Dagblaðið Vísir - DV - 16.09.1989, Síða 15

LAUGARDAGUR 16. SEPTEMBER 1989.
15
■ :
Skuggahliðar borgar
Flest erum viö stolt af höfuö-
borginni okkar og þeim möguleik-
um sem hún býöur upp á. Varla
verður um það deilt aö í Reykjavík
er ílest þaö er nútímasamfélag býð-
ur upp á. Sveitarfélögin í nágrenni
borgarinnar njóta nágrennisins
þótt einstaka sinnum skerist í odda
eins og dæmin sanná. Landsmenn
vita vel af þessum yfirburöum höf-
uðborgarsvæðisins enda fiölgar
fólki þar örar en annars staðar á
landinu. Meö þessu er því þó ekki
haldið fram aö mannljf sem slíkt
þurfi aö vera betra eða fegurra á
þessu svæöi en annars staöar á
landinu. Tækifærin eru hins vegar
fleiri og mannlíf um margt öðruvísi
en í strjálbýli. Hvort tveggja hefur
sína kosti og galla.
Öngþveiti
á götunum
Vexti borgarinnar fylgja óhjá-
kvæmilega skuggahliðar. Það vita
þeir sem aka um göturnar. Umferö
þar er gífurleg, bílamergðin meö
ólíkindum og götur bera ekki þung-
ann þegar mest gengur á. Þá geta
myndast langar bílaraöir svo gang-
andi menn fara hraðar en bílarnir.
Verst er ástandið síðdegis á fostu-
dögum. Þá er lítið betra aö vera á
ferð í bíl á götum Reykjavíkur en
í ýmsum evrópskum stórborgum
sem frægar eru fyrir umferðaröng-
þveiti. Sumir íslendingar, sem ferð-
ast á bfl í útlöndum, sneiða hjá
akstri inni í borgum. Þeir treysta
sér hreinlega ekki inn í þá rúllettu.
Hið sama er aö gerast hér á landi.
Mörg dæmi heyrast um lands-
byggðarmenn sem erindi eiga til
höfuðborgarinnar á bílum sínum.
Þeir geyma bílana í úthverfum
borgarinnar þar sem þeir treysta
sér ekki tfl að aka í borgaröng-
þveitinu.
Rúlletta til vinstri
Yfirvöld gatnamála í Reykjavík
vita að sjálfsögðu af þessum vanda
gatnakerfisins. Það var ekki gert
fyrir þá bílamergð sem nú er á ferð
í borginni. Gatnamót eru erfið, göt-
ur þröngar og lífshættulegar
vinstri beygjur leytðar hér og þar.
Umferðarljós leysa mikinn vanda
en víða eru engin beygjuljós, jafn-
vel ekki á mestu umferðarhomum.
Þar stunda menn þvi háskaleik
daginn út og inn á rauðu ljósi.
Gatnamót Miklubrautar og
Kringlumýrarbrautar eru dæmi
um slíkt. Okumenn, sem aka norð-
ur Kringlumýrarbraut og hyggjast
beygja vestur Miklubraut, taka
þátt í þessari rússnesku rúllettu
umferöarinnar í hverri ferð. Þar
er stíf og samfelld umferð bíla suð-
ur Kringlumýrarbrautina, aö
minnsta kosti þegar menn fara í
og úr vinnu. Þeir sem á móti koma
verða því að fikra sig út á gatna-
mótin og skjótast síðan yfir á
rauðu, allir sem einn. Stundum
reyna þaö fleiri en geta.
Græn, gul og rauð ljós eru þó til
muna öruggari en þegar það gula
bhkkar eitt og sér á götuvitanum.
Slíkt er sjálfsagt í lagi að næturlagi
en stundum kemur það þó fyrir að
umferðarljós á erfiðum gatnamót-
um blikka þegar umferð er hvað
þyngst, t.d. rétt fyrir klukkan átta
á morgnana. Slíkt ástand skapar
mikla hættu. Æskflegast er auðvit-
að að svo sé gengið frá erfiðum
umferðarhornum að bflar þurfi
ekki að mætast. Slíkar lausnir
byggjast á brúargerð og slaufum.
Slíkt þekkja menn í Reykjavík og
er til ótrúlegra bóta. Þannig er með
brúna við Elliðavog, Bústaðavegar-
brúna yfir Kringlumýrarbraut og
raunar brýmar sem tengja austur-
og vesturbæ Kópavogs. Þá er nú í
byggingu ný brú þar sem áður var
hringtorgið á mótum Snorrabraut-
ar og Hringbrautar. En þetta er
dýrt og gengur því hægar en menn
óska sér. Slík lagskipting akbrauta
er nauðsynleg, til dæmis þar sem
Kringlumýrarbraut sker Miklu-
braut, Háaleitisbraut og Suður-
landsbraut.
Börn í umferðinni
Fórnarlömb umferðarinnar eru
allt of mörg hér á landi. Þetta verða
menn að hafa í huga nú í septemb-
er þegar skólar eru byrjaðir. Börn-
in streyma að.skólunum allt frá sex
ára aldri. Ökumenn bfla verða því
að halda vöku sinni. Börnin geta
verið óútreiknanleg í umferðinni
og því betra að hafa vaðið fyrir
neðan sig. Það gera menn aðeins
með því að aka varlega og þá sér-
staklega í nágrenni skólanna. For-
eldrar ungra skólabarna ættu að
velja með þeim bestu leiðina að
heiman og kenna þeim að fara yfir
göturnar og nota gangbrautir eða
undirgöng þar sem þau er að finna.
