Dagblaðið Vísir - DV - 24.07.1990, Blaðsíða 15

ÞRIÐJUDAGUR 24. JÚLÍ 1990.
15
Getur BHMR-draumurinn ræst?
„I öðlingshendur hins frjálsa markaðar. - Þökk sé frumherjum BHMR.
Frá útifundi á Lækjartorgi.
Deila háskólamenntaðra ríkis-
starfsmanna við ríkið ætlar seint
að enda. Friður komst á fyrir ári
eftir langt verkfall BHMR-félaga.
Sá samningur, sem undirritaður
var við lok verkfallsins milli ríkis-
ins og BHMR, hefur ekki reynst
varanlegur friðarsamningur. -
Ríkið hefur nú farið fram á að fyrir-
huguðum (af sumum) leiðrétting-
um á launakjörum háskólamanna
verði frestað.
Þessi svonefnda leiðrétting er
nánar tiltekið samræming á kjör-
um háskólamenritaðs fólks í þjón-
ustu ríkisins og á almennum mark-
aði. Almenni markaðurinn borgar
nefnilega mun betur og eins og ali-
ir vita núorðið þá borgar hann
„rétt“ eða það er að minnsta kosti
skoðun BHMR-forystunnar.
Hún mænir löngunaraugum á
hinn almenna markað og það sem
þar býðst. Forysta BHMR er mark-
aðshyggjusveit í baráttu við hið
ömurlega ríkisbákn. Menn læra það
nefnilega af reynslunni að ríkið get-
ur ekki gert neitt rétt. - Ekki einu
sinni borgaö rétt laun. Og mætti nú
segja mér að væri bitur lærdómur
fyrir suma í forystu BHMR.
Áfram nú, BHMR!
Þaö er í raun stórkostlegt að sjá
hvemig BHMR-félagar tæta í sund-
ur ríkiskerfið og margsanna fyrir
þjóðinni með samanburðarkönn-
unum að frjáls markaður stendur
ríkinu miklu framar. Kennarar
hafa bent á að með betri launum
(markaðslaunum) en þeir hafa nú,
gætu þeir minnkað við sig kennslu
og bætt undirbúning sinn fyrir þær
kennslustundir sem eftir væru.
Prestar hafa sömuleiðis bent á að
með betri launum (líklega mark-
Kjallariim
Glúmur Jón Björnsson
efnafræðinemi í HÍ
aðslaunum!) en nú gætu þeir snúið
sér í ríkara mæli að vandamálum
safnaðarbarna í stað heimilis-
vandamála. Það sama má segja um
aðra starfshópa innan BHMR. Allir
yrðu ánægðari og ynnu sín verk
betur, ef markaðslaun kæmu til
sögunnar. - Allir væru glaðir ef...
Markaðurinn tekur við af
ríkinu
Já, ef ekkert væri ríkið. Eða í það
minnsta að ríkið léti þennan há-
skólamenntaða vinnukraft í friði
og leyfði honum að baða sig í alls-
nægtum hins fijálsa markaðar.
Hvað er ríkið að rembast við að
halda úti veðurstofu þegar starfs-
menn hennar eru hundóánægðir?
Eru veðurspár ekki eitt eftirlætis-
hráefni fjölmiðla? Veðurspár eru
dýrmætur og eftirsóttur varningur
og ríkið ætti auðvitað ekki að rýra
verðgildi þeirra, og þar með tekjur
veðurfræðinga með því aö hlutast
til um rekstur veðurstofu.
Hvað um „fornrússnesku skess-
una“ (svo að vitnaö sé í ágætan
mann) ríkisútvarpið? Væru há-
skólamenntaðir starfsmenn henn-
ar ekki fegnastir því að hún hyrfi
í björg og sæist aldrei meir? Sama
má segja um rannsóknarstofur rík-
isins í landbúnaði, iðnaði, sjávarút-
vegi og fleiru. Fengju starfsmenn
þessara stofnana ekki raunvirði
vinnu sinnar í launaumslaginu ef
þær væru á fijálsum markaði? Jú
auðvitað, og það vita markaðs-
hyggjumennirnir í BHMR.
