Dagblaðið Vísir - DV - 27.09.1988, Blaðsíða 16

16
Spumingin
Hvað ferðu oft í leikhús
yfir veturinn?
Jóna Dís Steindórsdóttir: Aldrei.
Ottó Sverrisson: í mesta lagi einu
sinni.
Már Jóhannsson: Svona einu sinni.
Kristín Stefánsdóttir: Ég fer svona
tvisvar til þrisvar á vetri
Magnús Alfreðsson: Ég fer í mesta
lagi einu sinni.
Oliver Karlsson: Aldrei.
ÞRIÐJUDAGUR 27. SEPTEMBER 1988.
Lesendur________________________________________________dv
Dýrar samgöngur á íslandi:
Því ekki jámbraut?
„Járnbrautir eru orðnar mjög fullkomnar í Evrópu". - Stolt frönsku járn-
brautanna, SNCF.
Lárus Björnsson skrifar:
Það er kunnara en frá þurfi að segja
að í flestum menningarlöndum
heims gegna járnbrautir mikilvægu
hlutverki í samgöngukerfinu. Sums
staðar er því þannig varið að útilokað
væri að leggja þær niður án þess að
það kæmi niður á akbrautakerfinu
með stórauknum umferðarþunga.
Raunar hefur þetta skipst í tvo horn
að því er t.d. varðar Evrópu og
Bandaríkin. í Evrópu eru járnbrautir
alltaf jafn mikilvægar samgöngu-
æðar og þróunin á þessu sviði mjög
ör en í Bandaríkjunum hefur járn-
brautin lotið í lægra haldi fyrir bílum
og flugvélum.
Hér á landi komst járnbraut aldrei
almennilega í gang þrátt fyrir mikinn
áhuga á tímabili. Þetta mál rifjaðist
upp fyrir mér er ég las grein um þetta
í Þjóðviljanum fyrir nokkru og var
þar vitnað í rithöfundinn Jóhannes
Birkiland sem þekktastur er fyrir
sjálfsævisögu sína Harmsaga ævi
minnar. Jóhannes var einn ötulasti
talsmaður járnbrautasamgangna á
íslandi.
Haft er eftir Jóhannesi: „Alls ekki
er hægt að lifa menningarlífi án járn-
brauta". Og síðar: „Viðurkennt er að
ísland sé ekki numið land að heitið
geti. Alls staðar hafa járnbrautir far-
ið á undan landnámi. Ekkert land-
nám getur þrifist án járnbrauta. ís-
land er háð sömu eðlislögum og önn-
ur lönd jarðarinnar. An járnbrauta
verður ísland ónumið land að kalla,
að eilífu....“.
- Svo mörg voru þessi orð Jóhannes-
ar Birkiland sem Þjóðviljinn vitnar
til. En er það svo fjarri lagi að ætla
að land sem ekki nýtir sér þennan
afar hagkvæma kost í samgöngum,
sem járnbrautir eru, sé enn á land-
námsskeiði? ísland strjálbýlt og illt
yfirferðar. Þaö hefði því verið mun
ódýrara að leggja hér jámbraut
hringinn í kringum landið en þennan
svokallaöa hringveg sem nýtist aldr-
ei að neinu gagni og borgar sig því
engan veginn.
Þróun þessarar samgöngutækni
með rafmagn sem orkugjafa er orðin
mjög fullkomin í öllum Evrópulönd-
unum, eins og t.d. í Vestur-Þýska-
landi og Frakklandi að ekki sé talað
um Sviss sem er einna fremst í þess-
um efnum. Ég held því aö við íslend-
ingar ættum að láta kanna alvarlega
alla kosti þess að leggja járnbraut
hér. - Ekki endilega sem hringnet
um landið heldur kannski fyrst og
fremst frá Reykjavík til helstu þétt-
býliskjarna svo sem um Suðurnes
og svo beinustu leið milli Akureyrar
og Reykjavíkur. Einnig ætti Reykja-
víkurborg að kanna kosti þess að
nota rafmagnsvagna innanbæjar líkt
og víða er gert þar sem rafmagn er
talið dýrara en hér.
Mömmusulta
stendur fyrir sínu
Gunnar Haraldsson, framleiðandi
Mömmusultu skrifar:
í DV þann 20. sept. sl. birtist les-
endabréf frá neytanda sem er mjög
óánægður með rabarbarasultu.
Hann spyr hvort slumpað hafi verið
rotvarnarefnum í skammtinn eða
hvort sultan hafi verið óæt í upphafi!
Hvorugt er rétt og sjálfsagt byggt á
misskilningi og að einhverju leyti
þeim hræösluáróöri sem sum blöö
hafa verið að ala á undanfarið.