Daglegar
líkamsárásir
En borgarlífinu fylgja fleiri
skuggahhðar en umferðaröng-
þveiti. DV greindi frá nýrri skýrslu
Laugardagspistill
Jónas Haraldsson
lögreglunnar í Reykjavík nú í vik-
unni. Þar kemur fram að tæplega
200 líkamsárásir hafa veriö kærðar
í borginni á fyrstu sex mánuðum
ársins/ Kærð innbrot á sama tima
voru yfir 600. Þetta eru skuggalegar
tölur. Þetta sannar svo ekki verður
um vihst að vandamálin, sem fylgja
þéttbýlinu, hehast yfir borgarbúa.
I skýrslu lögreglunnar kemur fram
í hvaða hverfum borgarinnar af-
brotin eru framin. Miðbær Reykja-
víkur er verstur hvað þetta snertir
og Þingholtin koma næst. Efra
Breiðholt er í þriðja sæti á þessum
vafasama lista og gamli vesturbær-
inn í því fjórða. I fimmta sæti er
neðra Breiðholt og Múlahverfið
þar á eftir.
Verst í miðbænum
Samkvæmt þessari samantekt
eru langflest brot kærð í því hverfi
Reykjavíkur sem markast af Kvos-
inni, Laugavegi og Hverfisgötu.
Rúmlega 2200 aíbrot voru kærð í
borginni fyrri hluta þessa árs. Þar
af voru kærurnar 452 í miðbænum.
Líkamsárásir í þessum borgar-
hluta i þessa sex mánuði voru 71.
Skýringin á þessum ósköpum er
varla sú að þarna búi árásargjarn-
ara fólk en annars staðar. í þessu
hverfi er hins vegar fjöldi skemmti-
staða. Þangað sækir fólk víðs vegar
að, drekkur frá sér vit og rænu og
veldur margs konar óskunda. í áð-
umefndri skýrslu lögreglunnar
kemur fram að 353 hkamsárásir
voru kærðar í Reykjavík á síðasta
ári. Af þeim voru 148 kærur vegna
atburða á eða við skemmtistaði.
Úr Austurstræti einu voru 45 kær-
ur og annars staðar úr miðbænum
voru 22 kærur.
Tilefnislausar
meiöingar
í þessari samantekt lögreglunnar
segir: „Tilefni líkamsárása hefur
breyst síðustu ár. Hér áður var
meira um að menn fundu þörf á
að slást og reyna með sér þegar
þeir höfðu drukkið í sig kjark en í
seinni tíð er mun meira um tilefnis-
lausar líkamsmeiðingar og það eitt
er umhugsunarefni út af fyrir sig.
Ekki er óalgengt að einhver gangi
að einhverjum og slái til hans eða
jafnvel sparki án þess að sá hafi
gefið nokkurt tilefni til slíks. Þó
tengjast líkamsmeiðingar enn
áfengi eða vímuefnum á einn eða
annan hátt í langflestum tilvikum.
Þá hefur lögreglunni verið svarað
með ofbeldi í auknum mæh. Stuðn-
ingur fólks, áhugahópa, alþingis-
manna, dómstóla og annarra opin-
berra aðila til fordæmingar hkams-
meiðingum og ráðstafanir tfl þess
að draga úr líkum á jafntilgangs-
lausum verknuðum er nauösynleg-
ur til þess að almenningur geti
búið við það öryggi sem eðhlegt
getur tahst í okkar annars frið-
samlega samfélagi.“
Öflugar sprengingar
Tvær sprengingar i Reykjavík í
vikunni urðu til þess að menn
hrukku upp við vondan draum.
Þær voru svo öflugar að tugir
rúðna brotnuðu pg mildi ein að
enginn slasaðist. í kjölfar spreng-
inganna fylgdi síöan sprengjuhót-
un við sendiráð Bandaríkjanna viö
Laufásveg. Þar var um gabb að
ræða. Við lesum daglega um
sprengingar í borgum annarra
landa en höfum talið okkur að
mestu laus við þennan ófögnuð.
Það er liðin tíð.
Krafa um úrbætur
íslendingar hafa stært sig af því
aö hér á landi geti menn gengið
óhultir um stræti og torg að degi
jafnt sem nóttu. Svo er þó ekki
lengur, að minnsta kosti virðast
sum hverfi Reykjavíkur hreint
ekki fýsileg að næturlagi þegar
drukkinn lýðurinn vafrar út af
skemmtistöðunurn. Það hlýtur að
vera krafa manna, og þá sérstak-
lega íbúa þeirra hverfa sem verst
koma út í skýrslu lögreglunnar, að
þeir geti kvíðahtið gengið um
hverfið sitt og átt eigur sínar í
sæmilegum friði fyrir ribböldunr.
Lögreglan er auralítil eftir fréttum
að dæma og því fámenni við gæslu-
störfin. Ekki skal það lastað að vel
sé farið með peninga skattborgara
en þó má sparnaðurinn ekki ganga
svo langt að friðsömum borgurum
sé hætta búin. Það verður að
minnsta kosti að hagræða störfum
lögreglunnar svo að gæslan á göt-
unum sé viðunandi. Það verður
ekki við það unað að þjófnaðir
skipti hundruðum á stuttu tíma-
bili, að eignaspjöll séu kærð tvisvpr
á dag, bílum stohð annan hvern dag
og allra síst má líta á það sem sjálf-
sagðan og óumbreytanlegan hlut
að líkamsárásir séu daglegur við-
burður.
Jónas Haraldsson