Dagblaðið Vísir - DV - 20.01.1990, Qupperneq 16

46
LAUÖAW)A(5UR'20. JANÚAK ,1990.
Jón sést hér virða fyrir sér „sáttarbréfið" milli sín og ríkisstjórnar íslands. DV-mynd gk
e.t.v. hefur þessum málum verið
ruglaö saman í fjölmiðlum."
- Var það mikið metnaðarmál fyrir
þig þegar málið var til skoðunar
erlendis að það næði fram að
ganga?
„Eg leiddi aldrei hugann aö því í
alvöru og hugsaði ekki út í það
kerfi sem við höfum búið við, enda
aldrei lent í svona löguðu fyrr en
þetta mál kom upp. Tilgangur minn
var einungis sá að fá fram sann-
leikann, að ég hefði ekki brotið
umferðarlög. Þegar það mál var
komið í höfn taldi ég málinu lokið,
var ég sáttur og ánægður með þá
niðurstöðu.“
Veröurgetið
í sögunni
- En nú ert þú orðinn lands-
frægur maður vegna þessa máls.
„Já, eða heimsfrægur. Það fer
ekki hjá því að þessa máls verði
getið í sögunni, en ég vona bara að
aumingja börnin þurfi ekki að fara
„Tilgangur minn var að
fá fram sannleikann"
- segir Jón Kristinsson eftir málaferli sín við íslenska ríkið fyrir Mannréttindanefnd Evrópu
Kærður tvívegis
Gylfi Kristjánsson, DV, Akureyri:
„Eg er búinn að hafa bílpróf frá
því árið 1937 og hef keyrt mjög
mikið alla tíð þótt ég hafi ekki sjálf-
ur eignast bO fyrr en árið 1952. Ég
keyrði m.a. í 20 ár milli Akureyrar
og Skjaldarvíkur, nokkur skipti á
hverjum degi og það er þónokkuð.
Mér hefur gengið stóráfallalaust í
umferðinni, eitt sinn fauk þó bif-
reið mín út ef veginum skammt
fyrir utan Akureyri í miklu roki,
og ég skal ekki sverja fyrir það að
ég hafi ekki einhvem tíma lagt
bílnum ólöglega og fengið miða.“
Þetta segir Jón Kristinsson á
Akureyri, fyrrum forstöðumaður
Dvalarheimila Akureyrarbæjar í
Skjaldarvík og í Hlíð, en hann hef-
ur verið í fréttum að undanfómu
vegna málaferla hans við íslenska
ríkið fyrir mannéttindanefnd Evr-
ópu. Jón vann sigur þar því nefnd-
in ákvað að mál hans skyldi tekið
fyrir hjá Mannréttindadómstóln-
um. En þegar þar var komið sögu
bauð ríkið sátt í máli Jóns sem
hann tók. En hvaða mál er þetta
sem valdið hefur öllu þessu fjaðra-
foki, og orðið til þess að sett hafa
veriö bráðabirgðalög um fram-
kvæmd dómsmála? - Jú, Jón Krist-
insson, sem nú er 73 ára, undi því
ekki að einn og sami maður færi
með lögreglusfjóm og dómsvald í
málum sem snertu hann og hann
vOdi ekki una því að vera dæmdur
fyrir umferðarlagabrot sem hann
segjst ekki hafa framið. Það er
óhætt að segja að þetta mál hafi
farið „aOa leið“ og lokið með ótví-
ræðum sigri Jóns.
„Ég var kærður fyrir tvö um-
ferðarlagabrot í júní árið 1984.
Annað var fyrir of hraðan akstur
en hitt fyrir að virða ekki stöðvun-
arskyldu, og það var það mál sem
allt hefur snúist um.
Kæran vegna of hraðs aksturs
kom til vegna þess að ég var að
koma frá Skjaldarvík og í brekku
hjá Skútum var ég tekinn á 68 km
hraða. Ég sagði drengjunum að það
væri óþarfi að vera að skrá það,
það mætti sleppa þessu en það var
ekki gert. Ég prófaði síðan að láta
bílinn renna niður þessa reku og
hann fór alltaf í 65 km hraða. Við
réttarhöldin sagði ég aö ekki væri
nein ástæða til að standa á brem-
sunni í brekkunni og spurði þann
sem yfirheyrði mig hvort hann
myndi hafa gert það. Hann játti
því reyndar," segir Jón og hlær
við.
Svo fór að þegar þetta mál kom
fyrir dómara á Akureyri var komið
annað mál til sögunnar og þau fóru
saman í „kerfið“. Jón var nefnilega
kærður fyrir aö virða ekki stöðv-
unarskyldu á gatnamótum Þing-
vallastrætis og Byggðavegar á Ak-
ureyri nokkrum dögum síðar og
það er það mál sem aOt hefur snú-
ist um.
Létbílinnrenna...
„Ég man mjög vel eftir þessu. Ég
var að fara með konuna mína á
vakt út í Skjaldarvík. Þetta var að
sumri tíl og allar bestu aðstæður
sem hægt er að hugsa sér.