Leynt og ljóst undirbúa þeir að
hinn sanngjarni ftjálsi markaður
taki yfir þær ríkisstofnanir sem
þeir starfa á. - Eða það hlýtur að
vera. - Ég ætti bágt með að skilja
þá menn sem í öðru orðinu lofa
hinn frjálsa markað, en í hinu hið
hrikalega ríkisbákn.
Klukka tímasprengj-
unnar tifar
Það er því aðeins spuming um
tíma hvenær best menntuðu starfs-
menn íslenska ríkisins ganga út.
Margir eru þegar farnir. Þeir eru
horfnir á vit hins fijálsa markaðar
þar sem sanngirni ríkir og rétt laun
eru greidd. Menntakerfið, þjóð-
kirkjan, rannsóknarstofnanir rík-
isins og hvar þetta ágæta fólk vinn-
ur allt saman verða færð úr hel-
greipum misvitlausra stjórnmála-
manna í öðlingshendur hins fíjálsa
markaðar. Hann bíður aðeins eftir
að skrefið verði stigiö til fulls. - Þá
getur hann launað mönnum erfiði
sitt á sanngjarnan og réttan hátt.
Þá fyrst geta veðurfræðingar spáð
um veður, án þess að spá í hveija
krónu í leiðinni. Þá geta prestar
sinnt sóknarbömum sínum í stað
heimilisins. Þá geta kennarar sinnt
nemendum sínum, lært að þekkja
þá með nafni og undirbúið sig fyrir
kennslustundir. Þá mun ekki
' standa steinn yfir steini af því sem
íslenskir sósíalistar hafa troðið upp
á íslensku þjóðina. Þökk sé frum-
heijunum í BHMR. Framganga
þeirra er til fyrirmyndar, þó að
niðurrif íslenska ríkisins mætti
gjaman hefjast annars staðar en í
menntakerfinu.
Glúmur Jón Björnsson
„Forysta BHMR er markaðshyggju-
sveit í baráttu við hið ömurlega ríkis-
bákn. Menn læra það nefnilega af
reynslunni að ríkið getur ekki gert
neitt rétt. - Ekki einu sinni borgað rétt
laun.“
lögum og reglugerð. Til þess að svo
mætti verða þurfti umsjónarnefnd
í því umdæmi sem umsóknin kom
fram í, þ.e.a.s. Reykjavík, að setja
reglur um notkun eðalvagna sem
hún og gerði 31. janúar 1990.
Hún gerði reyndar meira, hún bjó
til íslenska skilgreiningu á því
hvað væri eöalvagn. „Eðalvagn
(„limousine") er stór og glæsileg
fólksbifreið er flutt getur 4-8 far-
þega.“ Að þessu loknu úthlutaði
umsjónamefndin eðalvagnastjór-
anum fimm leyfi til reksturs eðal-
vagna („limousine"), þó þannig að
nefndin fengi að skoða kjörgripina.
Á tilteknum degi mætti eðal-
vagnastjórinn með þijá bíla til að
sýna nefndinni. Enginn bíla þess-
ara var „limousine“-bíll en samt
fór svo að einn þeirra var sam-
þykktur sem „limousine“ en það
var Buick bifreið sem skráð er sem
leigubíll í Keflavík. Það atriði, að
bifreiðin er skráð sem leigubifreið
í Keflavík, hefði eitt sér átt að
nægja til þess að henni væri hafnað
sem leigubifreið í Reykjavík enda
getur sama bifreið ekki þjónað sér-
leyfi á tveimur vinnusvæðum.
Þessari sýningu lauk þannig að
stór bandarísk bifreið, sem auk
þess er leigubifreið í Keflavík, var
samþykkt af umsjónarnefnd fólks-
bifreiða á höfuðborgarsvæöinu til
að vera hæf til eðalvagnaþjónustu
(„limousine").
