Dagblaðið Vísir - DV - 02.02.1989, Blaðsíða 25

FIMMTUDAGUR 2. FEBRÚAR 1988.
25
Lífestm
Hláku þarf að
vera viðbúinn
Hrólfur Jónsson varaslökkviliósstjóri segir að þar sem frágangur við þak-
rennur sé í lagi myndist ekki grýlukerti.
Vandræöi vegna vatns:
Slökkvilið veitir
ýmsa aðstoð
Á vegum borgarinnar er lögð
áhersla á að athuga um niðurföll við
svokallaöa lágpunkta neðst í brekk-
um og þar sem hætta er á uppsöfnun
vatns. „Ég held að lítið sé um að fólk
fari út til að opna fyrir niðurföll,"
segir Gunnar Ágústsson, verkstjóri
hjá Reykjavíkurborg. „Mér finnst
sjálfsagt að fólk moki frá og setji
matarsalt við niðurföll við ál-vatns-
lása og reyni að skara af ristum - það
á að vera hægt að ráða við þetta ofan
frá. Menn verða að vera vakandi fyr-
ir ísnum sem er verstur, ákveðið
samspil myndast á milli lofthita, salts
og snjósins - þetta leiðir af sér stífl-
ur. íbúum ætti að vera kunnugt um
hvar niðurföll við hús þeirra hggja
og fyrirbyggja flóð við hús sín.
Gatnamáladeild borgarinnar hefur
unnið ansi umfangsmikið starf á
vöktum - menn eru á verði og meta
ástandið hverju sinni. Ef það kemur
eitthvert skot þá förum við með vélar
og berjumst við að leysa vandamál
sem tengjast vatnsflaumnum í hláku.
Yfirleitt er reynt að einbeita sér að
því að ryðja snjóinn fyrst fyrir bíla
og svo er vakt allan sólarhringinn
og menn til taks þegar þarf að opna
ræsi. Eins og þetta hefur gengið fyrir
sig þá hafa niðurföll undir Elliðaár-
brúnum verið opnuð því þar vill vera
mikill vatnsstraumur - lágpunktarn-
ir eru hættulegastir, t.d. við Ásenda
og Byggðarenda, Grundimar í Kópa-
vogi og víðar þar sem hverfi liggja
neðst. En það er erfitt að átta sig á
því hvort hláka sé væntanleg hverju
sinni. Þessu þarf almenningur alltaf
að vera viðbúinn. Ef fólk lendir í ein-
hverjum vandræðum við hús sín,
það byrjar að leka eða stiflast, þá er
neyðarvakt allan sólarhringinn.
Þangað getur fólk hringt í síma
27311.“
-ÓTT
Betra er að vera undirbúinn fyrir
vatnsstraum með þvi að moka frá
niðurfallsristum. Við svokallaða lág-
punkta neðst í brekkum og í botn-
löngum getur fólk reynt að skara frá
ristum á götu, því óliklegt er að
opinberir starfsmenn nái því.

Heimilið
Nokkur hollráð um rafmagnsnotkun
Mikið rafmagn þarf til að hita kalt vatn upp í þvottavélum sem ekki taka
heitt vatn inn á sig. Þess vegna er sparnaður í því að setja í sem fæstar
vélar. DV-mynd GVA
Um þessar mundir er rafmagns-
notkun heimila í hámarki. Árseyðsla
meðalheimihs mun vera um 3.500
kílóvattstundir, það nemur um 17.100
krónum. Hjá mörgum er notkunin
mun meiri en nauðsynlegt þykir og
í flestum tflfellum er hægt að minnka
rafmagnskostnaðinn með því að at-
huga nokkur hollráð sem tengjast
notkun heimilistækja og ljósa.
Þorvaldur Finnbogason, deildar-
stjóri innlagna hjá RR, segir að auð-
velt sé að komast að því hvað sé
óþarfa eyðsla hverju sinni með því
að lesa af mæli eftir einföldum regl-
um.
Loft skal leika
um tæki sem hitna
Þorvaldur segir að með einföldum
leiðum sé hægt að minnka rafmagns-
notkun frystikista og ísskápa.
„Frystikista á helst ekki að standa á
heitum stað því þessi tæki leitast við
að viðhalda hitamun á þeim massa
sem er geymdur í þeim. Því heitara
sem loftið er við kistuna því meira
rafmagn þarf til að viðhalda kæling-
unni,“ segir Þorvaldur.
„Oft er reynt að loka ísskápa af
eins og kostur er inni í eldhúsinnrétt-
ingu. Þegar það er gert kemur tækið
ekki varma frá sér sem myndast á
bak við. Þess vegna er æskilegt að
dálítið pláss sé bæði fyrir aftan ís-
skápin og að ofanverðu. Sé rýmið
ekki fyrir hendi gengur pressan leng-
ur en ella og framleiðir því meira
rafmagn en eðlilegt er. Auk þess fer
þetta illa með pressuna. Sama gildir
um frystikistur - ekki má hlaða í
kringum þær.
Fólki finnst ljós skipta litlu máh
hvað snertir rafmagnsnotkun. En
safnast þegar saman kemur. Það er
þess virði að venja sig á að slökkva
ljós í herbergjum þar sem ekki er
dvalist og reyna frekar að hafa góða
lýsingu þar sem mest er dvalist. Og
víða loga t.d. útiljós allan daginn að
óþörfu."
Einfalt að reikna eyðslu Ijósa
- En hvernig er rafmagnsnotkun
hvers tækis reiknuð?