Það háttar þannig til á þessum
gatnamótum að á homlóð þama
er mikið af trjám og þegar þau eru
í fullum skrúða á sumrin loka þau
fyrir útsýnið þegar ekið er norður
Byggðaveg og inn á ÞingvaOa-
stræti. Eftir að hafa stöðvað bíhnn
varð ég því að láta hann renna fram
fyrir hvíta strikið til þess að sjá
hvort bílar væru að koma niður
Þingvallastræti og hvort óhætt
væri aö aka inn á götuna. Ég beygði
svo niður Þingvallastræti, þar var
ég stöðvaður af lögregluþjóni.
Ég og konan mín mótmæltum því
strax á staðnum að hafa ekki virt
stöðvunarskyldu þvi það var ekk-
ert vafamál í okkar huga að við
höfðum farið eftir reglum.
Þegar ég var kallaður fyrir lagði
ég strax tO viö þann unga mann
sem rannsakaði máhð að þetta yrði
látið falla niður. Það hefði verið
eins gott að þeir hefðu gert það, það
hefði a.m.k. sparaö mikið pappírs-
flóð. En hann kvað upp sinn dóm
og ég áfrýjaði honum.“
Málið til Hæstaréttar
í þessum dómi var Jóni gert að
greiða 3.000 krónur í sekt vegna
beggja málanna og til greiðslu
kostnaðar, en máliö fór tO Hæsta-
réttar.
„Mér var skipaður verjandi, Ei-
ríkur Tómasson. Hann gerði þá
kröfu að málinu yrði vísað heim í
hérað sem Hæstiréttur féllst ekki
á. Hins vegar taldi Hæstiréttur ekki
Oggja fyrir fuOnaðarsönnun fyrir
stöðvunarskyldubrotinu og sýkn-
aði mig af því. Það var þaö sem ég
hafði verið að sækjast eftir. Ég var
hins vegar dæmdur í 1.500 króna
sekt fyrir hraðakstursbrotið og til
greiðslu málskostnaðar sem nam
25.150 krónum sem ég greiddi sam-
stundis.
Þá var það sem Eiríkur hringdi í
mig og spurði hvort hann mætti
fara með máOð fyrir Mannréttinda-
nefnd Evrópu á sína eigin ábyrgö
og kostnað. Það var meinalaust af
minni hálfu og síðan hefur málið
gengið fyrir sig eins og allir vita.“
Vissi um
þessa stofnun
- Hvernig tilhugsun var það aö
vita að mál sem snerti þig ætti að
fara fyrir Mannréttindanefndina?
„Ég held ég hafl ekki gert mér
neina grein fyrir því. Ég vissi jú
að þessi stofnun var til en það var
ekki meira en svo. Eiríkur sagði
mér strax að mál eins og þetta hefði
aldrei komist lil afgreiðslu hjá
nefndinni eða dómstólnum áður,
þannig að mér fannst sem ekki
væru miklar líkur á að þetta mál
færi svo langt.“
- Þú hefur væntanlega fylgst með
málinu og framgangi þess?
„Eiríkur hafði samband viö mig
aOan tímann af og tíl. Þegar svo
niðurstaðan kom aö málið væri
hæft til frekari skoðunar vildi svo
einkennilega til að fréttir af því
komu sama daginn og ég kom tíl
Reykjavíkur úr hjólatúrnum góða.
Ég var rétt kominn inn um dymar
hjá dóttur minni þegar síminn
hringdi með þær fréttir. Þess vegna
að læra nein ártöl vegna þessa
máls.“
Þegar DV ræddi við Jón á heimO-
i hans á Akureyri hafði hann ný-
lega fengið í hendur „sáttarbréf'
sitt við ríkisstjórnina, undirritað
af dómsmálaráðherra og Eiríki
Tómassyni fyrir hönd Jóns. „Þessi
sátt er aðeins á miOi mín og ríkis-
stjórnarinnar, það sem eftir er er
aö alþjóðadómstóllinn faOist á
þessi málalok.“
Gefur peningana
í sáttinni er sekt Jóns og máls-
kostnaður sem nam 26.150 krónum
á sínum tíma fellt niður og greitt
til baka með vöxtum. „Þetta eru
núna orðnar 80 þúsund krónur og
það fær eitthvert gott félag þessa
peninga, ég ætla ekki að eiga þá,
ég vil ekkert upplýsa núna hvaða
félag það verður."
AOur kostnaður vegna málsins
erlendis, sem nemur 460 þúsund
krónum, mun verða greiddur af
ríkinu. Þá er tekið fram í sáttinni
aö í sakavottorð Jóns verði fært
hver málalok hafl nú orðið. Þaö er
því óhætt að segja að Jón geti borið
höfuðið hátt eftir þessi málalok.
Hann neitaði að taka því að vera
dæmdur maður fyrir umferðar-
lagabrot sem hann hafði ekki fram-
ið en Jón óraði ekki fyrir að málið
ætti eftir að draga þann dOk á eftir
sér sem nú hefur orðið. „En þegar
máUnu er nú lokið, þá er ég ánægð-
astur með að þaö skuh hafa þótt
það merkilegt að það komst í gegn
og það virðist hafa rutt brautina,“
segir Jón.