Reyndar er það athyglisvert að þrátt
fyrir að helsti sérfræðingur landsins
um aukaefni, Jón Gíslason hjá Holl-
ustuvernd, hafi sagt að ekki sé um
hættuleg efni að ræða þá er bréfiö
samt birt með stórri fyrirsögn! Fle-
stallar sultur hérlendis eru rotvarð-
ar með aukaefnum. Hver kannast
ekki við mygluna á sultunni inni í
búri? Margir þeir sem stunda sultu-
gerð heima kaupa einnig rotvarnar-
efni úti í búð og blanda saman við
sultuna. Þá er öruggt að hún skemm-
ist ekki.
í rabarbarasultunni er það sykur-
inn, sem bætt er út í, og sýran í rabar-
baranum sem gefa bestu rotvörnina
en með notkun mygluverjandi efna
er hægt að hindra mygluskánina og
lengja rotvörnina enn frekar þar sem
þessi efni vinna öll mun betur saman
en sitt í hverju lagi. Rotvarnarefnin
E 11 (bensónat) og E 330 (sítrónu-
sýra) eru algeng í náttúrunni og al-
gengustu rotvarnarefnin í notkun
hérlendis og er magn þeirra sem
notað er mjög lítið eða um 0,l%-0,2%.
Þau eru leyfð í matvælum til að
lengja geymsluþol og verjast stór-
hættulegum efnum sem geta hæg-
lega valdið sýkingum eins og dæmin
sanna. Það slumpar enginn á þau
vegna þess aö þau eru dýr og of mik-
ið magn veldur rammsterku sýru-
bragði en ekki sætu eða beisku eins
og neytandi sagði.
Hvað varðar spurningu neytand-
ans um hvort sultan hafi verið óæt
í upphafi er það að segja aö notaður
er íslenskur rabarbari sem er hakk-
aður og frystur á sumrin og unninn
í sultu jafnt yfir árið. Sultan er fram-
Mömmusulta. - „Islenskur rabarbari, hakkaður og frystur á sumrin og unn-
inn jafnt yfir allt árið,“ segir m. a. í bréfinu.
leidd á sama hátt og „mamma gerir“.
Hvaö sem rotvarnarefnum líður
skiptir mestu máli að hreinlæti sé í
góðu lagi við framleiðsluna. Rot-
varnarefni virka ekki nægjanlega ef
allt er fullt af óhreinindum. Við hjá
Búbót leggjum okkur öll fram við að
hafa góða og vandaða framleiðslu. Á
þeim sex árum sem „Mömmusulta"
hefur verið á markaöinum hefur ver-
ið kvartað að jafnaði sjaldnar en einu
sinni á ári vegna galla í vörunni. Það
er stefna okkar að nota sem mest af
rabarbara, jarðarberjum og tilheyr-
andi ávöxtum í sulturnar okkar, en
ekki fylla krukkurnar af vatni og
bindiefnum með lítilsháttar ávöxtum
á kostnað gæðanna.
Ég hvet alla neytendur eindregið
til að lesa þær greinar sem hafa ver-
ið skrifaðar af skynsemi um þessi
mál eins og t.d. eftir Jón Gíslason í
Heilbrigðismálum nr. 2 á þessu ári.
Nær væri að dagblöðin skrifuðu á
fræðandi hátt um aukaefnin en ekki
í æsifréttastíl, sérstaklega þegar búið
er að segja þeim frá að um misskiln-
ing sé að ræða. Er það von mín að
blaðamenn og neytendur snúi sér
beint til fyrirtækja áöur en birtar eru
æsifregnir um málefni sem þeir
greinilega hafa ekki þekkingu á.
Þjóðin vill kosningar sem fyrst
„Það sem Kyennalistakonurnar vilja er þjóðstjórn og síðan kosningar, það er það skynsamlegasta sem komið
hefur fram lengi,“ segir í bréfinu.
Rauðhetta skrifar:
Nú er allt komið í óefni í stjórn-
málunum eins og alhr vita og er
mörgum heitt í hamsi þessa stund-
ina. Almenningur á heimtingu á
kosningum sem fyrst. En þá ber svo
við að sumir flokkarnir telja það ekki
„æskilegt"!
Eins og staðan er í dag verður fólk
að fá aö dæma sjálft hvaða flokk það
kýs til að stjórna landinu. Ég held
að gömlu „kalla“-flokkarnir þori
ekki í kosningar. Gamalt máltæki
segir að maöur uppskeri eins og
maður sáir.
Það sem Kvennalistakonurnar
vilja, þ.e. aðmyndaþjóðstjórnogfara
síðan út í kosningar, er það skynsam-
legasta sem hefur komið fram í
stjómmálavitleysunni í langan tíma.
Á ég virkilega að trúa því aö þeir Jón
Baldvin, Steingrímur, Þorsteinn og
Ólafur Ragnar séu svo miklir „eigin-
hagsmunaseggir" aö þeir gleymi
þjóöinni sinni í „stólastríðinu
mikla“?
Þjóðin þeirra vill kosningár sem
fyrst og væri gott að þeir læsu þetta
og tækju mark á því.