaráðherra og
Sighvats Björgvinssonar, formanns
fjárveitinganefndar, aö draga hækk-
anir á niðurgreiðslum til landbúnað-
ar og hækkanir á barnabótum og
tryggingabótum frá skattahækkun-
um til að fá þá niðurstöðu aö nýir
skattar ríkisstjórnarinnar á næsta
ári nemi aöeins 5 milljörðum króna,
sætti harðri gagnrýni stjórnarand-
stæðinga á Alþingi í gær.
Svavar Gestsson, þingmaður Al-
þýðubandalagsins, sagði að þetta héti
á íslensku hundalógík. Kallaði hann
þetta leikfimi og sagði að samkvæmt
þessum rökum legði ríkisstjórnin
ekki á neina skatta vegna þess aö hún
eyddi þeim öllum. Þessi uppsetning
fjármálaráðherra væri svo ræfilsleg
að það væri alveg dæmalaust að
hann kæmi aftur og aftur í ræðustól
og léti svo Sighvat tyggja þetta líka.
Albert Guðmundsson, formaður
Borgaraflokks, sagði afskaplega
sjaldgæft að sjá ráðherra standa uppi
algjörlega rökþrota.
Fulltrúar stjórnarandstöðunnar í
fjárveitinganefnd, Margrét Frí-
mannsdóttir, Alþýðubandalagi,
Málmfríður Sigurðardóttir, Kvenna-
lista, og Óli Þ. Guðbjartsson, Borg-
araflokki, lýstu því yfir að
samkvæmt tölum fjármálaráðherra
væri um að ræða samtals 8.750 millj-
óna króna skattaaukningu til ríkis-
sjóðs.
Athygh vakti að fjármálaráðherra
kom með eigin tölur um skatthlutfall
næsta árs sem stangast á við tölur
frá Þjóðhagsstofnun. Jón Baldvin
sagði að hlutfall skatta af lands-
framleiðslu yrði á næsta ári 24,2%
og því ekki íslandsmet. Samkvæmt
tölum Þjóðhagsstofnunar frá 10. des-
ember síöastUðnum verður skatt-
hlutfalUð 24,7%, sem er það hæsta
sem sögur fara af hérlendis. -KMU
Flott flugstöð
Alltaf þurfa íslendingar að rífast
og skammast. Ekki var fyrr búið
að byggja nýja flugstöð en þjóðin
fór að fetta fingur út í það hvað
flugstöðin ksotaöi, rétt eins og
menn haldi að hægt sé að byggja
flugstöð fyrir ekki neitt. Þar að
auki borgaði kaninn bróðurpartinn
af flugstöðinni en við aðeins af-
ganginn. Það verður að vísu að
viðurkenna að þessi afgangur varð
aðeins ögn meiri en áætlað hafði
verið, eða átta hundruð og sjötíu
miUjónir en hvaö með það? Ekki
er það bygginganefndinni að kenna
þótt flugstöðin reyndist dýrari
heldur en til stóö. Byggingamefnd-
in var búinn að segja fram-
kvæmdastjóranum, framkvæmda-.
stjórinn var búinn að segja
fjármálaráðuenytinu, fjármála-
ráðuneytið var búið að segja
fjármálaráðherranum, fjármála-
ráðherrann var búinn að segja
fjárveitingarnefnd og í rauninni
var búið að segja öllum frá því að
flugstöðin yrði dýrari heldur en til
stóð - það er aö segja öllum nema
einum. Þjóðinni.
En þá er líka rétt að spyrja: hvað
kemur þjóðinni þetta við? Hún
borgar að vísu reikninginn, en ekki
var hún að puða í eftirvinnu án
þess að komast i sumarfri í fjögur
ár eins og þeir í byggingamefnd-
inni. Ekki var það hennár mál,
hvemig flugstöðin var hönnuð. Það
var mál arkitektanna og það var
líka mál arkitektanna þegar lo-
fræstingarkerfið reyndist ónýtt og
ákveðið var aö stækka kjallarann,
eftir að búið var aö teikna kjallar-
ann og byggja hann. Og það var
líka mál arkitektanna að lengja
landgangana og þar að auki var
utanríkisráðherra búinn að sam-
þykkja lengri landganga og það er
hann sem tekur slíkar ákvarðanir
en ekki þjóðin. Þjóðin hefur ekkert
vit á þessu og hún á að skammast
sín fyrir að skammast út í þá góðu
menn sem taka að sér að sitja í
byggingamefnd og reisa flugstöð.
Þetta er arðsöm bygging og átta
hundruð mfiljónir til eða frá, skipta
ekki öllu. Smápeningar miðað við
hitt, hvað hún kostaði í heild sinni.
Ef reikningarnir eru skoðaðir kem-
ur í ljós, að nefndin fór bara þijú
prósent fram úr áætlun, vegna þess
að allt hitt var ekki henni aö kenna.
Þaö voru aðrir sem ákváðu stækk-
un og breytingar og nefndinni
kemur þaö ekki við. Auk þess rým-
aði dollarinn og það var ekki
nefndinni aö kenna þótt dollarinn
rýmaði og kom henni ekki við. Hún
var bara að byggja flugstöð og flug-
stöðvar geta ekki tekiö mið af því
þótt dollarinn rýrni eöa loftræst-
ingarkerfin sé biluð. Vildu menn
kannske hafa bilað loftræstingar-
kerfi í nýrri flugstöð?
Ríkisendurskoðun er að fetta
fingur út í vanrækslur hjá bygging-
amefndinni. Ríkisnefndin hefur
ekki hundsvit á þessari byggingu
og ennþá síður á reikningunum
enda hefur byggingarenfdin rekið
allar athugasemdimar ofan í ríkis-
endurskoðunina og Geir Hall-
grímsson hefur verið dregin fram
úr helga steininum til að taka und-
ir það sjónarmið byggingarnefnd-
arinnar að byggingamefndin hafi
staðið sig vel. Þarf frekar vitnanna
við? Þarf að spyrja þjóðina þegar
byggingamefndin er búinn að segja
frá því að hún hafi staðið sig vel
og Geir er búinn að taka undir það?
Sjá ekki allir að þetta er glæsileg
flugstöð, sem aldrei heföi verið
svona glæsileg ef byggingamefndin
heföi ekki byggt hana og farið fram
úr ur áætlunum um átta til níu
hundruð milljónir króna?
Nei, byggingarnefndin getur
þvegið hendur sínar. Fram-
kvæmdastjórinn getur þvegið
hendur sínar. Fjármálaráðuneytið,
fjármálaráðherra, fjárveitingar-
nefnd, utanríkisráðherra og
raunar allir sem nálægt þessu máli
komu geta þvegið hendur sínar,
vegna þess að þeir voru búnir að
upplýsa hvern annan um að bygg-
ingin mundi kosta sitt og ríflega
það. Hvað er þá ríkisendurskoðun
og almenningur að koma loksins
núna, þegar flugstööin er risin og
segja að hún sé of dýr? Vilja menn
kannske rífa hana niður aftur, eða
þann hluta hennar, sem fór um-
fram áætlun?
Þjóðin á að þakka byggingar-
nefndinni fyrir að hafa farið fram
úr áætlun og hún á að þakka fyrir
að fá að borga þessar átta hundmð
og sjötíu milljónir. Og hún á að
þakka fyrir að fá að borga lausnar-
gjald í flugstöðinni þegar flogið er
úr landi. Það fær enginn að gera
annars staöar í heiminum.
Dagfari