Þorvaldur segir að einfalt sé að
reikna eyðslu hvers ljóss og heimil-
istækja til að komast að því á hvaða
sviði sé hægt að spara. „40 vatta pera
eyðir t.d. 0,04 kW/stundum á klukku-
tímann og 60 vatta eyðir 0,06
kW/stundum o.s.frv. - kW/stundin
kostar 4,89 krónur. Eyðslu kæliskáps
er hægt að sjá með því að lesa af
rafmagnsmæh, t.d. á 12 klst. tíma-
bili, þegar ekkert annað er í gangi.
Þetta má athuga eftir að fólk hefur
verið í vinnu eða að morgni dags.
Þvottavélar, sem ekki taka heitt
vatn inn á sig, eyða mestu rafmagni.
Rafmagnsnotkunin er mest þegar
vélin hitar vatnið upp. Þess vegna
er mikilsvert að reyna að nýta
þvottavélina sem best hverju sinni,
sama gildir um þurrkara. Ef fólk
gerir sér nokkurn veginn grein fyrir
daglegri rafmagnsnotkun heimihs-
ins er auðvelt að komast að eyðslu
þvottavélar með því að líta á raf-
magnsmæh þegar hún er sett í gang
og svo aftur að notkun lokinni.
Rafmagnsofnar og ókostur
áætlunartímabils
Þorvaldur segir að töluvert sé um
aö rafmagnsnotendur telji að raf-
magnsreikningur sinn sé óeðlilega
hár. „Þá reynir fólk að miða við
áætlunarreikning sem stenst ekki
samanburð við síðasta tímabil. Þetta
getur stafað af því að ný tæki eru
tekin í notkun eftir að áætlun er gerð.
Sem dæmi má nefna rafmagnsofna
sem eru varasamir því þeir geta eytt
sem nemur mörg hundruð krónum
á viku. Þetta er ókostur við áætlun-
arreikninga því þeir taka ekki mið
af nýjum tækjum.
-ÓTT
Hrólfur Jónsson varaslökkviliðs-
stjóri segir að slökkvihðið veiti að-
stoð í mörgum tilfehum þar sem
vandræði eru vegna vatnselgs. „Við
höfum haft nokkuð mikið að gera við
að veita fólki aðstoð þar sem hefur
flætt inn í hús. í Álftamýrinni og við
Valsheimilið höfum við t.d. verið
með nokkra menn í vinnu til að dæla
vatni út og þurrka upp. Það er hægt
að leita th okkar ef vandræði verða
vegna vatns við heimahús og annars
staðar."
- Komiö þið ogfjarlægið grýlukerti?
„í því sambandi höfum við reynt
að benda á aðha sem hafa tæki og
bíla til að fjarlægja slíkt af húsum,
við erum ekki svo mikið í þessu sjálf-
ir. Ég minnist ekki neinna slysa af
völdum grýlukerta, a.m.k. ekki ný-
lega, en það er ljóst að ef fólk verður
fyrir þessu þá getur orðið dauðaslys.
Til að forðast grýlukerti á húsum
sínum er ráðlegast fyrir fólk aö reyna
að hafa rennurnar í lagi því aö þau
safnast ekki fyrir þar sem vel er
gengið frá þeim. Ef þakrennur eru
ryðgaðar og í þær hefur safnast mosi
og niðurföll stiflast og fleira í þeim
dúr þá myndast grýlukertin - sama
gildir um illa frágengin þakskegg.
En ef rennur eru í lagi þá er undan-
teknig að þessir sprotar festist á hús-
in. Að öðru leyti getum við veitt fólki
aðstoð vegna leka í ofnum eða baðk-
örum og reynum þá að bjarga því
sem bjargað verður hverju sinni.
-ÓTT
Sigurður Skarphéðinsson:
„Það eru hðin tíu ár frá því við fólk aö setja salt á niðurföll og á
fengum hressilegt flóð í borginni 50-100 cm í kring svo autt svæði
en þá urðu aðeins skemmdir á veg- myndist fyrir vatn. „Snjókrapinn
um við Elhöaár, mannvirki munu má ahs ekki fara niöur í niðurföh,
hafa sloppiö að mestu leyti og það hann er léttari en vatnið og Iheðst
sem skemmdist var í eigu borgar- upp í lögnum og hindrar framgang
innar,“ segir Sigurður Skarphéð- vatns. Þess vegna á aldrei að taka
insson aðstoðargatnamálastjóri. ristar upp. Salt er árangursríkast
„Viö höfum nú séö annað eins og að nota áður eöa um þaö leyti sem
þennan spjó sem kom á jörö síð- hann er aö ganga í frost. Leki inn
ustu vikuná. Annars eru tjón af í hús verður oft staðreynd þegar
völdum hláku sjaldgæf. Við reyn- grunnvatnsstaöa er há, en það get-
um aö halda hálkueyöingu í gangi ur nú átt við allan ársins hring.
eins og frekast er kostur. Oft er Hins vegar ef jarðlög halla að húsi
hættan mest þegar snjóar í blautan þá er hætta á í hláku aö uppistöðu-
snjó þar sem hiti er viö frostmark, pohar myndist sem leiöa tíl þess
þá þjappast hann niöur og veröur aö lekur að húsi. Þegar hlánar
lúmskt viö að eiga.“ þiðnar alltaf fýrst upp við veggi og
ekki þarf stórar sprungur til aö
Ekkl taka rlst af nfðurfalli geti byrjaö að leka inn fýrir.“
Jóhann Diego skrúðgarðyrkju- -ÓTT
meistari segir að ástæða sé fyrir