Rækja eða humar
Með því að samþykkja slikan bíl
sem eðalvagn (,,limousine“) er
umsjónamefndin að stuðla að við-
skiptasvikum þar sem bíllinn, þótt
stór sé og faUegur, getur aUs ekki
taUst tíl „limousine" bifreiða. TU
þess að sannfærast um hvað eru
„limousine“-bUar gæti umsjónar-
nefndin flett tugum eða hundruð-
um bUabóka og séð þar hvað er
„limousine“-bUl. Þar fyrir utan var
nefndinni ekki falið að ákveða hvað
væri „limousine“-bUl.
MáUð er svo einfalt að hUðstæða
væri ef nefnd á vegum sjávarút-
vegsráðuneytisins tæki upp á því
að kaUa rækju humar. Vitanlega
gæti sú nefnd leikið sér að því að
éta rækjuna og hæla því hvað hum-
arinn væri góður og faUegur. Kaup-
endur teldu sig hins vegar svikna
ef þeir pöntuðu humar en rækja
kæmi upp úr sendingunni.
Sama verður um þá sem kunna að
glepjast tíl þess að panta „limous-
ine-bU“ en fá bara stóran Buick.
Vegna þess að þama er um að
ræða þjónustu sem fyrst og fremst
er ætluð erlendum ferðamönnum,
sem ekki geta kynnt sér hvað um
er að ræða fyrr en um seinan, er
hörmulegt að svikamyUa þessi
skuh sett af stað með fuUtingi opin-
berrar nefndar sem áreiðanlega
viU láta taka mark á sér.
Að kaUa stóran Buick, þótt faUeg-
ur sé og skapi glýju í augum, „limo-
usine-bfl“ er rugl og nefndinni til
skammar.
Kristinn Snæland
„Málið er svo einfalt að hliðstæða væri
ef nefnd á vegum sjávarútvegsráðu-
neytisins tæki upp á því að kalla rækju
humar.“
Eðalvagnar - „limousine“-þjónusta
Undanfarin ár hafa verulegar
deUur verið vegna leyfa sem Stein-
grímur ' Hermannsson, þá sam-
gönguráðherra, veitti tU reksturs
„eðalvagna" eða svokallaðrar
„Umousine“-þjónustu. Sá sem fékk
það leyfi notaðist aðeins við banda-
ríska bíla af stærri gerðinni en ekki
„Umousine“-bUa.
Með því fór hann út fyrir sitt
bundna leyfi, „limousine“-leyfið,
og stundaði almennan leiguakstur
á leyfi sem aðeins var ætlað fyrir
sérþjónustu. Þessu undu leigubfi-
stjórar Ula en svo var þó komið í
vor að maðurinn var sjálfur á stór-
um, sUtnum og óhijálegum banda-
rískum bíl en nýtti auk þess ein-
hveija stóra dreka í eigu fiármögn-
unarleigu eða annnarra.
Ný lög, reglugerð og reglur
Með nýjum lögum og reglugerð
um leigubifreiöar sem öðluðust
gUdi 1. júlí 1989 var tekið nánar á
ýmsu er varðar leigubifreiðar,
rekstur þeirra, eignarhald, eðal-
vagnaþjónustu og fleira.
Sá losarabragur var þó á varð-
andi eðalvagnaþjónustuna að um-
sjónarnefnd fólksbifreiða var með
reglugerðarákvæði falið að setja
reglur um notkun eðalvagna eða
eins og segir í 5. mgr. 12. gr. reglu-
gerðar nr. 308/1989. „Umsjónar-
nefnd er heimilt að setja reglur um
notkun eðalvagna („hmousine")
sem ætlaðir eru tU sérstakrar þjón-
ustu.“
Með öðrum orðum umsjónar-
nefnd er ætlað að setja reglur um
notkun eðalvagna en henni er ekki
fahð að ákveða hvað séu eðalvagn-
ar („limousine").
Sýningin
Maöurinn með gömlu, stóru
bandarísku drekana lagði nú allt
KjaUarinn
Kristinn Snæland
leigubílstjóri
kapp á að fá ný leyfi til eðalvagna-
þjónustu samkvæmt hinum nýju
„Sama verður um þá sem kunna að glepjast til þess að panta „limousine“-bil en fá bara stóran Buick,“
segir greinarhöfundur.